TAFEL fieidóe Sou/tot W.T.VI Drentse majoor Londo oog in oog met Indonesische „kwaaie duivel ACHTERGROND Studenten TH Kampen boycotten colleges hoogleraar kerkrecht Zwaktebod PvdA weer Mis niks met de Drenthe vakantiegids EcidócSoiruuit WOENSDAG 2 MAART 1983 PAG. Vietnamese kardinaal onder huisarrest De voorzitter van de Vietnamese bisschoppen conferentie kardinaal Joseph-Marie Trinh Van-Can, is onder huisarrest geplaatst. Boven dien bevinden zich nog 130 priesters in opvoe dingskampen. De beperkende maatregelen zijn volgens regeringswoordvoerders nodig om „de rooms-katholieke kerk te dwingen tot een posi tieve houding tegenover de wederopbouw van het bevrijde Vietnam en om reactionaire ele menten tot bezinning te brengen Volgens meldingen uit Bonn wordt daarbij ook gemar teld. Begin dit jaar werd bekend, dat de coadju tor van het aartsbisdom Ho Chi Minh-stad (het vroegere Saigon), aartsbisschop Francis Xavier Nguen Van Thuan, gearresteerd is. De reden hiervan en zijn verblijfplaats zijn nog steeds niet bekend. ICTO verzoekt lutherse kerk om erkenning Het bestuur van het Interkerkelijk Comité Tweezijdige Ontwapening (ICTO) zal binnen kort de generale synode van de Evangelisch Lutherse Kerk verzoeken het ICTO in eniger lei vorm te erkennen als vredesbeweging van een belangrijk deel van haar kerkleden. Dat is het resultaat van een gesprek tussen een dele gatie van het ICTO en de commissie-vredes vraagstukken van de Evangelisch Lutherse Kerk. Het ICTO is in 1979 opgericht als een re actie op de IK V-campagne: Help de kernwa pens de wereld uit, om te beginnen uit Neder land. Het ICTO probeert steun te verwerven bij de negen kerken die tot nu toe het IKV steu nen. In november besloot de synode van de Ge reformeerde Kerken in Nederland het ICTO met een bedrag van tienduizend gulden te steu nen. Op Java nu eerste r. k. universiteit Het vroegere rooms-katholieke colle ge te Semarang op Java mag zich voortaan universiteit noemen. Deze eerste rooms-katholieke universiteit in Indonesië, genoemd naar de eerste Indonesische bisschop Soegiyapranata, telt vooralsnog drie faculteiten: rech ten, economie en een ingenieursoplei ding. Het bisdom Semarang telt bijna drie honderdduizend katholieken op een totale bevolking in het gebied van 16,5 miljoen. Van de 140 miljoen Indo nesiërs zijn er 3,5 miljoen (2,5 procent) katholiek. Rivera y Damas aartsbisschop Een dag voor zijn vertrek naar Midden-Amerika heeft paus Johannes Paulus II gisteren de apostolisch administrator van het aartsbisdom San Salvador, Arturo Rivera y Damas, benoemd tot aartsbisschop van de hoofdstad van El Salvador. Daarmee volgt de 59-jarige Rivera officieel aarts bisschop Oscar Arnulfo Romero op, die op 24 maart 1980 tijdens een mis in de kathedraal van San Salvador werd doodgeschoten. Met deze be noeming toont de paus zijn waardering voor het werk van Rivera, die bij herhaling pleit voor eer biediging van de mensenrechten in El Salvador. Arturo Rivera y Damas werd op 30 september 1923 geboren in San Esteban Catarina. Hij behoort tot de congregatie der Salesianen van Don Bosco en ontving in september 1953 de priesterwijding. De hogeschoolraad van de Theologische Hogeschool van de Gereformeerde Kerken in Kampen zal nog eens om de tafel gaan zitten met de vijf- dejaars studenten, die weige ren colleges te volgen van de recentelijk benoemde hoogle raar kerkrecht, dr. H. B. Weijland, de voormalige sy- node-actuarius. De betrokken studenten boycotten de colle ges van de hoogleraar om op deze manier te protesteren te gen het bezetten van deze hoogleraarspost. Volgens