Bezoek van paus vergroot
spanning in Nicaragua
SOVJET-FILM WIJST
OP WESTERS GEVAAR
België wil
toevloed van
immigranten
indammen
£Ii^BUITENLAND
CetdócSomatit
DONDERDAG 3 MAART 1983 PAGINA 1
|Grote geldroof
|in Denemarken
KOPENHAGEN Twee gewapende
bandieten hebben gisteren de grootste
[roofoverval in de geschiedenis van de
nisdaad in Denemarken uitgevoerd
Idoor er met ruim 2,5 miljoen gulden
vandoor te gaan.
roof vond plaats toen de auto voor
en bank in Lyngby, een voorstad
[van Kopenhagen, arriveerde. De
overvallers sloegen de chauffeur en
en bewaker neer en reden vervol-
hens met de gepantserde auto weg.
tDeze werd enkele uren later terugge
vonden. Maar van zowel het geld als
pe daders ontbreekt elk spoor.
Gewapende joodse
groepering op
westelijke Jordaanoever
TEL AVIV De Israëlische veiligheidstroepen hebben in'
de stad Hebron op de bezette westelijke Jordaanoever een
gewapende joodse ondergrondse groepering ontdekt. Die
groep had het gemunt op Palestijnen in die stad. Dat is giste
ren door het dagblad Ma'ariv gemeld.
Volgens Ma'ariv zou de groep kort geleden zijn opgericht.
Onder de leden bevinden zich jonge immigranten uit de Ver
enigde Staten. De meeste leden wonen in joodse nederzettin
gen op de westelijke Jordaanoever, zoals Kiryat Arba bij He-
bron. De politie zou zich hebben verbaasd over de mate
waarin andere joden in het bezette gebeid met de groep mee
werkten.
Surinaamse leiders willen
betoging tegen Nederland
PARAMARIBO In de Surinaamse
hoofdstad Paramaribo worden voorbe
reidingen getroffen voor een grote an
ti-huurlingenmars van scholieren en
studenten, morgen, die moet eindigen
bij de Nederlandse ambassade. Eerder
werd zo'n mars uitgesteld wegens ge
brek aan belangstelling.
Op leraren en leerlingen zou druk
worden uitgeoefend om deze keer wel
mee te doen. Maar de reacties van de
meeste scholieren zouden ook nu nega
tief zijn. „Velen gaan in discussie over
de gebeurtenissen van 8 december", al
dus een zegsman. „En als de scholieren
dan toch verschijnen, is de kans aan
wezig dat de anti-huurlingenmars om
slaat in een anti-Bouterse betoging".
VS hebben technologische
voorsprong op Sovjet-Unie
WASHINGTON De Verenigde Staten heb
ben op een groot aantal voor de defensie be
langrijke punten een technologische voor
sprong op de Sovjet-Unie van 15 tegen 1. Daar
door bestaat „de mogelijk om het militaire
evenwicht de komende tien of twintig jaar be
duidend te veranderen". Dit staat in een rap
port van het ministerie van defensie.
De VS hebben onder meer een voorsprong op
het gebied van de ontwikkeling van „stealth"
wapens. Dat zijn bommenwerpers, kruisraket
ten en gevechstvliegtuigen, die vrijwel onzicht
baar zijn voor de vijandelijke radar. In zijn
jaarverslag schrijft de onderminister van defen
sie verder dat de VS tevens een voorsprong
hebben bij de ontwikkeling van computers, te
lecommunicatie en geleidingstechnieken.
Heroinevangst
in Pakistan
ISLAMABAD In
Pakistan heeft de poli
tie 421 kilo heroine in
beslag genomen met
een waarde op de
zwarte markt van naar
schatting 675 miljoen
gulden.
De heroine was verborgen
in een olietankauto. Deze
partij meegerekend is in
de afgelopen 14 maanden
in Pakistan meer dan 1300
kilo voor het buitenland
bestemde smokkelheroine
achterhaald.
