Na Hendrik voelt nu ook Claus zijn nutteloosheid DPR Rotterdam besprak financiën van bisdom 8TTÏÏ71 TAFEL CeidocSotna kerk wereld weer brieve Hongaarse bisschop vraagt meer armslag voor kerk Geen godsdienstvrijheid in Tsjecho-Slowakije Dollen met het CDA HET TRIESTE LOT VAN EEN PRINS-GEMAAL ACHTERGROND ftncbe Commit WOENSDAG 9 MAART 1983 Pij Duitslanden dank zij Luther even één De godsdienstoefening op de binnen plaats van de Wartburg bij Eisenach, op welke burcht Luther in 1521/22 het Nieuwe Testament in het Duits vertaal de. zal op 4 mei zowel in Oost- als West- duitsland in een directe tv-uitzending zijn te zien. Daarmee opent de Evangeli sche Kerkenbond van de DDR het Lu- therjaar. De preek zal worden gehouden door de secretaris-generaal van de Lu therse Wereldbond, dr. Karl Mau uit Ge- nève. Het is niet alleen de eerste keer, dat een kerkdienst in de DDR direct wordt uitgezonden in de bondsrepubliek, maar ook de eerste maal dat zo'n dienst gelijktijdig in beide Duitslanden zal zijn te zien. Hoop onderwerp conferentie KEK Het thema van de conferentie van Europese Kerken (KEK), die zoals ge meld, haar volgende studiebijeen komst van 26 tot 31 mei in Moskou zal houden, zal zijn: „Dynamiek van de hoop vertrouwen, ontwapening, vrede". Behandeld worden de gron den voor angst en wantrouwen, die voedsel geven aan de dynamiek van de bewapening. Samen met polemolo gen zal worden gezocht naar concrete middelen die kunnen bewerken dat ontwapening en internationale veilig heid worden bereikt. Tot de KEK be horen 125 protestantse geloofsgemeen schappen uit 28 landen. Zuster Ncube 21 maart voor rechter Zuster Bernard Ncube. die als gemeld vrijdagmorgen in Zuid- -Afrika werd gearresteerd, zal 21 maart voor de rechtbank van Krugersdorp moeten verschij nen, omdat zij verboden lectuur in haar bezit had. Zij is mede werkster van de commissie voor gerechtigheid en verzoening van de bisschoppenconferentie van Zuidelijk-Afrika en heeft als speciale taak kloosterzusters te onderrichten in de sociale leer van de r. k. kerk. Zuster Bernard is vrijgelaten, nadat een borgsom was betaald. Hervormde wereldbond geeft voorrang aan „hervormd getuigen" De WARC, (wereldbond van hervormde en gereformeerde kerken), zal in de komende jaren voorrang geven aan het „hervormd getuigen nu". Dat besloot de uitvoerende raad van de WARC, die onder voorzitter schap van de Zuidafrikaan dr. Allen A. Boesak in Kappel am Albis in Zwitserland bijeen is geweest. De 32 leden van dit hoogste gezagsorgaan van de WARC hebben het document „Gij zult mijn getuigen zijn" vrij gegeven voor bespreking in de lid-kerken, die tot eind 1984 kunnen re ageren. De rest van het werkprogramma voor de komende jaren zal worden gekenmerkt door twee belangrijke vraagstukken: de mensenrechten en de plaats van de vrouw in kerk en samenleving. Van grote betekenis acht de WARC verder het gesprek tussen de kerken. In de gesprekken met de baptisten is volle overeenstemming bereikt. De slotconclusie van het gesprek met de anglicanen wordt in 1984 verwacht. Een tweede ge spreksronde met de rooms-katholieke kerk zal als thema hebben „Op weg naar eenheid der kerk in de tegenwoordige wereld". De voorberei dende besprekingen met de oosters-orthodoxe kerken zullen in maart van dit jaar in Genève worden afgerond. De Evangelisch-Hervormde Kerk van Beieren werd als 157ste lid in de WARC opgenomen. De Diocesane Pastorale Raad van het bisdom Rot terdam is tijdens zijn ver gadering van maandag avond akkoord gegaan met de financiële over zichten van 1981 en de begroting voor 1983 van het