Ombudsman Rang: bureaucratie
is veel harder geworden
Jeilig oversteken kleuters goed te leren
Verdachte van
oorlogsmisdaden
weerspreekt
ooggetuigen
"IDA wil verbod
'P investeren
ti Zuid-Afrika
Militairen
hielden
publiek op
afstand
wegens
explosie
gevaar
Lubbers bezoekt Z-Amerika
i^INENLAND
£eidóc6otuant
WOENSDAG 27 APRIL 1983 PAGINA 9
kderheden-programma
ekort voor Centrumpartij
JfERSUM De radio-uitzending van
■ntrumpartij in het kader van de zend-
loor politieke partijen en de uitzending
ïe overheid, die zaterdagavond 16 april
list in gingen, zullen nu vrijdag te be-
"iren zijn. Het radioprogramma „Meer
minder" over minderheden wordt
ingekort. De banden van de pro-
na's van Centrumpartij en overheid
Jen op 16 april opzettelijk verwisseld
I banden met felle kritiek op de Cen-
Ipartij. Het overheidsprogramma wordt
ftgezonden van 13.40 tot 13.50 uur via
irsum 2, dat van de Centrumpartij van
Itot 14.00 uur, aldus de NOS. Dit wordt
gevolgd door een aflevering van de se
wer joodse onderduikers in de Tweede
[ldoorlog.
Kamer akkoord met
Amerikaanse tv-zender
op Soesterberg
DEN HAAG In meerderheid gaat de
Tweede Kamer akkoord met de vestiging
van een Amerikaanse televisiezender op de
vliegbasis Soesterberg. Het televisiestation is
bedoeld voor de op de basis gelegerde Ame
rikaanse militairen en hun gezinnen. Minis
ter Van den Broek (Buitenlandse Zaken)
verdedigde de met de VS gesloten overeen
komst, samen met zijn collega Brinkman
(Cultuur). Het tv-station is bedoeld tot ver
sterking van de saamhorigheid en tot ver
mindering van het cultureel isolement van
de Amerikaanse gezinnen. Het is niet de be
doeling de uitzendingen op kabelnetten over
te brengen. Wel kunnen bewoners uit de
omgeving met speciale apparatuur van de
zender profiteren.
Kroonprins
jarig
Prins Willem
Alexander viert
vandaag zijn 16e
verjaardag. Op
deze archieffoto
zit hij bij de de
15e jaarlijkse bij
eenkomst van
het Jeugd VN
congres, dat op
26 januari gehou
den werd.
Lichaam vermiste
piloot gevonden
DEN HAAG Tijdens een zoekac
tie in het gebied waar maandag een
NF-5 van de Koninklijke Lucht
macht neerstortte, is gisteren het
stoffelijk overschot gevonden van de
piloot van het toestel, de 25-jarige
tweede luitenant W. Timmer uit
Goor (Overijssel). Gebleken is dat de
piloot nog heeft geprobeerd zich met
de schietstoel in veiligheid te bren
gen voor het jachtvliegtuig de grond
raakte. Het toestel stortte tijdens een
navigatievlucht boven de Belgische
Ardennen neer op 50 kilometer ten
zuiden van Luik. Het zoeken naar
de piloot werd bemoeilijkt doordat
de NF-5 was neergekomen in bos-,
krater- en heuvelrijk gebied.
Nederlanders in
Italië vermist
BOLZANO Twee Nederlanders die
sinds 15 april met vakantie zijn in de
buurt van het Noorditaliaanse Merano
(Zuid-Tirol) worden sinds donderdag ver
mist. Het zijn de 64-jarige Peter Verkoe
len uit Den Bosch en de 67-jarige Elisa
beth Broering uit Amsterdam. Afgelopen
zondag werd de auto van de man en de
vrouw in een dorpje in de buurt verlaten
aangetroffen. Een grootscheepse zoekactie
was tot dusver vergeefs. Het zoeken naar
de twee vermisten wordt bemoeilijkt door
het slechte weer in de streek. Daardoor
kon tot dusver geen gebruik worden ge
maakt van een helikopter.
