ma
ië
ZATERDAG 16 APRIL 1983
„Laatst hoorde ik dat oud-Feye-
noorder Cor Veldhoen kort geleden
aan zijn hart geopereerd is. Hoe
lang hebben we tijdens Ajax-^eye-
noord niet tegen elkaar gespeeld?
,Ik denk gauw een jaar of tien. En
reken maar dat de duels pittig wa
ren. Maar ik heb hem wèl eep
fruitmandje gestuurd".
Type Moulijn
De hardheid als bedreiging van het
voetbal dus. Maar er is meer. Waar
zijn bijvoorbeeld de vleugelspelers
van het type Moulijn en Swart ge
bleven?
Swart: „Vleugelspelers, die de ach
terlijn halen, zijn er niet meer. Dat
komt door de trainers. Zij kiezen
vaak voor twee spitsen. De buiten
kanten van het veld worden niet
meer bespeeld of het moet door op
komende mensen zijn. Ik kan ook
geen ploeg opnoemen, die een te
genstander op eigen helft vast kan
zetten en die dan dat bombarde
ment op die goal uitvoert. Ik vind
dat jammer. De vleugels zijn de
enige plaatsen, waar ruimte ligt.
Ajax is altijd op z'n sterkst geweest
met vleugelspitsen. Vanenburg zou
't nu kunnen. Een heel goeie is dat,
maar zelf speelt hij ook liever op
het middenveld. Voor zijn ontwik
keling is dat niet goed. Krijgt hij
met z n achttien jaar een beuker op
zich, of staat hij tegenover een
diepgaande middenvelder, dan
moet-ie mee. En dat zijn zaken, die
je Vanenburg niet moet laten
doen".
„Toch is er één specifieke vleugel
spits in aantocht. Johnny van 't
Schip bij Ajax. Hij heeft die bewe
ging buitenom en die goeie voorzet,
maar hij is mentaal weer niet
sterk".
„Om het voetbal terug in het goede
spoor te krijgen zou je eigenlijk
congressen moeten houden met alle
spelers, trainers en besturen. En
maar praten over de mogelijkhe
den, hoe het anders kan. Daar zou
den ook buitenlandse toppers bij
moeten zijn. Goede wedstrijden zijn
tegenwoordig op de vingers van
één hand te tellen. Vroeger zat ik
op de TV zo aandachtig naar een
voetbalwedstrijd te kijken, dat nie
mand in de kamer iets mocht zeg
gen. Nu betrap ik mij erop, dat ik
tijdens een wedstrijd soms ergens
anders heen kijk. Of dat ik een
wedstrijd opneem, omdat ik denk
dat het toch niet veel wordt. Hoor
ik dan later dat 't 0-0 geworden is,
dan bekijk ik 'm niet eens".
Rep en Ling
Na Sjaak Swart heeft Ajax nog
twee vleugelspitsen gehad: Rep en
'ERDAM Sjaak Swart
itbal. Nog altijd zijn bei-
ilosmakelijk met elkaar
inden. „Ik denk", piekert
die als Sjakie en Paco
:n begrip was, „dat ik
lizoen nog altijd een dik-
inderd wedstrijden speel.
ud-Ajax, bij de oud-inter-
inals, gastwedstrijden,
trijden voor gehandicap-
en in de zaal. Alleen de
trijden met de oud-inter
nals zijn er al zo'n dertig,
ndertig per jaar".
Ta nee houden Swarts bemoeie-
e[ i met het voetbal niet op. Bij
.vedstrijden van Ajax zit hij
a ist op de tribune en wanneer
°°$verkzaamheden het toelaten
de Amsterdammer zijn oude
ook in uitwedstrijden. Daar-
scout hij voor Ajax. „Ik krijg
3 1 ips door van oud-voetballers,
i diverse klassen trainer zijn.
m'n B-trainersdiploma doe ik
Ik heb het te druk met m'n
irant en speel zelf nog veel te
:ers1
ork
d, di
ucht
/ooril!
