Ook voor Britten geldt:
verlaging olieprijs
verleidelijk,
maar zeer riskant
ntensteBirmenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnen
iN IN DE STRAAT MERKT NIETS VAN OLIESTAAT GROOT-BRITTANNIE
b\°Mo b°
DENTOFIX
Vast
en zeker
voor elk
kunstgebit
AMERIKA
«S^SIJTHOFF PERS
GENLAND/BUITENLAND
fceidóaOowamt
ZATERDAG 19 MAART 1983 PAGINA 7
RIOSA
,e week maakten wij op
plaats melding van de
duizenden brieven, peti-
n uitingen van handvaar-
<id die bij de recente on-
jsdemonstraties aan de
de Kamer werden aange-
i, De verzoekschriften,
;n en handtekeningen
en allemaal in het Ka-
<bouw opgeslagen en ja-
)g bewaard, zo was ons
de afdeling Voorlichting
ie Tweede Kamer verze-
Maar ook veel van de
boden voorwerpen wor-
uet onmiddellijk wegge-
Om ons daarvan te
uigen daalden we enkele
i geleden onder leiding
loorlichter Henk Mulders
de onderaardse krochten
iet parlementscomplex.
is dan de afdeling curio
sa, toeters en bellen", kondigt
Mulders aan, terwijl hij een
grijze kelderdeur opent. Hoe
wel de ruimte kleiner is dan
we hadden verwacht, bevat zij
inderdaad een keur aan voor
werpen die de afgelopen jaren
door legertjes demonstranten
aan kamerleden zijn overhan
digd. „We bewaren alleen de
leukste dingen, anders wordt
het ondoenlijk die boel op te
slaan. We geven dus ook wel
het een en ander aan de ge
meentereiniging mee", aldus
Mulders. „Maar als er spullen
zijn waarvan we zeggen: „het
zou zonde zijn, dat weg te
gooien", dan deponeren we ze
hier". Hij wijst om zich heen,
naar de in wandrekken en op
de grond staande voorwerpen
die ooit met veel creativiteit
en vlijt door actiegroepen zijn
vervaardigd. Enkele voorbeel
den: een zeehondje (bij wijze
van protest tegen de vervui
ling van de Waddenzee), een
oranje wandkleed met een foe
tus erop geborduurd (aangebo
den door anti-abörtus-demon-
stranteneen gefiguurzaagd
varken (aangeboden door ve
getariërs), een groot school
bord met een veelkleurige
krijttekening (Mulders: „We
hebben dat bord bespoten met
een transparante deklaag,
waardoor de tekening niet uit
geveegd kan worden"), een
witte speelgoed vrachtauto van
een halve meter lang met het
opschrift: „Veel goeds uit het
Noorden. Straks stukken dich
terbij over rijksweg 32", een
uit gips vervaardigde wand
plaat waarin een vikingschip
in reliëf staat afgebeeld, voor
zien van de woorden „Löss det
knaal" (in 1974 aangeboden
door een actiegroep die zich
verzette tegen de demping van
het kanaal Deventer-Raalte)
en een beschilderd metalen
vat met de waarschuwing dat
zich daarin radio-actief afval
bevindt.
Bij sommige acties krijgen de
kamerleden ook wel eens eet
bare waren, zoals taarten of
vruchten, gepresenteerd. „Die
kun je uiteraard niet opslaan",
aldus Henk Mulders. „Daarom
worden alle eetbare zaken
meestal verdeeld onder de le
den van de kamercommissie
voor wie de actie bestemd was.
Wat die er verder mee doen,
mag Joost weten
ARCHIEF
Enkele minuten later staan
we, nog steeds onder de bega
ne grond, in de nabijheid van
de fietsenkelder, voor een de
gelijke metalen deur, die is
voorzien van een bordje „Cen
traal Archief" en twee plak
kaatjes waarop duidelijk wordt
gemaakt dat er binnen een
rookverbod heerst en dat er bij
brand niet met water mag
worden geblust. De deur geeft
toegang tot een modern inge
richte ruimte met een grote
hoeveelheid rekken en kasten,
die vol staan met boekwerken
en paperassen. Hier worden
alle schriftelijke stukken be
waard die met de Kamer te
maken hebben: verslagen van
debatten en commissieverga
deringen, correspondentie van
kamercommissies met allerlei
instanties en ook de in de loop
der jaren aangeboden petities
met de bijbehorende handte
keningenlijsten. Alles wat er
staat is van na de oorlog. De
vooroorlogse stukken zijn in
middels allemaal overgedra
gen aan het Algemeen Rijksar
chief.
