TAFEL Eigen financiële bijdrage kerken gewenst bij geestelijke verzorging in krijgsmacht £cidóe6oma/n Kleinere bedrijven hebben nog te weinig oog voor Amerikaanse 1 Afschrikking met kernwapens slechts onder voorwaarden KORTE METTEN kerk wereld/ weer zeepost ACHTERGROND EeidócSomnnt WOENSDAG 27 APRIL 1983 PAG» P De omstandigheid dat de geestelijke verzorging in de krijgsmacht, net zöals bij justi tie, wordt betaald door de overheid is niet bepaald ge lukkig. De kerken zouden, onder meer uit ideële motie ven, een zekere financiële verantwoordelijkheid voor die verzorging moeten dra gen, waardoor deze meer on afhankelijk wordt. Dit plei dooi hield prof. mr. I. A. Die penhorst gisteren in Amers foort tijdens zijn inleiding op een studiedag over de krijgs macht en de geestelijke ver zorging. De studiedag was ge organiseerd door de ACOM, de Algemeen Christelijke Or ganisatie van Militairen. Prof. Diepenhorst memoreer de in dit verband de uitdruk king „wie de pijper betaalt, bepaalt het wijsje". Bovendien begeeft de overheid zich met de financiering van de geeste lijke verzorging op oneigen lijk terrein. Al enige tijd staat de geestelijke verzorging in de krijgsmacht onder druk van bezuinigingen. De Com missie Omvang Geestelijke Verzorging (COGV), waarin de kerken zitten die geestelij ke verzorging aan de krijgs macht bieden en het Huma nistisch Verbond, kreeg enke le jaren geleden opdracht die bezuinigingen uit te werken. Dat mislukte, onder meer door de eis van het Humanis tisch Verbond om meer raads lieden te mogen leveren. Daarop stelde ongeveer één jaar geleden een ambtelijke commissie onder leiding van plaatsvervangend secretaris- -generaal van het ministerie van defensie mr. Ch. Schaep- man, een bezuinigingsmodel op dat vertrouwelijk naar de kerken werd gestuurd. Daar in zou een bezuiniging van veertig procent zijn voorge steld. De militaire belangenorgani saties en de geestelijke verzor gers in de krijgsmacht zijn daarover, zo bleek ook giste ren, nogal verbolgen, mede omdat zij op geen enkele wij ze zijn betrokken in het over leg over deze problematiek. Volgens de inspecteur-gene raal der krijgsmacht, luite nant-generaal T. J. de Geus, evenwel, is dat rapport inmid dels weer van de baan, zo liet hij tijdens de forumdiscussie weten. Mr. Schaepman zei gisteren desgevraagd dat de definitieve regeling van de geestelijke verzorging in de krijgsmacht in de defensieno ta is opgenomen, die komende september wordt uitgebracht. De Nederlandse krijgsmacht telt momenteel 211 geestelijke verzorgers; 105 protestanten, 83 rooms-katholieken, 21 hu manisten en twee joden. Met uitzondering van de rooms- katholieken (die hebben te kampen met een tekort van 43 geestelijke verzorgers) zijn de overigen op sterkte. Van wege de vergrijzing binnen het corps van geestelijke ver zorgers, zal dat tekort ook bij niet-katholieken in de loop van dit jaar en volgend jaar drastisch oplopen. Overi gens zal zich in de katholieke situatie binnenkort een ingrij pende verandering voordoen. Binnenkort wordt namelijk een wijziging van het betref fende Koninklijk Besluit van kracht, waardoor het mogelijk wordt, dat ook pastorale wer kers en diakens als aalmoeze niers kunnen worden aange steld, naast de priesters, die tot nu toe alleen daarvoor in aanmerking kwamen. De le gerbisschop, mgr. Bar, heeft zich met deze wijziging al ak koord verklaard. Specifiek priesterlijke taken blijven echter aan de priester toever trouwd. Tijdens de studiedag kritiseer de ook pastor Jan ter Laak (verbonden aan het Omroep pastoraat van de KRO en van 1 september