mid
n ze
cent:,
ic pi
dat
e ho<
Indei
nsterdamse KNVB derdeklas-
1A is daarbij Swarts voor-
werkterrein. „Een techni-
aanvallend ingestelde ploeg,
ijn leeftijd speel je 't beste
in, maar de jongens zien me
in een vrije rol op het mid-
Id. Die passes over dertig,
g meter. Ze zijn er nog steeds,
verleer je niet, hè",
plezier beleeft Swart echter
zijn competitiewedstrijdjes,
amateurvoetbal, waarbij het
et om de knikkers gaat. Maar
denkt op dat niveau te kun-
oetballen heb je het mis. Stee-
rijg ik twee man bij me. Moet
[aan, twee man om een oude
van vierenveertig uit de wed-
te schoppen".
's dat ik verslaafd aan voetbal
merkt hij dan hoofdschud-
op. „Als ik dat groene gras
il ik voetballen. Maar af en
enk ik, Sjakie, waar ben je
kzig?"
gel
10
en
e k\»
Joi
en g
ft Ni
ZuiiF
an h
lusei
it tx r
Jor
tijdt
rijd"
URI S
het in een wedstrijd op za-
"jimiddag meegemaakt dat een
^Isrechter in de rust tussen
echt heen en weer gegooid
We stonden met 1-0 voor,
toen ik dat zag wist ik dat we
jjedstrijd nooit zouden winnen,
j hoor, de tweede helft was net
nen of die tegenstander kreeg
eest gekke vrije trappen. Gek
ik daarvan. En dan die ballen
sloot, waar je vijf minuten op
n staan wachten. Waarde-
i#aan
Q voetbal is om te huilen. Hard
n ploeg valt aan. Ook de
elende ploeg trekt zich terug
et eigen strafschopgebied en
,'Jiaar naar voren lellen die bal.
komt zo'n bal nog aan ook,
gescoord wordt".
ii heidsduel
dsefl Iiin
oo
afscheidswedstrijd begin
tus 1973 is het stil rond Siaak
Een kleine twintig jaar lang
ge Ajax-supporter, die daad-
lijk deel uitmaakte van de
itie, die vooral in de beginja-
zeventig, met sprankelend
il de wereld veroverde. Ra-
ipulair was-ie in De Meer,
mmer bescheiden nummer
die als pure clubman nooit
;ta's of andersoortige valu-
rak. Een échte rechtsbuiten
wiens waarde in statistieken
doende tot uitdrukking komt.
die talloze voorzetten-op-
waaraan Henk Groot ooit
deel van z'n eenenveertig
in één seizoen te danken
looit geregistreerd zijn. Een-
tig keer droeg hij het Oranje-
honderdvijftig competitie- en
tien „Europese" treffers
hij voor zijn Ajax, waar hij
,3 danks voortdurend in de
uvv van éndere begenadigde
|U dualisten als Keizer en
1 stond. Of van noeste arbei-
'an het merk Neeskens. Voor
lie in het seizoen '55-'56 de-
temidden van sterren als
J-ootc
N rte
Van Mourik en Anderiessen, en die
nooit zou leren zich met een neder
laag te verenigen, bleef betrekke
lijk weinig publiciteit over. Een
tendens die zich na de achtste au
gustus 1973, toen „mister Ajax" te
gen Tottenham Hotspur uitgeluid
werd, voortgezet heeft. Sterker,
Sjaak Swart hield die dag, zo leek
het, op te bestaan.
Restaurant
Vierenveertig jaar is-ie inmiddels
en vooral actief als beheerder van
het restaurant van de Amsterdamse
Jaap Edenhal. Zijn betrokkenheid
met het voetbal is er niet minder
om. „Als het zo doorgaat voorspel
ik de ondergang van het voetbal".
Een uitspraak, die een toelichting
behoeft. Swart is er gaarne toe be
reid, omdat hij nog altijd gek is van
het spelletje. Swart: „Het voetbal is
keihard geworden. En wat zie je?
