Annemarie Grewel: „Macht is lekker
Belangstelling
van VS voor
Nederlandse
mijnen jagers
Tiding: Geld voor spreiding PTT is er niet
Mierenvrienden met vergrootglas op speuractie
CcidócSowtwnt
MAANDAG 28 MAART 1983 PAGINA 5
'Piraten1 vernielen
peilauto RCD
jMSTERDAM De Am-
lerdamse politie heeft gis-
eren met de Radio Con-
roledienst (RCD) de ra-
liopiraat Decibel uit de
ucht gehaald. Toen de po
litie de zender in beslag
nam en de aanwezigen
verhoorde, werd de peil
auto van de RCD met de
[ostbare radio- en peilap-
laratuur door een aantal
ieden totaal vernield. Er
^rerd voor zeker een ton
8an schade aangericht. In
rerband met de vernielin-
en is later een 25-jarige
Amsterdammer aangehou
den.
De voorzitter van de Club van Ac
tieve Niet-rokers (CAN) lijkt nogal
verbaasd over de aanwezigheid
van een sigaret in zijn mond. Hij
kan zich blijkbaar moeilijk ver
plaatsen in de rol van roker. Het
ging zaterdag, tijdens de jaarver
gadering van de Club, immers om
een rollenspel.
Niet-roker trekt
aan de noodrem
BILTHOVEN De vereniging van ac
tieve niet-rokers CAN vindt dat het
kabinet snel maatregelen moet nemen
om het roken in openbare ruimten te
beperken. De CAN is boos dat de ont-
werp-Tabakswet nog niet bij de Kamer
is. De vereniging heeft zaterdag in een
open brief aan regering en Kamer ge
wezen op de dringende behoefte aan
schone binnenlucht. Het CAN-lid Mar
cel Laan zorgde voor een incident in de
trein op weg naar zijn woonplaats
Zaandam. Hij trok aan de noodrem,
omdat enkele mensen, tegen zijn uit
drukkelijk verzoek in, bleven roken in
een coupé met rookverbod. De trein
liep enkele minuten vertraging op.
PLAN STAATSSECRETARIS:
Geen inschrijvingsplicht
werklozen boven 57,5 jaar
DEN HAAG Staatssecretaris De Graaf van sociale za
ken wil mensen boven de 57,5 jaar met een werkloosheids
uitkering ontheffing verlenen van de plicht zich bij een ar
beidsbureau te laten inschrijven. Dit heeft het ministerie
Sociale Zaken en Werkgelegenheid meegedeeld.
Volgens de staatssecretaris mag in de huidige arbeidsmark
tsituatie in het algemeen niet worden verwacht dat werk
lozen boven de 57,5 jaar nog aan de slag komen. Als de
situatie op de arbeidsmarkt voor deze categorie verandert
zal de vrijstelling van de inschrijvingsplicht worden opge
heven. Mensen ouder da 57,5 jaar behouden wel het recht
om als werkzoekende te worden ingeschreven, aldus De
Graaf.
Drie doden
Drie jeugdige Deventena-
ren, drie jongens van 19.
21 en 23 jaar oud, zijn za
terdagavond om het leven
gekomen bij een frontale
botsing op de weg Deven-
ter-Raalte nabij Wesepe.
De 23-jarige bestuurder en
nog een 21-jarige passa
gier, raakten licht gewond.
De twee inzittenden van 23
en 24 jaar in de tegemoet
komende wagen, die fron
taal geraakt werd, raakten
gewond. Het ongeluk on
stond toen de auto van de
jongens door onbekende
oorzaak op de andere rij
baan terecht kwam.
VV
Op 8 maart 1879 promoveerde aan de Rijksuniversi
teit van Groningen de eerste vrouw: Aletta Jacobs.
Dat feit herdenkt de universiteit sinds jaren op die
datum met een lezing. Dit jaar is er in het universi
teitsmuseum bovendien een tentoonstelling ingericht
over Nederlands eerste, in Sappemeer geboren vrou
welijke arts. Zij heeft zich een leven lang ingespan
nen voor de rechten van de vrouw. Onder haar be
zielende leiding voerden de Dolle Mina's van toen
d strijd voor het kiesrecht voor de vrouw. In 1919
werd dat recht verworven. Tien jaar later stierf
Aletta Jacobs.