bisdom. Aan de be spreking in de DPR was een uitgebreide schrifte lijke behandeling vooraf gegaan naar aanleiding van vragen uit de secties. Uit de gedachtenwisseling van de raad met de nieuwe algemeen econoom van het bisdom, drs. F. van Brons wijk, kwam naar voren, dat de behandeling van de begro ting in de DPR voortaan eer der, in januari, zal kunnen plaatsvinden als er vroeger in het jaar wordt begonnen en geëindigd met het bespreken van de begroting in de andere organen die eveneens bij het beleid zijn betrokken, te we ten het Diocesaan Financieel Beraad en de Priesterraad. Het Diocesaan Bestuurskolle- ge zal volgende begrotingen voorzien van een uitgebreid voorwoord waarin de pastora le lijnen worden geschetst. De algemeen-econoom deelde voorts mede, dat hij met het Diocesaan Financieel Beraad de mogelijkheid bestudeert om een grens te stellen aan het zogenaamde „egalisatie fonds". Dit fonds dient ervoor om grote wisselingen in de af drachten van de parochies aan het bisdom op te vangen. Voordat er een grens wordt gesteld aan dit fonds is het echter noodzakelijk, dat een beter inzicht over meerdere jaren wordt verkregen van de te verwachten financiële ont wikkelingen in het bisdom. De DPR nam voorts met grote belangstelling kennis van een mogelijk nieuwe opzet voor het Landelijk Pastoraal Over leg. De heren G. Fleers en G. Kaandorp, die door de bis schoppen zijn gevraagd het nodige voorbereidende werk te doen, waren voor het ge ven van toelichting aanwezig. In de geschetste nieuwe opzet wordt getracht de ervaringen uit de vorige zittingen van het LPO te verwerken. Het is de bedoeling, dat in de nieuwe opzet aan het beraad met bisschoppen (twee of drie maal per jaar) vertegenwoor digers deelnemen van de Dio cesane Pastorale Raden, van nationale kerkelijke en natio nale katholieke instellingen, van de religieuzen en mensen die per onderwerp worden uitgenodigd. Een bespreking van het be zoek „ad limina", dat mgr. Si- monis en mgr. Bar aan Rome hebben gebracht, werd ver schoven naar de volgende vergadering. De DPR, ditmaal geleid door secretaris J. Was senaar (wegens ziekte van mevrouw drs. E. van Leuken) nam nog afscheid van drs. J. van den Hondel van het de kenaat Vlietstreek. De heer Van den Hondel, die gaat ver huizen, maakte bij elkaar zes jaar deel uit van de raad. De secretaris van de Hongaar se bisschoppenconferentie en bisschop van Pecs, dr. Josef Cserhati, wenst meer vrijheid voor de katholieke kerk om beter in de samenleving te kunnen functioneren. De bis schop gaat daarmee in tegen het communistische beginsel, dat de kerk in een socialisti sche staat uitsluitend in daar voor bestemde „cultusruim- ten" mag functioneren. In een artikel in het rooms-katholie- ke weekblad „Uj Ember" vraagt de bisschop die grotere RAPPORT PAX CHRISTI: gieuze activiteiten toe, waarop zij directe controle kunnen uitoefenen. Dat staat in een rapport van de internationale rooms-katholieke vredesbe weging Pax Christi, dat in Genève werd overhandigd aan de commissie voor de mensenrechten van de Vere nigde Naties. De commissie vergadert momenteel over de op grond van artikel 178 van declaratie tegen alle vormen het wetboek van strafrecht van onverdraagzaamheid en veroordeeld kunnen worden, discriminatie op grond van Dit artikel stelt belemmerin- geloof en levensovertuiging, gen van het staatstoezicht op die de algemene vergadering de kerken strafbaar. De Zwit- van de Verenigde Naties op ser Adrien-Claude Zoller, die 25 nov 1981 heeft aanvaard, namens Pax Christi het rap- Pax Christi stelt vast, dat port toelichtte, wees op de