Conflict tussen
Brits hof en
The Sun bijgelegd
LONDEN Het best verkochte dag
blad van Engeland, The Sun, heeft ii
zijn conflict met Buckingham Palac
over de memoires van een voormalig
paleisbediende bakzeil gehaald. D
krant heeft ingestemd met een schik
king buiten de rechtbank om en be
sloten de reeks artikelen over he
doen en laten achter de paleismurei
niet verder te publiceren. Als uitdruk
king van spijt zal 20.000 gulden wor
den geschonken aan een nader aan t
wijzen liefdadig doel. The Sun hai
aanvankelijk gezegd het verbod op d
publicatie van de artikelen „krachtig
te zullen aanvechten.
v.
UNNStemprocedure
voor Duitsers
ingewikkeld
(Van onze correspondent Ge
rard Kessels)
BONN Hoe zit het toch
ook al weer? Dat zal menige
Duitser denken als hij zon-
1 dag in een stemhokje het
rode potlood ter hand neemt.
Want het is ongelooflijk,
maar waar: zestig procent
van de stemgerechtigde
Duitsers weet niet hoe het
n/c;ess^sfeenï wer^t.
ssepfu fiebben de opstellers van
Rijbewij^e kieswet het de mensen ook
niet gemakkelijk gemaakt. De
Duitsers hebben twee stem
men om te bepalen hoe na
zondag de 496 leden tellende
2U-\00A\Bondsdag eruit komt te zien.
mm^^Met hun eerste stem kiezen ze
een kandidaat uit hun district.
Het land is opgedeeld in 248
kieskringen. De kandidaat die
in een kieskring de meeste
stemmen verzamelt, kan afrei-
ren naar Bonn. Met hun twee-
te stem kiezen de Duitsers een
irtij. Elke partij presenteert
in de diverse deelstaten een
lijst met kandidaten. De kiezer
kan een partij aankruisen. Op
'de volgorde van de kandidaten
die de partijen op deze lijst
presenteren, heeft hij echter
geen invloed.
Bepalend voor het aantal ze
tels in de Bondsdag zijn de
tweede stemmen. Het percen
tage tweede stemmen geeft de
zetelverdeling in de Bondsdag
aan. Maar alleen die partijen
worden toegelaten, die meer
dan vijf procent van de tweede
stemmen verzameld hebben.
Zestig procent van de kiezers
weet niet dat de tweede stem
het belangrijkste is of meent
dat beide stemmen even be
langrijk zijn. Een partij als de
FDP speelt duidelijk op die
onkunde in. De partij werft
openlijk om tweede stemmen.
De Frankfurter Allgemeine
beschreef over die manier:
„Lieve burger, dat u die
prachtige eerste stem aan een
ander geeft, nemen wij, be
scheiden als wij zijn, als een
slag van het noodlot. Maar
geef ons dan a.u.b. die armzali
ge tweede stem". In 1980 gaf
tien procent van de kiezers
zijn tweede stem aan een an
dere partij. Dit maal wordt iets
minder „splijt-kiezers" ver
wacht. Het splijten van de
stem is niet per se een bewijs
van domheid. Èen FDP-sup-
porter kan zijn eerste stem aan
de CDU geven omdat de
FDP-kandidaat in het district
toch kansloos is. Zo zullen ook
veel Groenen hun)eerste stem
aan de SPD geven. Want de
allesbeslissende stem is toch de
tweede.
MANAGUA Het Sandi-
nistische regime in Nica
ragua heeft de paus, die
morgen dit land bezoekt,
opgescheept met de eerste
grote uitdaging van reis
door Midden-Amerika. De
paus heeft een aantal ver
nederende beperkingen
opgelegd gekregen. Toch
is het bezoek aan Nicara
gua slechts een van de ob
stakels waar de paus mee
te maken krijgt tijdens
zijn reis door een gebied,
waar de kerk hopeloos
verdeeld is over haar op
dracht.