Sedertdien hebben generaties vrouwen haar werk
voortgezet. Er zijn kleine en grote stappen vooruit
gemaakt op de weg naar gelijke rechten voor vrou
wen en mannen. Nu zou voor het eerst in de geschie
denis een vrouw burgemeester van Amsterdam kun
nen worden. Naast o.a. oud-staatssecretaris Ien Dales
is ook kandidaat Annemarie Grewel, hoofd-weten-
schappeliik medewerkster van de universiteit in de
hoofdstad. „De beste voorzitter van Nederland"
werd zij genoemd nadat zij enkele jaren geleden een
VPRO-tv-forumdiscussie over het feminisme had ge
leid.
AMSTERDAM Gemeente
raadsleden en minderheids
groeperingen vroegen haar te
solliciteren naar de functie
van Amsterdams burgemees-
ril ter, als opvolgster van Polak.
G Annemarie Grewel vroeg
i zich af of ze zo'n baan wel
aan zou kunnen. Ze besloot:
ja. „De tijd is rijp dat een
vrouw aan het hoofd van de
m gemeente Amsterdam komt
te staan". Ze is er vast van
overtuigd: „Een vrouw kan
geweldspiraal waarin de
■fdstad zit, doorbreken. Er
moet maar eens een einde
komen aan het eeuwenoude
regentendom van de stad".
„Het is overbodig uit te leg
gen dat we hier net zijn inge
trokken", verklaart Annema
rie Grewel (47) enige lege do-
)zen in de kamer. Ze loopt
van de keuken naar de tele-
Ifoon en terug naar het tele
foonboek. Na iedere langdu-
jrige afwezigheid breekt de
klterreur van het antwoordap-
Iparaat aan. Ze moet de bood
schappen opvangen, beant
woorden en registreren. Het
is allemaal nog wat ongeor-
agdend in haar nieuwe domein
svaan de Prinsengracht, waar
c|ze samen met twee vrouwen
diiwoont. Geen tuin, wel een
liddakterras in aanleg. „Ik heb
etiniets met de natuur, maar we
Hjzetten er wel wat potten met
'boompjes en planten neer.
Als die dood zijn, kwak je er
inweer nieuwe in".
HAls de mogelijkheid dat ze
n i„burgermoeder" van Amster-
tedam zou kunnen worden aan
".de orde komt, staat haar ge-
lazicht op glunderen. Ze kijkt
?rime recht in de ogen: „Macht
r(is lekker. Ik denk dat vrou-
•en daar heel anders mee
imgaan dan mannen. Als er
;n man burgemeester
ordt, betekent dat de voort-
tting van het geweld,
rouwen staan anders tegen
over geweld dan menig
niman".
Bij dergelijke uitspraken
worden altijd de „slechtere
voorbeelden" van bijvoor
beeld Engelands „IJzeren
dame" en haar Falkland-oor-
log aangehaald. Annemarie
Grewel trekt van leer: „Maar
dat zijn vrouwen die de ma
nieren van mannen hebben
overgenomen. Het gaat er
juist om dat vrouwen in die
functies zichzelf blijven. Zij
nemen hun emoties mee naar
hun werk, terwijl mannen
hebben geleerd die bij het
sluiten van hun huisdeur
achter zich te laten. Juist om
dat vrouwen hun emoties
hebben leren hanteren ook
in hun werk, zijn zij in staat
inventievere oplossingen
voor problemen te vinden. Ik
weet zeker dat zo'n vrouw
anders zal onderhandelen
met een hoofdcommissaris
van politie. Het traditionele
gesprek moet doorbroken
worden".
