-World Press Photo
Goede resultaten
met afkicken
,in de huiskamer'
£eidóc<2owumt
Romeins spektakel in New York steekt
xpositie Toetanchamon naar kroon
;RAS werkt vlekkeloos
ünnenland
F.DR. HABING:
Vier jaar geëist tegen Heer Olivier
DONDERDAG 10 FEBRUARI 1983 PAGINA 7
V YORK Een staal-
jiplomatie van de eer-
orde heeft ervoor ge-
d dat het Metropoli-
Museum of Art in
York voor elkaar
t gekregen wat tot
er alleen met geweld
1 bereikt. Voor het
in zijn geschiedenis
t het Vaticaan enkele
zijn kostbaarste
ichatten afgestaan
f een expositie buiten
enzen.
februari tot 12 juni
in New York de ten-
lelling „Paus en Kunst"
[den en de verwachting
idat deze tentoonstelling
Ikeel meer publiek gaat
Ten dan die van Toetan-
Jon. Na New York gaat de
instelling nog naar Chi-
f£n San Francisco,
inge rijen voor de ingang
*rkomen moeten belang-
den tevoren kaarten be-
waarop precies staat
aangegeven op welke dag ze
mogen komen en hoe lang ze
mogen blijven.
Beroemdste
Waarom er tienduizenden
Amerikanen zijn die de ten
toonstelling willen bezoeken,
valt niet moeilijk te begrijpen.
De expositie omvat enkele van
de beroemdste kunstwerken
ter wereld, zoals de Apollo
Belvedere, de Torso Belvede
re, Leonardo's nooit afge
maakte „Sint Hiëronymus, Ca-
ravaggio's zeer dramatische
„Begrafenis" en het kruis en
de zilveren kandelaars van
Antonio Gentili. Om dit soort
kunstwerken met eigen ogen
te aanschouwen hebben men
sen altijd al grote afstanden
willen afleggen.
Iedereen die wel eens door de
schijnbaar eindeloze gangen
van het Vaticaan heeft ge
dwaald, weet dat een paar
kunstwerken meer of minder
daar nauwelijks op zouden
vallen. Met zijn tien verschil
lende musea, zijn bibliotheek
volgestopt met de fraaiste
handschriften en boeken en
zijn weelderig ingerichte ver
trekken is het Vaticaan verre
weg de grootste schatkamer
ter wereld.
Keus
De tentoonstelling is georgani
seerd door aartsbisschop Te
rence Cook van New York en
een gevolmachtigde van het
Metropolitan Museum. De
keus van de werken werd ge
heel overgelaten aan het Me
tropolitan dat van deze vrij
heid slim gebruik heeft ge
maakt. Bijna alles wat tentoon
wordt gesteld, behoort tot een
categorie die in de Verenigde
Staten nauwelijks is vertegen
woordigd. Afgezien van schil
derijen van Leonardo en Cara-
vaggio zijn er ook altaarpane
len van Genti da Fabriano,
Fra Angelico en Rafaël. Voorts
zijn er twee doeken van Ba-
rocci; de marteldood van St.
Erasmus van Poussin en Pius
VI van Batoni. Ook zijn er be
roemde marmeren beelden zo
als de meer dan levensgrote
beelden van Augustus (met op
geheven armen) en Sophocles
en een buste van Marcus Au-
relius.
Maar de tentoonstelling is
meer dan alleen maar een uit
stalling van beroemde kunst
werken. De grote waarde van
deze expositie is dat ze tevens
een verhelderend cómmentaar
geeft op de verhouaing tussen
godsdienst en kunst door de
eeuwen heen. De tentoonstel
ling begint met De Oude St.
Pieter, van Constantijn tot be
gin 16e eeuw". De tweede zaal
is gewijd aan „Het Bescherm
heerschap en het Verzamelen
van Kunst, van de 13e eeuw
tot aan de Barok". Daarna vol
gen „De Oprichting van de
Vaticaanse Musea", „De Musea
in de 19e Eeuw" en „De Musea
in de 20e Eeuw".
lortret van De Chirico.
Chronologisch
De kunstwerken zijn alleen
chronologisch gerangschikt
wat betreft de datum waarop
het Vaticaan ze in zijn bezit
heeft gekregen. De prachtige
2e eeuwse beelden van Callio
pe, Thalia en Apollo Musage-
tes die al lopende zijn citer be
speelt, zijn bijvoorbeeld pas in
1775 ontdekt en komen dus pas
in de tweede zaal na de kunst
werken uit de 3e tot de 16e
eeuw aan bod.
De eerste periode maakt in
vele opzichten de meeste in
druk. Bij het aanschouwen
van de kunstwerken uit die
periode kunnen we ons een
voorstelling maken hoe de St.
Pieter eens werd opgetrokken
boven de graftombe van de ge
martelde heilige naar wie deze
kathedraal is genoemd.