de studenten is de benoeming „overbodig en in een tijd van bezuinigingen onverant woord". De studenten hebben de hoge schoolraad schriftelijk ge vraagd er bij de synode op aan te dringen een oplossing te zoeken voor het conflict. Professor dr. J. C. de Moor, voorzitter van de raad, heeft inmiddels besloten zich niet tot de synode te richten, maar te gaan praten met de weige rende studenten. Karen Hagg, secretaresse van de Kamper Studenten Bond en vertegenwoordigster van de actievoerende studenten, noemt de benoeming van dr. Weijland als hoogleraar ker krecht „een sterk staaltje van kerkpolitiek". „Kerkrecht kan, net als vroeger, door de hoogleraar kerkgeschiedenis worden gegeven. Bovendien is het in een tijd van bezuini gingen onverantwoord een dergelijke post te laten bezet ten, terwijl de meeste deeltijd docenten in de niet-theologi- sche vakken moeten verdwij nen. Dat gaat ten koste van de kwaliteit van het onder wijs. Tenslotte hoeft een pré- adviseurschap van de synode niet langer gekoppeld te zijn aan een hoogleraarschap", al dus Karen Hagg. Professor De Moor bevestigde, dat het college van hooglera ren en de hogeschoolraad in eerste instantie ook negatief geadviseerd hebben een hoog leraar kerkrecht te benoe men. „Op het moment, dat ze die beslissing namen was de benoemingscommissie echter al in een zo vergevorderd sta dium, dat het niet meer moge lijk was een en ander terug te draaien", zo verduidelijkt De Moor. Benfica op audiëntie Vlak voordat hij aanstalten maakte om naar Midden-Amerika te vertrekken was paus Jo hannes Paulus nog doende met het houden van een algemene audiëntie. Daar kwam ook het elftal van Benfica, dat vandaag een wedstrijd om de Europa Cup tegen Roma speelt. De aan voerder van het Benfica-elftal Humberto bood de paus een voetbal aan. Humanistisch Verbond eist meer verzorgers bij krijgsmacht Het Humanistisch Verbond zal desnoods juridisch afdwin gen, dat het aandeel van hu manistische raadslieden bin nen de geestelijke verzorging in de krijgsmacht van acht op twintig procent wordt ge bracht. De staatssecretaris van defensie heeft niet aan deze eis tegemoet willen komen. Het verbond heeft zijn hoop nu gevestigd op de Tweede Kamer, die de begroting voor defensie nog moet behande len. Als echter ook de Tweede Ka mer geen wijziging brengt in de situatie, zal het Humanis tisch Verbond zijn toevlucht nemen tot het Europese Ge rechtshof of tot het Interna tionaal Gerechtshof om alsnog een gelijke behandeling af te dwingen. Volgens de voorzit ter van het Humanistisch Verbond, dr. R. Tielman komt de overheid de grondwettelij ke gelijkberechtiging van godsdienst en levensbeschou wing niet na. Voor de geeste lijke verzorging in de krijgs macht zijn er 265 formatie plaatsen. Daarvan is meer dan negentig procent voor de ker ken. Een peiling heeft, aldus het Humanistisch Verbond, uitgewezen, dat gezien de be hoefte twintig procent van de plaatsen voor humanistische raadslieden zouden moeten Zijn. Op dit moment kan, vol gens Tielman, meer dan der tig procent van de formatie- plaaten niet opgevuld worden als gevolg van het dalende aantal priesterroepingen in de rooms-katholieke kerk. De kerken hebben zich echter niet bereid getoond een deel van hun formatieplaatsen af te staan aan het Humanistisch Verbond. Hervormd moderamen wil olieboycot Zuid-Afrika Het moderamen van de syno de van de Nederlandse her vormde kerk wil een olie-em bargo tegen Zuid-Afrika. Dat blijkt uit een brief van het moderamen aan premier Lub bers. Het wijst daarin op de onderdrukking van de zwarte bevolking in Zuid-Afrika