Arrestaties in
ontvoeringszaak
fysiotherapeute
MAASTRICHT De gemeentepolitie
van Maastricht heeft gisteravond mee
gedeeld dat zij drie arrestaties heeft
verricht naar aanleiding van de ont
voering van de 34-jarige fysiotherapeu
te mevrouw M. Narinx-Otten. De
vrouw is sinds 28 maart spoorloos ver
dwenen. Op verdenking de hand te
hebben gehad in haar ontvoering zijn
in Maastricht aangehouden de 36-jarige
M.N., de achttienjarige R. van D. en de
even oude P. van R. Of M.N. de echtge
noot is van de ontvoerde vrouw, wei
gert de politie mee te delen. De vrouw
woonde wegens een echtscheidingspro
cedure sinds een half jaar bij haar ou
ders.
MEESTE KLACHTEN ZIJN SERIEUS"
EN HAAG De Na-
|nale Ombudsman, dr.
Rang, verwacht de
imende tijd nog een
littige discussie" met
paalde instanties over
bevoegdheid om
achten in behandeling
nemen. „Sommige ad-
jinistratieve organen
'twijfelen of de Natio-
)le Ombudsman wel
>dig is. Ik word in brie-
fn weieens denigrerend
jegend. Dat vind ik
ijuist, ook naar de
Iveede Kamer toe". Het
plan van de Tweede Ka
mer om ook klachten
over lagere overheden
door de Nationale Om
budsman te laten behan
delen is een goede zaak,
aldus Rang bij de presen
tatie van het jaarverslag
1982. Rang is nu ruim
een jaar in functie.
Rang uitte ongezouten kri
tiek op het functioneren van
het ambtelijk apparaat. „De
bureaucratie is veel harder
geworden en nog verder ge
ïnstitutionaliseerd. Ik vraag
me weieens af of dat appa
raat nog gestuurd wordt'
Opvallend vindt Rang dat de
meeste klachten die hij bin
nenkrijgt zeer serieus zijn:
„Ik heb nauwelijks te maken
met querulanten". Er wordt
ook veel minder dan ver
wacht geklaagd over de ge
dragingen van individuele
ambtenaren, zo meldt het
jaarverslag.
Ofschoon uit buitenlandse
onderzoeken blijkt dat in tij
den van economische ver
slechtering het aantal klach
ten vermindert, blijft de sta
pel klachten op de bureau's
van de Stichting Nationale
Ombudsman nog altijd groei
en. Volgens Rang is dat te
wijten aan het feit dat er nog
altijd een stuwmeer bestaat
van klachten van burger
over de overheidsinstanties.
„Naarmate de bekendheid
groeit, blijft bij ons ook het
aantal klachten toenemen",
aldus Rang.
Veel klachten bij burgers zijn
volgens Rang het gevolg van
een gebrek aan toegankelijke
informatie. Vaak „vergeten"
administratieve organen de
burgers erop te wijzen dat zij
bezwaarschriften tegen geno
men beslissingen kunnen in
dienen.
Bezorgd is de Nationale Om
budsman over het feit dat er
een half jaar mee gemoeid is
om een klacht af te ronden
in een rapport. Veelal ont
staat vertraging doordat de
aangeklaagde instantie
Rang's bevoegdheid tot het in
behandeling nemen van de
klacht aanvecht.
Zijn contacten met burge
meesters aangaande klachten
over de plaatselijke politie
noemt Rang „moeizaam",
sommige contacten verlopen
zelf uitermate „stroef". Men
blijkt hem meer dan eens te
verwijten dat hij voorbijgaat
aan de interne klachtenpro
cedures ter plaatse. „Men kan
mij dat niet verwijten, want
ik heb de wettelijke bevoegd
heid om dat soort klachten in
behandeling te nemen".