af secretaris van de rooms-katholieke vredes organisatie Pax Christi) de fi nanciële verhouding tussen staat en militair pastoraat. „De geestelijke verzorger Wordt door het rijk betaald en dus - in elk geval voor een deel - bepaald. Dat leidt tot zelfcensuur en afhankelijk heid. Hij hekelde ook de samenstel ling van het corps van geeste lijke verzorgers. „Die is niet overeenkomstig de aanhang van de diverse maatschappe lijke stromingen in ons land. Daar is de krijgsmacht niet mee gediend. De geestelijke verzorging mag geen automa tische legalisering worden van zaken, die plaatsvinden in de krijgsmacht. Onder geen voorwaarde mag de indruk worden gewekt, dat het gods dienstig en ethisch niet moei lijk zit in de krijgsmacht. Het zit beslist wél moeilijk", aldus pastor Ter Laak. WESTDUITSE BISSCHOPPEN: De Westduitse bisschoppen keuren de afschrikking met kernwapens slechts onder be paalde voorwaarden goed. Dit blijkt uit het herderlijk schrij ven „Gerechtigkeit schafft Frieden" (gerechtigheid sticht vrede), dat vandaag is gepu bliceerd. Met het oog op de ri sico's van de wapenwedloop is het afschrikkingssysteem op den duur geen betrouwbaar middel om een oorlog te voor komen. Het doel van de militaire de fensie mag onder geen voor waarde het voeren van een oorlog zijn, maar het voorko men van alle oorlogen, zowel met conventionele als met kernwapens. Daarom dient de bewapening aan drie voor waarden te voldoen: (a) de kans op het uitbreken van oorlog mag niet groter wor den, (b) de bewapening moet op een zo laag mogelijk ni veau gehouden worden en (c) de keuze van de militaire middelen moet ontwapening vergemakkelijken. De vrede wordt volgens de Westduitse bisschoppen van twee zijden bedreigd. In de eerste plaats door totalitaire systemen („de marxistische staten"), die in hun streven naar macht elementaire men senrechten negeren. Op deze politieke uitdaging is naar hun mening een militair ant woord onmisbaar. In de twee de plaats wijzen zij op de risi co's van de wapenwedloop, zowel van conventionele als van kemwapehs. Dit kan op een dag leiden tot een ramp zalige oorlog. Om het vertrouwen tussen de staten te bevorderen, zijn stappen het overwegen waard voorzover zij de eigen veilig heid niet in gevaar brengen. In navolging van paus Johan nes Paulus II roepen zij de po litici op „tot alle stappen, zelfs de kleinste, die in dit verband een verstandige dialoog moge lijk maken". Tegelijkertijd vragen de bisschoppen van het Westen de" ervaringen en angsten zowel als de belangen en meningen van de tegen stander in de eigen politiek te verwerken. Bovendien plei ten zij ervoor niet alleen het aantal wapens te verminde ren maar ook de wapenindus trie om te schakelen naar ci viele produktie. De bisschoppen wijzen er in hun brief op, dat de christen ook in de politiek gebonden is aan de houding die de Bergre de van hem eist. Maar de ver taling van de richtlijnen van de Bergrede in politiek han delen is afhankelijk van de si tuatie waarin men verkeert. Er is, aldus de bisschoppen, een voortdurende spanning tussen de vrede van God die Jezus Christus de mens ge schonken heeft en de voort durende gebrokenheid van de mens. De kerk heeft hèt ge weld ter bescherming van het recht altijd goedgekeurd en steeds aangedrongen op ver mindering van onrechtmatig geweld. Bovendien heeft zij aldoor gepleit voor het schep pen van een rechtvaardige si tuatie ins de wereld, waarin mensen in vrijheid kunnen leven en zich naar eigen mo gelijkheden kunnen ontplooi en, aldus de Duitse bisschop pen. Zij menen, dat de vredesbe weging in de