HELMUT KOHL:
De nieuwe loten
liggen klaar.
Allemaal in de rij
voorde polonaise.
Reagan feliciteert Kohl
Vertrouwenwekkende Kohl door Duitsers beloond
Nkomo:
Moegabe wil me
laten doden
GeidMQowuvnt
„Ik heb de mensen gezegd
waar het op staat"
Holland
on
satellite
nog maar
weinig
bekeken
BUITENLAND
MAANDAG 7 MAART 1983 PAGINA 7
inde/
Broer van Vogel
heeft wel succes
MAINZ Tegelijk met de
Bondsdagverkiezingen werden
gisteren verkiezingen gehou
den voor een nieuw parlement
in de deelstaat. Rijnland-Palts.
Bij deze stembusstrijd kwam
wèl een Vogel als winnaar
naar voren: de christen-demo
cratische minister-president
Bernard Vogel, de jongere
broer van SPD-lijsstrekker
Hans Jochen Vogel. Ook in
Rijnland-Palts moesten de
SPD verlies incasseren. De li
beralen verdwenen in Mainz
uit het parlement, terwijl de
Groenen de kiesdrempel niet
haalden.
„WEST- DUITSLAND ZIT
[■WEER STEVIG IN NAVO"
BONN West-Duitsland zit weer stevig in de NAVO, juist
op het moment dat dat van het allergrootste belang is voor
de veiligheid van het Westen. Dat was vanmorgen de
strekking van de commentaren op de verkiezingensuitslag
van de meeste Westduitse kranten. „De ontwapeningspoli-
tiek van Kohl en Genscher kan nu niet alleen rekenen op
een parlementaire legitimatie, maar ook op de instemming
van de meerderheid van de kiezers", schreef de behouden
de Frankfurter Allgemeine Zeitung. „De regering moet
aan die politiek vasthouden zonder zwakheid, zonder con
cessies aan de vredesbeweging, welke ook de protesten van
deze beweging zullen zijn". De meeste kranten noemen de
uitslag ook „een overwinning van de liberale economie".
JVolgens de Frankfurter Allgemeine hebben de „kiezers ge-
«Itemd voor een bestrijding van de werkloosheid en de cri
sis door middel van vrij ondernemerschap, gezondmaking
Van de staatsfinanciën en bezuiniging op de sociale uitga-
Petra Kelly en
JLukas Beckmann
Jhebben eveneens
■reden tot lachen.
Voor het eerst zijn
|de Groenen in het
Vestduitse
■parlement
■verkozen.
gul- WASHINGTON De Ame-
naar ikaanse president Ronald
van eagan heeft bondskanselier
139 lohl in een telefoongesprek
De ielukgewenst met zijn verkie-
ging Ingsoverwinning. De Sovjet-
j by jriie heeft gisteren zonder
jg pmmentaar melding gemaakt
ex_ jan de verkiezingen. In een
jeknopt bericht werd mel-
ling gemaakt van de over-
onS Winning van het CDU/CSU-
:m.®" [lok en de nederlaag van
mi1" IPD-Ieider Hans-Jochen Vo-
ex" [el, de kandidaat naar wie de
[den oorkeur van Moskou uitging,
voor
de n regeringskringen in Was-
dit ington werd het verkiezings-
nog esultaat met opluchting ont-
egd. angen. Vele Amerikaanse
olitici verklaarden de afgelo-
|en tijd dat een overwinning
!an de SPD negatieve gevol-
fen zou hebben voor de Ame-
jkaans-Westduitse verhou-
[ine en voor het Atlantisch
ondgenootschap. De Ameri-
laanse regering had gevreesd
jat een overwinning van de
pciaal-democratische partij,
(ie alleen met behulp van de
Iroenen had kunnen rege-
en, de Amerikaanse onder
handelingspositie bij het wa-
penoverleg met de Sovjet-
Unie in Genève zou ondergra
ven.