Kamerarchivaris Jan van
Dam, een enthousiaste grijsbe-
deze vorm nog maar zes jaar",
vertelt hij. „Vóór die tijd was
zichtelijk en geordend archief.
Alles werd hier gewoon in de
kelders neergekwakt".
Hij laat een foto zien uit 1973,
toen hij als archivaris werd
aangesteld. „Kijk, in deze staat
trof ik de boel hier aan. Het
was een verschrikkelijke ben
de. Links en rechts lagen dik
ke bundels papier die met lin
tjes en touwtjes bij elkaar wer
den gehouden. Bovendien was
alles vochtig en de mieren en
andere insecten kropen overal
tussen door. Maar gelukkig
heb ik het meeste nog kunnen
redden. Ik kreeg bovendien
toestemming voor een ingrij
pende verbouwing, zodat we
nu tenminste een behoorlijk
archief hebben. Ik kan er al
leen niet goed tegen dat we
hier almaar onder de grond
moeten zitten. Zo'n archief
moet toch een volwaardige
plaats in het Kamergebouw
krijgen, vindt u ook niet?".
RECORD
De archivaris loodst ons langs
een stegenstelsel van schappen
naar de afdeling petities en
handtekeningen, want daar is
het ons in de eerste plaats om
te doen. Ze staan er, vele do
zen vol. „Hier, dit is het na
oorlogse record", zegt hij, wij
zend op een aantal dozen voor
zien van een sticker met „Stop
de neutronenbom". „Dat was
in 1980. Ruim een miljoen
handtekeningen tegen de neu
tronenbom. Die zitten hier al
lemaal nog in. Ach, het heeft
op den duur natuurlijk weinig
zin om zulke grote hoeveelhe
den te bewaren. Na verloop
van tijd wil ik dan ook van
•alle petities die ik hier heb nog
maar een paar exemplaren op
slaan en er dan bij vermelden
hoeveel het er in werkelijk
heid zijn geweest".
Speurend langs de dozen zien
we een aantal acties uit het
verleden herleven: honderd
duizenden handtekeningen uit
1973 voor het behoud van de
(toen nog) piratenomroep Ve-
ronica, dikke stapels verzoe
ken waarin wordt gepleit voor
het openen van zwembaden op
zondag in orthodox-protestant
se gemeenten (1972), een half
miljoen handtekeningen van
de actiegroep „Redt het onge
boren kind" (1976) en natuur
lijk ook de vele brieven en
handtekeningen met protesten
tegen de recente bezuinigingen
in het onderwijs. „Het is goed
dat we dit soort zaken bewa
ren". zegt Van Dam als we af
scheid nemen. „Want het'na
geslacht behoort te weten
waartegen de bevolking in het
verleden allemaal te hoop is
gelopen We klimmen de trap
op en knipperen met de ogen.
Door een raam in de wandel
gangen schijnt de voorjaarszon
fel naar binnen. Je zou in die
kelders haast vergeten dat er
nog buitenlucht bestaat.
DICK VAN RIETSCHOTEN
DEN Vroeger
iedereen, dat in het
en-Oosten alleen de
voortdurend meer
>m vergaarden dank
n oliebronnen. Want
1 de Arabische lei-
n grote weelde leef-
sleten hun treurige
danen hun dagen in
e armoede. Dat was
d van olie van 1 dol
en minder per vat.
ganisatie van Olie Ex-
ende Landen (OPEC)
in september 1960 opge-
door Saoedie-Arabië,
Irak, Koeweit en het
lerikaanse Venezuela,
a verkondigden de Ara-
producenten, dat hun
eer moest opbrengen ten
an hun eigen volk. Een
voorwendsel om in de
'70 de olieprijs fors te
;en was de zogeheten
Cippur-oorlog tussen Is-
de Arabieren.
