Radarbeelden spelen sleutelrol
in onderzoek naar vliegramp
Voeding heeft meer invloed op kanker dan roken
£eidóc6ouwmt
Menselijke fout volgens NS
oorzaak treinbotsing
Geldboetes geëist tegen
agenten wegens mishandeling
BOTSING BIJ ONDERSCHEPPINGSMANOEUVRE
Jf ao-premie een
rocent omhoog
^oor 1,6
iljoen
an goud
estolen
Ongeregeldheden
bij ontruiming
Kampoudste T. was
„vreselijke sadist"
BINNENLAND
DONDERDAG 28 APRIL 1983 PAGINA 9"'
^STERDAM Meer
g dan het roken, is de
eding bepalend voor
aantal gevallen van
nker. Dat bleek giste-
op een symposium
er de relatie tussen voe-
ïg en kanker in Am-
rdam, georganiseerd
or de Koninklijke Ne-
rlandse Academie van
etenschappen. Zeven
oraanstaande weten-
iapsmensen zetten er de
iultaten, die de onder-
iken in de hele wereld
nu toe hebben opgele-
rd op een rijtje.
Zo langzamerhand staat wel
vast, dat ongeveer 30 procent
van alle sterfgevallen door
kanker valt toe te schrijven
aan het gebruik van tabak.
Maar de rol van voeding is
waarschijnlijk nog groter: 35
tot 40 procent. Het vervelende
is, zo maakte de Leidse hoogle
raar prof. dr. A. Zwaveling
duidelijk, dat over de slechte
invloed van bepaalde voe
dingsgewoonten veel minder
vast staat dan over die van het
roken.
De aanbevelingen van de we
tenschap ten aanzien van de
voeding tenderen overigens
wel in de richting die de alter
natieve geneeskunde al jaren
aangeeft: beperking van de
vetconsumptie, ook van verza
digde vetten; meer eten van
vezelhoudende produkten zo
als granen; zorgen voor een
verhoogde opname van vita
minen (vooral vitamine C en
vitamine A plus daarvan afge
leiden) en mineralen, hoofdza
kelijk door het eten van veel
groente en fruit; het in slechts
beperkte mate eten van zeer
bruin gebraden of gegrillde
vleesprodukten; het niet te
heet drinken; het beperken
van alcoholgebruik, vooral dat
van gedistilleerd.
Verschillen
In de verschillende wereldde
len bestaan opvallende ver
schillen in het optreden van
kanker, zeker wanneer wordt
gekeken naar de soorten kan
ker. Longkanker, darmkanker
en borstkanker scoren bijzon
der hoog in Noord-Amerika en
West-Europa, maar in Japan
staat maagkanker veruit bo
venaan. In de Westerse wereld
toont het aantal gevallen van
maagkanker sinds de oorlog
een spectaculaire daling - mo
gelijk als gevolg van nieuwe
conserveringsmethoden van
voedsel - terwijl de longkan
ker sterk toeneemt, vooral bij
vrouwen.
Rookgewoonten
kunde in Leiden, wees op het
belang van een nu al twintig
jaar lopend onderzoek naar
het verband tussen enerzijds
voeding en rookgewoonten en
anderzijds het optreden van
longkanker onder een grote
groep inwoners van Zutphen.
Slechts 3,5 procent van de on
derzochte mannen had daar
nog nooit gerookt. Dat maakte
een onderzoek naar de telatie
tussen roken en longkanker
wel erg moeilijk, maar het
vergemakkelijkte het onder
zoek naar de invloed van ver
anderingen in het voedselpa-
troon op het ontstaan van
longkanker in belangrijke
mate.