De mate van de Sovjetrussi-
sche belangstelling voor de
Westduitse verkiezingen kon
worden afgeleid uit de onge
wone snelheid waarmee Tass
de uitslag bekend maakte. Bij
de vorige Bondsdagverkiezin
gen in 1980 meldde Tass de
uitslag pas op de dag na de
verkiezingen.
Diplomaten bij de NAVO in
Brussel zeiden dat Kohls
overwinning twijfel weg
neemt over Bonns buiten
landse politiek.
De drie grootste Nederlandse
partijen hebben het toege
juicht dat de CDU /CSU geen
absolute meerderheid heeft
behaald bij de verkiezingen in
de Bondsrepubliek. De drie
fractievoorzitters zeiden dit in
een eerste reactie op de ver
kiezingsuitslag. "CDA-fractie-
leider De, Vries zei dat het
niet ondenkbeeldig is dat de
CDU in geval van een absolu
te meerderheid te zeer naar
rechts zou zijn opgeschoven.
Een coalitie van CDU en de
zusterpartij CSU met
de liberale FDP geeft een
goede garantie voor samen
werking op economisch ge
bied en een verantwoorde de
fensiepolitiek, aldus De Vries.
VVD-leider Nijpels deelt die
mening.
Ook PvdA-leider Den Uyl
noemde het geruststellend dat
CDU en CSU in de nieuwe
Duitse regering op samenwer
king met de FDP zijn aange
wezen. Den Uyl vreest echter
dat het „zo gewenste" tegen
spel van de Bondsrepubliek
binnen de NAVO zal wegval
len en dat er van Duitse zijde
de komende tijd weinig te
verwachten zal zijn als het
gaat om een Europees beleid
voor het stimuleren van de
economie. De komst van de
Groenen in de Bo9ondsdag
kan binnen de nu ontstane
politieke verhoudingen in
Duitsland een verstarring te
gengaan, aldus Den Uyl.
De Japanse prtemier Nakaso-
ne heeft heeft gezegdd dat de
overwinning van de christen
democraten zal bijdragen tot
de stabilisatie van de interna
tionale situatie.
Kohl en Genscher verloren
in eigen kiesdistrict
BONN Bondskanselier Kohl en vice-kanselier en
minister van buitenlandse zaken Hans-Dietrich Gen
scher, die hun partijen in de Bondsdag gisteren naar
een ruime meerderheid leidden, hebben in hun eigen
kiesdistricten nederlagen geleden. In zijn woonplaats
Ludwigshafen moest Kohl het voor de derde achter-
eenvolgde keer afleggen tegenover SPD-kandidaat
Reimann, al was de voorsprong van de socialist dit
keer heel wat kleiner dan in het verleden. In Wupper-
tal werd Genscher genadeloos afgestraft voor het ver
wisselen van coalitie-partner. In 1980 haalde hij nog
19.200 stemmen, gisteren waren dat er niet meer dan
6.202. Het ging, zowel bij Kohl als bij Genscher, om de
zogenaamde „eerste stem". Iedere Westduitser bracht
gisteren twee stemmen uit: een voor de vertegenwoor
diger van het district, de ander voor een vertegen
woordiger van de deelstaat. Door deze constructie ko
men zowel Kohl als Genscher alsnog in de Bondsdag.
Schmidt
wel in
Bondsdag
HAMBURG Oud-
Bondskanselier Hel
mut Schmidt is giste
ren in zijn woon
plaats Hamburg her
kozen als lid van de
Bondsdag. Hij kreeg
ruim 55 procent van
de stemmen. Dat is
overigens zo'n zes
procent minder dan
in 1980 toen hij, als
Bondskanselier, ruim
61 procent van de
stemmen kreeg.
NIEUW
OUO
FDP GROENEN
BONN In een reactie
op de verkiezingsuitslag
zei een verheugde Kohl:
„Veel mensen, ook in de
CDU-CSU hadden mij af
geraden te zeggen hoe
ernstig de situatie is. Ik
heb dat toch gedaan. Ik
ben eerlijk geweest en
heb de mensen precies
gezegd wat op hen af
komt. Dat heeft gewerkt.