Arabische boycot van
ika naar aanleiding van
nflict werd pas in janua-
74 opgeheven. Een vat
olie kostte toen al 10 dol-
Die prijsverhoging luid-
tecessietijd in. De Iraan-
volutie van begin 1979
een vat olie 14 dollar 59
In mei 1981 bedroeg de
delde prijs per vat bijna
lar.
irse verhogingen maak-
oliesjeiks nog rijker dan
ireekwoordelijke zee is.
het valt niet te ontken-
lat hun volk er ook van
terde. De Arabische
rs bouwden woningen,
en ziekenhuizen. Ze
nieuwe wegen aan.
toen die gewone Arabie-
ndelijk wat van de rijk-
begonnen te merken,
zich een verschijnsel
dat de sjeiks erg veront-
vonden. Ten gevolge
recessie ging het ener-
bruik in de wereld
lurend naar beneden,
tekende meteen veel
opbrengst.
leen de recessie was de
van de gestadig afne-
OPEC-verkoop. Er wa-
imiddels ook nieuwe
len in gebruik geno-
nder meer in Alaska en
Noordzee. Groot-Brittan-
Noorwegen zijn nu be-
ke onafhankelijke olie-
:enten, die weigeren toe
en tot de OPEC. Samen
lexico hebben beide Eu-
landen de heerschappij
ize machtige organisatie
n ig ondermijnd.
plaats
ld is de grootste oliepro-
t van de wereld. Mexico
op de vierde plaats en
Brittannië (in minder
'n jaar) op de vijfde. Het
produktievermogen be-
momenteel bijna 2,1
barrels van 159 liter
ig. Verwacht wordt dat
ie in 1982-1983 de Britse
ist bijna 8 miljard pond
irengen aan belastingen,
ie-export zorgt nu elk
ADVERTENTIE
Over het algemeen gesproken wordt er niet hard genoeg gewerkt in Groot Brittannië.
Stakingen, zoals hier bij British Leyland, zijn aan de orde van de dag.
jaar voor een sterk positieve
Britse betalingsbalans. In 1982
bedroeg de bijdrage die door
deze uitvoer geleverd werd
niet minder dan 4,6 miljard
pond.
De opbrengst van de Britse
Noordzee-olie is de laatste
maanden nog gevoelig geste
gen omdat de olieprijzen hoger
waren dan verwacht, terwijl
tezelfdertijd de waarde van
het pond sterling ten aanzien
van de dollar omlaag ging.
Alle olieprijzen worden in dol
lars vastgesteld. De Britten
kregen dus meer dollars voor
hun olie dan ze zelf verwacht
hadden. Ze verkochten goed
en hun produktie steeg nog.
De Noordzee brengt hen trou
wens niet alleen olie maar ook
al het gas op dat ze zelf nodig
hebben.
En wat merkt nu de Britse
man in de straat van al die
rijkdom? Het antwoord daarop
is: zo goed als niets. Britten
met de laagste inkomens moe
ten nog steds 30 procent daar
van afstaan aan de belastin
gen. In maar één EG-land
weegt de inkomstenbelasting
nog zwaarder door dan in
Groot-Brittannië. De eer voor
dit record, dat niemand het
benijdt, komt Nederland toe.
Ondanks het feit, dat de Brit
ten nu belangrijke olieprodu
centen zijn, kost- autorijden
hen nog steeds veel geld. De
benzinebelasting wordt ieder
jaar gevoelig verhoogd. Sinds
afgelopen dinsdag bedraagt ze
75 pence per gallon (4,5 liter)
brandstof. Die accijns wordt
bij de zuivere verkoopprijs van
de benzine gevoegd. Op het al
dus bekomen totaal heft de
staat dan nog 15 procent btw,
wat de prijs op ongeveer 38
pence de liter brengt.