Opvallend resultaat van de
eerste vijftien onderzoeksjaren
is, dat de mannen die aan
longkanker, overleden, aan
zienlijk minder bèta-caroteen
(een vitamine-A-soort, vooral
voorkomend in worteltjes)
consumeerden dan de overle
venden. De slachtoffers van
longkanker bleken ook een la
gere opname t^ hebben van
kalium, ijzer, vitamine B, nico-
tinezuur en vitamine C, terwijl
toch de calorische waarde van
hun voedselpakket gelijk was
aan die in het eten van de
overlevenden. „Uit de resulta
ten van de Zutphen-studie kan
geconcludeerd worden", aldus
Kromhout, „dat een voeding
rijk aan plantaardige voe
dingsmiddelen waarschijnlijk
bescherming biedt tegen het
optreden van longkanker".
RIEMELS
fcti Usmee jon,a
toHT <J6Ei->
UTRECHT De botsing tussen twee treinen op 27 december
vorig jaar in Rotterdam (drie doden, 20 gewonden) is te wijten
aan een menselijke fout, niet aan een technisch defect. Dat heeft
NS meegedeeld aan het Ministerie van Verkeer en Waterstaat
en de Spoorwegongevallenraad. Volgens NS is bij het onderzoek
naar de oorzaak met zekerheid komen vast te staan dat de sein
installaties naar behoren werkten. Ook de spoorbaan en remin-
richting van de trein kunnen niet als mogelijke oorzaak worden
aangemerkt. Het is duidelijk geworden, dat de bij de botsing om
gekomen machinist van de stoptrein uit Leiden het door de sei
nen gegeven bevel tot afremmen niet heeft opgevolgd. Waarom
dat niet gebeurde valt niet meer-te achterhalen, aldus NS.
Amelisweerd-boek voor ex-minister
De voormalige minister van verkeer en waterstaat, Zee-
valking, bestudeert hier het eerste exemplaar van het
gisteren verschenen boek „Amelisweerd, weg van de
meeste weerstand", dat is geschreven door milieu-acti
visten. De politicus vindt overigens nog steeds dat zijn
besluit om in Amelisweerd een weg aan te leggen en
daarvoor bomen te kappen juist is geweest. De milieu
activisten zijn het daar niet mee eens.
ROTTERDAM De offi
cier van justitie bij de
rechtbank in Rotterdam,
mr. L C de Wit, heeft gis
teren tegen drie rijkspoli
tieambtenaren uit Oud-
dorp wegens mishande
ling geldboetes van 500,
300 en 200 gulden geëist.
Het drietal wordt ervan ver
dacht in juli 1981 in het
groepsbureau in Ouddorp met
de wapenstok en vuistslagen
een 17-jarige jongen uit Gouda
te hebben mishandeld. De jon
gen, die was aangehouden met
zijn brommer, beschikte niet
over verzekeringspapieren en
moest mee naar het bureau.
Onderweg zou hij tegen de
agenten hebben gescholden.
Op het bureau moest hij zijn
brommer voor onderzoek ach
terlaten, hetgeen hij zonder
ontvangstbewijs weigerde. De
zaak escaleerde toen de jongen
een van de agenten een duw
gaf. In de worstelpartij die
ontstond zouden de politie
mannen, aldus de officier, zich
onvoldoende hebben beheerst
LEEUWARDEN De
radarbeelden, die dins
dagavond op het lucht
macht gevechtleidings-
centrum te Nieuw Milli-
gen binnen kwamen,
vlak voordat het ongeluk
plaatsvond, zullen een
zeer belangrijke rol kun
nen spelen bij het zoeken
naar antwoorden over
oorzaak en toedracht van
de botsing tussen de
twee F-16's van de vlieg
basis Leeuwarden op
zo'n 8000 meter hoogte
boven de gemeente Hoo-
geveen. De comitiissie
van onderzoek, die
wordt geleid door luite
nant-kolonel W. Pot,
heeft de radarbanden al
aan een eerste analyse
onderworpen, maar het
kan nog ettelijke weken
duren, voordat het op^
derzoek wordt afgeslo
ten.