Eigen overtuiging
Ze Zit op het puntje van een
door haar twee honden flink
mishandelde stoel. Langdurig
tuurt ze naar buiten. Ze ziet
het verkeer over de Prinsen
gracht, de vrolijk zwaaiende
man op een schuit en de la
dende en lossende vrachtwa
gens. Er vallen lange stiltes,
waarna ze of nog even koffie
haalt of nog eens zegt: „Ik
vind macht zo lekker, omdat
je daarmee naar je eigen
overtuiging beleid kan ma
ken. Dat lijkt mij leuk. Als er
in dit kabinet meer vrouwen
zouden zitten, zouden er nu
niet zoveel bezuinigingsmaat
regelen worden getroffen die
vrouwen regelrecht duperen.
Er zou harder aan werkgele
genheid voor vrouwen wor
den gewerkt. De maatregel
twee-verdieners meer belas
ting te laten betalen, zou niet
zo geïsoleerd zijn genomen".
„Als mensen het over macht
hebben, denken ze altijd aan
misbruik van macht. Macht
is invloed op het bestuur uit
oefenen. Als je macht goed
gebruikt en voor mijn part
goed misbruikt, dan is het
lekker. Als je macht aan
wendt ten koste van minder
heden, dan is het fout. Met
macht anderen helpen is po
sitief".
Ze loopt weer even naar de
keuken, waar ze een praatje
maakt met een van haar
vriendinnen, die bezig is de
boel op de plaats te zetten.
„Als je veertien dagen vrij
hebt om te verhuizen, ben je
snel op orde. Bij ons moet al
les tussen de bedrijven door.
Je moet over een jaar nog
maar eens terug komen. Je
zult opkijken", verzekert ze
weer op haar stoel na een
korte wandeling door de ver
trekken. Ze maakt een on
rustige indruk, maar haar
aandacht blijft bij het ge
sprek.
„Er is veel gebeurd sinds de
vrouwen actief kiesrecht
hebben gekregen, maar de
achterstand is nog niet inge
haald. Er zitten nog steeds te
weinig vrouwen in besturen
en in de politiek. Zolang die
achterstand nog niet een
beetje is ingehaald, is het nog
geen tijd om samen met man
nen voor gelijke rechten op
te komen. Vrouwen hebben
nog tijd nodig om gezamen
lijk tot een beleid, tot idee
vorming te komen. Gister
avond was ik bij een uitvoe
ring van Proloog over het
onderwijs. Na afloop was er
een discussie met de zaal.
Een jongen zei zich te erge
ren aan het feit, dat vrouwen
zich afzonderen in vrouwen-
café's en zo. Die jongen zette
zich af tegen het feit dat
vrouwen zich in gewone ca-
fé's gehinderd voelen door
het gedrag van de meeste
mannen daar. Weldenkende
mannen hebben zich allang
solidair met de vrouwenbe
weging verklaard".
Armoede
De kandidaat-burgemeester
van Amsterdam maakt zich
ernstig zorgen over de op
rukkende armoede en de
daarmee gepaard gaande
„verrechtsing". „Het is dood
eng dat er zo'n verrechtsing
geconstateerd kan worden.
Dan kunnen ze wel zeggen:
de gechiedenis is een golfbe
weging, maar dat zijn van die
semi-wetenschappelijke be
schouwingen waar ik niet
van houd. Het is een regel
recht gevolg van de economi
sche crisis. De mensen zoe
ken een manier om anderen
de schuld van de crisis te ge
ven. De vrouwenbeweging
krijgt onder meer de schuld.
Dat moeten we op alle moge
lijke manieren zien tegen te
gaan".
Annemarie Grewel geeft het
„hap-snap"-beleid van dit
kabinet de schuld van de
„verrechtsing", maar dat is
'ft. -
geen opzienbarende uit
spraak van een PvdA-vrouw.
Ze vraagt de VVD eens na te
gaan waarom er zoveel jon
geren op die partij stemmen.
„Als jongeren slecht de grens
zouden kunnen trekken tus
sen ultra-rechts en de VVD
dan zou mij dat, als ik libe
raal was, zeer beangstigen".
Emancipatieraad
De economische crisis be
dreigt de positie van de
vrouw op de arbeidsmarkt.
