Veertig jaar ongemak
en zegen in tropisch
kloosterleven
der
wet
De nieuwe trends
in de reclame
Prijzen voor Kat wijkse vissers
:iDEN/REGIO
CeidaeSomant
DINSDAG 10 MO 1983 PAGINA 5
d org
Jeenk
grijk
Jeenk
e Leil
Vilde
jinman
g op
m een
tiging, een avond vol jolijt ver
•woudA de jongeman rond half
vier fee 's nachts het Oud Adese
om Irijblissement 'De Meerhoe-
en stapte in zijn auto. Hij
de Boekhorsterweg op
drukte het gaspedaal diep
Met hoge snelheid stuurde
chauffeur zijn voertuig de
het j
erpe bocht in. Enkele se
ise SD IC*en 'ateF m0eSt de j°nfje"
i drie n constateren, dat hij de
d De ht iets te overmoedig had
van tfomen-
j remde nog wel, maar hij
p niet voorkomen dat zijn
to rechtdoor reed, door een
g heen stoof, enkele strui-
n, waaronder een prunus
i houdi enkele seringen, uit de
Ieder\nd ploegde om vervolgens
■fhalf ihet groen tot stilstand te
'ur bennen. De jongen kon geen
ncentAjt meer op, zijn auto zat
deeln\Urvast in de bosjes. Be-
ifdheidshalve besloot hij de
Ernaar van de tuin van het
elukje op de hoogte te
len. Er was echter nie-
jnd thuis. „Laat ik er dan
U op fst maar eens een nachtje
tocht:*r slapen, ik kom morgen
atsi1 terug," dacht de jongen
sporth h'j begon aan een voet-
e 35 Jbbt naar zÜn woning in
van l>de Wetering,
r. Het\ ongeveer vatte kanton-
alen rfhter Van Dijke het proces
fbaal samen. Hij keek de
jgen even aan en zei:
Si die bocht, daar moet je
d opletten. U had zeker
ronken?" „Nee", ant-
jrdde de jongen. „Ach
°P inn paar pilsjes, maar dat
w\n& jg geen naam hebben." Het
^aTk duidelijk, dat mr. Van
aan deze verklaring
ijfelde. „Tja, de volgende
itend was er natuurlijk
!t veel meer te ruiken. We
nen toch niet bewijzen,
u teveel op had." De jon-
"St hoti wees niet de drank, maar
i van n cassetterecorder
Toorduuldige van de botsing aan.
zal nt zat een cassette vast in
renemlrecorder, die probeerde ik
n er i uit te halen en daarom
k kanog ik uit de bocht.
volgende dag, een zondag.
,g de jongen terug naar
ld Ade. „U was net op tijd,
i politie had uw adres ach-
irhaald en stond op het punt
nt vrih u te komen ophalen," zei
maar"jpter Van Dijke. De jonge-
neliiktn was ook net °P om
De öJzien boe zÜn auto de
in werd getakeld. Op zich
p hij daar geen bezwaar te-
)i, maar toen hij de reke
ng van het takelbedrijf
|eeg gepresenteerd, schrok
wel even. De takelkosten
Iroegen 500 gulden. „Het
zo duur' onwtat die man
het takelbedrijf zondag-
senhe,jef rekende," zei de jon-
erdenn vond het wel jammer.
eken jk Was van plan om die
cckwcio er zelf uit te halen.'"
|oe is het verder met de
iade geregeld?" Informeer-
mr. Van Dijke. „Dat heb
zelf hersteld," luidde het
twoord. De bewoners wa-
start P. toen hun tuin werd om-
iet aaiploegd, op vakantie. Tij-
renoerf15 die vakantie maakte de
>er oplgeman zich verdienstelijk
het se<Pr de tuin in orde te bren
gt n. „Ik heb daar zelfs een
bankbriefje voor gekre-
n." Dat wilde rechter Van
ike wel eens zien. Dat
kcht. In het briefje stond,
halve het bedankje, de vol-
pf--_ nde, spijtige opmerking.