De komst van de paus heeft er
voor gezorgd dat de spanning
tussen de rooms-katholieke
hiërarchie en het Sandinisti-
sche régime, dat Nicaragua
sinds 1979 bestuurt, flink is
toegenomen. Tegelijkertijd zijn
de spanningen binnen de Ni
caraguaanse kerk verhevigd.
Hoewel de kerk de opstand
van de Sandinistische guerril
lastrijders destijds intensief
steunde, zijn de relaties met
het regime verzuurd. Zo sterk
zelfs, dat de kerk het voor
naamste symbool is geworden
van verzet tegen de steeds vas
ter wordende greep van de
Sandinisten op de Nicara
guaanse samenleving en de
hun toegedichte poging dit
land een eenpartijstructuur op
te leggen.
De paus heeft zijn volle ge
wicht geplaatst achter de po
gingen van de aartsbisschop
van Managua, mgr. Miguel
Obanda "y Bravo, om de af
stand tussen de kerk en de
Sandinisten te vergroten. De
paus heeft hem gesteund in
zijn strijd tegen de linkse
priesters, die hun regerings
ambt nimmer hebben neerge
legd ondanks het bevel daar-
Zonder, met of tegen de
kerk
Onder de priesters die het ver
zoek van het Vaticaan negeer
den, zijn de minister van bui
tenlandse zaken Miguel D'Es-
De paus luistert bij aankomst in Costa Rica met zijn kalotje in oe
hand naar het spelen van de volksliederen.
coto en de gebroeders Ernesto
en Fernando Cardenal, respec
tievelijk minister van cultuur
en hoofd van de Sandinisti
sche jeugdbeweging.
Ernesto Cardenal liet in 1979
doorschemeren waar zijn prio
riteiten liggen, toen hij waar
schuwde dat de Sandinistische
revolutie zijn loop zou hebben
„zonder de kerk, met de kerk
of tegen de kerk".
Tot groot ongenoegen van de
katholieke hiërarchie hebben
de Sandinisten een campagne
gelanceerd om het bezoek van
de paus in hun voordeel uit te
buiten, door gebruik te maken
van het feit dat hij als een
staatshoofd zal worden ont
vangen. De protesten van het
Vaticaan dat het pauselijk be
zoek slechts een herdelijk doel
dient, werden opzij geschoven.
De bitterheid van de kerkelij
ke leiders is bovendien ver
scherpt door het feit dat de
kerk in het afgelopen jaar
slachtoffer is geworden van
plagerijen. Ondanks de op
handen zijnde komst van de
paus hebben de Sandinisten
het afgelopen weekeinde een
plan onthuld voor de reorgani
satie van het onderwijssys-
teeem, hetgeen de sluiting met
zich meebrengt van katholieke
scholen en een onderwijspro
gramma introduceert dat op
socialistische leest is geschoeid.
Vernederend
Ondanks herhaalde protesten
van de kerk hebben de Sandi
nisten de paus een route opge
legd, die lijnrecht in strijd is
met wat het Vaticaan had ge
vraagd. Wel is overeengeko
men dat bij wijze van compro
mis de priesters die een ambt
in de regering bekleden, niet
aanwezig zullen tijdens de
welkomstceremonie.
De meeste vernederende voor
waarde voor de paus is dat hij
onmiddellijk na zijn aankomst
zal doorreizen naar Léon, een
plaats waarvan de bisschop
een uitgesproken aanhanger is
van de volkskerk. Deze volks
kerk werd vorig jaar in een
pauselijke brief aan de Nicara
guaanse bischoppen veroor
deeld.