Juist nu moet de vrouwenbe
weging zich sterk houden,
vindt Annemarie Grewel.
Daarom doet ze het werk als
lid van de Emancipatieraad
graag. Ze houdt zich daarin
voornamelijk met onderwijs
zaken bezig. „Vrouwen zijn
dan wel geen tweedehands
personen meer, ze zijn han
delsbekwaam verklaard,
echtscheidingen zijn gemak
kelijker geworden en het
recht op uitkering maakt de
vrouw economisch onafhan
kelijker, maar de zaken zijn
nog niet gelijk getrokken. In
het onderwijs bijvoorbeeld
worden jongens nog altijd
sterker dan meisjes gestimu
leerd vooral voor wis- en na
tuurkunde te kiezen. Mis
schien kan het voortgezet ba
sisonderwijs daarin straks
verandering brengen".
Ze is een optimiste. Ook als
het gaat om de herverdeling
van arbeid binnens- en bui
tenshuis. „Intussen zijn vrou
wen bewust genoeg gewor
den te weten dat het gevolg
van arbeidstijdverkorting
een betere verdeling van de
huishoudelijke taken zal be
tekenen".,
Arbeidstijdverkorting ook
voor de nieuwe burgemeester
van Amsterdam om ook het
onbetaalde werk te kunnen
doen? „Ja, waarom niet?
Werkweken van zestig tot
tachtig uren zijn toch langza
merhand niet meer te accep
teren". Annemarie Grewel
ziet niet in waarom zo'n
functie bijvoorbeeld in de
toekomst niet gedeeld zou
kunnen worden. Terug bij
haar eigen toekomst, zegt ze:
„Zelfs al word ik geen burge
meester van deze stad, dan
hoop ik toch veel vrouwen
een kick gegeven te hebben
om te solliciteren. Banen,
waarvan ze eerst dachten:
dat kan ik toch niet, liggen
ook binnen hun bereik".
MARSCHA VAN NOESEL
SCHIPHOL De Amerikaanse marine heeft de werf
Van der Giessen-De Noord in Alblasserdam onlangs
offerte gevraagd voor de bouw vin een serie Europese
mijnenjagers. De werf heeft momenteel tien van deze
schepen voor de Nederlandse marine in aanbouw.
Dit heeft luitenant-generaal G.W. Boerman (luchtmacht), direc
teur-generaal materieel van Defensie, zaterdag verklaard. De
Amerikaanse marine zou ongeveer zeventien mijnenjagers nodig
hebben.
Waarschijnlijk zullen de Amerikanen in mei beslissen. Enkele
Amerikaanse werven hebben eveneens een offerte ingediend.
Kiezen de Amerikanen voor de Nederlandse werf, dan wordt
dat de eerste keer dat de VS een kompleet wapensysteem im
porteert. Tot nog toe is het land slechts als exporteur van mili
tair materieel opgetreden.
Boerman gelooft dat de Amerikanen de schepen in licentie wil
len bouwen. „Maar dan moeten er toch een of twee bij Van der
Giessen gebouwd worden, om de Amerikanen kennis te laten
maken met de glasfiberproduktie van deze schepen".
Bij de eventuele uitvoering van de order zal de Nederlandse
werf Van der Giessen-De Noord de leiding krijgen var. het con
sortium dat momenteel deze geavanceerde mijnenjagers Frank
rijk, België en Nederland maakt.
Ook Egypte heeft grote belangstelling voor de mijnenjager.
Boerman schat de kans op 60 procent dat Egypte vier schepen in
Alblasserdam zal bestellen. Ook Indonesië, Thailand en enkele
Zuidamerikaanse landen hebben belangstelling getoond.
Arrestant klem in doorgeefluikje
ZUTPHEN Een zeventienjarige inwoner van Zutphen heeft
zijn poging om via het doorgeefluikje in de deur van zijn cel te
ontsnappen uit het Zutphense politiebureau gisteren moeten be
kopen met enkele gekneusde ribben en flink wat hilariteit rond
zijn persoon. De jongen bleef muurvast steken in het 20 bij 25
centimer grote luikje en werd daar na enige tijd door agenten
gevonden. Pas nadat de arrestant van onder tot boven was inge
smeerd met groene zeep kon hij door de politie uit zijn benarde
positie worden bevrijd.