•rireH|ij kunnen in het voorjaar
^aas niet meer genieten
.fl Pji de bloeiende prunus en
®vjingen. In oktober zullen
P nieuwe struiken aan
laffen." Mr. Van Dijke
1de weten of de jongen nog
Ht over die prunus en serin-
fi had gehoord. Dat was
het geval.
lntonrechter Van Dijke
^^icier Van Ek vonden het
vermakelijke zaak. Voor
toen de eigenaar van de
in ter sprake kwam, had
e genr tweeta* bet grootste ple-
t zwf- ^at Z0, d'e eigenaar
n "blijneedt namelijk een hoge
rrènti€Pctie Justitie. Hij is ad-
iachthcaat"Êeneraal biï de H°ge
j gefflad. Was de jongen aan de
in toei^ere kant van de weg ge-
ïilieuhfkt. dan was hij in de tuin
de secretaresse van het
ordei
ir op
itongerecht terecht geko-
i officier van justitie vond,
t de jongen nogal wat kos-
iljoen 1 bad gemaakt voor deze
m me'rkwaard'8e w*jze van Par"
ÜgplgTen. „Ik had een eis van
iveUiclr 8ulden in mÜn boofd,
i opgefar êez'en de omstandighe-
ruik wr1 vraaê >k een boete van
in(jenigulden. Ook rechter Van
het rlke vond zo n uitje een
ess-cefe liefhebberij en vonniste
nogelij1*01""1 de e's van de beer
lsmeern Ek- De jongen ging
en vof31" a*te graag akkoord met
lis- ofre beslissing. Hij gaat niet
?n wol boger beroep. Heel ver-
ïl iets g' ïe weet rnaar nooit
zastenllke advocaat-generaal je
«ekenPens 20 n zitling tegen-
or ieq111-
■dag 21
■d in KEES VAN HERPEN
PIET JAN VAN DER ZON, BOERENKNECHT
UITHAZERSWOUDE, GEDIJDE IN KALIMANTAN
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
fmm\
vv
Echt bruin, alsof hij een
week badend in de
spaarzame Hollandse zon
had gelegen, is hij nooit
geworden. Nee, broeder
Silvius is met zijn gevoe
lige huid niet geheel ge
bronsd door zijn loop
baan in de Gordel van
Smaragd getrokken. Zijn
aanzien des persoons
doet hem eerder op een
door zonnebrand getrof
fen witte pater gelijken
dan op de capucijn die hij
krachtens z'n geloften en
institutie is. Maar in zijn
hart woelt nog steeds,
met onverminderde
kracht, de inspiratie van
Sint Frans, en het geba
tikte hemd vertoont de
verbondenheid met een
Indonesisch volksdeel
dat al tientallen jaren
zijn toewijding opeist, zo
wel spiritueel als mate
rieel. Enfin, broeder Sil
vius zit nu veertig jaar
geprofest en gebakken in
het bootje van zijn roe
ping, en dat gaat in de
tropen gevierd worden.
Piet Jan van der Zon
heeft het wel een eind
geschopt. Zijn broers pa
ter Serenus in Kaliman-
tan (inmiddels 42 jaar
priester) en G.W. van
der Zon in Hazerswoude
berichten hierover. Ik
zal hun relaas proberen
weer te geven.
Op 25 mei 1943, praktisch ge
sproken tussen de luchtge
vechten door, verliet Piet
Jan van der Zon het Hazers-
woudse boerenland om als
broeder in te treden in de
orde van de Capucijnen. En
roets.... veertig jaar Jater is
hij in zijn missie in Kaliman-
tan waar hij vanaf 1950
werkzaam is het roze
feestvarken, tevens vervan
gend econoom in het pas op
gerichte bisdom Sanggau. Het
wordt weer een waar volks
feest daar. Broer Koos, alias
pater Serenus, schreef al:
„Wij gaan vanuit mijn stand
plaats Singkawang tegen die
tijd, 25 mei '83 dus, met een
volle auto naar Sanggau".
Leuk om toch wat familie om
je heen te mogen hebben.
Maar ook de oud-leerlingen
van de ambachtscholen in
Pontianak en Singkawang en
de plaatselijke bevolking zul
len van hun belangstelling
blijk geven. Zo'n oploop had
Serenus ook, toen hij in '81
zijn 40-jarig priesterfeest
vierde.
Boerenvak
Piet Jan dan, begon zijn le
ven op 15 juli 1918 als kers
vers parochiaantje van 't
Zwaantje aan de Hazers-
woudse Rijndijk, sinds een
jaar of twaalf nu gefuseerd
met de Groenendijkse ge
meenschap van St. Bernar-
dus. Lagere school bij de zus
ters van het H.Hart. Wilde
het boerenvak in. Piet Jan
trok de boer op toen hij 12
was en om 4 uur 's ochtends
zat hij onder de koeien om te
melken. De Heer had toen
nog niet onmiddellijk toege
slagen en geroepen, maar het
was toch al een goede leer
school voor zijn latere zware,
moeizame en toch ook zo ze
genrijke missiewerk, waar hij
zou uitgroeien „tot een ware
duizendpoot". Volgens zijn
broer Gerrit.