Tsjechen die godsdienstoefe- processen in Tsjecho-Slowa- ningen houden of godsdienst- kije tegen personen die reli- onderwijs geven zonder toe- gieuze lectuur hebben ge- stemming van de autoriteiten, drukt en verspreid. Zij zijn beschuldigd van clandestiene overleed, nadat hij in april tot handel, ofschoon niet kon achttien maanden gevange- worden bewezen, dat zij per- nisstraf was veroordeeld we- soonlijk van hun activiteiten hebben geprofiteerd. Zo werden pater Frantisek Lizna en vijf anderen in sep tember 1981 tot zware gevan genisstraffen veroordeeld, al- gens het zonder toestemming houden van een godsdienstoe fening in een particuliere wo ning. In mei heeft Pax Christi een brief van pater Barta ont vangen waarin hij de vredes- dus Zoller, die ook het geval beweging vroeg zijn situatie noemde van pater Jan Barta, een pater Franciscaan, die in december in gevangenschap de mensenrechtencom missie van de Verenigde Na ties ter sprake te brengen. vrijheid uitdrukkelijk voor het gezins- en jongerenpasto raat, het terrein van de kate- chese en sociaal werk. Het christelijk geloof en de christelijke leer vragen erom te worden uitgedragen, zo schrijft hij onder verwijzing naar het tweede Vaticaans concilie. In de opvatting van bisschop Cserhati kan de kerk niet los worden gezien van de wereld: „Zij moet in de we reld blijven, ofschoon haar natuur en bestemming haar boven de wereld verheffen". De bisschop doet een beroep op de overheid de kerk ver trouwen te schenken en chris tenen als gelijkwaardige bur gers te behandelen. „Men moet christenen niet het ge voel geven, dat op hun ver dwijnen wordt aangestuurd", aldus het artikel. Hoewel de kerk zich het marxistische wereldbeeld nooit eigen kan maken, kunnen toch wegen worden gevonden waarlangs kerk en staat gezamenlijk de crisis, waarin de samenleving verkeert, de baas kunnen worden, aldus de bisschop. Behalve in Polen heeft nog geen enkele bisschop in het Oostblok ooit in het openbaar aangedrongen op vrij kate- chetisch onderwijs voor de jeugd. De secretaris van de bisschoppenconferentie volgt daarmee klaarblijkelijk de wens van paus Johannes Pau- lus II op, geuit bij het ad limi- nabezoek van de Hongaarse bisschoppen in de herfst van vorig jaar. Die wens luidde: meer evangelie-verkondiging in Hongarije. Stoofpot van lamsvlees met diverse groenten aardappelen hangop met cornflakes Nodig voor twee personen: 175 g doorregen lamslap, 25 g margarine, zout, laurier blad, tijm, 250 g koolraap, 200 g winterwortel, 1 prei, half blikje tomatenpuree, bladselderij, peper, aroma, worcestersa us; 0,5 tot 1 kg aardappelen; 1,5 liter karnemelk, cornfla kes, bruine basterdsuiker. Knip de lamslap in flinke dob belstenen en bak die in hete margarine bruin. Voeg vervol gens weinig lauw water toe met zout, laurierblad en tijm. Stoof het vlees op een kleine pit mals in twee a drie uren. Schep het dan met een schuimspaan uit de pan en doe in de jus de in reepjes gesne den koolraap, de in schijfjes verdeelde wortel en de toma tenpuree. Laat de groenten vijf minuten koken en roer er dan de kleingesneden prei door. Voeg na nog eens tien minuten koken de fijngeknip te selderij toe èn het vlees. Maak het gerecht op smaak af met zout, peper, aroma en worcestersaus. Zorg dat er vol doende vocht opstaat als jus voor de aardappelen; doe er zo nodig water bij. Leg een natgemaakte thee doek (of stuk lakenkatoen) in een vergiet en schenk er de karnemelk in. Het waterige deel (weinig, bijna geen voe dingswaarde) lekt langzaam door de doek, neem er daarom royaal liefst een halve dag de tijd