De mensen zijn veel ver
standiger dan veel politici
en journalisten denken",
zei de bondskanselier.
Hans-Jochen Vogel, lijsttrek
ker van de sociaal-democrati
sche SPD, gaf zijn nederlaag
ruiterlijk toe. „Ik aanvaard
hiervoor als lijsttrekker de
volle verantwoordelijkheid".
Het presidium van de SPD
heeft Vogel echter geprezen
voor de wijze waarop hij de
verkiezingsstrijd gevoerd
heeft en hem gevraagd het
voorzitterschap van de fractie
op zich te nemen. Vogel is be
reid de komende jaren als op
positieleider op te treden als
de fractie hem ook inderdaad
kiest. Daar is overigens geen
twijfel over mogelijk. Vogel
weet zijn nederlaag aan de
massieve steun die Kohl uit
de kringen van werkgevers
heeft gekregen. „Daar zijn
ook arbeiders door geïntimi
deerd geraakt, die anders
SPD stemden", aldus Vogel.
Een tweede reden is volgens
de verslagen socialist het ha-
De uitslag van de Duitse ver
kiezingen:
pet '83 pet.'80
CDU-CSU 48,8 44,5
SPD 38,2 42,9
FDP 6,9 10,6
Groenen 5,5-
Zetelverdeling in de Bonds
dag:
zetels
CDU-CSU 244 plus 18
SPD 193 min 25
FDP 34min 19
Groenen 26.
meren van de CDU-CSU op
de aanzetten van economisch
herstel, die zichtbaar zouden
zijn geworden sinds de chris
ten-democraten op 1 oktober
aan de regering zijn gekomen.
De liberale FDP verloor ver
geleken met de verkiezingen
van 1980 (10,6 procent) flink.
Met 6,9 procent blijft de partij
echter in de Bondsdag. „Een
grote prestatie gezien de ver
nietigingscampagne die de
SPD tegen ons gevoerd
heeft", aldus een vergenoegde
Genscher. Hoewel de positie
van zijn partij verzwakt is,
heeft Genscher goede kans
het ministerie van Buiten
landse Zaken te behouden. De
komende dagen zal daarover
zwaar gebakkeleid worden,
want ook Franz-Josef Strauss
van de Beierse CSU heeft zijn
zinnen op die post gezet.
Strauss voelt zich gesterkt
door het record-percentage
van de CSU in Beieren: 60,7.
Strauss zei dat de SPD nog
geluk heeft gehad. „De socia
listen hebben van de kiezers
niet in volle omvang de reke
ning gekregen voor het beleid
dat zij de afgelopen 13 jaar ge
voerd hebben", analyseerde
de Beier.
Groenen
Voor de Groenen leek het er
aanvankelijk op dat zij de
vijfprocents-horde naar de
Bondsdag niet zouden nemen.
Toen later op de avond meer
uitslagen bekend waren bleek
echter dat zij de magische
grens passeerden. Maar de 26
afgevaardigden van de partij
zullen zich beschouwen „als
de verlengde arm in de
Bondsdag van de buitenparle
mentaire oppositie", zo zei
voorzitter Horst Trampert.
De overwinning van Kohl be
tekent een steun in de rug
voor de Amerikanen bij de
onderhandelingen in Genève
over de middellange afstands
raketten in Europa. Kohl
wees er gisteravond nog eens
op dat hij bereid is beide de
len van het NAVO-dubbelbe-
sluit uit te voeren. Dat bete
kent dat hij de nieuwe Ameri
kaanse atoomraketten wil
plaatsen als de Russen niet
bereid zijn tot ontmanteling
van al hun op West-Europa
gerichte SS-20 raketten.