Om zout in de wonden te wrij
ven hebben de Sandinisten
aartsbisschop Obando verteld
dat er voor hem geen plaats is
in de helikopter die de paus
naar Léon brengt, ruim 75 ki
lometer ten zuiden van de
hoofdstad Managua. Hij moet
in de hoofdstad blijven, waar
de paus op vrijdagmiddag te
rugkeert om een mis op te dra
gen. Dat gebeurt op het Plein
van de Negentiende Juli (de
dag dat het bewind van dicta
tor Somoza in juli 1979 ten val
kwam). De plaats van het al
taar is zo uitgekozen, dat er
achter de portrettten verschij
nen van negen martelaren van
de Sandinistische revolutie.
Een grote schutting waarop
een revolutionair een aanhan
ger van Somoza neerschiet,
werd verwijderd na heftige
protesten van het Vaticaan.
Geen welkom
Hoewel het regime een aantal
borden heeft neergezet waarop
de paus welkom wordt gehe
ten, heeft ze andere pogingen
om de paus te verwelkomen
tegengewerkt. Het is fabrieken
en kantoren verboden hun ei
gen spandoeken op te hangen.
Gele en witte stoffen (de pau
selijke kleuren) zijn plotseling
onvindbaar geworden zodat
het onmogelijk is zelf pauselij
ke vlaggen te maken.
Als gevolg van deze treiterijen
bestaat het vermoeden dat het
pauselijk bezoek zal uitdraaien
op een massaal vertoon van
verzet tegen de Sandinisten en
dat hun bedoeling om het be
zoek ten eigen bate aan te
wenden zich tegen hen zal ke
ren.
De grote opkomst bij het pau
selijk bezoek zal ongetwijfeld
door alle partijen worden op
geëist om daarin een bevesti
ging te vinden voor hun
standpunten. Dat is overigens
een verschijnsel dat waar
schijnlijk gedurende heel de
pauselijke reis door Midden-
Amerika te zien zal zijn.
Boodschap van
verzoening
In El Salvador neemt men ten
aanzien het bezoek van de
paus, komende zondag, een af
wachtende houding aan. In dit
land heeft de kerk haar in
spanningen om de christelijke
boodschap van verzoening te
brengen met bloed betaald.
De burgeroorlog heeft in de
afgelopen drie jaar bijna veer
tigduizend mensenlevens ge
kost, waarvan het grootste
deel burgers. Hoewel ver
wacht kan worden dat de paus
in zijn preken de behoefte aan
dialoog zal onderstrepen, is het
niet waarschijnlijk dat men
zijn oproep zal volgen. Het
gaat daarbij niet alleen om de
keiharde generaals van rechts
of de hardliners onder de
guerrillastrijders, die geloven
in een voortgezette volksoor
log.
Net als in Nicaragua zal het
verblijf van de paus in Guate
mala waarschijnlijk worden
gebruikt als mogelijkheid voor
een massaal vertoon van ver
zet tegen het zittende bewind.
Generaal Rios Montt, lid van
een Amerikaanse protestantse
sekte, heeft veel katholieken
woedend gemaakt door vierin
gen op touw te zetten ter gele
genheid van het honderd jarig
bestaan van de evangelische
beweging. Hij daagde de ka
tholieken toen uit voor een
evengrote opkomst te zorgen
bij het pauselijk bezoek.
Sinds de generaal vorig jaar de
macht greep, heeft hij sleutel
posities bemand met leden van
fanatieke protestantse sekten,
die geen geheim maken van
hun vijandschap jegens de de
katholieke kerk. Het verlies
van aanhang aan de protes
tantse fundamentalisten, die
zeggen al de steun te hebben
van dertig procent van de be
volking van Guatemala,
maakt de situatie voor de
kerk, die bovendien wordt be
schuldigd van opruiing, alleen
maar moeilijker.
PAUL ELLMAN
Copyright The Guardian
MOSKOU Als ontwer
per van russische tanks
heeft Igor Krymov een
schitterende toekomst
voor zich, maar de jonge,
briljante technicus begaat
een fatale fout: hij raakt
verliefd op een westerse
vrouw. Dit is de kern van
het verhaal van „Dood bij
vertrek", een nieuwe Rus
sische film die in Moskou
veel publiek trekt.
