Ed van Thijn maakt beste kans
op burgemeesterspost Amsterdam
Er worden weer fortuinen verdiend op de beui
Wegwijzers in fiscale doolho
BINNENLAND Eaid&aQowuvnt
BELASTINGGIDS BETAALT ZICHZELF TERUG
WAAROM DE AANDELEN STEEDS MAAR DUURDER WORDEN
Actie voor Ien Dales
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Eind fe
bruari ging over het Bin
nenhof de mare dat het
PvdA-kamerlid Ed van
Thijn op 4 maart zou gaan
trouwen met zijn fractie
genote Evelien Herfkens.
„Een slimme zet" zeiden
sommigen, toen zij de hu
welijksaankondiging bin
nen oorbereik kregen.
Voor insiders was duide
lijk wat daarmee gesugge
reerd werd. Immers, de
ongehuwde Ed van Thijn
is één van de vier belang
rijkste kandidaten voor
het burgemeesterschap
van Amsterdam. Als ge
trouwd man zou hij z'n
kansen om in juni Wim
Polak te mogen opvolgen
nog verder vergroten, zo
luidde de redenering.
echter Ed van Thijn goed
kent, weet dat hij er de man
niet naar is om dit soort ma
noeuvres uit te halen. „Het is
ook pure onzin", zegt hij zelf.
„Mijn huwelijk heeft absoluut
niets uitstaande met het feit
dat ik gesolliciteerd heb voor
Amsterdam. Ongehuwden
moeten evenveel kansen heb
ben om die post te krijgen als
gehuwden. Kijk maar naar ar
tikel 1 van onze nieuwe
grondwet, waarin staat dat dis
criminatie op welke grond dan
ook is verboden".
De Noordhollandse commissa
ris van de koningin Roel de
Wit, die binnenkort aan het
kabinet één of meer kandida
ten voor de opvolging van Po
lak moet voordragen, heeft dit
onlangs ook nog eens onder
streept. Hij verklaarde, bij zijn
voordracht geen onderscheid
te zullen maken naar ras, ge
slacht of burgerlijke staat. Wel
voegde hij eraan toe, dat hij in
de hoofdstad het liefst een
burgemeester ziet met een vas
te levenspartner, die thuis als
„klankbord" kan dienen voor
degene die de zwaarste burge
meesterspost van Nederland
bezet. Dat De Wit ernst maakt
met Het anti-discriminatie-ar
tikel, bleek enkele weken ge
leden nog, toen hij bij het ka
binet het CDA-Tweede-Ka-
merlid Hans de Boer voor
droeg als burgemeester van de
gemeente Haarlemmermeer.
De Boer is ongehuwd en
woont samen met een vriend.
Het kabinet besloot unaniem
dat De Boer het moest worden.
Zijn aanstelling is een door
braak te noemen in het tot op
heden gevoerde benoemingen
beleid van burgemeesters.
Kandidaten
Eind november vorig jaar
maakte Wim Polak (58) be
kend dat hij zijn ambt op 15
juni 1983 wilde neerleggen.
Die aankondiging kwam niet
als een verrassing, want reeds
bij zijn aantreden in 1977 zei
hij, slechts voor één ambtster
mijn van zes jaar de eerste
burger van de hoofdstad te
willen zijn. Nog maar nauwe
lijks was de aanstaande vaca
ture een feit of het gonsde in
de politieke en journalistieke
circuits op het Binnenhof en
in Amsterdam van de namen
van mogelijke kandidaat-op-
volgers. Genoemd werden Ed
van Thijn, André van der
Louw (hoewel bekend is dat
deze in de eerste plaats geïnte
resseerd is in het voorzitter
schap van de Rijnmondraad),
de Amsterdamse wethouder
Jan Schaefer, de voormalige
staatssecretaris van Sociale Za
ken Ien Dales, de oud-wethou
der en tegenwoordige land
drost van de IJsselmeerpolders
Han Lammers, FNV-voorzit-
ter Wim Kok en oud-minister
en voormalig EG-commissaris
Henk Vredeling. In een radio-
interview diende vervolgens
de ex-minister van onderwijs
Jos van Kemenade zichzelf als
kandidaat aan, onder het mot
to: „Als men mij zou willen,
ben ik beschikbaar". En ten
slotte maakte ook Annemarie
Grewel, vice-voorzitter van de
Emancipatieraad en weten
schappelijk hoofdmedewerker
aan de Universiteit van Am
sterdam bekend dat zij de
hoofdstedelijke burgemeester
spost ambieert.