Bij de deelstaatverkiezingen
in Rheinland-Pfalz versterkte
de CDU van Bernard Vogel
(Hans-Jochen's broer) zijn po
sitie. De absolute meerderheid
die de CDU al in Rheinland-
Pfalz bezat werd nog ver
groot. De CDU kwam op 56
van 100 zetels in het deel
staat-parlement. De overige
44 gingen naar de SPD.
De Westduitse minister Hans-Dietrich Genscher klinkt op dó gunstig voor hem verlopen verkie
zingsstrijd.
Van onze correspondent Ge
rard Kessels)
JONN Het vertrouwen
»n de zelfverzekerdheid
lie Helmut Kohl uit-
itraalt, is in een klinken-
|e verkiezingsoverwin-
ting omgezet. De Duit
iers, die traumatisch rea
geren op economische
tampspoed en werkloos-
leid, willen aan de hand
ran de man uit Mainz uit
Ie crisis geleid worden.
De prestatie van Kohl dwingt
bewondering af. Jarenlang
wachte hij geduldig zijn tijd
af. Alleen de legendarische
staatsman Konrad Adenauer
heeft de de CDU-CSU ooit tot
een beter resultaat gebracht.
Maar wat minstens zoveel
zegt: tegen de populaire socia
listische kanselier Helmut
Schmidt voerde Kohl zijn
partij in 1976 al tot een
droom-resultaat van 48,6 pro-
Tegenover de zelfverzekerd
heid van Kohl stak de twijfel
van Hans-Jochen Vogel van
de SPD scherp af. „Een politi
cus moet ook wel eens kun
nen zeggen: ik weet het niet",
vertelde Vogel op tal van ver
kiezingsbijeenkomsten. Heel
eerlijk, maar niet zo verstan
dig. In een tijd van twee en
een half miljoen werklozen
willen de Duitsers niet van
twijfel horen. Zij willen ant
woorden hebben. Zij zijn mas
saal achter de zwaluwen aan
gelopen, die Kohl als teken
van beginnend economisch
herstel alom meent waar te
nemen sinds hij op 1 oktober
aan de macht is gekomen.
Een beter resultaat had Kohl
zich niet kunnen wensen. De
absolute meerderheid, waar
hij maar een mespunt vanaf is
gebleven, had meer proble
men dan oplossingen gegeven.
Bij een absolute meerderheid
zou hij zijn overgeleverd aan
de grillen en nukken van de
ronde Beier Franz-Josef
Strauss.
De komst van Strauss als mi
nister van Buitenlandse Za
ken en als vice-kanselier zou
dan zeker zijn geweest. In het
kabinet zou Strauss een zeer
lastige klant voor Kohl zijn.
Strauss heeft Kohl in het ver
leden al eens bestempeld als
volledig ongeschikt" voor
het kanselierschap. De Beier
heeft zijn mening recent iets
positiever bijgekleurd met de
opmerking dat Kohl „veel ge
leerd heeft", maar duidelijk is
dat hij zichzelf superieur acht
aan de lange man uit Mainz.
Hoewel CDU en CSU de FDP
van Genscher voor een meer
derheid nodig hebben, is het
nog niet uitgesloten dat
Strauss naar Bonn komt. Zijn
uitstekende resultaten in Bei
eren versterken zijn positie.
Niettemin moet Strauss de ko
mende week opboksen tegen
Kohl en Genscher en dat kan
zelfs voor Strauss wel eens te
zwaar worden. Misschien
neemt hij brommend genoe
gen met een ander ministerie
(Binnenlandse Zaken?) of
blijft hij gewoon minister-pre
sident van Beieren.