Rang is niet erg bang dat met
hem hetzelfde zal gebeuren
als nu dreigt met de Haagse
ombudsman. De gemeente
Den Haag wil uit bezuini
gingsoverwegingen de om
budsman opheffen. Bezuini
gen op zijn bureau zijn voor
Rang uit den boze: „Als dat
gebeurt, sta ik binnen een
half uur op de stoep van de
Tweede Kamer. Ik vind dat
de Nationale Ombudsman
naar behoren moet kunnen
functioneren".
De Ombudsman wijst de
nieuwe klachtenprocedure
van de raad voor de kinder
bescherming af. De regeling
voldoet volgens hem niet aan
de eisen die aan een goede
objectieve klachtregeling ge
steld mogen en moeten wor
den. Volgens de ombudsman
is het te betreuren, dat in de
nieuwe procedure is gekozen
voor een onderzoek van de
klacht door de raden zelf: in
eerste instantie door de di
recteur, in tweede instantie
door een klachtencommissie
bestaande uit leden van de
diverse raden.
MAASTRICHT De van oorlogsmisdaden verdachte
Albert T. heeft gisteren tijdens de tweede dag van zijn
proces voor de bijzondere strafkamer van de rechtbank
te Maastricht verklaringen afgelegd die lijnrecht staan
tegenover die van ooggetuigen.
Nadat de rechtbank maandag had getracht te achterhalen in
hoeverre T. met de vijand had geheuld en hoe hij in het concen
tratiekamp Kaufbeuren terecht was gekomen, ging de recht
bank gisteren in op de rol van T. tijdens het transport van ge
vangenen van Kaufbeuren naar Dachau, op een aantal voorval
len die in het kamp Dachau hebben plaatsgevonden en op het
transport van T. naar Nederland na de bevrijding.
Getuigen verklaarden dat zij T. hadden gezien als degene die de
leiding had van de kolonne van gevangenen die meer dood dan
levend naar Dachau trokken. T. zelf zag er weldoorvoed uit, al
dus de getuigen. Tijdens de zitting verklaarde T. dat deze getui
gen de zaken veel sensationeler voorstelden dan dat zij in wer
kelijkheid waren.
Gisteren kwam ook zijn aanhouding na de bevrijding aan de
orde. Op 31 mei '45 werd hij in Zevenaar verhoord en bekende
hij dat hij joden had geslagen. Op de zitting gisteren ontkende
hij dit. De rechtbank confronteerde hem daarop met het proces
verbaal dat op 1 juli 1945 was opgemaakt.
Vandaag is de strafzaak voortgezet met het horen van getuigen,
afkomstig uit Israël en de Verenigde Staten.
ff DEN BROEK EN VVD ZUN TEGEN
(Van onze parlementaire, redactie)
ff HAAG Over het Zuid-Afrikabeleid is er nog
ds geen overeenstemmming tussen enerzijds de
k-fractie en anderzijds minister Van den Broek
itenlandse Zaken), zelf ook een CDA'er, en de
D. Het CDA wil dat de regering de mogelijkheid
li houdt van een verbod op investeren in Zuid-Afri-
Van den Broek voelt daar echter vooralsnog niet
r en vindt de VVD-fractie aan zijn zijde.
—te
ik!
n olie-embargo en een kolenboycot onmogelijk zijn door
ische belemmeringen, zoals het Benelux- en het GATT-ver-
blijft als enige sanctie een investeringsverbod over. Daar-
Imoet een uit 1935 daterend handels- en scheepvaartverdrag
Zuid-Afrika worden opgezegd. De termijn daarvoor zou
lts drie maanden zijn.