Gerrit weet nog meer: „Piet
Jan was een stille, stugge
doordouwer. Ik ging eens
met hem mee stekelen pik
ken, een geestdodend werk.
's Morgens om 7 uur trokken
wij het land in. „Eerst thuis
eten", commandeerde Piet
Jan „kunnen we aan één
stuk doorgaan tot 12 uur". Na
een uurtje pikken was voor
mij de lol er allang af, maar
Piet Jan had nog niet op of
omgekeken. Hij wist zich ook
makkelijk aan te passen, die
Piet Jan. Toen onze broer
Jan na een week boerenk
necht te zijn geweest, achter
in de Zoeterwoudse Weipoort
prachtig landelijk schoon
maar erg afgelegen nou,
toen Jan dan stikte in z'n
eenzaamheid, nam Piet Jan 't
van hem over en werkte
daar een jaar met plezier".
Religieuze optater
Broeder Silvius van der Zon als econoom aan het begroten, in Kalimantan, Indonesia.
veen, maar toen kreeg hij
een religieuze optater van de
gezonde werkzame soort. Als
25-jarige knaap kwam hij bij
de capucijner Minderbroe
ders, om verder als broeder
Silvius (als hij zuster had wil
len worden, was Piet Jan Sil
via gaan heten) door het Ie-,
ven te gaan. Silvius, echter,
redde zich de eerste klooster-
jaren als tuinman en later als
kok. Toen zag zijn overste in
de wat stille, werkzame Piet
Jan een goede knecht voor
het toen nog zo moeilijke ge
bied van Kalimantan. Op de
ambachtschool in Udenhout
leerde Silvius de eerste be
ginselen van de bouwkunst
meester te worden, maar in
zijn hart groeide, na zijn eeu
wige geloften in '48, steeds
meer zijn missie-ideaal en
een jaar later werd hij be
noemd in Kalimantan. Dat is,
bij mijn weten, op het toen
malige Borneo.
Broer Gerrit: „Zijn beschei
denheid kennende hij
maakt nu eenmaal eerder
van een olifant een mug dan
van de spreekwoordelijke
mug die een olifant wordt
stak ik ook mijn licht op bij
broer Koos, pater Serenus
van der Zon. Silvius kwam
in januari '50 in Pontianak
aan en sloeg met andere, ou
dere broeders aan het werk
op de bestaande ambacht
school. Overdag werken en
in de avonduren taal (Maleis)
en vakstudie. Daarvandaan
trok hij dikwijls voor enkele
maanden het binnenland in
voor de bouw van een school,
pastorie of kerkje. Zover mo
gelijk per boot. En dan de
ontberingen hè".
Modder en kuilen
Broeder Silvius zelf vertelt
daarover: „In '51 zouden we
een school bouwen in Sungai
Laki. De materialen, zoveel
mogelijk klaargemaakt op de
ambachtschool, werden over
ongeveer 100 kilometer via
een verschrikkelijke weg
aangevoerd per auto die dik
wijls vastliep in de modder of
kuilen en er dan maar weer
uitgelierd moest worden. De
laatste 10 km. droegen we de
spullen met de hulp van de
kampongmensen naar de
plaats van bestemming. En
daar leefde je dan tijdens de
bouw primitief met de primi
tieven. Toch een keer tijdens
de bouw met de fiets terugge-
modderd naar Pontianak om
een paar deursloten te halen.
Die waren we vergeten. We
bouwden ook een paar
schooltjes in het binnenland.
Al 't houtwerk (er kwam
geen cement aan te pas) in
het water gegooid, als vlotten
aan elkaar gebonden. En zelf
maar duwen naar het bouw
terrein. 't Bomen achter een
boerenschouw met mest
vroeger was er kinderspel
bij".
Zo ging dat maar door, met
het werk van broeder Silvi
us, de nu grijze Piet Jan. En
maar bouwen. Een zuster
huis, scholen. Materialen ver
voeren met boten of met
mankracht: „Over ongelijk
terrein, met 10 tot 15 man
onder een balk, de één door
de knieën zakkend, de ander
met gestrekte armen. Zo
maakten we ook een grote
kerk te Jemongko, honder
den kilometers ver".
Verlof
Na 13 jaar kwam Silvius in
'63 voor het eerst met verlof.
Daarna wachtte hem een
groot scholencomplex en in
ternaat. Toen ook kreeg Piet
Jan een heel andere job: de
zorg voor de internaattuinen
en de veestal. Hij werd weer
boer. Dat duurde tot '69.