voor. Hangop kan in een paar uur worden gemaakt als steeds de dikker geworden karnemelk van de doek wordt geschept. Dat is wel veel be werkelijker en geeft meer kans op morsen. Schep de hangop van de doek, hij lijkt dan wat klonterig, maar is eenvoudig glad te roeren. Ver deel de hangop in porties en geef er de cornflakes en suiker apart bij. Hangop is eiwitrijk, mager en lichtverteerbaar. JEANNE Het CDA maakt zich dezer dagen lichtelijk belacb' de discussie over de vraag of er aan het eind van dir of niet moet worden deelgenomen aan de demonstr; de kernbewapening van het IKV. Dat bleek ook gif weer tijdens het debat in de Tweede Kamer. Het C;I van alle kanten aangevallen om z'n wankelmoedii punt. ji VOORMANNEN en kamerleden van het CDA roir enkele dagen over elkaar heen met verklaringen persoonlijke voorkeur: vóór, tégen, geen mening, anderzijds, enzovoort. Met als absolute uitschieter in ve zin Jan Nico Scholten, die verklaart op persoonl mee te zullen lopen met een portret van Abraham Voor de herkenbaarheid Met deze ongecoördineerde paniekreacties heeft 1 slechts bereikt, dat de discussie inmiddels al lang nr gaat over de wenselijkheid van de demonstratie en h daarvan op de vredesonderhandelingen tussen Oost in Genève. De discussie gaat nog uitsluitend over d( kelijke verdeeldheid binnen het CDA ten aanzien kernwapens. k HET CDA had er van het begin af beter aan gedaal delen zich bij de demonstratie te willen aansluiten, n wel met een eigen, duidelijke leuze. Een slagzin die misverstand over laat bestaan, dat er niet alleen geer. raketten moeten worden geplaatst, maar dat ook de Europa gerichte Russische SS-20-raketten dienen te nen. Als men de heer Scholten toestaat voor de herlj, heid een portret van Abraham Kuyper mee te dra^ moet een zinnige leuze toch ook kunnen, zou je zeg. wanneer de demonstratieleiding niet akkoord kan g£ maar niet. Die vastbeslotenheid heeft het CDA echter niet kuir brengen. En inmiddels is er een andere leuze voorgea voor tweeërlei uitleg vatbaar is, een mogelijkheid voorstanders van eenzijdige ontwapening uiteraari wordt benut. Er blijft het CDA nu weinig anders ovei concluderen, dat de christen-democraten bij de demo* kennelijk niet welkom zijn. Premier Lubbers, partij ter Bukman en fractieleider De Vries zouden er g^ doen de koppen maar eens snel bij elkaar te steken.t Wolhen velden DE BILT (KNMI) De lucht druk is in grote delen van West-Europa gedaald. Hier door kunnen wolkenvelden afkomstig van de oceaan gelei delijk naar ons land komen. Uit deze bewolking zal morgen vrijwel geen regen vallen. Daarbij kan de temperi de middag nog een l van circa 9 graden berf. Aanmerkelijk warmer, het in de landen rond i dellandse Zee. Een gebied van hogelu< zorgt daar voor moo* weer met middagtem ren van 20 graden of h geh.bew. geh.bew. DEN HAAG De rege ring maakt zich ernstig zorgen over prins Claus. Daarbij gaat het niet al leen om de situatie van dit moment, hoewel die voor de prins zelf en zijn familie natuurlijk bijzon der triest is, maar ook en vooral om de toekomst. Want zo langzamerhand neigt men naar de ver onderstelling dat de de pressieve klachten van prins Claus in elk geval mede veroorzaakt zijn door zijn positie als prins-gemaal. Ingewijden melden dat de prins zelf zijn ziekte deels terug voert op het feit dat hij zich vaak zo nutteloos voelt. „Ich bin nur das Gepack". („Ik ben slechts de bagage"). Dat heeft prins Hendrik, de gemaal van koningin Wilhel- mina, ooit met een knipoog opgemerkt tegen een politie agent, die stond toe te kijken hoe hij bij een officieel be zoek de