Eind december vroeg de Am
sterdamse gemeenteraad de
bevolking om suggesties te stu
ren voor de „profielschets"
van de nieuwe burgemeester.
De raad zou deze schets, waar
in de voorwaarden worden ge
noemd waaraan de opvolger
van Polak zou moeten vol
doen, in februari vaststellen in
aanwezigheid van commissaris
De Wit. Het verzoek leverde
zeventig brieven op van perso
nen en instellingen. Een lange
rij van mogelijke kandidaten
passeerde daarin de revue. Be
halve de hierboven genoemde
personen vielen ook enkele
namen van niet-PvdA'ers, zo
als Ina Brouwer (CPN-fractie-
leider in de Tweede Kamer)
en Hans Janmaat van de Cen
trumpartij.
Afgezien van de vraag of zij
daarvoor persoonlijk geschikt
zouden zijn, vielen zij zonder
meer af omdat zowel het kabi
net als commissaris De Wit en
de overgrote meerderheid van
de gemeenteraad vinden dat
de nieuwe burgemeester lid
van de PvdA moet zijn, om de
simpele reden dat de PvdA in
Amsterdam de grootste partij
is en de progressieve partijen
er tezamen de meerderheid
hebben.
Vrouw
Op 9 februari stelde de ge
meenteraad de profielschets
op. Daaruit bleek dat de nieu
we burgervader (of -moeder)
onder meer moet voldoen aan
de volgende voorwaarden: hij
of zij moet politieke en maat
schappelijke ervaring hebben,
zich krachtig teweer stellen te
gen fascistische en racistische
uitingen in de hoofdstad, moet
belangstelling hebben voor
minderheden, moet het ge
bruik van geweld zoveel mo
gelijk vermijden en de relatie
tussen politie en publiek ver
beteren. Het aardigste resul
taat van het avondje profiel
schetsen was echter, dat de
raad unaniem een PSP-motie
aannam, waarin voorkeur
werd uitgesproken voor een
vrouwelijke burgemeester. Dat
wil zeggen: als er zich mannen
en vrouwen van gelijke kwali
teit aandienen, moet de aan
dacht in eerste instantie uit
gaan naar een vrouw.
Inmiddels had commissaris De
Wit in zijn provinciehuis te
Haarlem twintig sollicitatie
brieven binnengekregen. Op
grond van de profielschets
konden enkele briefschrijvers
zonder meer een nul op het re
kest krijgen. Er waren bijvoor
beeld een 19-jarige en een 64-
jarige Amsterdammer bij, als
mede een aantal hoofdstedelij
ke huisvrouwen. Na een ver
dere schifting hield de com
missaris uiteindelijk vier se
rieuze kandidaten over: Van
Thijn, Van Kemenade, me
vrouw Dales en mevrouw
Grewel. Zij voeren momenteel
oriënterende gesprekken met
de fractieleiders uit de ge
meenteraad, die tezamen de
zogeheten „vertrouwenscom
missie" vormen. Naar verluidt
heeft Van Thijn, ondanks het
DEN HAAG Het huis
houdboekje van het Rijk
der Nederlanden staat er
slecht voor. Onverander
lijk wordt beweerd, dat
„tegenvallende belasting
opbrengsten tengevolge
van de economische te
ruggang" daarvan de oor
zaak zijn. Is dat de hele
waarheid? Hans Sleurink
schreef in zijn boek Hoe
fraude de samenleving
bedreigt (Gouda Quint,
Arnhem), dat het de halve
waarheid is. Volgens hem
zijn de belastingopbreng
sten mee zo teruggelopen
doordat de fraude zeer
sterk is toegenomen.