De overwinning van Kohl be
tekent ook dat Duitsland naar
alle waarschijnlijkheid in de
herfst de Amerikaanse raket
ten plaatst. De Russen zijn im
mers niet bereid tot het af
danken van al hun SS-20-ra-
ketten, zoals de Amerikanen
nog steeds eisen. De onder
handelingen in Genève zullen
zich de komende maanden
niet meer concentreren op de
vraag of West-Europa de
Amerikaanse raketten plaatst,
maar op de vraag hoeveel er
gestationeerd worden.
uropese vissers
oeten
ibeljauwvangst
Iperken
TAWA Dit jaar zullen
Iers uit de lidstaten van de
•opese Gemeenschap in de
adese wateren maar 10.600
kabeljauw mogen vangen,
heeft minister van visserij
Te de Bane dit weekeinde
gedeeld. Vorig jaar kwa-
Canada en de Europese
neenschap overeen dat de
iteuropese vissers dit jaar
00 ton zouden mogen van-
Volgens De Bane zijn de
loudingen tussen de EG en
da ernstig verslechterd
r het besluit van de EG-
nisters van milieu van be-
vorige week, vanaf okto-
geen vellen van jonge zee
den meer te kopen.
$T~ „Discriminatie"
wegens hoge
leeftijd
De bejaarde me
vrouw Louise
Hawkins meent
dat zij vanwege
haar hoge leef
tijd wordt gedis
crimineerd, om
dat de autoritei
ten van Chicago
weigeren haar
een motor-rijbe
wijs te verlenen.
Uit protest liet zij
zich op deze
motor in het
centrum van
Chicago rondrij
den. Zij vierde
daarmee
tegelijkertijd
haar honderste
verjaardag.
IITENHEER
BULAWAYO De Zimbabwese oppositieleider, Jos
hua Nkomo heeft premier Robert Moegabe ervan be
schuldigd opdracht te hebben gegeven hem te doden.
Nkomo deed een beroep op de wereld druk uit te oefe
nen op Moegabe een eind te maken aan, wat hij noem
de, een campagne hem en zijn ZAPU-partij te vernieti
gen en een een-partijstaat te vestigen.
„Het is nu heel duidelijk dat mijn leven en dat van mijn familie
in gevaar is", aldus Nkomo tijdens een inderhaast georganiseer
de persconferentie op een geheime plaats in Bulawayo, de
hoofdstad van de provincie Matabeleland waar de ZAPU de
grootste aanhang heeft. „Premier Moegabe stuurt jonge mensen
erop uit om mij en mijn familie te doden. Ik kon slechts op tijd
ontkomen", aldus Nkomo die is ondergedoken. Hij had vlak
voor middernacht buitenlandse correspondenten uit hun hotel
kamers laten roepen naar een „veilig huis" enkele kilometers
van hun hotel. De verslaggevers moesten beloven dat zij de
plaats geheim zouden houden.
Nkomo zei verder dat een van zijn chauffeurs en verschillende
andere mensen zijn gedood door troepen die zaterdag in Bula
wayo zoekacties naar opstandelingen uitvoerden. „Het lijkt erop
dat er sprake is van een gecoördineerde actie om ZAPU geheel
te vernietigen door een proces van eliminatie. Veel ZAPU-men-
sen zijn gedood", aldus Nkomo. Nkomo zei tenslotte dat hij on
dergedoken zal blijven totdat het volgens hem veilig genoeg is
naar huis terug te keren, waar „troepen hebben geplunderd".
Nkomo voegde eraan toe dat hij niet van plan is Zimbabwe te
verlaten. De politie heeft afgelopen maand het paspoort van
Nkolno ingenomen.
Ze zijn er weer. Staatsloten, met een kans
van één op twee. Een prachtkans op een pracht-
prijs. Van een tientje tot 't half miljoen. Adressen
van lotenverkopers vindt u in de Gouden Gids.
Speelt u liever per giro mee? Dat kan ook.
Bel voor inlichtingen de Staatsloterij, 070-4772 94.
De meeste kans in de Staatsloterij. -♦<
(Van onze correspondent Mare
de Koninck)
WASHINGTON Naar
schatting 1 op de 1.000
Amerikanen heeft afgelo
pen zaterdag de eerste af
levering gezien van het
televisieprogramma „Hol
land on satellite". Deze se
rie vol reclame voor Ne
derland als vakantieland
en handelspartner wordt
gemaakt door het produk-
tiebureau Satellite Net
work Holland van Neder
lands tv-persoonlijkheid
Henri Remmers en moet
vooralsnog 52 wekelijkse
uitzendingen van een uur
gaan omvatten.