Hoewel Groot-Brittannië meer
olie produceert dan het zelf
verbruikt en het de rest dus
aan andere landen kan verko
pen, heeft de opbrengst van
dit vloeibare goud tot nu toe
zijn bevolking nog geen enkel
zichtbaar voordeel geschon
ken. In dat opzicht zijn de
Britten bijna letterlijk de arme
Arabieren van Europa. De
Britse economie blijft erg
zwak omdat er algemeen ge
sproken niet hard genoeg ge
werkt wordt en veel bedrijven
van het Verenigd Koninkrijk
slechte managers hebben. Het
zijn accountants en geen inge
nieurs. Het beroep van inge
nieur, in de betekenis die wij
daaraan geven, staat trouwens
nergens zo laag aangeschreven
als in Groot-Brittannië, ver
moedelijk omdat in de ogen
van de Britse gentlemen van
oudsher iemand die weieens
de handen vuil maakt, „maar
een werkman" is. Diverse po
gingen om het ingenieursbe-
roep een Europese standing te
geven, zijn tot nu toe allemaal
jammerlijk mislukt.
Wij kunnen ons alleen afvra
gen in welke staat hun econo
mie zou verkeren als de Brit
ten geen Noordzee-olie had
den. Maar zelfs met een op
brengst van meer dan twee
miljoen vaten olie per dag
moet Groot-Brittanië nog dras
tisch bezuinigen. De ene zaak
na de andere gaat failliet en er
zijn al bijna vier miljoen werk
lozen. Die kosten het land
meer dan de olie opbrengt.
Voor veel dingen die de kwali
teit van het leven gevoelig
zouden verbeteren, is er ge
woon geen geld, zelfs nadat de
fiscus uit alle ingezetenen van
het rijk de laatste druppel van
de verplichte bijdrage heeft
geperst. Niets ontsnapt nog
aan de belasting. Een gewone
fles tafelwijn kost nu bijna 3
pond. De Britse tax op wijn is
al jaren veel hoger dan wat de
EG voorschrijft. Een fles wisk-
hy (een binnenlands produkt)
komt op bijna 7 pond.
De grotendeels kosteloze Na
tionale Gezondheidsdienst
loopt al jaren mank, met het
gevolg dat steeds meer Britten
om het vege lijf te kunnen
redden een (dure) particuliere
verzekering nemen, die de
kosten van privé behandeling-
rENHEER
;uivifeóO,
en verzorging dekt. Er is geen
geld voor nieuwe ziekenhui
zen, nieuwe wegen, nieuwe
scholen en genoeg onderwij
zend personeel. De toestand
waarin de Britse Spoorwegen
verkeren, doet in vele opzich
ten denken aan die van een
ontwikkelingsland. En hoewel
Groot-Brittannië zich nog
steeds een welvaartstaat
noemt (een begrip dat na de
Tweede Wereldoorlog gelan
ceerd werd door de socialisti
sche uitvinders van de zogehe
ten Nationale Gezondheids
dienst) zijn de ouderdomspen
sioenen en kinderbijslagen er
meelijwekkend laag.
Meer nog dan hun collega's
van andere landen proberen
Britse politici hun kiezers een
rad voor de ogen te draaien.
Wie aan het bewind is, weet
alles beter en heeft altijd ge
lijk, ook wanneer de boel bijna
letterlijk in het honderd loopt.
En de tegenpartij, die in dit
land officieel de titel van „Op
positie van Hare Majesteit"
draagt, beweert telkens precies
het tegengestelde.
Ondanks het feit, dat sedert
het einde van de Tweede We
reldoorlog de Britse economie
nog geen enkele blijvende op
leving heeft gekend, komt het
nooit tot politieke samenwer
king om daar wat aan te doen.
Niemand geeft het goede voor
beeld door de handen aan de
ploeg te slaan of er als de kip
pen bij te zijn om een nieuwig
heid die werkelijk deugt
(vooral dit laatste is van uit
zonderlijk belang) op de inter
nationale markt te brengen.
Door de Britten wordt veel ge
mopperd op de Japanners, die
hun sterkste concurrenten zijn
geworden. Een beetje zelfver
wijt zou deze klagers echter
beter passen dan het eeuwige
gezeur over „die smerige bui
tenlanders" en de hardnekki
ge pogingen om zichzelf ervan
te overtuigen, dat Brits altijd
het beste is.