eerste piaau> moet opkomen voor de be scherming van de rechten van de mens en het totstand- brengen van meer internatio nale gerechtigheid, vooral tus sen Noord en Zuid. Daaraan zou de vredesbeweging het streven naar verzekering van de vrede ondergeschikt moe ten maken, zo menen de bis schoppen. De christenen wor den opgeroepen openlijk ge tuigenis af te leggen van Gods grote gerechtigheid door zich op een creatieve wijze ge weldloos te gedragen en door zich bereid te tonen tot een onmetelijke vergevingsge zindheid. Voorts zouden christenen zich volgens de bisschoppen kunnen onder scheiden door de vijand lief te hebben en door het vredesge- tuigenis van de kerk geloof waardig te maken en te ver sterken. De bisschoppen nodi gen de christenen en alle mensen van goede wil uit deel te nemen in een verregaande dialoog voor de vrede en voor een gemeenschappelijke dienst aan de vrede. Vijf jezuïeten, die sinds 1981 in Vietnam gevangen gehouden worden, zijn be schuldigd van misdrijven te gen de revolutie. Dit meldt het Vietnamese legertijd- schrift „Quan doi nhan dan". Het blad verklaart voorts, dat drie van de paters een be kentenis hebben afgelegd. De jezuïeten wordt verweten, dat zij de gelovigen door middel van reactionaire ge schriften tot landverraad hebben aangezet. Bovendien zouden zij de jeugd psycholo gisch hebben beïnvloed en zouden zij de bevolking heb ben opgeroepen om te emi greren. Naar de mening van kerkelijke waarnemers in Hanoi wijst de publikatie in het legertijdschrift erop, dat het proces tegen de vijf jezuï eten spoedig zal beginnen. Volgens het informatiecen trum voor kerkelijke roepin gen in Freiburg is vorig jaar ip de tweeëntwintig bisdom men van de Bondsrepubliek het aantal aanmeldingen voor de priesterstudie en ook het aantal wijdingen geste gen. In 1982 melden zich 619 theologiestudenten aan, 77 oftewel veertien procent meer dan in 1981. Ook bij de reguliere priesteropleiding is het aantal aanmeldingen ge stegen en wel van 135 tot 148. Het aantal wijdingen liep hier echter terug met dertien tot 38. Het aantal „seculiere" wijdingen steeg daarentegen tot 201, drieëndertig meer dan in 1981. De eerste kloostergemeen schap van Benedictinessen in het Caribisch gebied, die zes zusters telt, heeft na zeven jaar éindelijk een vaste woonplaats in Coubaril. Tij dens een eenvoudige viering met aartsbisschop Kelvin Fe lix van Castries op het eiland St.-Lucia hebben zij hun de finitieve behuizing betrok ken na jarenlang proviso risch te hebben gebivakkeerd in een voormalig bisschops huis in Marchand. Verdeling van de armoede De president van de Nederlandsche Bank, dr. Duisen n heeft in zijn jaarverslag onomwonden stelling genomen irs discussies over de vraag, welk economisch beleid het voor Nederland gevoerd kan worden. „Ik kies voor gro langere termijn", aldus Duisenberg. Sterk vereenvoi ,en luidt zijn redenering: wij moeten niet kiezen voor het vier len van de armoede, maar voor het verwerven van ni<en rijkdom. Duisenbérg verstaat onder dat verdelen van did moede het streven naar arbeidstijdverkorting, terwijl, verwerven van nieuwe rijkdom bereikt moet worden het verbeteren van de rendementspositie van de bedri waardoor deze (meer) winst gaan maken en dus kui gaan uitbreiden. OPPERVLAKKIG gezien is er erg veel voor de stelling Duisenberg te zeggen. Het streven naar arbeidstijdverko is inderdaad niet meer dan het rechtvaardiger verdelen het thans beschikbare werk onder de zeer velen die om 1 vragen. Het heeft geen uitbreiding van het totaal beschi re werk tot gevolg. Nieuwe werkgelegenheid kan