iljoenen Fransen moeten
In eigen land met vakantie
Extra op Keukenhof:
Freesiorlrissmhow.
Tweede ruimteveer klaar voor vertrek
„Verborgen openingen"
in tussenvoorstel Reagan
buitenland
ADM gaat European Gateway repareren
Arafat verwerpt Amerikaanse
Tedesvoorstellen
fietdac Souomxi
DONDERDAG31 MAART 1983 PAGINA 15
}nzekerheid
over reis paus
VATICAANSTAD Het Italiaanse
ersbureau ANSA heeft gisteren ge-
,eld dat paus Paulus Johannes II aan
>t eind van dit jaar een bezoek wil
„.engen aan zuidelijk Afrika. Zijn reis
Jaar dat gebied zal worden onderbro
ken voor een bezoek aan Libanon, al
dus ANSA.
Het bericht werd ontkend door een
hoge functionaris van het Vaticaan. De
herswoordvoerder van het Vaticaan
wilde echter geen commentaar geven.
Volgens ANSA zal de paus een kort be-
fk brengen aan Beiroet, waarna hij
.jrreist naar Zimbabwe, Lesotho en
indere buurlanden".
Plan voor archeologisch
park in Rome in ijskast
ROME Een plan voor groot
scheepse opgravingen naar monu
menten uit de Romeinse keizertijd
en de inrichting van een archeolo
gisch park in het centrum van
Rome is in de ijskast gezet.
Minister van cultuur Nicola Ver-
nola zou tot de slotsom zijn geko
men dat het project van het linkse
stadsbestuur onvoldoende is on
derzocht en dat er geen geld voor
de uitvoering is. In januari had de
communistische burgemeester Ugo
Vetere bekendgemaakt dat deze
lente met het werk zou worden
begonnen en dat het tegen het jaar
2.000 zou zijn voltooid.
Niet bang
voor spin
De 8 jaar oude
Jacqueline
bewijst hier dat
ze niet bang is
van spinnen door
een Tarantula
over haar hoofd
te laten lopen.
Dat gebeurde
gisteren tijdens
de opening van
het nieuwe
reptielenhuis in
Chessington Zoo
In Engeland.
Mugabe wil
onderzoek
naar wreedheden
HARARE De Zimbabwese premier
Mugabe heeft een onderzoek gelast
naar de beschuldigingen van Zimbab
wese roomskatholieke bisschoppen
dat regeringstroepen in Matabeleland
wreedheden tegenover burgers zou
den hebben begaan.
„Als de aantijgingen op waarheid blij
ken te berusten dan zullen de schuldi
gen worden gstraft" zo zei Mugabe
gisteren. De naar Groot-Brittannie
uitgeweken oppositieleider Joshua
Nkomo had in Londen op een onder
zoek aangedrongen waaraan verte
genwoordigers van alle partijen uit
het parlement zouden deelnemen.
Groenen niet bij
beëdiging regering
BONN In de Westduitse Bondsdag is gisteren
de tweede regering beëdigd van kanselier Hel
mut Kohl. De Groenen lieten bij deze plechtig
heid verstek gaan uit protest tegen de plannen
van de regering nieuwe raketten te plaatsen in
West-Duitsland als het wapenoverleg tussen de
Verenigde Staten en de Sovjet-Unie geen resul
taat oplevert.
Op het moment dat de beëdigingsplechtigheid
begon stond Petra Kelly, een van de leiders
van de Groenen, op om samen met de overige
26 andere Groene Bondsdagleden de zaal te
verlaten. Als reden van deze demonstratieve
daad voerden de Groenen aan dat de aspirant-
-ministers bij de eedsaflegging moeten zweren
de Duitse belangen te verdedigen, terwijl zij an
derzijds van plan zijn eventueel nieuwe raket
ten te stationeren op Westduits grondgebied.
Referendum in Z-Afrika
over hervormingen
KAAPSTAD De Zuidafrikaanse premier.
Pieter Botha, heeft gisteren een referendum
aangekondigd waarbij de 4.5 miljoen blanken
zich mogen uitspreken over de constitutione
le hervormingsplannen van zijn regering.