Het verhaal van Igor en Nora,
de bijzonder mooie westerse
spionne die hem verleidt en in
de val laat lopen, wil vooral de
jeugdige bioscoopbezoeker no-
geens duidelijk maken dat hij
bp zijn hoede moet zijn voor
westerlingen. De film, die zo-
éls zoveel andere spionageth
rillers wordt gedraaid in afge
laden bioscopen, heeft tevens
de bedoeling het aanzien van
de staatsveiligheidsdienst KGB
op te vijzelen: KGB-agenten,
zo blijkt uit deze film, zegevie
ren altijd.
Wanneer de elegante Nora
eenmaal zijn pad heeft ge
kruist vergeet Igor alle waar
schuwingen over „waakzaam
heid", die de Sovjet burgers
ter harte dienen te nemen.
Nora geeft hem een polshorlo
ge met afluisterapparaatje. Hij
draagt het in alle onschuld op
zijn werk en maakt het zo mo
gelijk dat spionnen uit het
Westen zijn gesprekken over
nieuwe soorten pantserplaten
afluisteren. Nora bedwelmt
Igor met behulp van drugs en
fotografeert vervolgens de
zeer geheime stukken die hij
mee naar huis heeft genomen.
Nora, wier codenaam „Gil
bert" is, werkt als tolk voor
een westerse firma in Moskou
en de westerse agenten, die
haar aanwijzingen geven, zijn
vermomd als een zakenman
en een correspondent. Maar
Nora begaat een fatale vergis
sing. Een zakkenroller in Mos
kou raakt op haar spoor en
probeert haar te chanteren
door haar te dreigen met aan
gifte bij de KGB. Wanneer zij
hem middels een aansteker
met booby-trap vermoord
komt een grootscheepse
KGB-jacht op gang.
Men ziet contraspionnen van,
de KGB in de buurt van de
vogelmarkt in Moskou een
schijnbrievenbus manipuleren
en in de stad achter buitenlan
ders aanlopen die zich ver
dacht gedragen. De beelden la
ten zien dat veiligheidsagenten
in de Sovjet-Unie niet meer de
lompe zware jongens zijn die
mogen doden wanneer het
hun goeddunkt. Mogen spion
nen in het Westen graag whis
key en gin drinken, KGB-
agenten schijnen g eheel ont
houders te zijn en veel thee te
drinken. Zij zijn onder alle
omstandigheden de voorko
mendheid zelf, netjes en fat
soenlijk.
Nora en haar mede-spionnen
worden tenslotte aangehou
den, maar de overwinning die
de Russische contraspionage
behaalt, komt te laat voor Igor.
Wanneer de baas van Nora
hem confronteert met kopieën
van zijn geheime stukken op
straat aanneemt, beseft Igor
dat hij in de val zit. Hij wei
gert met de westerse spionage
mee te werken en probeert te
vluchten, maar zijn auto wordt
van de weg gedrukt en hij
verongelukt.
De regisseur Bakajev zegt dat-
hij de film heeft gemaakt om
jonge Russen te wijzen op het
gevaar van „een infantiele le
venshouding en een gebrek
aan onderscheidingsvermogen
bij het maken van vrienden".
De film geeft uiting aan groei
ende bezorgdheid in officiële
kring over het feit dat de Sov-
jet-jeugd niet meer zo bang en
wantrouwig is jegens buiten
landers als hun ouders.
RUITENHEER
Schijnbaar onbewogen
Onder begeleiding van haar advocaten verliet een uiterlijk on
bewogen Marianne Bachmeier gisteren het gerechtsgebouw
in het Westduitse Lübeck. Daar hoorde zij een gevangenis
straf van zes jaar tegen zich uitspreken wegens de moord op
de man, die haar haar dochtertje had gedood. Haar verdedi
gers hebben onmiddelijk hoger beroep aangetekend. In af
wachting daarvan is Marianne Bachmeier door de rechter op
vrije voeten gesteld.