Toen ging het op Sanggau
aan, waar hij woonde tot '81,
bouwend en reparerend. „In
'81 werd ik naar Pontianak
geroepen om de bisschoppe
lijk econoom te vervangen
om daarna in '82 met verlof
te gaan. Daarna werd ik aan
gesteld als voorlopig econoom
in het bisdom Sanggau, een
groot gebied van capucijner
missionarissen en de vroege
re prefectuur waar Italiaanse
passionisten werken. Mijn
eerste werk als econoom was,
aan mijn familie schrijven:
een brandkast kopen, maar
wel een lege..."
In zijn, voorlopig als kantoor
ingerichte, kamer is 65-jarige
Piet Jan van der Zon, een re
kenende broeder Silvius, be
zig met het oprichten van
een nieuw, redelijk huis voor
de toekomstige bisschop.
„Daar kan ik rustig werken;
nu de leeftijd ook wat mee
gaat tellen ligt mij dat wel".
Nieuwe taak
Vanuit Hazerswoude wenst
zijn familie broer en boeren-
zeun Piet Jan Gods zegen en
gezondheid toe om ook deze
nieuwe taak aan te kunnen.
Gerrit is de hekkesluiter in
deze rubriek: „Wilt u Silvius
op 25 mei persoonlijk felicite
ren dan is zijn adres: Pasto-
ran Katolik Sanggau Kapuas
Kalimantan, Barat Indonesia.
Tevreden met zijn werk en
een sigaartje op z'n tijd, wil
de broeder zeker geen feest
gave. 'n Gift voor zijn missie
werk zal hij evenwel in grote
dank aanvaarden. Dan kan
er gestort worden op giro 10
71 082, Missieprocuur van de
Capucijnen, Korvelseweg
165, 5025 JD Tilburg, onder
vermelding Feestgave broe
der Silvius van der Zon".
Zo gaat dat, met een mensen
leven. Ieder z'n meug, zei de
boer, maar hij slachtte het
feestvarken niet. Dat wil
nog, tot in lengte van dagen,
op een dependance van 's
Heren Wijngaard, doorgaan
met een gebedje op z'n tijd en
met bouwen onder een bran
dende zon echt een Van
der Zon die hem overigens
vrij koud laat.. Een capucijn
om trots op te zijn.
STUDIUM GENERALE OVER TAAL:
LEIDEN Reclame be
dient zich tegenwoordig
niet alleen meer van
„luidruchtige, overdreven
tandpasta-taal". Sommige
advertenties bevatten
nauwelijks informatie. Zij
presenteren zich alleen
met een sfeertekening en
een enkel woord. Neem
nu bijvoorbeeld Coeberg
bessenjenever. Die wordt
op een plaatje van een
modern schilderij aange
prezen, waarop de fles
zelf nauwelijks te zien is.
De reden hiervan is dat
deze reclame niet meer
geschreven kan worden
voor „de" groep bessen-
drinksters. Tegenwoordig
drinken immers niet al
leen oudere maar ook jon
ge vrouwen een „bessen".
Kortom, iederéén kan
zich aangesproken voelen
door „Produkt X".
Dit betoogde gisteravond
tekstschrijver en publicist Jan
van Lieshout in zijn interes
sante lezing, toegelicht met
veel dia's van advertenties,
over Taal in de reclame. De
drukbezochte avond vormde
een onderdeel van een serie
over het gebruik van taal in
het dagelijks leven. Deze serie
is een initiatief van het Studi
um Generale van de Leidse
universiteit. Als een nieuwe
trend in de reclametaal noem
de Van Lieshout tevens het
aan het woord laten van de
consument zelf. Hij noemde als
voorbeeld de tekstborden op
de perrons die de treinreiziger,
kijkend vanachter het coupé
raampje, tot lang nadenken
kunnen brengen: „Dat hoeft
niet, mijn fiets staat bij het sta
tion". Of: „Ik neem die van
vijftien uur vijftien". De pro
ducent zelf, in dit geval de
PTT-telefoondienst, wordt in
het geheel niet vermeld. Ook
Heineken en de KLM bedie
nen zich regelmatig van deze
nieuwe reclamestijl.
