,Dit is een uitstekend
voorbeeld van innovatie
emeente koopt
hoveniersbedrijf
in Maredijk
Burgerschapskunde
naar Marinecomplex
QeidUaQowuvnt
STAATSSECRETARIS OVER REKENAPPARAAT VOOR GEHANDICAPTEN:
VROLIJK TRADITIONEEL SCHOOL
99
SPAREN MET DE PUJSREKENING:
HOGE RENTE
EN TOCH F 3.000,- PER MAAND
VRIJ BESCHIKBAAR.
rftti'iicifi'lö
■INLEIDEN
DONDERDAG 24 FEBRUARI 1983 PAGINA 3
edel ei
er-g
:t ec
kabi
alais a
"hei(
rse g
'erkl
tag drukkerij mogelijk
aar Koppenhinksteeg
JSIDEN De Stag drukkerij verhuist mogelijk naar de
loppenhinksteeg. De gemeente denkt aan een pand in deze
teeg als vervangende huisvesting voor de drukkerij. De
rukkerij zit nu aan de Caeciliastraat, maar moet daar weg
I pidat het pand binnenkort wordt gesloopt.
Stag is een alternatieve drukkerij, die als klanten met
ame ideële en culturele groepen heeft. De sloop van het
uidige pand van Stag is nodig in verband met de bouw van
en nieuwe interconfessionele basisschool. De drukkerij
:uurde deze week een brandbrief aan de gemeenteraad met
et verzoek om spoedig voor vervangende huisvesting te zor-
en. Vrijdag hebben de medewerkers van Stag een gesprek
iet wethouder P. Bordewijk over de huisvestingsproblemen.
LEIDEN Leerlingen van het Christelijk Lyceum Dr. W. A.
Visser 't Hooft speelden gisteren het toneelstuk „Arms and the
Man" van Bernard Shaw. Het stuk werd door lerares Hilda van
den Helm vertaald en kreeg van haar de titel „Helden". Shaw
schreef dit stuk aan het eind van de vorige eeuw en noemde het
een anti-romantische komedie. In het stuk levert hij kritiek op
het romantisch, nationalistisch en militairisch denken. Hoogg-
stemde idealen over heldendom en hogere liefde worden aan de
kaak gesteld.
Shaw is wel het verwijt gemaakt dat zijn personages allemaal te
pas en te onpas zijn ideeën verkondigen. Hij doet zozeer zijn best
om zijn dikwijls nogal onconventionele opvattingen over te dra
gen op de toeschouwers dat het wel eens ten koste gaat van een
psychologisch consequente karaktertekening. Het doet in „Hel
den" inderdaad vreemd aan de zojuist uit de oorlog teruggekeer
de soldaat eerst te horen dwepen met zijn heldhaftige optreden
en hem even later kleinerend te horen spreken over zogenaam
de dapperheid van soldaten.
Maar „Helden" is een zeer speelbaar stuk, dat de spelersgroep
van het Visser 't Hooft heel behoorlijk vertolkte. Het spel is,
vergeleken met vorig jaar, vooruitgegaan. De hele groep had
een zeer acceptabel niveau, de onderlinge verschillen waren
minder groot dan vorige keren. Van de humoristische momen
ten uit het stuk werd uitstekend gebruik gemaakt. De humoris
tische kant wordt door Nijhof, de regisseur, die alweer zijn ze
vende voorstelling op het Visser 't Hooft begeleidt, vrijwel altijd
benadrukt. Dat is bij het tamelijk traditionele schooltoneel dat
hij brengt ook niet verwonderlijk. Misschien zou hij wel eens
kunnen overwegen om veranderingen aan te brengen in de
flink aangezette, drukke speelstijl die de Visser 't Hooft-stukken
kenmerkt. Met zijn spelers kun je waarschijnlijk meer kanten
op. Ze zorgen in elk geval wel voor een amusante avond. „Hel
den" is vandaag en morgen nog te zien in de aula van het Visser
't Hooft.
MARIAN VAN NOORT
ir,EIDEN Dit geldreke-
ie apparaat voor geestelijk
ehandicapten is een goed
oorbeeld van wat inno-
<atie in de praktijk kan
•getekenen. Dankzij de in-
janningen van de Leidse
niversitelt heeft het be-
rijfsleven de kans gekre-
en een nieuw produkt op
e markt te brengen. Dit
ij ekenapparaat toont aan
yelke vruchten het werk
een universiteit af
werpt. Dit zei staatssecre
taris J.P. van der Reijden
an volksgezondheid gis
termiddag bij de presenta
ie van de „portotronic".
portotronic lijkt op eer
angbare rekenmachine maai
zo geprogrammeerd dat eer
root aantal geestelijk gehan
dicapten er mee om kan gaar
en zelfstandig boodschapper
kan doen. Het apparaat is ont
wikkeld door de vakgroep
ontwikkelingspsychologie var
de Leidse universiteit. Om het
apparaat geschikt te maken
voor produktie in grote aantal
len is de Leidse fabrikant Rij-
mas Electronics aangetrokken
„We willen gehandicapten
meer mogelijkheden geven om
zelfstandiger in de maatschap
pij te staan", zegt drs. P.