Botha zei dat het referendum „op een gepast
tijdstip" zal plaatsvinden.
Eerst zal het parlement zijn oordeel moeten
geven over de plannen om kleurlingen en In
diërs politieke zeggenschap te geven. Dat zal
zich „zo snel mogelijk na Pasen" over de
voorstellen buigen. Botha's plannen voorzien
in de invoering van een parlement van drie
kamers, een voor de blanken, een van de
kleurlingen en een voor de Indiërs. De zwar
te meerderheid blijft uitgesloten van enige
politieke zeggenschap.
CAPE CANAVERAL
Het tweede Amerikaanse
ruimteveer, Challenger,
staat klaar om op 4 april
van het Kennedy ruimte
vaartcentrum in Florida
te vertrekken voor een
verblijf van vijf dagen
buiten de dampkring. De
vier leden tellende be
manning zal daar een for
se verbindingskunstmaan
(gewicht ruim 17.000 kilo)
neerplanten, die van es
sentieel belang is voor
toekomstige ruimtetaken.
Twee astronauten zullen een
ruimtewandeling maken. Het
was aanvankelijk de bedoeling
dat de Challenger al op 27 ja
nuari zou vertrekken, maar
wegens technische probelemen
moest de lancering steeds weer
worden uitgesteld. Voor dit
jaar staat een ambitieus pro
gramma van vijf lanceringen
op het programma, waaronder
die van een internationaal we
tenschappelijk ruimtelaborato
rium. De kosten van het pro
gramma bedragen veertien
miljard dollar (38 miljard gul
den), waarvan NASA in de
toekomst via de commercie
iets hoopt terug te zien. Juist
met het oog op die commercië
le belangen is de projectleiding
er alles aan gelegen dat alle
vijf vluchten inderdaad in
1983 plaatsvinden..
De vlucht van de Challenger,
kosten 266 miljoen dollar (718
miljoen gulden), is tot dusver
de meest gecompliceerde van
het ruimteveerprogramma. Dit
ruimteschip is ten opzichte
van het eerste ruimteveer, de
Columbia, sterk verbeterd. Het
weegt 1.128 kilo minder en
zijn motoren zijn veel krachti
ger. Ook de ruimtepakken
voor de astronauten zijn ver
beterd.
'ARIJS/AMSTERDAM
- Raakt Frankrijk in de
omer overvol door de
mstreden maatregel van
je regering-Mitterrand te
en „de vakantie in het
uitenland" of valt het al-
emaal wel mee? Gaan in-
erdaad negen miljoen
'ransen straks niet meer
iet land uit omdat ze niet
eel geld meer op vakan-
ie mogen nemen?
'ranse experts op toeris-
sch gebied antwoorden
aarop met ,ja" en in Ne-
erlandse badplaatsen als
cheveningen, Katwijk en
oordwijk is men er bang
oor. Het Franse ver-
eersbureau in Amster-
am laat echter andere
ïluiden horen. „Het zijn
aar geruchten, verspreid
oor de Franse reisbu
reaus, om druk op de re
gering uit te oefenen".
Sinds 29 maart mogen Fransen
in een jaar niet meer dan 2000
franc (750 gulden) aan devie
zen uitvoeren, naast zo'n 400
gulden in Franse valuta per
reis. Dat laatste is al een con
cessie van de regering, die on
der druk van de protesten
werd gedaan. Zakenlieden mo
gen op hun buitenlandse rei
zen gebruik maken van kre
dietkaarten.
Intussen houden de protesten
echter aan. Protesten die af en
toe wel erg ver gaan. „Hier be
gint de Goelag" staat er op en
kele bordjes bij grensposten.
En er zijn ook mensen die be
weren dat de Berlijnse Muur
niets is in vergelijking met wat
Mitterrand de Fransen nu
voorschotelt. Gisteren was er,
op initiatief van de reisbu-
reau's, die als gevolg van de
maatregelen 18.000 mensen
zeggen te moeten ontslaan, een
protestdemonstratie.
Maar ook de media noemen de
protectionistische maatregel
„een psychologische blunder".
Het linkse ochtendblad Le Ma-
tin heeft het over „een flater".