Steeds meer jonge mensen kiezen
een andere sport. Iedereen is schul
dig. De scheidsrechters, de spelers,
de trainers, noem (naar op. Het be
gint met de training. Wij trainden
vroeger op techniek. Baltraining
plus een beetje coftditie. De meeste
conditie doe je tenslotte op in de
wedstrijd.' Maar hoe gaat dat nu?
De tien kilometer moet je binnen
een bepaalde tijd lopen, de vijf ki
lometer idem dito. Alles is geba
seerd op kracht en conditie. De
beuk moet erin, en alles speelt het
man-tegen-man-systee.m. Ploegen,
die een tegenstander onder druk
kunnen zetten zijn in heel Europa
op de vingers van één hand te tel
len. Alle ploegen counteren. Lange
lel naar voren, er achteraan, probe
ren te scoren en als dat gelukt is
met z'n allen t^rug".
Nobby Stiles
„Vroeger bestond een elftal uit
acht, negen voetballers en twee,
drie beukers. In Nederland, maar
ook in het buitenland. Neem Man
chester United. Nobby Stiles was
een beuker, maar er liepen ook
voetballers als George Best en Den
nis Law. Tegenwoordig heeft een
elftal negen beukers en hooguit
twee voetballers. De rechtsback
kleunt erin, de voorstopper kleunt
erin, de vrije verdediger kleunt
erin, en als het nog even kan
kleunt ook de linksbuiten erin.
Neem Kees van Kooten. Een aardi
ge voetballer, maar in mijn tijd had
hij nog niet in het tweede van Ajax
gespeeld. Nu staat hij in het Neder
lands elftal. Waarom? Hij gaat er
als een gek in en is bereid overal
tackles uit te voeren".
„Talentjes van veertien, vijftien
jaar. Ze zijn er. Ik ken er genoeg.
Ze willen hun spelletje spelen, een
mannetje passeren. Maar wat krij
gen ze te horen? Dat ze moeten
knokken. De échte voetballers zeg
gen dan: „Val dood! Ik kom niet
om vijfendertig rondjes te lopen".
Ajax is een uitzondering. In de
jeugdopleiding zitten goeie voetbal
lers. En Volendam, ook prima.
Maar kun jij een ander voorbeeld
noemen? Dat is er niet".
In elkaar geschopt
„Talentjes worden in elkaar ge
schopt. Laatst bij Aston Villa-Bar
celona. Vreselijk. Had totaal niets
met voetbal te maken maar die
kleintjes zien het op de TV en den
ken: „Ha lekker". Scheidsrechters
treden hier te weinig tegen op. Aan
schoppen wordt niets meer gedaan.
Ja, je krijgt een vrije trap, maar
daar houdt het mee op. Ga ie pra
ten, wat iedere goede scheidsrech
ter moet kunnen incasseren, dan
word je opgeschreven. Zo lang dat
zo is, is er weinig hoop".
„Die hardheid is een ontwikkeling,
die je moeilijk terug kunt draaien.
In deze tijd is de agressie groter
dan vroeger. Kom ik op plaatsen,
waar ik vroeger gespeeld heb en
ontmoet ik jongens uit die tijd, dan
ga je leuk met elkaar om. Nu wil
len ze je opwachten om je in elkaar
te slaan".
Paar stappen
„Tot bepaalde hoogte kun je als
aanvaller best een paar stappen
doen. Neem Johan. Zodra de kee
per van de tegenpartij in balbezit
is, gaat Johan zo staan, dat de kee
per de vrijstaande man niet kan be
reiken. Veel werk is dat niet. Je
loopt hooguit twee, drie meter.
Maar Tscheu deed dat altijd ver
keerd. Na een actie liep-ie met zijn
rug naar de keeper toe weg. Lek
ker nagenieten. Werd de bal dan
uitgeschoten, dan lag er een gat
van twintig, dertig meter. Alleen,
omdat hij liep te slapen, 't Is mij
ook wel gebeurd dat ik dertig me
ter achter m'n man aan moest
sprinten, maar altijd achter mijn
man aan? Nee, maar zoiets moet je
afdwingen".