Zou iedere belastingplichtige
Nederlander keurig aan de fis
cus opgeven welke inkomsten
hij heeft genoten, dan zou het
Rijk der Nederlanden in één
klap uit alle financiële proble
men zijn. Maar een (geschatte)
belastingfraude van vijftien
miljard gulden per jaar en mo
gelijk nog meer is blijkbaar
onuitroeibaar.
Hoewel. Als je de belastingmo-
raal hoog in je vaandel hebt
geschreven, kost het toch bij
zonder veel moeite het aangif
tebiljet op een correcte wijze
in te vullen. De regels, ver
plichtingen en andere formali
teiten zijn zo ingewikkeld ge
maakt dat een „gewoon" mens
in het fiscale doolhof verstrikt
raakt.
Proefbiljet
Blijkbaar heeft de fiscus die
problematiek eindelijk ook in
gezien. In enkele inspecties
(Alkmaar, Arnhem, Delft,
Delfzijl, Deventer, Roermond,
Roosendaal en Utrecht) wordt
een proef met een wat eenvou
diger aangifte gedaan.
Of die proef echt bedoeld is
voor de belastingplichtige valt
misschien wel te betwijfelen.
Het proef-A-biljet, dat in geel
en groen is uitgevoerd, is in
zoverre afwijkend dat het op
de verwerking per computer is
ingericht. Daaruit zou kunnen
worden geconcludeerd, dat de
proef meer ten voordele van
de inspecties zal zijn dan in dat
van de belastingbetaler.
Want...er zal natuurlijk wel
een correcte invulling moeten
plaatshebben. In algemeen
kan worden volstaan met het
invullen van het gele gedeelte
in dat A-biljet. Maar dat bete
kent niet dat men het groene
gedeelte zonder meer kan
overslaan. Het kan best moge
lijk zijn dat toch een aantal
vragen zijn te beantwoorden
in individuele gevallen.
Let wel, dit proefbiljet is al
leen bestemd voor (en wordt
toegestuurd aan) hen die in
komstenbelasting betalen en
van wie premies worden gehe
ven. In het geval van de ver
mogensbelasting wordt het
„gewone" B-biljet toegestuurd.
Gidsen
Voor wie getntersseerd is, is
dit allemaal terug te vinden in
de belastinggidsen, -almanak
ken en -kranten die dezer da
gen weer zijn verschenen. De
belastingplichtige die het een
sport vindt genoeg, maar niet
te veel belasting te betalen,
heeft aan die gidsen uitsteken
de wegwijzers. Welke de beste
is? Waarschijnlijk is die gids
de beste, die op de eenvoudig
ste manier informatie ver
strekt. Anders gezegd, de gids
die eenvoudige taal gebruikt
en in elk geval alle vakjargon
heeft vermeden, krijgt de
grootste sympathie.
Het heeft geen zin alle gidsen
tegen elkaar uit te spelen. Vast
staat dat Elseviers almanak
18,90) een goeie is, al 28 jaar
achtereen. Je hoeft echt geen
„fiscoloog" te zijn om deze gids
te kunnen gebruiken. Deze al
manak is naar mijn mening de
uitgebreidste, maar de lees
baarheid houdt niet over. Je
zou willen dat een vakbekwa
me herschrijver het dikke
boek nog eens onder handen
nam.
Kluwer geeft voor 16,90 zijn
belastinggids uit. Een dikke
gids van ongeveer vierhon
derd bladzijden. Iets beter
leesbaar dan die van Elsevier
en vooral de „attentieseinen"
hebben waarde. Per vraag op
het aangiftebiljet worden uit
voerige (soms zelfs uitputten
de) mogelijkheden aangedra
gen.