allée stand komen door het bedrijfsleven meer lucht te g< waardoor er nieuwe bedrijvigheid ontstaat. MAAR de onomwonden keuze van Duisenberg voo: verwerven van nieuwe rijkdom is iets te eenvoudigJ land is niet alleen gebaat met het bereiken van nieuwe d< nomische groei. Een rechtvaardiger verdeling van d<ro5 schikbare hoeveelheid werk blijft daarnaast even harent dig. Want ook als de economie weer aantrekt, er meer e<Ker mische bedrijvigheid ontstaat en er meer banen komen nog zal dat aantal nieuwe banen zeker niet toereikem rb' om aan de behoefte te voldoen. Daarom zal het overhei leid de komende jaren altijd op twee sporen moeten zije richt: een rechtvaardiger verdeling van de beschikbare veelheid werk en het bewerkstelligen van een uitbreB' van dat werk. VOOR beide doelstellingen zal door de werknemers m< g worden ingeleverd. Er zal een stukje welvaart moeten den weggegeven om die eerlijker verdeling van het bes< ,en bare werk te bereiken en om daarnaast het bedrijfsl >lar meer armslag te geven. Het is goed dat de boodschapfietc Duisenberg de noodzaak van die tweede doelstelling fra eens duidelijk heeft onderstreept, maar de eerste doelstej moet daarbij niet uit het oog worden verloren. j rc ros{ ma We zullen er van doordrongen moeten worden dat eerjf e langrijk deel van de welvaart, die in de achter ons liggèwf jaren is verworven, beschikbaar moet worden gesteld on^ge. de jongeren en de opgroeiende jeugd onze kinderei kleinkinderen in de toekomst in een redelijke mateR^ van die welvaart te laten genieten. Het werkloosheid(coi centage van Europese jongeren onder de 25 jaar is in br land het hoogst, zo blijkt uit gisteren gepubliceerde c6 w van de Europese Gemeenschap. Van onze jongeren heePlic procent geen baan. Alleen door het „verdelen van de arjfeer de" kan worden voorkomen dat dit percentage in de ko^bij de jaren nog veel meer zal groeien. ze< Gebakken lever, bietjes met taugé en aardappelen koffievla met gember De benodigdheden voor twee zijn: 150 g lever, 1 le pel olie, 15 g margarine, zont, peper, 1 theelepel azijn, aroma; 400 g bieten, uitje, 10 g margarine, 100 g taugé, zout, suiker, kruiden) a- zijn; 0,5 tot 1 kg aardappelen; 0,5 liter melk, 25 g custard, 30 g suiker, 2 theelepels op- loskoffie, paar bolletjes gember. Snijd de lever in plakken van een centimeter dik. Verwarm de olie met de margarine; als de laatste bruisend smelt, kan de lever er in. Bak het vlees steeds omscheppend op een groot vuur in ongeveer vier minuten bruin en nèt gaar. Strooi er al bakkende zout en peper over. Temper het vuur, schep de lever uit de pan en maak de jus af met weinig wa ter, azijn en aroma. Schil de bieten en rasp ze. Kook ongekookte bieten in een half uur gaar in weinig water. Fruit de klein gesneden ui goudgeel in de margarine. Warm gekookte bieten goed door met de uien. Voeg naar smaak zout, suiker en azijn aan toe. Schep er de gewassen en goed uitgelekte taugé door en doe de groente onmiddellijk in de schaal. Taugé heeft de meeste smaak als ze nog knap perig is. Zet de helft van de melk op. Meng custard, suiker en wei nig koude melk tot een papje. Schenk er wat van de hete melk bij en doe dit mengsel al roerende in de pan. Laat de vla steeds roerende even door koken. Voeg van het vuur de rest koude melk toe, met de oploskoffie en de kleingesne den gember. Doe de vla pas in de schaal(tjes) als ze geheel af gekoeld is. JEANNE Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00 en 15.00 uur. nummer 071- 122248 en uw krant wordt nog dezelf de avond nabezorgd. VERTREKKENDE VOORZITTER AMERIKAANSE KAMER