Politieke deskundigen denken
dat de maatregel, die volko
men onverwacht kwam en als
een bom is ingeslagen, de
grootste fout is die de regering
had kunnen maken. Ook bin
nen de regering zelf schijnt er
onenigheid over deze beste
dingsbeperking en beperking
van de bewegingsvrijheid te
zijn.
Deviezenboekje
De Franse banken mogen per
jaar niet meer dan zo'n 750
gulden per Fransman aan bui
tenlandse deviezen leveren. Er
komt op 2 mei een speciaal de
viezenboekje, met pasfoto (zelf
betalen!), en sinds dinsdag is
de controle aan de grenzen
verscherpt. Mensen die gepakt
worden lopen risico op een
zeer forse (tot vijf keer het in-
beslaggenomen „overschot")
boete en zelfs celstraf. Maar
kan de Franse douane contro
leren of mensen niet gewoon
francs naar het buitenland
meenemen en daar omwisse
len?
Directeur J. Kort van de
Franse Toeristen Service
(FTS) in Amsterdam betwijfelt
dat. „Maar het werkt wel pre
ventief, heeft een psycholo
gisch effect. De mensen wor
den gewoon een beetje bang-
gemaakt, en ze willen het risi
co dan niet lopen. „Met als ge
volg dat dan het geld in
Frankrijk blijft, hetgeen de
bedoeling van Mitterrand is",
zegt A P Nieudorp, adjunct-di
recteur van de Haagse (en
Scheveningse) VVV. Hij denkt
dat het zover niet komt. „De
controle is erg moeilijk, zo niet
onmogelijk, je kunt Frankrijk
niet dichtstoppen".
)ud-SS'ers
lerdenken
nachtsovername
litler
den, opgevallen dat de presi
dent niet meer expliciet
sprak over de oudere Russi
sche SS-4- en SS-5-raketten.
Daarvan bestaan er ongeveer
300 en het is onduidelijk in
hoeverre de inmiddels ge
plaatste 351 SS-20-raketten
(die elk drie kernkoppen
hebben) de oudere Russische
Eurorakettenmacht uitbrei
den dan wel vervangen. „We
kunnen ons nu concentreren
op de SS-20 en dat kan het
gesprek vereenvoudigen", al
dus een zegsman van het
Witte Huis.
President Reagan herhaalde
in zijn acht minuten durende
verklaring dat het laatste
Russische voorstel om het
aantal SS20-raketten in het
Europese deel van de Sovjet
Unie te beperken tot hetzelf
de aantal raketten (162) dat
de onafhankelijke kern
machten van Frankrijk en
Engeland in stelling houden,
niet serieus genomen kan
worden. „Dat zou de Sovjets
in Europa alleen al bijna 500
kernkoppen doen behouden
en nog eens honderden in
het Verre Oosten, terwijl wij
op nul moeten blijven staan",
aldus de Amerikaanse presi
dent.
Hij zei dat de Russen bij aan
vaarding van dit voorstel
meer SS20-raketten zouden
blijven bezitten dan ze er
hadden toen 18 maanden ge
leden de onderhandelingen
in Genève van start gingen.
„Hun weigering met een
ernstig alternatief voor onze
nuloptie te komen is een
bron van diepe teleurstelling
voor ons allemaal. Maar ik
ben niet van plan om deze
schaduw de onderhandelin
gen in Genève. onze zoek
tocht naar vrede, te laten
verduisteren", aldus Reagan.
Hij noemde zijn tussenvoor
stel, dat zoals verwacht geen
concrete aantallen bevatte,
een „serieuze eerste stap"
naar volledige opheffing van
alle INF-wapens in oost en
west.
Frankrijk kreeg in 1982 46
miljard gulden uit toerisme
binnen en de Fransen gaven
34 miljard in het buitenland
uit. Dat laatste getal gaat nu
natuurlijk omlaag, maar het
eerste waarschijnlijk ook: Als
er inderdaad zoveel Fransen
thuisblijven raakt „La France"
's zomers propvol en dat vin
den toeristen doorgaans niet zo
aantrekkelijk. Bovendien kan
er in het buitenland onvrede
ontstaan over de Franse maat
regel die protectionistisch en
eenzijdig is en andere landen
schaadt. Het vertrouwen in
Frankrijk kan een knauw
krijgen.