Smeets, de geestelijke vader
van de machine. Aan de porto-
tronie is sinds 1976 gewerkt.
Tellen
Geestelijk gehandicapten kun
nen vaak nauwelijks met geld
omgaan. Ze begrijpen niet dat
een rijksdaalder hetzelfde is
als twee guldens en twee
kwartjes en snappen ook niet
dat een dubbeltje dezelfde
waarde heeft als tien cent. Ze
kunnen de waarde van de
aanduiding op prijskaartjes
niet bepalen. Voor een groot
aantal van hen is 17,69 meer
dan 69,- omdat ze meer cij
fers zien staan. De juiste hoe
veelheid geld bij een kassa be
talen lukt dus niet en ze heb
ben ook niet in de gaten of en
hoeveel ze terug moeten krij
gen. Met dit apparaat denken
de makers aan deze problemen
een eind te hebben gemaakt.
Volgens Smeets is uit onder
zoek en testen van de porto-
tronie gebleken, dat geestelijk
gehandicapten binnen negen
uur het gebruik van het appa
raat onder de knie kunnen
krijgen. Meer dan de helft van
de geestelijk gehandicapten in
Nederland zou met het ding
om kunnen gaan. De gebrui
ker moet in staat zijn om tot
tien te kunnen tellen, hij moet
alle geldeenheden tot 25 gul-
ifnJm
de portotronic in de het dagelijks leven gebruikt moeten worden.
OOR BOUW WONINGEN
rMET
,Muznjv<
"osmi rj
EIDEN/DEN HAAG De
imeente heeft met de heer J.
liegenthart overeenstem-
ing bereikt over de koop van
ens hoveniersbedrijf aan de
loëlaan. De gemeente wil op
e grond woningen bouwen,
en woordvoerder van de ge-
eente zei dit gisteren tijdens
:n hoorzitting over de be
waarschriften tegen het be-
emmingsplan Maredijk op
it provinciehuis. Over de
'ijs wilde men geen medede-
ngen doen.
e heer Vliegenthart had te-
in het bestemmingsplan Ma-
idijk een bezwaarschrift in-
idiend. In het plan is de helft
in zijn hoveniersbedrijf be
emd voor woningbouw. De
eer Vliegenthart voerde aan,
at zijn bedrijf niet goed meer
an functioneren als het
'ordt gehalveerd. De PPC
elde de heer Vliegenthart in
gelijk, het hoveniersbedrijf
2 niet worden gehalveerd
lit zou betekenen, dat dé ge-
leente geen woningen mag
•uwen op de plaats van het
oveniersbedrijf. Gisteren
chter deelde een woordvoer-
er van de gemeente mee, dat
iet de heer Vliegenthart
vereenstemming was bereikt
'er de koop van het hele be-
'ijf. Hij zei. dat de gemeente
en aantal financiële meeval-
irs bij andere aankopen had
en dat er daarom geld vol
doende was om het hele be
drijf te kopen. De grond zal,
nadat er een wijziging in het
bestemmingsplan is aange
bracht, worden bestemd voor
woningbouw. Men verwacht
in 1985 te kunnen bouwen.
Tegen het bestemmingsplan
zijn nog drie bezwaarschriften
ingediend. De Provinciale Pla
nologische Commissie (PPC)
achtte deze bezwaarschriften
niet gegrond. Afgewezen wer
den de bezwaren van het
Buurtcomité Maredijk, van het
Aannemingsbedrijf Nema en
van mevrouw A. van der
Geest-Van der Geest. Het
buurtcomité is bang, dat wan
neer het Schuttersveld wordt
bebouwd, de wijk last krijgt
van sluipverkeer en parkeer
ders. Voorts is men bang voor
heischade aan de huizen als er
in de wijk wordt gebouwd. De
PPC is met de gemeente van
mening, dat voor verkeerso
verlast niet hoeft te worden
gevreesd, het verkeer in het
gebied Schuttersveld wordt
ontsloten via een afzonderlijke
binnenweg. Heischade staat
buiten de bestemmingsplan
procedure.