„In dit Ajax zit veel talent. Ik blijf
zeggen, dat Ajax twee routiniers
nodig heeft. Zit 't in een wedstrijd
een keer tegen, dan zakt het hele
maal in elkaar, omdat jonge jon
gens van elkaar niets aannemen.
Daarom is Johan Cruijff verschrik
kelijk belangrijk. Ook al speelt hij
eens een mindere wedstrijd en
overdrijft hij het praten wel eens".
Cruijff moet blijven
„Voor Ajax zóu het prima zijn als
Jphan nog een jaar blijft. Dan moe
ten Vanenburg, Olsen, Molby en
Rijkaard er zijn. Ik ben er van
overtuigd, dat deze ploeg bij elkaar
te houden is. Spanje en Italië ziin
de enige twee landen, die echt
meer kunnen betalen. Maar daar
word je als speler acuut in elkaar
geschopt. Voor Ajax moet het mo
gelijk zijn die jongens een goed
contract te geven. Met uitzondering
van Spanje en Italië wordt het el
ders meer verdienen ook minder.
Ik denk dat jongens bereid zijn hier
met wat minder geld genoegen te
nemen, omdat daar beter voetbal
tegenover staat".
„Het huidige Ajax kan op een en
kele plaats achterin versterking ge
bruiken. Ik zou graag een voorstop
per van het type Hulshoff zien. Als
je goed zoekt, moet zo'n speler toch
te vinden zijn".
„Heel belangrijk voor dit Ajax is
het opdoen van veel routine in in
ternationale wedstrijden. Ik vind
dat Ajax zich niet op Nederland
maar op Europa moet oriënteren.
En het duurt zeker drie jaar voor je
rijp bent voor dat voetbal. Maar die
jonge jongens hebben tegenwoordig
geen geduld meer. Wordt er een
keer gezegd dat ze een goede wed
strijd gespeeld hebben of schrijft
een krant lovend, dan denken ze
dat ze er zijn.-Maar tegen NEC,
NAC of tegen Celtic, HSV. Dat'
scheelt nogal wat. In feite is een
wedstrijd tegen HSV twee wedstrij
den, zo veel zit daarin. Nu zou Ajax
het tegen een dergelijke ploeg nog
erg moeilijk hebben. Zoals wij het
destijds in de Europa-Cupfinale te
gen AC Milan moeilijk hadden.
Met 4-1 verloren we. Nodig? Nee.
maar Milan had al een paar Cups
gewonnen en wij niet. Daarna was
het onze beurt omdat wij toen die
ervaring hadden".
Bettine Vriesekoop
„En de mentaliteit, hè. Van mezelf
zie ik veel terug in Bettine Vriese
koop. De drang om de absolute top
hoe dan ook te halen. Bij vele jonge
spelers mis ik dat".
„Ik zal een voorbeeld geven, hoe
fanatiek we vroeger bij Ajax train
den. Op maandag hadden we altijd
een kopspelletje. In die dagen was
Ruud Krol nog niet zo lang bij de
ploeg. Maar mooi dat hij van ons
niet mee mocht doen. Omdat het
met hem te vaak fout ging. Hij kon
gewoon niet koppen. Later heb ik
Ruud bij Ajax op de training met
koppen bezig gezien. Was hij de
beste. Dat zegt genoeg".
„Voordat je in Europa aan de top
staat, ben je met een ploeg gauw
een jaar of vijf bezig. In dezelfde
samenstelling. Michels deed dat bij
ons erg goed. Veel spelen, zodat er
vaste patronen in kwamen. - Dan
kan je weinig meer gebeuren. Wij
konden op balbezit spelen of een
ploeg onder druk zetten. Maar daar
is ontzettend veel op getraind.
Dacht je dat wij bij Michels veel
duurlopen deden? Nooit. We liepen
wel eens, maar tot we moe waren.
We deden wèl aan sprinten. Dat is
erg belangrijk, die eerste meters, de
rest ging met de bal. Net als Happel
dat nu bij HSV doet".