en Namibië en op het feit, dat de Afrikaanse raad van kerken en het „Programma ter be strijding van het racisme" van de Wereldraad van Kerken in een gezamenlijke vergadering hebben geconcludeerd, dat christenen zouden moeten ij veren voor het terugtrekken van investeringen uit Zuid- Afrika en bij de nationale re gering zouden moeten pleiten voor sancties tegen het apart heidsregime. De brief zegt, dat ook de Ver enigde Naties proberen te be reiken, dat het besluit van de algemene vergadering tot een olieboycot van Zuid-Afrika meer effect krijgt. Er is een groep van deskundigen uit di verse olie producerende lan den in het leven geroepen, die aanbevelingen moet doen aan een conferentie van olie pro ducerende en olie transporte rende lancjen. Het modera men van de hervormde kerk spreekt de hoop uit, dat Ne derland dit initiatief van de VN steunt. In een tweede brief aan mi nister-president Lubbers pleit het moderamen voor spoedige onafhankelijkheid van Nami bië, dat momenteel door Zuid- Afrika wordt bezet. Het mo deramen vraagt van de Ne derlandse regering, dat ze sancties afkondigt tegen Zuid- Afrika, indien dit land vóór 31 maart geen medewerking aan een plan voor onafhanke lijkheid van Namibië heeft verleend. Onderzoekin VS naar gedachten over leven na de dood In de Verenigde Staten zal het National Opinion Re search Center, dat verbindin gen heeft met de universiteit van Chicago, een nieuw en geregeld te herhalen onder zoek doen naar de voorstel lingen, die mensen zich ma ken van een eventueel leven na de dood. Er worden in het onderzoek vier hoofdgroepen van idee ën over leven na de dood on derscheiden. De eerste be treft een geestesleven waar bij het lichaam niet is betrok ken. De tweede betreft voor stellingen over een paradijse lijke toestand van genot en verrukking. De derde betreft een leven zonder de dingen, die vreugde brengen in het aardse leven. De vierde groep omvat de gedachten over een bleek, schaduwach tig bestaan, wat nauwelijks leven kan worden genoemd. Representatieve delen van het Amerikaanse volk zal worden gevraagd, welke aan duiding zij het best bij hun voorstelling van God vinden passen. Daarbij worden be grippen en namen genoemd als schepper, verlosser, meester, vader, rechter, vriend, echtgenoot, moeder, bevrijder en genezer of heler. Directeur van het onder zoeksinstituut is de omstre den rooms-katholieke pries ter en socioloog Andrew M. Greeley. Twee recent ver schenen boeken van zijn hand, „De zonden van de kardinaal" en „De vrouw van uw broeder" hebben in kerkelijke kring felle kritiek uitgelokt. De nationale bis schoppenconferentie verwijt hem zijn wrange opmerkin gen over personen uit en de politiek van het Amerikaan se rooms-katholicisme. Het bestuur van de PvdA heeft een campagne tege regeringsbeleid ingezet met een pamflet, waarin de sl wordt gehanteerd „Voor een dubbeltje geboren? Voo kwartje gepakt". Het thema van de actie, dat aan duid heid niets te wensen overlaat, wordt afgerond met de kondiging „We komen d'r aan". In een tijd waarin overal in ons land de spandoeken c len moet je een politieke partij niet alleen beoordek haar slagzinnen. Maar in dit geval blijft er weinig a: over. En dat verklaart waarom de PvdA-campagne in t gelopen dagen al zoveel kritiek heeft moeten incassen warempel niet alleen van tegenstanders. Het is duidelijk dat de PvdA een strategie heeft on pen, waarbij het strijdperk wordt verlegd van de Tv Kamer naar de straat. In de barre economische situatit dit ogenblik hoeft een oppositiepartij nauwelijks enige rr te doen om in te spelen op