Het aannemingsbedrjf Nema is
in het bestemmingsplan weg
bestemd, moet verhuizen en
vreest daarom in financiële
moeilijkheden te komen. Vol
gens de PPC is die vrees onge
grond, met de verplaatsings
kosten' is in het kader van de
Interim Saldo Rekening reke
ning gehouden en het bedrijf
kan een beroep doen op de ge
meentelijke verordening steun
bedrijven stadsvernieuwing.
De PPC suggereert, dat Nema
eventueel kan worden ver
plaatst naar het bedrijfsverza
melgebouw „De Hallen".
Van der Geest bezit in het ge
bied Maredijk garageboxen.
Men vreest, dat een aantal van
deze boxen moet verdwijnen.
Dit bezwaar werd ongegrond
verklaard, een groot gedeelte
van de garageboxen kan wor
den gehandhaafd.
Het gebied Maredijk, dat
wordt begrensd door de Haar
lemmertrekvaart, de Rijnsbur-
gersingel, de Willem de Zwij
gerlaan en het Schuttersveld,
is een stadsvernieuwingsge
bied. De bedoeling is, dat er in
de toekomst 30 eensgezinswo
ningen en 40 huizen voor één
en tweepersoonshuishoudens
worden gebouwd. Het bestem
mingsplan moet nu verder
worden ingevuld. Een woord
voerder van de gemeente zei,
dat de mogelijkheden door de
aankoop van het hoveniersbe
drijf zijn vergroot. „We heb
ben nu meer speelruimte ge
kregen," zei hij.
den kunnen benoemen, hij
moet de cijfers 1 tot en met 10
kunnen associëren met de des
betreffende hoeveelheden, hij
moet weten wat de eerste let
ter van een munteenheid is
(bijvoorbeeld K van kwartje)
en hij moet een beperkt aantal
woorden hardop kunnen le
zen. Dit omdat de portotronic
met woorden als „niet goed" of
„geld terug" aangeeft of er ge
noeg geld is om een artikel te
kopen.
Werkbaar
„Dat lijkt zeer veel en zeer in
gewikkeld maar in de praktijk
blijkt het goed werkbaar en
lang niet zo ingewikkeld", al
dus Smeets.
In het kort werkt de portotro
nic als volgt:
De gebruiker tikt in een win
kel in hoeveel geld hij bij zich
heeft in de vorm van bijvoor
beeld 3K, 8G, 2R, 1T (3 kwar
tjes, 8 guldens, 2 rijksdaalders,
1 tientje). Bij de aanschaf van
de artikelen wordt de prijs in
getikt en het apparaat geeft
aan of er genoeg geld is („ja"
of „nee"). Bij de kassa geeft
het apparaat aan hoeveel to
taal betaald moet worden,
weer in de vorm van zoveel
dubbeltje, zoveel tientjes.
Daarbij houdt de portotronic
rekening met welke munten
en brieves er in de portemon
nee zitten. Ook wanneer er
wisselgeld in het geding is,
wordt dat op dezelfde eenvou
dige manier aangegeven. Tot
slot wordt gemeld hoeveel
geld over is.
De prijs van de portotronic is
niet mis: 980 gulden. De elec-
tronica die er in verwerkt is,
zou die prijs noodzakelijk ma
ken. Smeets en de firma Rij-
mas hopen dat de portotronic
in het kader van de AWBZ
wordt vergoed ("Daar zouden
gehandicapten mee zijn ge
diend"), maar vast staat dat
nog niet. Van die 980 gulden
gaat een gedeelte naar de uni-
Staatssecretaris Van der Reijden overhandigt het eerste
exemplaar van de portotronic aan de heer G. Arts, di
recteur van de stichting Gemiva.
versiteit als vergoeding van de
gemaakte kosten.
De Leidse universiteit hoopt
de komende jaren verder te
gaan op de wejg van de inno
vatie. Daartoe is de commissie
contacten bedrijfsleven opge
richt. Dr. ir A. Scheepmaker,
lid van die commissie: „Het
midden- en kleinbedrijf kan
door de kennis op de universi
teiten geholpen worden en dat
blijkt ook te gebeuren. De por
totronic is daar maar één voor
beeld van. Vanuit het midden-
en kleinbedrijf zijn vijftig aan
vragen om hulp en onderzoek
gedaan. De universiteit heeft
prototypen ontwikkeld van
een aantal apparaten. Gezien
ADVERTENTIE
Wie spaart, heeft altijd geld achter de hand.
U kunt dan makkelijker iets vervangen als 't stuk gaat.
Of toch iets kopen als 't maandbudget 't eigenlijk niet
toelaat, 't Is natuurlijk wel zaak om verstandig te sparen.