Dat „Holland on satellite", zo
als Remmers' woordvoerder
ons dit weekeinde verklaarde,
over heel de Verenigde Staten
kan worden ontvangen, blijkt
erg betrekkelijk. Het program
ma wordt uitgezonden door
het Amerikaanse bedrijf Satel
lite Programm Network
(SPN), waarop een beperkt
aantal lokale kabelmaatschap
pijen is geabonneerd. In totaal
zijn er 5,5 miljoen tv-toestellen
(ongeveer 17 miljoen kijkers)
op aangesloten, geconcen
treerd in het noord-oosten en
midden-westen van het land.
Een schatting op basis van
Amerikaanse kijkgewoonten
leert dat op het uitzenduur (za
terdagmiddag van zes tot ze
ven) niet meer dan een kwart
van de Amerikanen naar de
televisie kijkt. Dat brengt het
aantal potentiële kijkers naar
„Holland on Satellite" op 4,25
miljoen. Vervolgens hebben
kabelkijkers in de V.S. de keu
ze uit minstens 20 zenders.
Uitgaande van een gelijke
aantrekkingskracht van alle
kanalen op het publiek, trekt
het SPN-kanaal dan 212.500
kijkers, op een totale Ameri
kaanse bevolking (en bijna
even groot tv-publiek) van 233
miljoen.
In de eerste aflevering van
„Holland on Satellite", waar
voor uw correspondent in
Washington 20 kilometer
moest reizen om een aangeslo
ten tv-toestel te vinden, draai
den de molens en bloeiden de
tulpen er lustig op los. Presi
dent-directeur Dekker van
Philips verklaarde dat moder
ne communicatie-technieken
de banden tussen de V.S. en
Nederland nog kunnen ver
sterken en Freddie Heineken
achtte de verscheping vorig
jaar van 700 miljoen flessen
bier naar Amerika veelbelo
vend voor de voortzetting van
de reeds 200 jaar bestaande di
plomatieke betrekkingen tus
sen beide landen.
Staatssecretaris van economi
sche zaken Bolkestein, die zich
in het buitenland minister van
handel en export mag noemen,
werd aangekondigd, herinner
de eraan dat Nederland en de
VS eikaars grootste buiten
landse investeerders zijn, maar
dat de balans voor ons land
nadelig uitvalt en meer Ame
rikaanse import van bloemen
en hoog-technologische pro-
dukten geboden is. Verder
wees de KLM erop dat de
Amerikaanse toerist voor zijn
harde dollar nu nog meer fiet
sen en grachten kan komen
bekijken en benadrukte de
Amerikaanse ambassadeur in
Den Haag Dyess nog eens op
het NAVO-bondgenootschap
als „geloofwaardige afschrik
king en garantie voor vrede,
vrijheid en welvaart" (nadat
„het pacifisme is uitgepro
beerd en mislukt").
Presentatrice Lori Spee zong
een eigen lied dat niets met
Nederland te maken had, er
was een fraaie documentaire
van Haanstra over Rembrandt
en een reportage over de Olie
B. Bommel-film.
De kijkers konden schriftelijk
reageren bij een postbus in de
staat New York, zodat pas
over enige tijd de „respons"
bekend zal zijn.
Honderden
mafia-
verdachten
gearresteerd
PALERMO De Italiaanse
politie heeft zaterdag verschei
dene mafia-bendes uitgescha
keld en 834 verdachten in
Zuid-Italië gearresteerd. De
politie sloeg deze grote slag tij
dens een operatie waarbij 8.700
man van de paramilitaire ca
rabinieri waren betrokken. De
politie maakte bekend dat er
291 gestolen auto's waren ge
vonden en bijna 2 miljoen gul
den. Verder werden 175 gewe
ren, 140 handwapens, explosie
ven en verdovende middelen
in beslag genomen.