r volgens Van den Broek en de VVD is opzegging nadelig
de Nederlandse scheepvaart. Bovendien menen zij dat in-
xen in Zuid-Afrika juist een effectief middel is om iets te
tegen de apartheid. Nederlandse bedrijven moeten zich im-
aan de gedragscode van de EG houden. De minister en de
vinden het daarom beter als zou worden besloten tot een
;ke(re) controle op naleving van de gedragscode,
ïgens ziet men de kwestie voorlopig nog als een intern pro-
n van het CDA. De CDA-top heeft zich in 1981 door middel
een accoord met de linkervleugel verplicht tot het treffen
economische strafmaatregelen. Fractieleden als Jan Nico
ilten verlangen nu dat die afspraak wordt nagekomen,
tieleider Bert de Vries en premier Ruud Lubbers voelen
het schijnt wel voor zo'n investeringsverbod. Daarbij wor-
niet alle investeringen verboden; uitgaven ter vervanging
en toegestaan. Het zou nu zo zijn dat Lubbers en De Vries
(eren Van den Broek te overtuigen van de juistheid van hun
(Vervolg van de voorpagina)
Brandweer en politie on
dervonden veel hinder
van de talloze nieuwsgie
rigen die veelal met auto's
naar de plaats van het ge
beuren kwamen. Een
brandweerauto kwam
door het gedrang zelfs in
een sloot terecht. Door
een en ander leverde ook
de afzetting van het ge
bied nogal wat problemen
op. Vandaar ook dat de
provinciaal militair com
mandant voor de drie
noordelijke provincies
op verzoek van de burge
meesters van Beilen en
Hoogeveen driehon
derd militairen beschik
baar stelde om het pu
bliek op een afstand te
houden.
Een van de boerderijen bij Hoogeveen, waarvan de schuur door brokstukken van een
F-16 werd getroffen.
Angst voor „overwaaien"
geheimzinnige ziekte
AMSTERDAM Twee Amsterdamse VVD-raadsleden
hebben in vragen aan het college van b en w hun on
gerustheid geuit over het „overwaaien" uit de Verenig
de Staten van de geheimzinnige ziekte AIDS (Acquired
Imunodeficiency Syndrome) naar Nederland. In Am
sterdam zijn daar de afgelopen twee jaar twee mensen
aan overleden.
De ziekte komt er eenvoudig gezegd op neer dat de weerstand
van mensen tegen allerlei ziektes wegvalt wat vaak de dood tot
gevolg heeft. De oorzaak van AIDS is nog niet bekend, maar
men denkt aan een bacterie of virus.
Het hoofd van de afdeling infectieziekten van de Amsterdamse
Geneeskundige en Gezondheidsdienst, R. Coutinho, verklaarde
dat er naast de twee dodelijke slachtoffers elders in Nederland
nog twee gevallen van AIDS zijn geconstateerd.
Coutinho zei verder dat er in de Verenigde Staten 1300 gevallen
bekend zijn. Daarvan bestaat 72 procent uit homosexuele man
nen met sterk wisselende contacten en 16 procent uit drugge
bruikers die verdovende middelen in de aderen spuiten. Verder
is de ziekte in Amerika nog aangetroffen bij Haïtiaanse immi
granten en bij een aantal hemofilie-patienten.
Er wordt rekening mee gehouden dat AIDS via bloedpreparaten
kan worden overgebracht. In de VS heeft dit al geleid tot een
strengere selectie van de donors van bloedbanken. Ook in Ne
derland wordt overwogen de risico's van verspreiding van de
ziekte te verkleinen door voorlichting aan donors. Met deze
voorlichting hoopt men te bereiken dat donors zelf besluiten
zich terug te trekken, wanneer er een kans bestaat dat zij met
AIDS-patiënten in aanraking zijn geweest.
Die afzetting was om verschil
lende redenen van belang.
Daar was in de eerste plaats
het risico dat de tanks met hy
drazine (elk toestel had zo'n
tank met 26 liter aan boord)
door de klap opengescheurd
waren, hoewel ze officieel te
gen de hardste klappen be
stand horen te zijn. Die hydra
zine bedoeld voor noodge
vallen als de normale brand
stofvoorziening uitvalt is
uitermate giftig.