VAN KOOPHANDEL DAN PILIERO: AMSTERDAM Neder landse bedrijven, met name de kleine en mid delgrote ondernemingen, richten zich te weinig op de Amerikaanse markt. Dat is een van de oorza ken van het grote tekort op de Nederlands-Ame rikaanse handelsbalans; we importeren voor on geveer 15 miljard gulden meer uit de Verenigde Staten dan wij er naar exporteren. Willen we daar iets aan doen, dan moet de kennis van ver schillende instanties over de Amerikaanse markten worden bijeengebracht en toegankelijk gemaakt voor die kleinere en middelgrote onderne mingen. Een vergroting van hun export, en die is heel goed mogelijk, is de beste manier om het mil jarden-handelstekort te dichten. Dat is althans de mening van Dan J. Piliero, tot het eind van deze maand directeur van Chevron Nederland en voorzitter van de Ameri kaanse Kamer van Koophan del (AmCham) in Nederland. Piliero heeft zijn opvattingen neergelegd in een rapport over de handel tussen Neder land en de Verenigde Staten, dat hij vanmiddag ter gele genheid van zijn afscheid heeft aangeboden aan staats secretaris voor de buiten landse handel F. Bolkestein. Met pensioen Een en ander vond zijn be slag in het Amsterdamse Ma- riotthotel, waar Piliero voor de laatste maal de jaarverga dering van de Amerikaanse Kamer van Koophandel voorzat (bij die Kamer zijn Nederlandse en Amerikaanse bedrijven aangesloten met vestigingen in beide landen). Op 1 mei gaat Piliero met pensioen. Drie dagen later wordt hij uitgeluid tijdens een receptie in de Ridderzaal in Den Haag. Op 5 mei keert hij, na een verblijf van der tien jaar in ons land, terug naar de Verenigde Staten. Wij spraken Piliero begin deze week in het hoofdkwar tier van Chevron Nederland in Den Haag. In zijn kamer verschillende aanwijzingen voor zijn aanstaande vertrek: kale spijkers en verschoten stukken behang op de plaats waar jarenlang schilderijen hingen. Terugkijkend op de voorbije dertien jaar, waarin de eco nomische banden tussen Ne derland en de Verenigde Sta ten aanzienlijk zijn versterkt, toont Piliero zich ondanks de crisis van dit moment een re delijk tevreden en optimis tisch man. „Voor een land dat zo sterk afhankelijk is van de wereldhandel, heeft Nederland zich redelijk goed staande gehouden". Boven dien vindt Piliero dat de re- gering-Lubbers de proble men goed en kundig te lijf gaat. Veel te bieden „Nederland heeft veel te bie den. Een krachtdadige rege ring, een inventieve industrie en een zeer realistische vak beweging. Voor het Ameri kaanse bedrijfsleven is Ne derland een erg aantrekkelij ke vestigingsplaats: de toe gangspoort tot Europa, met een uitstekend transportsys teem en 'een werklustige en zeer goed geschoolde bevol king". Dat Nederland ondanks die gunstige eigenschappen zo'n ongunstige handelsbalans met de Verenigde Staten heeft, komt volgens Piliero vooral omdat de Nederlandse industrie om wat voor reden dan ook onvoldoende ge bruik maakt van de moge lijkheden die de Verenigde Staten bieden. Maar mede dank zij de vorig jaar gevier de Bicentennial lijkt hierin enige verbetering te zijn ge komen. „Het is een gegeven dat Ne derlandse produkten in Ame rika een zeer goede naam hebben. Het geeft niet als ze wat duurder zijn, want de Amerikaan is bereid voor kwaliteit te betalen. Een an dere zaak: in de Verenigde Staten wonen ongeveer vijf tien miljoen mensen met Ne derlandse voorouders. Dat zijn er meer dan alle Neder landers bij elkaar. Die groep is trots op zijn Nederlandse komaf en heeft zeer grote be langstelling voor Nederland se produkten". Dieptepunt bereikt In zijn afscheidsrapport