Tegen een aantrekkelijke rente en liefst zonder 't geld
vast te zetten.
De Plusrekening is zo'n spaarvorm. De Plus
rekening biedt u momenteel 5!/2% rente en u kunt toch
3000 gulden per kalendermaand zonder kosten over
laten boeken naar uw postrekening. Alleen als u méér
overboekt, wordt over het extra bedrag 1% kosten
berekend. Bovendien heeft u met een Plusrekening al het
gemak van het thuisbankieren.
Als u vóór 17 april 1983 een Plusrekening opent
met een minimum inleg van f 50,-, dan ontvangt
u f 7,50 premie. U moet 't geld dan minstens één maand
laten staan. Een folder met alle informatie ligt op het
postkantoor voor u klaar.
postgiro
rijkspostspaarbank
een geheimhoudingsclausule
kan ik op de aard van deze
protopypen niet verder in
gaan, maar het bedrijfsleven
moet niet schromén om naar
de universiteiten te stappen.
We zullen zoveel mogelijk
kennis en mogelijkheden be
schikbaar stellen".
De bedenker van de portotro
nic zal in elk geval verder
gaan op de weg van de inno
vatie. Hij werkt momenteel
aan een „klokagenda" voor
geestelijk gehandicapten. Dat
is een elctronisch apparaat dat
geestelijke gehandicapten, die
geen begrip van tijd hebben,
helpt om bijvoorbeeld de bus
of de trein te halen.
Geen krant ontvangen? Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. nummer 071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
Diana Ozon
De Amsterdamse dichteres Diana Ozon treedt van
avond op in literair café Scarabee aan de Pieterskerk-
koorsteeg. De voorstelling begint om tien uur, de toe
gang is gratis. De 24-jarige Diana Ozon maakt deel uit
van het Amsterdamse Kunstenaarscollectief „Zebra".
Medium
In het Leids Vrijetijdscentrum (LVC) aan de Breestraat 66
treedt morgenavond de Engelse groep Medium Medium op.
De groep maakte één lp, „The Glitterhouse"genaamd. Het
optreden begint om negen uur, de toegangsprijs bedraagt
ft,50. Zaterdagavond treden drie bands op in het LVC. Het
zijn Transpose, Les Zazous en Signs. De zaal gaat om negen
uur open, de toegangsprijs bedraagt vier gulden.
Brug afgesloten
De brug tussen de Zijlsingel en de Herensingel, de
Schrijversbrug, is in de nacht van vrijdag 25 op zater
dag 26 februari afgesloten. Dit in verband met noodza
kelijke onderhoudswerkzaamheden aan het brugdek.
Het verkeer zal tussen een en zes uur 's nachts moeten
omrijden; bijvoorbeeld via de Oosterkerkstraat.
Peuterspeelzaal
De Zeeheldenwijk krijgt, wanneer daar voldoende belang
stelling voor bestaat, een peuterspeelzaal. Door de gemeen
te is geld beschikbaar gesteld voor de aanstelling van een
peuterleidster. De peuterspeelzaal is bedoeld voor kinderen
van 2 a 2,5 tot 4 jaar. In het clubhuis van de speeltuinvere
niging aan de Kortenaerstraat wordt maandag 28 februari
een oprichtingsvergadering gehouden vanaf acht uur. Tij
dens deze bijeenkomst kunnen belangstellenden hun sug
gesties over het reilen en zeilen van de speelzaal kwijt.
Democraten 66
De Leidse afdeling van D'66 houdt morgen een algeme
ne ledenvergadering. Belangrijkste onderwerp van de
bijeenkomst is een bespreking van het Democratisch
Manifest. De bijeenkomst heeft plaats in hotel Nieuw
Minerva aan de Vrouwensteeg 11 en begint om acht
uur.
Groene cursus
Het Instituut voor Natuurbeschermingseducatie (IVN) be
gint binnenkort weer met een zogenaamde Groene Cursus.
Het is een cursus voor iedereen die wat meer wil weten
van landschappen, planten en dieren. De cursus wordt ge
geven van 13 april tot en met 22 juni en bestaat uit 6 theo
rie/praktijkavonden van kwart voor acht tot kwart over
tien in de Sterrewacht aan de Kaiserstraat en 6 excursies
naar gebieden rond Leiden. De kosten van deelname be
dragen f25. Voor aanmeldingen en inlichtingen: T. Ren-
niers, tel. 071-411315.