In het vooruitzicht van nieu
we parlementaire verkiezin
gen beweert de conservatieve
regering Thatcher plotsklaps,
dat de Britse economie de weg
naar volledig herstel opgaat.
De inflatie bedraagt maar 5
procent meer - het laagste ni
veau sinds dertien jaar. De re
gering geeft toe, dat dit gezon
de verschijnsel geen blijvend
karakter heeft. Einde 1983 zal
de inflatie alweer gestegen zijn
tot minstens 6 procent, voor
spelt ze.
De Britse betalingsbalans staat
de Wereldoorlog zijn de Britse
buitenlandse schulden nog
nooit zo laag geweest. De laat
ste vier jaar werden ze met 6
miljard pond verminderd. Mis
schien wordt de opbrengst van
de Noordzee-olie dan toch
goed besteed, inplaats van al
leen voor de financiering van
een nutteloos conflict, zoals de
Falkland-oorlog en de lange
nasleep daarvan. En dan zijn
er natuurlijk ook de gewezen
kolonies die royaal gesubsi
dieerd moeten worden.
De regering Thatcher hoopt in
de toekomst zeker nog meer
geld uit de Noordzee te kun
nen halen. Uit vrees dat de ex
ploitatie van haar gas- en olie
velden te duur zou worden en
ook om de grote maatschappij
en te doen uitkijken naar
nieuwe ontginningsmogelijk
heden, heeft ze afgelopen
dinsdag alle exploitanten voor
de komende vier jaar een be
lastingverlaging van 800 mil
joen pond toegekend. Ver
wacht wordt dat die maatregel
zal leiden tot de exploitatie
van dozijnen gekende kleine
en halfgrote olievelden, waar
van men vroeger vond dat ze
geen winstgevende belofte in
hielden voor de toekomst.
Groot-Brittannië moet nu
maar hopen, dat de oliemarkt
lange tijd stabiel zal blijven,
want een echte olieslag, ge
paard gaande met nieuwe, for
se prijsdalingen, zal niet alleen
een gevoelige vermindering
van de inkomsten veroorza
ken, maar ook dramatische ge
volgen voor het pond sterling
kunnen hebben. De regering-
Thatcher vindt dat de waarde
van het pond ver genoeg ge
zakt is. Als de Britse munt nog
meer van haar pluimen ver
liest, worden de noodzakelijke
produkten, die Groot-Brittan
nië moet importeren weer zo
veel duurder en krijgen de
Britten opnieuw te maken met
een inflatie die even snel
ADVERTENTIE
Dentofix Extra Forte is
speciaal ontwikkeld voor
mensen die elk risico van
een los zittend kunstgebit
willen vermijden. Een
betrouwbaar hechtmiddel
met extra grote kleefkracht
zonder dat het irriteert
Dentofix Regular, Forte en
Extra Forte zijn bij elke
apotheek en drogist
verkrijgbaar.
klimt als het kwik van de
thermometer onder een snik
hete Spaanse zomerzon.
Zo lang de aardolie nog erg
duur was, nam het pond ster
ling de allures aan van een
echte petromunt. Maar vanaf
het ogenblik dat de vraag naar
olie gevoelig begon te dalen
werd het gauw opnieuw het
ziekelijke pondje van weleer.
Sedert de recente OPEC-over-
eenkomst van Londen is
Groot-Brittannië bijna letter
lijk het slachtoffer van zijn
verlangen om door een prijs
verlaging, die het afgelopen
maand zelf wereldkundig
maakte, meer olie aan de man
te kunnen brengen.
Richtprijs van 29 dollar
Bij de Britten berust nu de
sleutel van het succes van de
OPEC-overeenkomst, waarin
de lidstaten van die organisa
tie een richtprijs van 29 dollar
per vat en een algemeen pro-
duktieniveau van 17,5 miljoen
vaten per dag geaccepteerd
hebben. Dit akkoord heeft im
mers tot gevolg, dat de Britse
olie nu bij de duurste ter we
reld hoort. Haar prijs per vat
bedraagt 30,5 dollar. Als de
Britten die 50 dollarcent laten
vallen zullen de OPEC-landen
vermoedelijk daar niet veel te
gen doen. Een grotere prijs
verlaging zou evenwel: als een
onvriendelijke daad be
schouwd kunnen worden.