De beide F-16's voerden een
zogenaamde onderschep-
pingsvlucht uit. waarbij de
toestellen buitelend door de
lucht enkele malen van rol
(aanvaller tegen doel) wissel
den. Toen de botsing zich
voordeed. was vluchtleider
kapitein Huisman het „doel"
en luitenant Van Winkel de
aanvallende partij, die vanaf
ongeveer 4500 meter hoogte
het op 8000 meter vliegende
doelwit van achteren in het
vizier trachtte te krijgen. „In
die naderingsmanoeuvre
moeten ze elkaar hebben ge
raakt", aldus kolonel Steef A.
Netto, commandant van de
Leeuwarder vliegbasis.
Ook de gegevens op de ra
darbanden wijzen duidelijk
in die richting, maar voor het
overige blijft de zaak nog
duister. Bij dit soort onder
scheppingsmissies mogen de
oefenende partijen elkaar
slechts tot op ruim 300 meter
naderen; een regel, die is in
gesteld uit veiligheidsover
wegingen.
Een mogelijkheid die zeker
zal worden bestudeerd door
de commissie van onderzoek,
is dat de toestellen van Huis
man en Van Winkel door de
kracht van de botsing min of
meer in elkaar verwrongen
raakten en-aanvankelijk vrij
wel als één geheel naar bene
den kwamen, om pas op het
laatste moment weer van el
kaar los te raken.
Hoewel de dood van de beide
F-16-vliegers op de Leeuwar
der basis een schok heeft te
weeg gebracht Huisman
en Van Winkel waren gezie
ne collega's in het vliegers
wereldje was er ook dui
delijk een gevoel van opluch
ting te bespeuren over de af
loop van het dubbel-ongeluk
met betrekking tot bevolking
van Hoogeveen en omgeving.
Kolonel Netto: „We zijn ecnt
vreselijk blij dat er geen
slachtoffers onder de burger
bevolking zijn gevallen. Voor
de zoveelste keer is het, als
door een wonder, weer goed
gegaan
Een van de toestellen sloeg
een krater in de grond achter
de boerderij van de familie
Annen. In een aanbouw bij
die boerderij Woont het echt
paar Mulderij met drie jonge
kinderen. De kinderen ble
ken van het hele gebeuren
niets te hebben gemerkt; ze
sliepen gewoon door Het
andere toestel boorde zich in
een perceel land op nog geen
300 meter van een tweede
boerderij, bewoond door de
familie Benjamins. Van beide
boerderijen gingen de schu
ren verloren, terwijl boven
dien enig vee de dood vond.
Geoefendheid
Op de vliegbasis Leeuwarden
toonde men zich niet bijster
te spreken over het verband
dat in een landelijk ochtend
blad is gesuggereerd tussen
het dubbel-ongeluk bij Hoo
geveen en een door bezuini
gingen (minder vlieguren)
veroorzaakte verminderde
geooefendheid van de vlie
gers.
„Zo'n verminderde geoefend
heid kan bij dit ongeluk be
paald geen rol hebben ge
speeld", aldus overste Ben
Droste, chef vliegdienst op de
Leeuwarder basis. „Natuur
lijk ben je als luchtmacht niet
blij met gemiddeld maar 160
vlieguren per man per jaar,
maar Huisman en Van Win
kel behoorden tot de meest
ervaren F-16-vliegers van de"
hele Koninklijke Lucht
macht".
De kritiek van de heer Ar ie
Twigt, voorzitter van de Ver
eniging van .Militair Tech
nisch en Specialistisch Be-
roepspersoneel (VMTB) over
een dreigende teruglopende
geoefendheid van de vliegers
en een gebrek aan onderde
len, waardoor de F-16's veel
vaker aan de grond zouden
staan dan Wenselijk is, is
door een woordvoerder van
de luchtmacht intussen be
stempeld als „de grootst mo
gelijke flauwekul". „De norm
van 70 procent vlieggereed
heid wordt in het algemeen
gehaald of zelfs overschreden
en de 90 vliegers die intussen
voor de F-16 zijn omge
schoold, hebben het afgelo
pen jaar wel degelijk het ge
plande gemiddelde van 180
vlieguren per jaar gehaald.