protocollaire meters achter zijn echtgenote aan liep. Hoe vreemd dat wellicht ook klinkt, deze typering heeft anno 1983 nauwelijks aan kracht ingeboet. Want sinds koningin Beatrix bijna drie jaar geleden de troon be steeg, is de positie van prins Claus ingrijpend gewijzigd. Was het voordien zo dat de echtelieden als prinses en prins ongeveer gelijk werden behandeld, nu is er een le vensgroot verschil in status. Prins Claus is gedegradeerd tot begeleider van zijn Meelopen Vooral in het buitenland moet dat voor een zichzelf respecterend mens moeilijk te verdragen zijn. Het is ko ningin Beatrix, die als staats hoofd officiële bezoeken af legt, en bij die gelegenheden draait dan ook letterlijk alles om haar. Haar man mag al leen mee-lopen, mee-rijden, mee-eten, mee-handjesgeven, mee-zwaaien naar het pu bliek enzovoort, enzovoort. Kortom, hij moet functione ren op een manier, die vrou wen van diplomaten maar al te goed kennen. Met dat ver schil dat door de voortschrij dende emancipatie een der gelijke levenbestemming voor een vrouw niet meer als normaal wordt beschouwd, terwijl tot dusver vrijwel nie mand bezwaar aantekende tegen de situatie van een prins-gemaal. Schoonvader Daar is tegenin te brengen dat de betrokkene toch gewe ten moet hebben waaraan hij begon, toen hij de kroonprin ses van het koninkrijk der Nederlanden huwde. Dat is echter maar zeer ten dele waar. Er was immers het voorbeeld van schoonvader Bernhard, die als prins-ge maal zijn dagen op een voor hemzelf zeer zinvolle manier wist te vullen. Nadat hij in de oorlog door zijn functioneren in de geallieerde strijdkrach ten een uitstekende reputatie had verworven, was het voor premier Drees in 1948 niet zo moeilijk prins Bernhard voor te dragen voor een echte functie. Hij werd wat staats- Bij staatsbezoeken draait alles om ko ningin Beatrix. Prins Claus moet functioneren op een manier, die vrouwen van diplo maten maar al te goed kennen. secretaris Bolkestein nu is: eerste bevorderaar van de export. Daarnaast kreeg hij de functie van inspecteur-ge neraal van de strijdkrachten. Achteraf bezien kan de stel ling verdedigd worden dat Claus eigenlijk twee keer het slachtoffer is geworden van zijn schoonvader. In 1966, toen prins Claus met de toen malige prinses Beatrix trouwde, was het zo dat een prins-gemaal in Nederland zinvol bezig kon zijn. Voor prins Claus was er toen dus geen reden om zich even tueel nog te bedenken. Maar na het Lockheed-schandaal rond de persoon van prins Bernhard (1975) waren rege ring en parlement zo huive rig geworden, dat zij liever geen risico's meer met ie mand van het Koninklijk Huis wilden nemen. Interesse Voor die tijd waren er, voor al op voorspraak van konin gin Juliana, wel degelijk po gingen gedaan prins Claus een aardige baan te bezorgen. Zijn interesse ging vooral uit naar ruimtelijke ordening en ontwikkelingssamen werki ng. Hij werd dus opgenomen in de Raad van Advies voor de Ruimtelijke Ordening (ad viescollege regering) en de Nationale Commissie Be wustwording Ontwikkelings samenwerking (NCO). Van die laatste organisatie werd hij zelfs voorzitter, maar in 1974 moest hij zich terugtrek ken, toen de NCO ver scheurd begon te raken door ideologische twisten. En het is nu eenmaal zo dat een lid van het Koninklijk Huis nooit in een situatie mag ko men, dat hij partij wordt. Minister De Koning zorgde ervoor dat de prins toch op dit gebied bezig kon blijven. Hij stelde hem aan als advi seur, zij het slechts als part timer. Twee dagen in de week zat prins Claus op het ministerie van ontwikke lingssamenwerking. Ook mocht