Pas achteraf bleek dat met dit
risico egen rekening behoefde
te worden gehouden. Beide
tanks werden namelijk onbe
schadigd aangetroffen en nog
in de loop van de nacht naar
de Leeuwarder vliegbasis
overgebracht. De verongelukte
toestellen hadden echter ook
munitie aan boord. (Bij de
Luchtmacht Voorlichtings
dienst sprak men van enige
oefenmunitie, maar ontkende
men, zoals de geruchten wil
den, het terrein als het ware
bezaaid zou zijn met patronen).
Een van de omgekomen vlie
gers bij het ongeluk van giste
ren, Bob van Winkel, was op 3
juni 1981 ook bij een crash be
trokken. Zijn F-16 kwam te
recht in het Lauwersmeerge-
bied, maar hij wist zichzelf bij
die gelegenheid nog per schiet
stoel te redden.
De Luchtmacht verloor op 12
april een F-104 Starfighter
van Volkel, boven Engeland,
waarbij de vlieger om het le
ven kwam terwijl op 21 maart
van dit jaar de Bergumer kapi
tein Eduard Wiener zich bij
Soltau (Noord-Duitsland) ge
noodzaakt zag zijn F-16 te ver
laten nadat er een ernstige
motorstoring was opgetreden.
gelukt, waarbij in totaal drie
van de betrokken vliegers de
dood vonden.
Bewindsman wil met bonden
praten over goedkope spreiding
DEN HAAG Staatssecretaris Scherpenhuizen (Verkeer en
Waterstaat, PTT-zaken) wil opnieuw met de vakbonden gaan
praten over de uitvoering van de spreiding van de Centrale Di
rectie van de PTT vanuit Den Haag naar Groningen. Hij wil
praten over een goedkopere uitvoering van de spreiding, die
volgens insiders 1,6 miljard gulden gaat kosten.
Scherpenhuizen gaat ondëï andere praten over een beloofd
wachtgeld voor PTT'ers die niet mee willen verhuizen. Zij krij
gen dat totdat zij een andere baan in Den Haag hebben gevon
den. En hij wil het ook hebben over vergoedingen die PTT'ers
krijgen voor verhuis- en inrichtingskosten en lasten als gevolg
van het opgeven van een huis in Den Haag.
Scherpenhuizen kondigde zijn plannen gisteren in de Eerste Ka
mer aan bij de behandeling van de begroting van verkeer en
waterstaat en de PTT-begroting. De bewindsman stelde daar dat
volgens hem de spreidingsoperatie goedkoper kan.
ff HAAG Ook Mei
kinderen is heel goed
te leren te stoppen op
Itoeprand en goed uit
ijken alvorens de weg
f te steken. Dit zegt
H. van der Molen, die
gen in Groningen pro-
'eert op een onderzoek
r het verkeersgedrag
kleuters. Met het on-
loek heeft hij willen
lonen dat een trai
ningsprogramma voor
kleuters op dit terrein wel
degelijk effectief is.
Voor het onderzoek heeft Van
der Molen kinderen van vier
tot en met zes jaar onopge
merkt laten observeren in hun
eigen omgeving. Met mede
werking van ouders heeft hij
aangetoond dat het ook bij
deze kleine kinderen mogelijk
is een „rem" aan te brengen
bij het oversteken. Voorwaar
de is wel dat er al heel vroeg
mee begonnen wordt.
Van der Molen: „Kinderen
krijgen vaak eerst jarenlang
het verkeerde voorbeeld. Aan
de hand van een ouder wordt
vaak zonder meer de weg over
gestoken. Volwassenen blijken
meer op het gehoor af te gaan.
Kinderen van onzorgvuldig
overstekende ouders bleken
dat gedrag over te nemen. In
een relatief vrij korte tijd
wordt dan vaak van de kinde
ren verwacht dit aangeleerde
gedrag te „vergeten" en zelf
standig op de iuiste wijze de
weg over te steken".