„Eén wedstrijd schiet me te binnen.
We speelden eens in München te
gen Bayern. Nul-vijf werd het. Bij
na tien minuten hebben we de bi
rondgespeeld. Die Duitsers kwa
men er niet tussen. Kun je dat, dan
ben je een groot team".
Oudjes mode
Heeft hij nooit het idee gekregen er
te vroeg een punt achter te hebben
gezet nu tegenwoordig de oudjes in
de eredivisie mode zijn? Swart: „Al
die oudjes is een teken aan de
wand. Als een speler van 36, 37 een
half jaar niet gespeeld heeft en in
eens een contract krijgt.... Het is ge
beurd, hoor. Pleun Strik. Hij speel
de met de oud-internationals en
veertien dagen later ging-ie naar
VVV. En toen ik hem een keer zag
spelen, was hij één van de weini
gen die technisch leuke dingen
deed ook".
„Ik had nog zeker twee, drie jaar
meegekund. Aan de andere kant
kan ik nu zeggen dat ik op het
hoogtepunt van m'n carrière ge
stopt ben. Als ik nu ergens speel
word ik nog altijd enthousiast door
het publiek begroet. Dat doet me
goed, een teken dat ik toch popu
lair ben".
„Het gekke was dat ik bij het pu
bliek meer response had dan bij de
pers. Ik kwam in het veld kenne
lijk als een nette speler over. Nooit
trammelant met een scheidsrech
ter. Ach, hadden Keizer of Cruijff
twee, drie goede acties, dan speel
den ze in de ogen van de pers een
wereldpartij. Had ik vijftien van
die momenten dan speelde ik een
goede wedstrijd. Ik was er niet ja
loers op. Ik heb een ontzettend fij
ne tijd gehad. Nog heb ik een erg
goed contact met Pietje en Johan.'
Joh, weet je dat die verschrikkelijk
goede voorhoede Johan, Pietje en
ik vroeger nog geen vijfhonderd
meter bij elkaar vandaan woonde.
Hoe is het mogelijk, hè?".
„Ajax. Het is altijd miin club ge
weest en het zal het altijd blijven
ook. Zoals Wimpie Jansen een Fey-
enoorder in hart en nieren is, ook
al heeft hij een fijne tijd bij Ajax
gehad. Acht keer ben ik kampioen
geworden met Ajax, alles bij elkaar
heb ik meer dan achthonderd wed
strijden voor Ajax gespeeld. Mei
uitzondering van de plaats van
keeper op alle posities. Op tien
plaatsen in het elftal dus. Wie kan
me dat allemaal navertellen?".
TON TERPSTRA
Ling. Swart: „Rep was een gevaar
lijke jongen, maar meer de man,
die gelanceerd moest worden met
een lange pass. Zelf was ik sterker
met de bal aan de voet. En Tscheu,
ja, met hem heb ik diverse con
frontaties gehad. Hij zou misschien
een_goeie kunnen worden, maar
zijn mentaliteit is niet goed. Hij kan
zich niet als een prof instellen, is te
veel op jacht naar eigen roem. Dol
len. Ik heb het daar met 'm over
gehad maar dan is-ie eigenwijs.
Tscheu was in feite ongevaarlijk
voor wat hij had kunnen zijn".
„Wat Tscheu wel had was, dat an
deren de dupe werden van zijn
spel. Schoenaker bijvoorbeeld.
Heeft zich wezenloos gelopen, maar
maakte op een gegeven moment
zelf geen goal meer. Nu pikt-ie
weer zijn doelpuntjes mee en staat
hij in Oranje. Keje Molenaar is een
ander voorbeeld. Ook hij moest te
veel voor Tscheu doen en viel een
jaar weg. Nu Ling weg is, komt
Molenaar terug. En dat, terwijl
Tscheu dat werkmakkelijk zelf
had kunnen doen. Nee, hij is een
speler, die 't altijd moeilijk zal heb
ben. Denk maar aan vorig jaar. Met
Jóhan (Cruijff; red.) kreeg hij ook
problemen".