gevoelens van onvrede. Een boel mensen kunnen zonder aarzeling aangeven waaro zich „gepakt" voelen door regeringsmaatregelen. Een op tiepartij heeft natuurlijk het volste recht het regeringst kritisch tegemoet te treden, maar dit inspelen op de bes de onlustgevoelens is unfair. En niemand is er mee gel In het PvdA-pamflet ontbreekt namelijk een concreetj natief voor het kabinetsbeleid. Er wordt volstrekt o: doende aangegeven ook niet in een overigens bezo stuk van Den Uyl dat de huidige situatie nu eenmaal harde en uiterst nare maatregelen onvermijdelijk m Vooraanstaande PvdA'ers hebben in en buiten het p ment, in toespraken en vraaggesprekken, wél getracht a geven welke reële alternatieven zij voor ogen hebben e zijn zonder uitzondering ook vervelend. Maar in het pai is daar nauwelijks iets van terug te vinden. Dat is het z ke punt in de PvdA-campagne. ADVERTENTIE Hachee met rode kool en aardappelen zachtzure gerst e vlokken pa p Voor twee personen hebt u nodig: circa 175 g gare door regen runderlappen van twee dagen geleden) of 175 g vers runderpoelet met 30 g margarine, 1 ui, jusvet, 1 lepel bloem, 2,5 dl bruin van de jus (zonodig aange vuld met water), zout, peper, aroma. 1 lepel suiker, 1,5 dl water, 500 g rode kool, 1 appel, (goudreinette), kruidnagel, zout, azijn; 0,5 tot 1 kg aard appelen; 2,5 dl melk, 40 g gerstevlok- ken, 1 lepel maizena, 2,5 dl karnemelk, bruine basterd suiker. Snijd de runderlap in dobbel stenen en de ui in dunne lange snippers. Fruit de ui in het vet van de jus lichtbruin. Bak dan nog even de bloem mee tot die ook gaat kleuren. Voeg al toe rende het bruin van de jus in gedeelten toe. Doe er vervol gens het vlees bij en maak de hachee af met zout, peper, aro ma. Wie geen gaar rundvlees heeft staan, kan uitgaan van vers poelet. Trek het gaar in drie deciliter water met zout, laurierblad en tijm in zo'n tweeënhalf uur. Bak dan de ui in de margarine en maak de hachee verder af zoals hier voor is beschreven. Laat voor de rode kool de sui ker karamelliseren (is licht bruin worden in een droge pan), doe daar het water in één keer bij en daarna de fijn gesneden kool, schijfjes appel, een paar kruidnagelen en zout. Kooktijd circa een kwartier. Pas op vóór aanbranden, neem niet meer water, maar temper de warmte zo, dat de groente zacht doorkookt. Maak de rode kool goed op smaak af met azijn, zout en suiker. Strooi de gerstevlokken in de kokende melk, laat ze een kwartier zacht doorkoken, bind de pap bij met maizena die met koud water is aange maakt en laat haar lauw wor den. Roer er de karnemelk door en geef er de bruine bas terdsuiker apart bij. JEANNE REÜNIE MERDEKA-STRIJDERS EN NEDERLANDSE MILITAIREN Drie oud-strijders uit het door Generaal Spoor aan gevoerde Nederlandse leger, dat in 1949 in opdracht van het toenmalige kabinet-Schermerhorn begon aan een politionele actie in het voormalige Neder- lands-Indië, stonden gisteren op de Indonesische Ambassade aan de Tobias Asserlaan in Den Haag oog in oog met één van hun toenmalige, felle tegen standers onder de guerillastrijders. Met deze diepge lovige man, Sunardjo Hadiljaroko, leverden Wim van Oostrum (hoofdambtenaar PTT) uit Leeuwar den, Piet van der Ploeg (landbouwer) uit Vrouwen parochie, en Gerard Oeneman, alle drie leden van een door majoor Gerard Londo uit Emmen aange voerde compagnie, op 3 maart 1949 bij Tawangnagu onder Solo temidden van de rijstvelden een hevig vuurgevecht. Als door een wonder bleven ze allen gespaard. Op initiatief van Haditjaroko zagen ze el kaar gisteren terug op een bijzondere reünie. Alleen Gerard Oeneman