Actueel
Reeds het vorig jaar was de
Kluwergids zo actueel, dat hij
melding maakte van de proef-
A-biljetten, terwijl de andere
gidsen daarover zwegen. Per
soonlijk blijf ik het een inte
ressante zaak vinden, dat er
aparte hoofdstukken worden
gewijd aan verschillende on
derwerpen als de eigen wo
ning en de fiscus, gehandicap
ten, de auto, het schenkings-
en successierecht, de belasting
op onroerend goed, enzovoort.
De belastinggids van de Tele
graaf munt uit door de arres
ten van de Hoge Raad,
en der bij de vragen ter
komen. Interessant, om
de Hoge Raad heeft
maakt voor de belastir
tige uitstekende voorl
oplevert.
Auteur Van Hedel k,
goed verhaal schrijver
in zijn gids gaat hij m
ziens te zeer op de fisc
gon-toer. Bovendien s
wel eens kromme zin
geen vijf gulden is oo
De Belastingkrant van
ventura in de winke
krijgbaar. Een handij
dat krantje, tenminst
hen die een eenvoudii
gif te hebben te doen.
lastingkrant is natuurl
uitgebreid, maar het to
keer weer een verrassi
ke tips er in worden gi
Tot slot moet nog g
worden op de belastinj
die Kluwer jaarlijks i
Dat zijn boekjes waai
onderwerp wordt beh
Voorbeelden: Samer
Aftrekbare kosten en
dingen; VUT en fiscus
woning en fiscus;
schenken en fiscus;
fiscus; Ziekte, invalid
discus.. Zeer gespecia
boekjes, die voor 1
koop zijn.
Het Belasting ABC
van Annoventura is oo
handige gids, maar o
kan het bezwaar word
gevoerd dat er soms zu
leerde" taal wordt j
(„uit hoofde van", „h
lande", „ter zake"). I
bouw is ook niet altiji
juichen. Desondanks
de invullers van een
aangiftes aan dit ABC
formatie.
Na jaren van forse verliezen zijn er het afgelopen jaar
op de Amsterdamse effectenbeurs weer fortuinen ver
diend. De belegger die vorig jaar om deze tijd bijvoor
beeld voor een ton aandelen Ahold, AKZO of Heine-
ken kocht, ziet de waarde van zijn bezit nu zo ongeveer
verdubbeld. Onze beursmedewerker geeft in onder
staande analyse antwoord op de vraag waarom de aan
delen zoveel duurder zijn geworden.
AMSTERDAM De aande
lenmarkten trekken de laatste
maanden sterk de aandacht.
Niet alleen in Nederland,
maar ook in de Verenigde Sta
ten, West-Duitsland, Enge
land, Italië en in wat mindere
mate in Japan en Zwitserland.
Aandelen staan na de teleur
stellingen en verliezen die van
197fc tot en met 1981 werden ge
leden, weer volop in de be
langstelling. De afgelopen
maanden zeer opvallend, maar
het proces is in eigen land ei
genlijk al van augustus vorig
jaar hier en daar merkbaar ge
weest. Vaart kwam er pas in
oktober, in december was het
wat rustiger, maar dat bleek
de stilte te zijn die aan de
storm vooraf ging.
In januari, in februari, in
maart, telkens waren er dagen
op het Amsterdamse Damrak,
dat de kooplust bij stijgende
omzetten zc groot was, dat er
opnieuw een hoger koersni-
veau kon worden bereikt. Het
algemene AN P-indexcijfer, dat
het koersniveau van het pak
ket van 51 aandelen aangeeft,
schoof steeds meer naar bo
ven. Afgelopen maandag kon
zelfs het indexcijfer 117,5 wor
den berekend (1970 is gelijk
aan 100). We moeten tot 1973
teruggaan om een nog hoger
indexcijfer tegen te komen.
Sinds augustus is het algemene
koersniveau 37 procent opge
krikt. Sterker nog was de stij
ging bij de groepen industrie
en handel, beide 52 procent.