hij van tijd tot tijd de legaties leiden naar landen in de Derde Wereld. Maar hoe riskant het is voor een prins gemaal zoiets te doen moge blijken uit het feit dat prins Claus bij een reis naar India een fikse ruzie kreeg met de journalist Willem Oltmans. Deze sleepte hem in Neder land zelfs voor de rechter; de prins zou Oltmans het wer ken onmogelijk hebben ge maakt door hem niet toe te laten tot een persconferentie. Oltmans verloor weliswaar het geding, maar kwam vol gens sommigen toch als win naar uit de strijd. Er bleef iets hangen van: de prins I moet niet meer aan dit soort gevaren worden blootgesteld. Triest Met bovendien „Lockheed" nog in het achterhoofd, werd de animo van de politici in Den Haag om de prins nog meer te doen te geven er dus niet groter op. Ook niet toen deze daar steeds duidelijker om begon te vragen. Prins Claus moet dat als buitenge woon teleurstellend hebben ervaren, te meer omdat hij een vak kent en vele jaren gewoon gewerkt heeft. Voor zijn huwelijk zat hij in de di plomatieke dienst van de Bondsrepubliek. Prins Bern hard daarentegen was opge groeid met de gedachte, zo vertelde hij onlangs in de tv- show van Mies Bouwman, dat hij nooit zelf zijn brood zou hoeven te verdienen. In hofkringen hoort men dan ook nogal eens de opmerking dat de regering prins Claus op de een of andere manier in staat zou moeten stellen een normaal arbeidzaam le ven te laten leiden. Alleen op die manier zou er uitzicht be staan op herstel van de psy chische ziekte, waardoor de prins nu alweer zoveel maan den wordt geteisterd. Of dat zo is, kan hier natuurlijk niet worden beoordeeld. In medi sche kringen wordt wel ge zegd dat alleen al de langdu righeid van prins Claus' ziek te een sterke aanwijzing is dat het hier gaat om een aan geboren kwaal. Maar zelfs in dat geval kan de stelling worden verdedigd dat het de prins in elk geval geen kwaad zou doen, als de rege ring zich nog eens duchtig achter het oor krabt over een mogelijkheid om hem een full-time job aan te bieden. Zo niet, dan kan men er re delijk zeker van zijn, zo zeg gen medici, dat de echtgenoot van de koningin nooit meer helemaal de oude wordt. RIK IN 'T HOUT Vll&slngen Z.-Limburg Aberdeen Bordeaux Brussel Frankfort Genève Innsbruck onbew. Een stapje terug Zo te zien gaan we m stapje, maar een hele I terug: naar de middele* De tijd dat hankiers en f lieden het voor het j hadden en er voor dei king niet veel meer ovt werkloosheid welig tief jonge mensen werden I1 seld voor Oost- en Wesfl waar blanke slaven uitgebuit en zwarte I werden verkocht. Mi zorg alleen voor de rijk smettelijke ziekten kreg kansen. Grove winster bedrijven, gouden ham ken, piraten, luxe jachte tenhuizen e.d. alleen machthebbers. Thans mi geld worden ingeleven de minst bedeelden. lei wordt aan discriminatie gesteld, in welke vorr ook. J.C. Kohier, POEI Bewapening Eens „geallieerden", th: kaars opponenten. Do verschillende structuren we hier in Europa echti met een kater. Zo oo CDA wat betreft het al meedoen aan de a.s. vrei monstratie. In CDA-kr men dan ook danig vei Alvorens een besluit ov al of niet plaatsen van ten moet worden genom echter in ieder geval het taat van de bespreking Genève afgewacht m worden. Met de steeds delijker en verfijnder vei wingen in de wapentef ken is het de vraag of je mee nog van een defen leid kunt spreken. Voor realistische zienswijze W je nog géén pacifist, ath< IKV-er te zijn. Het is de f of het CDA met de C ii vaandel achter een der defensiebeleid kan staan. H. Buining, DEN HAAG

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2