ontbrak. Hij kwam om bij een ver keersongeluk in Nederland. Mevr. Oeneman verte genwoordigde haar man. Onze verslaggever Alex Snelleman legde de emoties van die ontmoeting vast in bijgaand artikel. DEN HAAG Licht als een veertje voelde de 70-jarige Su nardjo Haditjaroko, lid van de Culturele Afdeling van de In donesische Amabassade zich gisteren, terwijl hij 33 jaar te rug ging in de geschiedenis en opnieuw de spanning beleefde die hij als Indonesische tot de tanden bewapende „Merdeka- strijder" op 3 maart 1949 on derging bij de confrontatie met drie Nederlandse militairen. Nu stond hij, met een gevoel van vreugde in de aula van de ambassade, oog in oog met „die dekselse majoor Gerard Londo uit Emmen" die al een bronzen erekruis verdiende voor moedig gedrag in gevech ten met de Duiters bij de Grebbeberg in de meidagen van 1940 en ook op Java zijn mannetje stond. Aan de hand van een kaartje schetste Haditjaroko nog eens de „helse ontmoeting" die hij in de rijstvelden bij Tawang nagu had, omdat Londo weer eens een bijzondere patrouille actie hpd bedacht en drie man op pad had gestuurd om de door zijn inlichtingendienst als „uiterst gevaarlijk en actief" aangeduide HaditjarcKO te overmeesteren. Die opzet slaagde bijna. Haditjaroko zag ze komen, maar kon niet ver mijden dat ze de jonge gueril- lastrijder in de rijstvelden ont waarden. Er volgde een achtervolging door de sawahs, waarbij de blootsvoetse guerillastrijder zijn achtervolgers te vlug af was, omdat die steeds uitgle den in de modder. Sunardjo dook plotseling weg achter een bermpje en hield zich enige tijd schuil. Maar toen hadden ze hem te pakken. „Daar heb- bie-'m" hoorde Sunardjo een van de soldaten roepen. „Die is voor mij" schreeuwde een ander, die achteraf de Friese PTT-hoofdambtenaar Wim van Oostrum uit Leeuwarden bleek te zijn. Sunardjo had hen op dat moment kunnen neerleggen, maar raakte, zoals hij gisteren onthulde, gefasci neerd door „die puntgave mooie Nederlandse jongens". Die hadden niet zulke nobele gedachten en begonnen te schieten. De bejaarde, maar nog zeer vitaal ogende Su nardjo Haditjaroko bootste het vuren na. Uit zijn mond kwam het „geratel" van een machi- negweer, zoals jongetjes op straat ook zo goed kunnen imi teren: takke-takke-tak, takke- takke-tak. Haditjaroko meen de op dat moment dat het met hem gedaan was. Met een van emoties verstikte stem vertel de hij dat hij in die rijstvelden afscheid nam van het leven, maar toen tot zijn verbazing bemerkte dat de militairen hem kennelijk toch niet goed hadden kunnen localiseren. Want plotseling hield het vu ren op en kon hij ontsnappen. Allah's hulp Achteraf zegt Sunardjo dat hij zijn leven te danken heeft aan het werk van de „tamis", de toenmalige landbouwers die stenen op elkaar stapelden. Achter zo'n soort borstwering bleef de guerillastrijder ge spaard en hij zag daarin de „hand van Allah". Sunardjo heeft zich nadien dan ook in gespannen om de levens- en werkomstandigheden van de Indonesische landbouwers te verbeteren. Met hun vroegere tegenstander, naar wie ze ge boeid hadden geluisterd, wa ren Londo, Van Oostrum en Van der Ploeg het eens, dat ze op wonderlijke wijze weer bij een waren gebracht. „Wie had dat ooit kunnen be vroeden" aldus Van Oostrum. Hij vertelde dat de gevechts- groep-Londo bepaald niet vriendelijk gezind was tegen over de guerillastrijders. Hij 'bevestigde de door Sunardjo beschreven gebeurtenissen. „Hij liet na om ons te doden" aldus Van Oostrum, die er nog op wees dat Sunardjo „een vij and was". De vraag of zo'n reünie noodzakelijk is zag de Friese PTT-beambte