Die 180 vlieguren per man
per jaar is de minimum-norm
van de NAVO".
Dat momenteel een vrij groot
aantal F-16's van Leeuwar
den onder handen is op
Woensdrecht, heeft niets te
maken met het verhelpen
van structurele tekortkomin
gen, maar uitsluitend met het
aanbrengen van de nieuwste
snufjes op het gebied van de
elektronica.
JN HAAG De wao-premie moet per
uli naar 21,15%, waarvan 18,2% voor
lening komt van de werknemers en
1% voor rekening van de werkgevers,
premievrije voet bedraagt 94 gulden.
;h latssecretaris De Graaf van sociale za-
- en werkgelegenheid schrijft dat in
adviesaanvrage aan de Sociaal Eco-
mische Raad. Nu bedraagt de wao-pre-
c 20,9%, waarvan 17,25% moet worden
aald door de werknemers en 3,95%
or de werkgevers. De Graaf wil de pre-
c voor werkgevers verlagen om het be-
itdjfsleven te ontlasten. De wao-premie
or werknemers is op 1 januari al van
h naar 17,25% gegaan.
JCHEN Uit een vracht-
o van een transportbedrijf
het Gelderse Wijchen is in
nacht van dinsdag op
ensdag veertig kilo baar
id ter waarde van 1,6 mil-
gulden gestolen. Het goud
afkomstig van een firma
S Frankfort en bestemd voor
RM i bedrijf in Amsterdam. De
missing van de kostbare la-
J g werd gisteren pas bij aan
mist in Amsterdam ontdekt,
sporen is volgens de politie
liddels gebleken dat de
fstal waarschijnlijk is ge-
gd toen de vrachtauto in
nacht van dinsdag op
nsdag in een loods van het
chense transportbedrijf
ld.
Werklozen
unnen boer
oed helpen"
kNHEM De Nederlandse
fcA-Europarlementariër
jun Tolman wil werklozen
rchakelen bij het werk op
prderij en tuinderij. Door
jrklozen met behoud van
i uitkering ongeveer 700 tot
uur per jaar agrarisch
|rk te bieden zou de arbeids-
iur van boer en tuinder en
i gezinsleden kunnen w
i bekort tot een ongeveer
i-urige werkweek. Op die
anier, zonder bestaande be
ulde arbeid te verdringen,
volgens Tolman aan
3 tot 30.000 werklozen
li zinvolle tijdsbesteding kan
[rden geboden.
BRAUW:
litici te
landelijk over
lergiediscussie
!N HAAG Voorzitter De
luw van de stuurgroep Bre-
Maatschappelijke Discussie
HD) heeft de Kamer op het
t gedrukt, dat politici in het
inbaar moeten laten weten
zij groot belang hechten
de discussie over het ener-
beleid en de uitkomsten
irvan. Dit zal het wantrou-
n wegnemen, dat de poli-
toch zal doen wat ze zelf
Deze houding remt de ge-
fwaardigheid van de discus-
en de animo eraan deel te
nen. De Brauw zei dit giste-
in een overleg met de Ka-
rcommissie voor Economi-
le Zaken over de discussie.
maakte zijn opmerkingen
»r aanleiding van de terug-
ende belangstelling voor
deelnemen aan discissie-
Qpi'enkomsten over het ener-
beleid.
Een dood kalfje ligt bij de ruïne van een stal in Hoogeveen die door wrakstukken van een van de neergestorte
F-16-jagers is getroffen.
De agenten voelden zich bij de ontruiming bedreigd en trokken hun
pistolen.
AMSTERDAM Bij de ontruiming van een
kraakpand in de Eerste Hugo de Grootstraat in
Amsterdam is het gisteren tot ernstige botsin
gen gekomen tussen politie en tientallen men
sen die de ontruiming wilden voorkomen. Een
agent werd met een knuppel of stok in zijn nek
geslagen en moest worden opgenomen in een
ziekenhuis. De 12 agenten die, in eerste instan
tie ter bescherming van de deurwaarder, bij de
ontruiming werden ingezet, voelden zich door
de overmacht aan krakers en hun sympathisan
ten zodanig bedreigd, dat enkele van de agen
ten hun pistool trokken om de menigte op een
afstand te houden. Met versterking van 25 man
van de parate eenheid en extra agenten van
Bureau Warmoesstraat werd het gekraakte
pand uiteindelijk ontruimd.