Bij het onderzoek is ouders ge
vraagd hun kinderen te trai
nen op het zorgvuldig overste
ken van een weg. Na verloop
van tijd kon worden geconsta
teerd dat die kinderen, ook
wanneer zij zich niet bespied-
wisten, beter opletten. Met het
resulaat van het onderzoek
hoopt Van der Molen te berei
ken dat er op het ministerie
van verkeer en waterstaat
geld vrijgemaakt wordt om
alle ouders van kleuters te in
formeren over het aan te leren
verkeersgedrag.
De promovendus bepleit ver
der een parkeerverbod voor
auto's in de buurt van scholen
en speeltuinen. „Aangetoond is
dat kinderen zich er nauwe
lijks van bewust zijn dat in een
straat met geparkeerde auto's,
de stoeprand niet de juiste
plaats is waar ze moeten uit
kijken. Daar komt nog bij dat
kinderen vaak hardlopen, zo
dat automobilisten de kinde
ren vaak te laat zien".
Tenslotte noemt de Van de
Molen nog de aanleg van we
gen en wijken als een van de
oorzaken van verkeersonge
lukken met kinderen. De
meeste ongevallen gebeuren
vlak bij huis, in vrij rustige
woonwijken. Van der Molen:
„Verkeersborden zouden over
bodig moeten zijn. Automobi
listen moeten eigenlijk door de
natuurlijke omgeving gewaar
schuwd worden extra oplet
tend te zijn. Kinderen blijven
nou eenmaal een wispelturig
en speels verkeersgedrag ver-
Studentenstops 9 studierichtingen
DEN HAAG Minister Deetman (onderwijs en wetenschap
pen) heeft in een „voorlopig standpunt" voor het komende stu
diejaar negen studentenstops toegestaan, zo is gisteren door het
ministerie bekend gemaakt. Voor geneeskunde werd de maxi
male instroom van eerstejaars vastgesteld op 1700 (Leiden 214;
Rotterdam 214), tandheelkunde op 420, diergeneeskunde 175, so
ciale gezondheidskunde 150, algemene gezondheidszorg 75, thea
terwetenschap 100, industrieel ontwerpen 160 (Delft), informati
ca 1060 (Leiden 100; Delft 250) en bedrijfskunde 300.
ADVERTENTIE
HEMELS
DEN HAAG Premier
Lubbers brengt eind in
mei officiële bezoeken
aan de Zuidamerikaanse
landen Brazilië en Vene
zuela. Hierbij zal minister
Van der Broek van bui
tenlandse zaken hem ver
gezellen. De Rijksvoor
lichtingsdienst heeft dit
gisteren bekendgemaakt.
Verder brengt de premier een
kennismakingsbezoek aan de
Benedenwindse Eilanden van
de Nederlande Antillen. Op
een later tijdstip zal de pre
mier ook de Bovenwindse Ei
landen bezoeken, aldus de
RVD. In cle periode dat pre
mier Lubbers de Beneden
windse Eilanden bezoekt,
brengt minister Van den
Broek bezoeken aan Costa-Ri-
ca, El Salvador en Nicaragua.
Een woordvoerder van zijn
ministerie heeft laten weten
dat minister Van der Broek op
deze reizen contacten met het
verzet niet uit de weg zal gaan.
Maak dit zinnetje af en stuur 't voor 15 juni in
voldoende gefrankeerde enveloppe naar Friskwis,
Postbus 236, 8901 BA Leeuwarden, met twee
platgedrukte doppen van Rivella of E10 flessen.
U mag zo vaak meedoen als u wilt. Vergeet uw
naam en adres niet.
Prijzen: 150 cheques ter waarde van f 50,-
voor een bezoek aan een schoonheidsspecialiste.
Een deskundige jury beloont de origineelste
inzendingen. Prijswinnaars ontvangen uiterlijk
4 weken na de sluitdatum persoonlijk bericht
een paar apart met
héél weinig calorietjes