Vrouw verdrinkt kinderen en zichzelf
REIMERSWAAL De rijkspolitie van het Zeeuwse Reimers-
waal heeft zaterdag uit het Schelde-Rijnkanaal bij Rilland de
ontzielde lichamen opgedregd van de 34-jarige Maria van Sitten-
-Gremmen, haar zesjarige zoontje Joris en een driejarige doch
tertje, allen uit Ossendrecht. Vrijdagavond had de echtgenoot
van de vrouw aangifte gedaan van de vermissing van het drie
tal. De politie van Reimerswaal wilde niets mededelen over de
omstandigheden waarin de vrouw zich bevond voor ze tot haar
daad kwam.
Politie schiet amokmaker dood
MAASSLUIS Een 33-jarige inwoner van Maassluis is vrijdag
avond door politiekogels om het leven gekomen. De politie was
naar de woning van het slachtoffer gegaan na een melding dat
de man „zijn huis kort en klein sloeg en met een mes liep te
zwaaien". De daar aangekomen politiemensen werden door de
man met een mes bedreigd, waarop na herhaalde waarschuwin
gen een waarschuwingsschot werd gelost. Toen de man daarop
dreigend met het mes op de agenten toeliep, vuurde een agent
een aantal op de benen gerichte schoten af. De man werd echter
dodelijk getroffen. Volgens een politiewoordvoerder was het
slachtoffer geen onbekende van de politie.
fEGENVALLENDE GASOPBRENGSTEN
onze parlementaire re-
daktie)
!N HAAG Minister
iding (Financiën) wil af
de spreiding van de
e^ntrale PTT-Direktie uit
Haag naar Gronin-
omdat er geen geld
ir is. Dit valt op te ma-
uit een brief van de
ister aan de minister-
id.
,^t kabinet had voor de sprei-
de komende drie jaar
{aarlijks 200 miljoen uitgetrok-
een. Ruding wil daar nu van
af. De kosten van de spreiding
waren gedekt met opbrengsten
uit de verkoop van aardgas.
Nu die tegenvallen ziet Ru-
ding een financieel gat ont
staan.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van financiën zegt dat
de stap van Ruding een heel
normale procedure is. „Op het
ministerie wordt voortdurend
afgewogen wat iets kost en
wat het opbrengt. De op
brengst van de spreiding is
heel moeilijk in te schatten".
Met zijn brief aan het kabinet,
wil Ruding een discussie over
de spreiding uitlokken. Als
blijkt, dat bepaalde ministers
zich er erg sterk voor maken
dan zouden zij ook maar voor
de kosten moeten opdraaien.
Vast staat, dat minister Smit-
Kroes (Verkeer en Water
staat), verantwoordelijk voor
de spreiding, nooit enthousiast
over de operatie is geweest.
Dit standpunt wil gedeeld door
de direktie van de PTT en de
vakbonden.
Staatssecretaris Scherpenhui-
zen (Verkeer en Waterstaat),
zelf een Groninger, heeft zich
als Kamerlid altijd ingezet
voor de spreiding. Onlangs
noemde hij de zaak nog „een
politiek feit, waar niet meer
van afgeweken kan worden".
De kosten van de spreiding,
waarbij het gaat om 3000 amb
tenaren die tegen het eind van
de tachtiger jaren in Gronin
gen moeten zitten, zijn geschat
op 1,6 miljard. Dat geld is tot
nu toe in geen enkele begro
ting gedekt.
Op verschillende begrotingen
staat alleen een bedrag tot
200 miljoen om de jaarlijkse
verplaatsing van PTT'ers nu
(200 per jaar) mee te bekosti
gen. Na 1986 moet de grote
bulk PTT'ers over naar Gro
ningen. Dan zullen ook de
echte kosten tevoorschijn ko-
De grote partijen in de Twee
de Kamer hebben zich altijd
achter de spreiding opgesteld,
ondanks bezwaren tegen de
kosten. Bij VVD en CDA
meent men overigens, dat die
kosten veel lager liggen dan
de genoemde 1,6 miljard.