Bonden verwerpen
akkoord Philips
EINDHOVEN De leden
van de Industriebond FNV en
van de Unie BLHP bij Philips
hebben het principe-akkoord
over een nieuwe cao verwor
pen. Dat betekent dat beide
bonden, in tegenstelling tot de
Industriebond CNV en de fe
deratie van Hoger Philips Per
soneel, de cao vandaag niet
ondertekenen, zoals aanvanke
lijk de bedoeling was. De le
den hadden vooral bezwaar te
gen de plannen van Philips
om de werktijdverkorting te
gebruiken om de slagvaardig
heid van de onderneming te
vergroten. Philips vindt dat
het personeel flexibeler moet
kunnen worden ingezet.
GETUIGEN:
MAASTRICHT De bijzondere strafkamer van de
Maastrichtse rechtbank is gisteren toegekomen aan het
horen van de eerste van vijf getuigen die het kamp
Kaufbeuren hebben overleefd, waar de Nederlander
Albert T. (63) kampoudste was. Het zijn allen uit Polen
afkomstige joden van wie er drie in Israël en twee in
Amerika wonen. Bij de beëdiging excuseerde de presi
dent, mr H. Pijls, zich voor het feit dat hij aan de getui
gen de vraag moest stellen of zij al dan niet familie zijn
van verdachte.
De eerste getuige, de 66-jarige Michael Blajman uit Lodz, thans
woonachtig in Tel Aviv, beschreef T. als een sadist: „T. genoot
ervan wanneer hij gevangenen mishandelde". Blajman moest
doodzieke gevangenen naar het waslokaal brengen, waar T. hen
met een stok opwachtte. Van andere gevangenen zegt hij te heb
ben gehoord dat T. deze zieken heeft geslagen en dat zij nader
hand zijn overleden.
De tweede joodse getuige, David Soil (54) uit Tel Aviv, beschreef
de Nederlandse kampoudste als „een vreselijke sadist en een no
toire leugenaar". Samen met zijn vader en broer bevond Soil
zich in het kamp Kaufbeuren. Hij verklaarde gezien te hebben
dat zijn broer even voor Kerstmis 1944 door T. was mishandeld,
aan de gevolgen waarvan hij op 24 december overleed.
Soil zei de verdachte te herkennen „aan zijn gezicht, zijn handi
cap aan een been en vooral aan zijn ogen. Dat zijn dezelfde ogen
als die van Eichmann". Volgens deze getuige was T. de ergste
bewaker die hij in de verschillende kampen had meegemaakt.
Hoofdverdachte Delftse moordzaak
weigert medewerking reconstructie
DELFT,De hoofdverdachte C.Y. in de Delftse schietpartij die
op 5 april zes mensen het leven kostte, heeft geweigerd gisteren
medewerking te verlenen bij de reconstructie. Zijn vermoedelij
ke rol in het drama werd daarom gisteren in en om het nog al
tijd dichtgetimmerde café 't Koetsiertje „nagespeeld" door een
agent. Er waren slechts twee getuigen aanwezig: Peter Kardolus.
die destijds gewond was geraakt, en Piet van Brakel, die kans
had gezien te vluchten. De reconstructie vond plaats in aanwe
zigheid van rechter-eommissaris mr. G. van Rossum, officier
van justitie mr. H.J. den Os en de advocate van C.Y., mevrouw
mr. C.L. van den Puttelaar.
Getuige Peter Kardolus loopt tussen twee agenten in
naar café 't Koetsiertje, om daar mee te helpen aan de
reconstructie van de moordzaak.