Maar de grote oliemaatschap
pijen zijn zelf van oordeel, dat
het Noordzee-produkt minder
waard is dan Nigeriaanse olie,
die 30 dollar de barrel kost.
Logisch gesproken dringt zich
dus een prijsverlaging van 1
tot 2 dollar op. Als de Britten
een dergelijke beslissing dur
ven nemen (en hun regering
heeft zich niet verbonden om
geen gevoelige verminderin
gen te laten afkondigen of een
verlaging van de produktie
door te voeren), zou Nigeria
zijn olie opnieuw in prijs kun
nen verlagen om onder de
Britse prijs te blijven. Een
complete ineenstorting van de
internationale oliemarkt is dan
niet langer onwaarschijnlijk.
Van Britse zijde wordt ge
vreesd, dat iedere verdere ont
wikkeling van de Noordzee-
olievelden verliesgevend zal
worden als de olie minder dan
25 dollar het vat gaat kosten.
Dat is voorlopig nog het enige
aspect van het internationale
energieprobleem dat de Brit
ten tot voorzichtigheid stemt
ROGER SIMONS
van 11 t/m 26 juni a.s.:
MET UW KRANT NAAR
Na het succesvolle arrangement vorig jaar naar de oostelijke USA
heeft uw krant deze zomer in samenwerking met Jan Doets Bud
get Tours een aantrekkelijke 16-daagse vlieg/touringcarreis door
het westen georganiseerd. Een trip onder Nederlandse leiding
met uitstekende Amerikaanse touringcars en verblijf in eerste
klasse hotels.
Deze tour heeft vele hoogtepunten want u bezoekt steden met
klinkende namen: Los Angeles. San Francisco en Las Vegas.
Verder de Nationale parken van grote schoonheid als Grand Ca
nyon, Yosemite National Park. Bryce en Zion National Park.
U tourt door Arizona en bezoekt Hollywood. Beverly Hills en de
Universal Studio's. Bovendien wordt gedurende 4 dagen vertoefd
in het mooiste plaatsje in de buurt van San Francisco:. Santa Mo
nica. Het vertrek is ZATERDAG 11 JUNI A.S. van Amsterdam
naar Los Angeles en u vertrekt op 25 juni in de loop van de mid
dag van Los Angeles naar Amsterdam, alwaar u zondag 26 juni
weer aankomt. De mogelijkheid bestaat om deze reis met een ex
tra arrangement uit te breiden voor een bezoek aan Hawaii. U
verblijft dan nog een week op Honolulu, alvorens via Los Angeles
weer naar Amsterdam terug te vliegen.
De prijs van deze reis bedraagt 3.830.-
per persoon op basis van een tweepersoonskamer. Toeslag èén-
persoonskamer 1.229.-
In deze relssom is begrepen:
- vlucht Amsterdam-Los Angeles v.v.
- vervoer vliegveld hotel v.v.
- alle touringcarrelzen volgenprogramma
- 14 hotel-overnachtingen in kamers met bad, douche, toilet,
kleuren-TV en airconditioning
- de diensten van de Nederlands sprekende gids gedurende de
gehele tour
- alle kokale belastingen in de hotels
bagageservice (1 koffer) in de hotels
Niet in de relssom begrepen zijn:
- de maaltijden t.w. ontbijt, lunch en diner
- luchthavenbelasting 1.9)
Er 'Is een folder met het volledige reisprogramma alsmede een
complete prijstabel Incl. verzekeringskosten beschikbaar. U krijgt
deze gaarne toegezonden als u even belt (van maandag t/m vrij
dag tussen 9 en 1 uur) no. 070-190882. U kunt de folder ook
persoonlijk afhalen op onze stadsvestiglng in Den Haag, Spul
straat 71 (op de hoek van het Spui).
Postbus 16050
2500 AA 's-Gravenhage
Tel. 070-190882