Maar directeur Hollande van
het Franse Verkeersbureau in
Amsterdam ziet het allemaal
zonniger in: „Frankrijk blijft
aan de top, lage prijzen (die
overigens onlangs weer om
hoog zijn gegaan na de devalu
atie), dicht bij huis. De Hol
landse touroperators hebben
voor de zomer al gereserveerd.
En het bedrag dat de Fransen
mee mogen nemen is nog zo
laag niet. Vergeet niet, dat het
reisbedrag er bij georganiseer
de reizen niet in zit. Boven
dien, een Fransman is vin
dingrijk, die vindt er wel wat
op. Hij zou bijvoorbeeld in de
zomer zijn woning kunnen
ruilen met die van een buiten
lander die naar Frankrijk wil.
Maar dat mag u niet opschrij
ven".
Den Haag kreeg in 1982 een
kleine 20.000 Fransen (inclu
sief de 5000 van Schevenin-
gen) op bezoek, de badplaatsen
Katwijk en Noordwijk (veel)
minder. De Haagse VVV (en
ook de Stichting Scheveningen
Bad) is niet zo bang voor min
der Franse bezoekers, maar
die van Katwijk wel. Katwijk
vreest dat de Fransen vooral
op hun tweede (korte) vakan
tie zullen bezuinigen. „En Ne
derland is, ook al door het bol-
lenseizoen, ideaal voor een
tweede vakantie".
De Franse reisbureau's organiseerden deze week een grote demonstratie tegen de maatregel van
de regering-Mitterrand om de uitgaven van Franse toeristen in het buitenland drastisch te beper
ken.
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
ONN Ongeveer dui-
ïnd oud-SS'ers zullen tij
de Pinksterdagen
:n bijeenkomst houden
Bad Hersteld in de
uitse deelstaat Hessen.
levreesd wordt dat de
6'ers bij die gelegenheid de
lachtsovername door Hitier,
li 50 jaar geleden, op hun
Igen wijze zullen gedenken.
•Jerwacht wordt dat neo-na-
l«Vs uit heel Duitsland naar
^ad Hersteld zullen komen
Hh de slotmanifestatie van
C oud-SS'ers bij te wonen.
1e SS'ers maakten deel uit
an de zeer beruchte divisie
|<eibstandarte Adolf Hitler".
Ie divisie, bestaande uit toe-
iwijde nationaal-socialisten,
[lid als een soort persoonlijk
jendom van Hitier. Tien
lang ontmoetten de „alte
imeraden" elkaar in Nas-
aan de Lahn. Onder
ik van steeds fellere pro-
in kregen ze daar van de
leente geen ruimte meer.
bds 1979 komen ze nu jaar-
lis in de Stadshal van Bad
fersfeld bijeen. Vorig jaar
otesteerden 1.800 mensen
het Hessense kuuroord.
Kt jaar worden nog meer
"ttonstranten verwacht.
De sleepboot Titan van het bergingsbedrijf Wijsmuller is vanmiddag met de geborgen veerboot European Gateway in Amsterdam
aangekomen.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Het wrak van de
zwaar gehavende Britse
vrachtveerboot European Ga
teway (4.263 ton) van de rede
rij Townsend Thoresen, dat in
de voorbije weken door de Ne
derlandse maatschappij Wijs
muller geborgen werd, zal uit
voerig gerepareerd worden
door de firma ADM. Het schip
is vanmiddag in Amsterdam
aangekomen.
De beslissing, om de European
Gateway naar Amsterdam te
slepen, werd pas gisterenmor
gen genomen. In tegenstelling
tot de Oostengelse haven Har
wich, die zeer hoge financiële
eisen stelde voor de reparatie,
veroorzaakte ADM voor de ei
genaars en verzekeraars geen
enkel probleem.
De European Gateway, waarin
afgelopen jaar in december zes
mensen omgekomen zijn tij
dens een aanvaring met een
andere Britse veerboot, werd
door de sleepboten Titan en
Gelderland van Wijsmuller
naar Amsterdam gebracht.