De koersstijgingen, soms koer-
sexplosies die de beurs op haar
kop zetten, kwamen natuurlijk
niet uit de lucht vallen. Dat
beleggers aandelen thans weer
met overtuiging kopen, nadat
zij er jaren verdriet van heb
ben gehad, heeft verschillende
oorzaken die in het buitenland
en in eigen land te vinden zijn.
Een enorme zuigkracht op
onze beurs heeft de New
Yorkse beurs in Wall Street
uitgeoefend. Het Dow-Jones-
gemiddelde voor industrie-
aandelen, dat als norm voor
het Amerikaanse koersniveau
wordt gebruikt, steeg van een
laagste punt van 777 op 12 au
gustus vorig jaar met ups en
downs naar 1142 afgelopen
maandag, het hoogste punt al
ler tijden. Dat is een stijging in
zeven maanden van 47,5 pro
cent. En dat was weer te dan
ken aan een daling van de
rente (waar het bedrijfsleven
van profiteert), een sterk te
ruglopen van de inflatie en
een groeiend vertrouwen in
een economisch herstel in de
Verenigde Staten. Het niet
verder stijgen, maar juist dalen
van de ruwe olieprijs heeft de
laatste weken aan een gunstige
stemming in Wall Street mee
gewerkt.
Deze beurs is een lichtend
voorbeeld voor het Damrak.
Koersstijgingen daar zijn hier
veelal een impuls om ook in
de markt te stappen. En als er
dan nog andere krachten wer
ken, kan de kooplust sterker
en sterker worden.
We noemen de opdrachten
van buitenlandse beleggers die
bepaalde in het buitenland
goed bekend staande aandelen
op onze beurs kopen, omdat zij
in hun ogen naar verhouding
nog goedkoop zijn en omdat zij
vertrouwen hebben in de re
sultaten van de bezuinigings
maatregelen van de regering
Lubbers en in onze gulden, die
.als zeer koersvast wordt be
schouwd. En die sterkte van
de gulden is weer te danken
aan het overschot op de lopen
de rekening van onze beta
lingsbalans (er stroomt buiten
lands geld naar ons land) en
de lage inflatie (thans op 2,5
procent getaxeerd).
Een hoofdstuk apart is de
voortdurend gedaalde rente.
Begin vorig jaar gaf de schat
kist nog een lening uit met een
rente van 11,5 procent, in de
cember kon de minister van
Financiën succes boeken mei
7,75 procent en in januari kon
hij 7,5 procent maken. De be
leggers hadden inmiddels zo
veel angst voor nog lager wor
dende rentes, dat zij als vlie
gen op de stroop afkwamen,
waardoor de lening een re
cordbedrag van 5 miljard gul
den opleverde. Woensdag
werd overigens een nieuwe 7,5
procents lening aangekondigd.
Nog sterker werkte de daling
op de deposito-rente door. De
Nederlandse Bank volgde dit
met haar tarieven op de voet.
Het promesse-disconto, de ba
sis voor de berekening van de
debetrente door de banken,
was begin 1982 tien procent,
eind 1982 zes procent en sedert
1 maart vijf procent. Dat bete
kent enerzijds een geweldige
daling van die debetrente voor
het bedrijfsleven, dus een ge
weldige lastenverlichting, en
anderzijds het steeds minder
aantrekkelijk worden van het
beleggen van geld op korte
termijn bij de banken. Die de-
fiosito-tarieven gingen name-
ijk even hard naar beneden
als de debettarieven.
Beleggers die voorheen hun
geld vanwege de eens hoge
rente op korte termijn bij de
banken belegden, gingen obli
gaties kopen en lieten vervol
gens hun oog op aandelen val
len, omdat zij een behoorlijk
rendement boden en het ver
schil met het dalende rende
ment op obligaties steeds klei
ner werd.