doet Piliero een aantal voorstellen voor een verbetering van de Nederlandse handelspositie tegenover de Verenigde Sta ten. Een belangrijke rol is volgens hem weggelegd voor een speciale handelsassocia tie. In nauwe samenwerking met het ministerie van eco nomische zaken en het Ne derlands Centrum voor Han delsbevordering (NCH) moet zo'n instantie alle beschikba re kennis over de markten in de Verenigde Staten verza melen en zowel die kennis als de markten zelf toeganke lijk maken voor de kleine en middelgrote ondernemingen. „Ik heb het gevoel dat we ook in Nederland het diepste punt van de crisis hebben be reikt. In de Verenigde Staten zijn duidelijke tekenen van herstel. Over een aantal maanden worden die ook hier zichtbaar. Het is belang rijk dat we dan klaar staan. Je moet de problemen van deze tijd ook niet als een ge vaar zien. Het is een grote uitdaging die we te lijf moe ten gaan". Een van de terreinen waarop voor Nederland grote moge lijkheden in het verschiet lig gen is volgens Piliero dat van de hoogwaardige technologie. Hij is er voorstander van dat de Nederlandse overheid dergelijke bedrijven die zeker in de beginperiode een groot financieel risico lo pen de helpende hand toesteekt. Bovendien pleit hij er voor dat voor deze bedrij ven een eenvoudiger ontslag procedure wordt gemaakt. Dergelijke voordelen zouden bij veel bedrijven die een nieuwe vestigingplaats zoe ken de balans in Nederlands voordeel door laten slaan, al dus meent de voorzitter van AmCham. Piliero: „Crisis niet als een gevaar, maar als een uitda ging zien". Als belangrijkste gebeurtenis tijdens zijn lange verblijf in Nederland noemt Piliero de Bicentennial in het alge meen, het bezoek van konin gin Beatrix, prins Claus en topmanagers uit het Neder landse bedrijfsleven aan de Verenigde Staten in het bij zonder. „Het is een cliché, maar daarom niet minder ge meend. Hoewel het in onze nieuwe woonplaats in Con necticut minder regent en de zon er meer schijnt dan hier, zijn wij van Nederland gaan houden. Maar de allermooiste periode was wel dat bezoek met de koningin aan de Sta tes. Ik heb het al vaker ge zegd: de koningin en de prins hebben tijdens hun bezoeken aan Amerika voor Nederland een fantastic job gedaan". JOS TIMMERS ZONNIGE PERIODEN DE BILT-KNMI - De st. die ons vandaag regen ei weer bracht wordt nu ge1 door een gebied met li drukstijging. In de nacht a* vroege ochtend kwamen al in het zuiden van het jig zware onweersbuien voor{f|] krijgen echter opklaringer* overhand want met de zuidwest gedraaide wordt wat drogere lucht gevoerd. Morgen draait wind nog verder en wordt delijk. De middagtempen zal ongeveer veertien gr zijn. Een vanuit Frankrijk derende storing lijkt niet actief en zal in de mi waarschijnlijk alleen de wolking wat doen toene Tot en met het Weeke blijft het weer nog enig onbestendig en een ver temperatuurstijging lijkt onwaarschijnlijk. tomptomp '2 10 0| w.b«w. 16 11 Z.-Umburg regen Athene onbew. Barcelona onbew. Berlijn regen Frankfort regen Genève onbew. Helsinki geh.bew. Kopenhagen geh.bew. Luxemburg zw.bew. onbew. 22 15 itregèn 25 16 tfan Met de volgende schepen kan^ post worden verzonden. De d(i°' waarop de correspondentie ul»e£ ter post moet zijn bezorgd, staa an ter de naam van het schip vern ini Australië ms „Tolaga Bay" 6 mapn nada wekelijkse afvaart; India „Isar Express" 5 mei; Israël mian gal" 2 mei; Japan ms „Kum 'ee Maru" 2 mei; Nieuw-Zeeland ms an muera Bay" 2 mei; Ver. Statei Amerika ms „Atlantic Song" Zuid Afrika (Rep.) ms „Transva^ mei. 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2