Advertenties in
kranten duurder
AMSTERDAM De kranten
mogen van minister Brinkman
(WVC) en staatssecretaris Van
Zeil (Economische Zaken) hun
advertentietarieven per 1 juni
met 4% verhogen. De dagblad
uitgevers wilden de adverten
tietarieven, tegelijk met de
abonnementsprijsverhoging
van januari, met 5% opschroe
ven, maar daar kregen ze van
de bewindslieden geen toe
stemming voor. De dagbladuit
gevers zijn echter niet onte
vreden met het bereikte resul
taat.
AMSTERDAM De
Stichting Fonds voor de
Letteren wil dat de rege
ring maatregelen neemt
voor het voortbestaan van
de bedreigde vaste boe
kenprijs. Voor het functio
neren van de markt van
onder meer het cultureel
waardevolle boek met
haar speciale problemen is
de vaste prijs voor het
boek onontbeerlijk.
Het fonds is er dan ook zeer
ongerust over dat maatregelen
op dit punt nog steeds uitblij
ven. Dit schrijft het Fonds
voor de Letteren, in overleg
en met instemming van voor
zitter mr. G. J. van Roozen-
daal van de Koninklijke Ne
derlandse Uitgeversbond en
voorzitter prof. dr. S. Dresden
van de Vereniging van Letter-
Letterenfonds
maatregelen
voor vaste
boekenprijs
kundigen in een brief aan de
ministers van Sociale Zaken
en van Welzijn, Volksgezond
heid en Cultuur. Het is voor
het eerst in de geschiedenis
van het Fonds dat het op deze
wijze in de openbaarheid
treedt.
In de brief constateert het
fonds dat de economische pro
blemen niet alleen de inko
mens van literaire schrijvers
aantasten maar ook hun be
staan als auteur in gevaar
brengen.
'FRIEMELS
ARNHEM De Vereni
ging Vrienden van de
Hoge Veluwe gaat, samen
met het Rijksinstituut
voor Natuurbeheer, ver
woed op zoek naar de
rode bosmier. Tientallen
vrijwilligers, uitvoerig ge
ïnformeerd en zonodig
met vergrootglas in de
hand, zwermen dit voor
jaar uit over de Hoge Ve
luwe.
Zij ondernemen een groot
scheepse speuractie, vooral be
doeld om het mierenbestand
zo nauwkeurig mogelijk in
kaart te brengen.
De rode bosmier is voor het
laatst „geteld" in de vijftiger
jaren. Onderzoekers vonden
toen zo'n vierhonderd kolonies
op de Veluwe, waarvan de
grotere elk meer dan een mil
joen inwoners telde. Een nieu
we inventarisatie is onder
meer nodig om te bestuderen
welke invloed de in de laatste
decennia ingrijpend verander
de begroeiing heeft gehad op
de mierenfauna.
Rode bosmieren maken veel
schadelijke insecten buit en
worden daarom voor de bos
bouw als zeer nuttig be
schouwd. In veel landen wor
den zij zelfs uitgezet en be
schermd. De invloed van de
rode bosmier op zijn natuurlij
ke omgeving is groot. Alleen
al door het verdwijnen van
een enkel bosmierennest kan
de fauna van een gebied ver
armen, mede omdat het nest
ook „onderdak" biedt aan tal
van andere diersoorten, zoals
kevers, spinnen, vliegen en
bladluizen.
Rode bosmieren zijn boven
dien van belang als voedsel
bron voor verschillende dier
soorten, vooral bij voedsel
schaarste. De groene specht
bijvoorbeeld heeft in de winter
niet veel meer dan bosmieren
op zijn menu staan.
Vrijwilligers die meewerken
aan het mierenproject op de
Veluwe krijgen tevoren uit
voerige instructie. Dat is nodig
voor het herkennen van de
juiste miersoorten.