Van Lieshout kwam tot de
conclusie dat reclametaal noch
informatief, noch manipule
rend is. „Als er informatie
wordt gegeven is die meestal
eenzijdig en gekleurd. Mani
pulerend zou elke adverteer
der wel willen zijn, maar kan
dit niet. Het wordt hem onmo
gelijk gemaakt omdat er nu
eenmaal zoveel concurrenten
op de markt zijn die om de
gunst van diezelfde klant din
gen. Een techniek om de con
sument te winnen voor een
produkt is het gebruikmaken
van de herhaling, bijvoorbeeld
door een slagzin bij het pro
dukt te voegen. Het gevaar is
echter dat de consument na
lange tijd nog wel de slagzin
„het hapt zo heerlijk weg"
kent, maar niet meer weet bij
welk produkt het hoort. Toch
gebruiken reclamemakers de
herhaling nog vaak. Dit moet
men meer zien als een poging
om te blijven opvallen in de
steeds toenemende stroom re
clameboodschappen die dage
lijks over de mensen wordt
uitgestort", aldus Jan van
Lieshout.
KATWIJK/SCHEVENIN-
GEN Bij de jaarlijkse
uitreiking van de Pro-
duktschapsprijzen voor de
best verzorgde zeevis vie
len afgelopen zaterdag
twee Katwijkse schepen in
de prijzen. De schippers
D. N. van Beelen (KW 24)
en J. Aandewiel (KW 189)
kregen in de veilinghal
van de Scheveningse vis-
afslag uit handen van de
voorzitter van de kamer
commissie voor de visserij,
de heer H. Eversdijk, een
fraaie beker uitgereikt.
Voor schipper Van Beelen
van de gelijknamige rede
rij was het de derde ach
tereenvolgende maal dat
hij de produktschapsprijs
toegekend kreeg.
Zoals langzamerhand gebrui
kelijk was de competitie tussen
de verschillende bemanningen
ook dit jaar weer bijzonder
spannend. Zo was het verschil
tussen de nummers één en
twee in Scheveningen niet
meer dan 6/100 punt terwijl in
IJmuiden de strijd nog heviger
was. Met een voorsprong van
3/1000 punt behaalde de
KW 189 van de rederij Van
der Plas en Van der Wiel zijn
eerste produktschapsprijs. De
overige drie prijswinnaars
kwamen uit Goedereede. Den
Helder en Urk. Voor de schip
pers betekent de toekenning
van de prijs niet alleen erken
ning van hun vakmanschap:
Een feit is dat ook de kopers
van de vis wel degelijk aan
dacht aan de prijswinnaars
schenken zodat de waarde van
het door hen aangevoerde pro
dukt stijgt.
De vissers toonden zich afgelo
pen zaterdag weinig tevreden
over de resultaten van het
EJEG-overleg. Ze zijn van me
ning dat Nederland zich bin
nen de EEG veel te onderda
nig opstelt en de regels veel
strakker hanteert dan de an
dere lidstaten. Schipper Aan
dewiel van de KW 189: „Bij
elke maatregel die wordt afge
kondigd komen er in Neder
land 30 ambtenaren bij die
erop toezien dat de vissers er
zich aan houden. Het lijkt hier
zo langzamerhand een comple
te heksenjacht te worden. En
dat terwijl er bijvoorbeeld bij
onze Zuiderburen één dron
ken Belg is die de hele vloot
moet controleren.
Aalsmeer
begint
VoorVerkoop-
Veiling
AALSMEER De „Vere-
nigde Bloemenveilingen
Aalsmeer" begint vandaag
met een nieuw veilproject,
de zogenaamde VoorVer-
koopVeiling (VVV). Be
doeling hiervan is het
door de handelaar ontpak
ken van geveilde bloemen
te beperken, waardoor
kosten kunnen worden
verlaagd.
Thans worden bloemen door
de kweker in een bepaalde
verpakking aangevoerd. Na
het veilen pakt de handelaar
die de bloemen heeft gekocht
de bloemen om, omdat hij een
andere verpakking wil, of
meer of minder bloemen per
verpakking. Bij het VVV-pro
ject voert de kweker alleen
een monster van zijn bloemen
aan, dat gewoon via de klok
wordt geveild. De handelaar
kan dan opgeven hoe hij de
hele partij geleverd wil krij
gen: of de bloemen moeten
worden verpakt en hoeveel er
in een bos moeten. De volgen
de dag voor acht uur wordt de
partij dan afgeleverd, nadat de
veiling haar heeft gekeurd. De
meerkosten voor de kweker
worden doorberekend aan de
koper, die afhankelijk van de
wijze van verpakking maxi
maal drie cent meer per bos
betaalt.
Het gaat hier om een proef. In
het begin zullen slechts rozen
en trosanjers op een dergelijke
wijze worden behandeld. Als
de nieuwe wijze van veilen
slaagt, mag worden verwacht
dat andere produkten en vei
lingen zullen volgen, aldus de
VBA, die ingrijpende wijzigin
gen voorziet in de aanvoer en
verwerking.