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
WASHINGTON Poli
tiek Washington rekent
op een aanvankelijke af
wijzing door de Sovjet-
Unie van het „interim-
voorstel" inzake Euro-ra
ketten dat president
Reagan gisteravond offi
cieel bekend heeft ge
maakt, maar woordvoer
ders van het Witte Huis
wijzen op „verborgen ope
ningen" in Reagans ver
klaring, die de onderhan
delingen in Genève uit
het slop moeten halen.
Zo zei de VS-president welis
waar dat de nul-optie als
Amerikaans voorstel op de
onderhandelingstafel blijft
liggen, maar hij maakte de
erkenning van dat doel door
de Sovjet Unie niet tot voor
waarde om een tussentijds
akkoord te sluiten. „Als het
over middenlange-afstands-
raketten gaat, zou het beter
zijn om er helemaal geen te
hebben, dan om er een aan
tal te hebben. Maar als het er
een aantal moeten zijn, dan
is het beter om er een paar te
hebben, dan om er veel te
hebben. Als de Sovjets thans
niet willen instemmen met
een volledige afschaffing van
dit type kernwapens, dan
hoop ik dat zij tenminste wil
len instemmen met een inte
rimakkoord, dat het aantal
beoogde Amerikaanse Pers-
hing-II en kruisraketten be
langrijk zal verminderen, in
dien de Sovjet Unie haar
aantal kernkoppen op mid-
denafstandsraketten tot een
gelijkwaardig niveau terug
brengt", aldus president
Hij bevestigde dat zijn onder
handelaar in Genève, Paul
Nitze, dit voorstel deze week
aan diens Russische ge
sprekspartner heeft overge
dragen en dat de nu opge
schorte onderhandelingen in
Geneve op 17 mei aanstaan
de weer doorgaan. Reagan
herhaalde overigens dat de
plaatsing van kruis- en Pers-
hing-raketten eind van dit
jaar gewoon volgens schema
zal beginnen, tenzij een ak
koord om deze wapens te
verwijderen, dit onnodig zal
maken. De president gaf
daarmee aan dat ook een te
voren gesloten interim-ak
koord, geen uitstel hoeft te
betekenen voor de opstelling
van de eerste Navo-Euro-ra-
ketten.
Verder is in Reagans verkla
ring die hij aflegde in het
Witte Huis ten overstaan van
de uitgenodigde ambassa
deurs in Washington van alle
veertien Europese Navo-lan-
1MASCUS De voorzitter
i de Palestijnse bevrijdings-
anisatie PLO, Jasser Ara-
heeft het vredesplan voor
Midden-Oosten van de
erikaanse president
igan gisteren verworpen.
PLO-leider, die tot nu toe
«ft gezegd dat het plan-Rea-
•sitieve elementen bevat,
rak in de Syrische hoofdstad
imascus.
Naar verwachting gaat hij bin
nenkort naar Amman om daar
met koning Hoessein het Ame
rikaanse voorstel te bespreken.
Hoessein speelt een belangrij
ke rol in het plan van Reagan,
dat uitgaat van Palestijns zelf
bestuur op de westelijke Jor-
daanoever in een verbond met
Jordanië. Arafat kwam giste
ren vanuit Koeweit in Syrië
aan. Hij sprak ter gelegenheid
van de zogenaamde „Dag van
het Land". In 1976 werden tij
dens deze jaarlijkse herden
king zeven Palestijnsen dood
geschoten in de door Israël be
zette gebieden.
In Israël en in de bezette ge
bieden hebben Palestijnen op
nieuw gedemonstreerd in ver
band met de Dag van het
Land. Israëlische militairen
hebben 41 arrestaties verricht.
Naast het boeiende 28 ha. grote voorjaarspark en het ruim
6.000 m2 bloemenfestijn in de kassen, is er van X t/m
4 april bovendien een kleur- en geurrijke freesia- en
irissenshow in het Paviljoen. Dagelijks ujji.a..i.ui.i g.n
van 08.00 tot 19.30 uur. I[MctMI:''1''"!'! j
Keukenhof - in Lisse - is meer dan u denkt