Videospelen verboden in Zuidoost-Azië
SINGAPORE Na een
hausse van twee jaar zijn
in diverse landen in Azië
de electronische videospe
len verboden, omdat zij
een slechte invloed heb
ben op kinderen.
Het verbod werd ingegeven
door klachten van ouders uit
Singapore, Maleisië, Thai
land en Indonesië. Zij menen
dat de uit het Westen en Ja
pan ingevoerde spelen robot
ten maken van kinderen en
traditionele waarden omver
werpen.
Grote kritiek is geleverd op
de 64 amusementshallen in
Singapore, waar videospelen
de belangrijkste bronnen van
vermaak zijn. In deze hallen
zouden zich vele gokkers op
houden. De minister van cul
tuur in Singapore heeft laten
weten, dat er kinderen van
lagere scholen waren die
geld stalen om .het in de
amusementshallen weer uit
te geven. Hij gaf de eigenaars
van deze hallen tot eind au
gustus de tijd om hun zaak te
sluiten. Eenzelfde maatregel
is van kracht in Maleisië.
Barney Clark, d<
Amerikaan bij wi<
enige maanden gele
den een kunsthar
werd ingeplant, gaa
langzaam vooruit
Gisteren werden d<
eerste foto's open
baar van Clark, dit
een paar keer pei
dag uit zijn bed moe
om oefeningen 11
doen. Op de ene fotc
staat Clark met naas
zich zijn begeleidei
John Durkin. Op dt
tweede foto is te zier
hoe Clark, gezeten ir
een comfortabele
stoel, zijn dagelijkse
fietsoefeningen doet.
BRUSSEL De Belgi
sche minister van justitie
Jean Gol heeft voorge
steld maatregelen te tref
fen om de immigratie van
mensen van buiten de Eu
ropese gemeenschap in te
dammen.
Gol wil gemeenten, waar
een tweederde meerder
heid in de gemeenteraad
dat wil, officieel toestaan
te weigeren vreemdelin
gen in te schrijven. Het
Belgisch kabinet zal bin
nenkort beslissingen ne-
In België wonen ongeveer een
miljoen vreemdelingen, van
wie bijna 700.000 beschouwd
kunnen worden als gastarbei
der. Dat betekent dat ongeveer
zes procent van de bevolking
in België uit landen rond de
Middellandse Zee komt, Span
je, Tunesië, Marokko, Algerije.
In Brussel alleen al is twaalf
procent ofwel 125.000 mensen
gastarbeider, met hoge concen
traties in de Brusselse gemeen
ten Schaarbeek, St. Joost-ten-
-Node, St. Gilles en Vorst,
waar meer dan de helft van de
bevolking uit gastarbeiders be
staat. De vreemdelingenhaat
in deze gemeenten is groot.
Verder wil Gol via een wets
ontwerp clandestiene immi
granten de mogelijkheid ont
nemen dat zij zoals nu gebrui
kelijk is een jaar lang gratis
sociale bijstand genieten. Bel
gië kampt met een toenemen
de stroom mensen uit India,
Pakistan en Ghana. Eind vorig
jaar verbleven er in Belgie
22.841 erkende politieke
vluchtelingén, terwijl het dos
sier van 2.508 nog moest wor
den onderzocht. Dat laatste ge
tal is in drie maanden tijd bij
na verviervoudigd.
Een bijzondere commissie in
de Bondsrepubliek heeft de re
gering laten weten dat er te
veel buitenlanders het lanc
binnenkomen, maar de com
missie was het oneens over d<
manier waarop daar iets aar
gedaan moet worden. D<
Bondsrepubliek telt 4,6 mil
joen buitenlanders.
ADVERTENTIE
BIJ ELKE