Een niet te verwaarlozen as
pect is ook nog dat de koop
waardigheid van aandelen
groter wordt, door de zakken
de rentelasten, door de dalen
de olieprijzen en door bezuini
gingsmaatregelen, reorganisa
ties en saneringen die de kos
ten drukken. Het verlies van
een onderneming kan hier
door slinken en de winst stij
gen. Voor de beurs natuurlijk
aantrekkelijke vooruitzichten.
Gunstige jaarcijfers kunnen in
een oplopende markt nog voor
een extra stimulans zorgen.
Uit de Verenigde Staten, maar
ook dezer dagen uit West-
Duitsland, komen er signalen
dat een economisch herstel
werkelijk in aantocht is. Ook
dit voedt het optimisme en
versterkt de andere krachten,
waardoor er af en toe een
hausse-stemming kan ont
staan. In zo'n markt treedt een
automatisme op. Beleggers die
geld beschikbaar hebben wil
len de boot niet missen en ge
ven ongelimiteerde orders op.
De koersen vliegen de pan uit
en het hek is van de dam. Tot
er een ogenblik van bezinning
komt. Er klinkt van onver
dachte zijde een waarschu
wend geluid. Zij die goed op
winst zitten, nemen het zekere
voor het onzekere en verko
pen. We zagen dat ook deze
week na de scherpe terugval
in Wall Street. Maar als het
economisch herstel werkelijk
doorzet, gaan alle krachten
weer werken en ligt de kans
op een nieuw hoogtepunt voor
dé hand.
De koersen van de hoofdfondsen die aan de A
damse effectenbeurs staan genoteerd nu en één j
Ahold
AKZO
ABN
Amev
Amro
Bos Kalis
Elsevier
Ennia
FGH
Gist Brocades
Heineken
Heineken H.
HBG
Hoogovens
KLM
Kon.Olie
Nat. Nederl.
Nedlloyd
NMB
Océ v.d.Grinten
Van Ommeren
Pakhoed
Pakhoed eert.
Philips
Robeco
Rodamco
Rolinco
Rorento
Unilever
VNU
Volker Stevin
WUH
10-3-82
72,00
28,40
280,—
81,70
48,50
66,20
134,00
113,50
50,80
70,00
53,70
48,70
77,30
16,10
107,80
74,40
108,00
112,00
114,50
91,00
26,00
39,20
37,—
22,80
209,30
121,60
192,-
144,30
155,20
47,70
28,10
76,00
146,50
52,80
361,50
121,30
53,00
51,00
248,50
141,00
47,80
140,70
129,70
118,70
104,50
23,80
167,30
98,20
138,50
104,20
136,50
187,50
22,90
49,30
47,30
38,50
267,00
126,80
250,80
185,00
203,70
74,00
35,50
99,00
VRIJDAG 11 MAART 1983 PANJ
AMSTERDAM In het kader van „Ien Dales burgep
van Amsterdam" heeft een actiegroep gisteren middels
vertentie een oproep gedaan Dales' kandidatuur te ono
nen. Supporters van Ien Dales wordt gevraagd hun hai
ning in te zenden. De handtekeningen zullen worden a«
den aan de vertrouwenscommissie uit de Amsterdamse rj
het verzoek Ien Dales als eerste op de voordracht aan d
missaris van de Koningin in Noord-Holland te plaatsen,
gens gaan er geruchten dat deze plaats al wordt ingenomi
J. van Kemenade, oud-minister van onderwijs.
feit dat er twee vrouwen zijn ook ervaring heeft n;
overgebleven, de beste papie- handhaven van de ojj
ren. De 48-jarige Van Thijn is orde.
een echte Amsterdammer, In Den Haag wordt v^
heeft jaren in de Amsterdamse dat de commissaris van
gemeenteraad gezeten en bezit ningin half april een
een ruime ervaring in de dracht aan het kabil
landspolitiek, waarbij het te- doen. In dat geval is be|
vens van belang is dat hij mi- de benoeming van de j
nister van Binnenlandse Za- Amsterdamse burgemei
ken is geweest en derhalve verwachten.
Ed van Thijn