bevestigd in het gevoel van vrede dat hij in de ambassade onderging, nadat hij zich „verbroederd" had met zijn vroegere tegen stander. Na de acties maakte hij vele vrienden in Indonesië. „Ik ga niet zeggen: Merdeka" zei hij lachend, „maar ik hoop dat het Indonesië goed gaat". Ontroering maakte zich van de Indonesiërs meester toen een ander lid van de gevechts groep, luitenant Makkink, een oude Indonesische vlag ten ge schenke aanbod aan Sunardjo. Het rood-witte dundoek wap perde in 1949 op door de gue rillastrijders bezette gebouwen en werd door de Nederlanders veroverd. Bij de plechtigheid was ook de waarnemend ambassadeur Sa- hudi Satroatmodjo die de reü nie een zeer gedenkwaardige gebeurtenis noemde en er op aandrong dat de vriendschaps banden tussen ons land en In donesië worden verstevigd. Oud-gedeputeerde en oud-ma joor Londo kreeg het laatste woord. „We hebben in 1949 getracht een opdracht te vervullen. Als ons toen verteld was dat we een dergelijk reünie zouden beleven, zouden we het niet geloofd hebben" verzekerde hij. Londo vergeleek de vrij heidsstrijd van Indonesië met de strijd die de Nederlanden vier eeuwen geleden voerden tegen de Spaanse overheer sing. Begrijpelijk Hij noemde de strijd van 1949 van de guerillastrijders „be grijpelijk. Hij vond het goed dat de oud-strijders ondanks het conflict van toen nu in een Verbroedering van oudstrijder op de Indonesische Am_ bassade in Den Haag. Oud-majoor Gerard Londo uit Emmen ontmoet te zamen met zijn oud- strijdmakkers Wim van OOstrum uit Leeuwarden en Piet van der Ploeg uit Vrouwenparochie hun vroegere tegen stander Sunardjo Haditjaroko. (Foto: MILAN KONVALINKA) harmonieuze sfeer bijeen wa ren gekomen. Hij onthulde dat Sunardjo een „taaie, kwaaie baas" was, maar een sieraad voor het Indonesische volk. Luitenant Ettema bekrachtig de die uitspraak door Sunardjo een document te overhandi gen, waarin de inlichtingen dienst van majoor Londo de activiteiten van Sunardjo had beschreven. Sunardja dankte ontroerd en erkende dat hij vroeger „een duivel" was ge weest. Nu nodigde hij zijn gas ten uit om samen in gebed te gaan. Een fraaie film over het huidige Indonesië, waar Lon do en zijn oude strijdmakkers al enkele malen weer zijn te- ruggekleerd, sloot de reünie af. De bijeenkomst bewees dat de woorden van luitenant Ettema op waarheid berusten: „We waren geen vijand van uw land en waren blij dat na de actie een fase inging, waarin we door onderling overleg een begin konden maken met de opbouw van dit mooie Indone sië ALEX SNELLEMAN ZONNIGE PERIODEN DE BILT-KNMI - Het is l gen droog en er zijn zon perioden. Een krachtig h drukgebied boven Oost-E pa voet in en zuidooste stroming droge lucht naar land. Vannacht daalt de peratuur tijdens opklarii tot rond het vriespunt. Eer bied met veel bewolking neerslag boven de Britse landen trekt langzaam het oosten en wordt vri boven ons land verwacht kans op neerslag neemt ec af. Morgen schijnt van tijc tijd nog de zon en de mid temperatuur wordt omstn 8 graden. De zuidoostenv is matig. Amsterdam zw.bew. De Bilt mist Eelde" mist'69 Eindhoven mist Den Helder zw bew. Lh. R'dam geh.bew. Vlissingen zw.bew. Barcelona Innst Klagenfurt mist Kopenhagen geh.bew. Lissabon onbew. Locarno geh.bew. Londen regen Luxemburg geh.bew. 20 7 0 r Tel Aviv onbew. Tunis regenb. 16 GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS. MUZTD THEATER, RECREATIE. EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA zeuntje s beleven iter \N aar Mis nitó mei verkn)9b^' ^welei 01

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2