Neerlands Hoop
In bet Kijkhuis aan de Vrouwenkerkkoor straat 17
wordt maandagavond de film „De Code van Neerlands
Hoop' van Orlow Seunke vertoond. Het is een registra
tie van de laatste show van Bram Vermeulen en Freek
de Jonge. De voorstellingen beginnen om acht uur en
om kwart over tien.
Skisport
De Nederlandse Ski Vereniging houdt maandagavond een
informatieavond over de integratie van gehandicapten in
de skisport. De bijeenkomst heeft plaats in de zaal van res
taurant „Boerhaave" aan de Mariënpoelstraat 69a en begint
om half negen. De toegang is gratis.
Joke Smit
Vlak voor haar dood, in november 1981, werd een inter
view met de bekende feministe Joke Smit opgenomen.
In dit tv-programma vertelt Joke Smit aan VARA-me-
dewerkster Els Bonger over haar plannen, wensen en
idealen. De werkgroep TV-issue van de Leidse Studen
ten Ekklesia vertoont dit interview maandagavond in
het gebouw aan het Rapenbrug 100. De voorstelling be
gint om acht uur. Na afloop kan men napraten met Els
Bonger.
STICHTING MOGELIJK WEG UIT LEIDERDORP
LEIDEN 'De Stichting
Burgerschapskunde ver
huist mogelijk vanuit Lei
derdorp naar het hoofdge
bouw van het Marinecom
plex aan het Noordeinde.
De gemeente onderhan
delt momenteel over de
verhuring van het hoofd
gebouw en verwacht dat
binnenkort overeenstem
ming wordt bereikt.
De bestemming van het hoofd
gebouw kwam gisteren aan de
orde in een vergadering van
de raadscommissie volkshuis
vesting. De meerderheid van
de commissie stemde in met de
plannen van het college om de
Ziekenboeg te slopen. Het
huurcontract met betrekking
tot het Harteveltcomplex, dat
aan. de groep bezetters van de
Ziekenboeg is aangeboden,
was voor de dezelfde meerder
heid aanvaardbaar. PPR en
PSP hadden bedenkingen te
gen een aantal voorwaarden in
het contract. Zo zeggen B en
W dat over twee jaar opnieuw
de huur vastgesteld moet wor
den, maar de hoogte van die
nieuwe huur is nog volstrekt
onduidelijk. „De Ziekenboeg
groep krijgt een contract met
wel erg veel onzekerheden",
merkte H. de la Mar (PSP) op.
J. van Zijp (CDA) vroeg zich
af wat er met het Hartevelt
complex aan de Langegracht
zal gebeuren wanneer de
groep jongeren er met hun be
drijfjes niet naar toe gaat. G.
Bakker (VVD) wilde van wet
houder D. Tesselaar weten of
de gemeente de kosten van de
aankoop van het Hartevelt
complex er wel uit haalt.
„Hartevelt krijgen we moeite
loos vol. Ook als de bezetters
er niet naar toe gaan. Er zijn
genoeg gemeentelijke diensten
die ergens anders onderge
bracht moeten worden.", aldus
de wethouder. Ook de huur
prijs zou voor de gemeente
niet tot problemen leiden
De bezetters van de Zieken
boeg in het Marinecomplex
zullen deze week laten weten,
wat ze van het voorstel van
het college vinden.
Menkenhal mogelijk op de veiling
LEIDEN De ijsbaan van Ton Menken aan de Vondellaan
wordt mogelijk op een veiling te koop aangeboden. Wethouder
D. Tesselaar zei gisteren dat dit een mogelijkheid is voor de ge
meente om de achterstallige erfpacht binnen te krijgen.
De ijsbaan heeft wat de erfpacht betreft bij de gemeente een
schuld van 251.000 gulden. De jaarlijkse canon bedraagt 85.000
gulden en dat is sinds 1980 niet betaald. Inclusief rente is de
schuld nu opgelopen tot ruim een kwart miljoen. De gemeente
heeft het plan om de ijsbaan te kopen om er dan een sporthal
van te maken. Mocht dat niet doorgaan dan zal de gemeente al
les doen om de achterstallige erfpacht binnen te halen.
De gemeente gebruikt de achterstallige erfpacht als troef in de
onderhandelingen over de aankoop van de hal. Mocht iemand
anders de hal willen kopen, dan zal de erfpachtschuld aan de
gemeente voldaan moeten worden. Dat binnenhalen van de
251.000 gulden zal volgens de wethouder geen problemen ople-
Postkantoor
zaterdag
geopend
LEIDEN Het postkantoor
aan de Breestraat is met in
gang van 1 maart ook op za
terdagmorgen voor alle lo
kethandelingen geopend. Het
kantoor is geopend van ne-
gep tot twaalf uur.