Pas in de laatste zaal van het
Metropolitan wordt de bezoe
ker teleurgesteld. En dan pas
helemaal op het eind. Een
kant van de zaal is nog fantas
tisch. Daar ligt een groep
kunstwerken uit het Etnologi
sche Museum van het Vati
caan. In deze werken die af
komstig zijn uit Afrika, Poly-
nesië, Mexico, Zuid-Amerika
Copie van
mg Apoiio
4ëS§ „Belvede-
re".
en Nieuw-Guinea treffen we
een hartstochtelijk geloof in de
metaphysische waarheid aan
waardoor ze helemaal passen
bij de rest van deze expositie.
Pas bij de selectie van de mo
derne kunstwerken wordt de
betovering verbroken. De ont
worteling van de hedendaagse
mens blijkt maar al te duide
lijk in de doeken van Derain,
Ben Shahn, de Chirico,
Rouault en Sutherland. Bo
vendien treft geen van deze
doeken mij als grote kunst.
Maar deze kritiek is niet al
leen gericht aan het adres van
de kunstenaars die allemaal
veel beter werk hebben gele
verd. Ze is ook gericht aan het
adres van het Vaticaan dat het
niet langer nodig schijnt te
vinden om kunst serieus te ne-
afkJIm in de kerk van Uppsala" is de typering, die de Zweedse fotograaf Folke
-■ afsrg van het dagblad „Dagens Nyheter" in Stockholm meegaf aan de foto, waar
lij in de categorie „Dagelijks leven" de eerste prijs won. Hij toont een buiten-
ult<# werknemer (mét kind) de vloer aanvegend van de bekende dom in de Zweedse
og
ep;
Een snelle reactie van de Westduitse fotograaf Eugen
Zimmerman leverde hem de eerste prijs op in de cate
gorie „Sport". „Salto" is uiteraard het motto van deze
plaat van een schijnbaar éénbenige figuur, die een on
deelbaar moment de wereld op zijn kop ziet staan.
VLISSINGEN In Vlis-
singen huist sinds 1979
een stichting die drugs
verslaafden „in de huiska
mer" van de drugs af pro
beert te helpen. De afkic-
kresultaten zijn verras
send goed. Maar de Stich
ting Huiskamerprojekt
Drugsverslaafden moet
fors inleveren. En dat zou
de hulpverlening ernstig
in gevaar brengen.
Het begon allemaal in 1978 bij
het echtpaar Puister in Vlis-
singen. Het had nogal last van
lawaaierige buren: drugsver
slaafden. Daar moest wat aan
gedaan worden. Zo is het idee
geboren om die verslaafden
(letterlijk) in de huiskamer te
helpen.
Zo'n 80 verslaafden kwamen
erop af. In 1979 werd het een
stichting, anders was de op
vang niet op te brengen. Het
geld kwam van CRM: via de
Rijksbijdrageregeling voor jon
geren en jonge volwassenen.
Nu werken er vijf full-timers
en vier part-timers.
Kees Neeteson, coördinator
van het project én ex-drugsge
bruiker, over de belangrijkste
kenmerken van het project:
„Onze basis is een kameraad
schappelijke omgang. En we
zijn laagdrempelig, dat wil
zeggen we stellen nauwelijks
voorwaarden voor de opvang
en we eisen weinig van de
verslaafden".
„De stichting gaat uit van het
aanvaardingsmodel, bij ons
hoeven de verslaafden niet
meteen alles te doen; ze hoe
ven niet af te kicken, ze hoe
ven geen hulp te aanvaarden,
ze hoeven niks. Maar als ze
(meer) willen dan kan het".
„We hebben een steekproef
gehouden en daaruit blijkt dat
onze afkickresultaten verras
send hoog zijn, boven alle ver
wachtingen: zo'n 20%, en dat is
twee keer zoveel als de gang
bare cijfers bij andere instel
lingen aangeven".
Neeteson over hoe dat kan:
„De verslaafden voelen zich
hier meer thuis, we gaan ka
meraadschappelijk met ze om,
hebben beter contact, ze zijn
bij ons tot niets verplicht en
we hebben veel activiteiten
voor hen".
De mensen die bij de stichting
komen zijn gemiddeld 27 jaar
oud en zijn 3 1/2 jaar aan de
heroïne. Ze krijgen (onder toe
zicht) een vervangend middel,
(vloeibare) methadon, waar
niet mee „gerommeld" kan
worden. De stichting helpt
ruim 150 mensen per jaar.
Bezuinigen
De stichting moet vóór 1 janu
ari 1984 2,5 ton inleveren. Be
zuinigingen bij CRM. Boven
dien willen de gemeenten
Middelburg, Goes en Vlissin-
gen, die in 10% van de kosten
bijdragen de rest betaalt
CRM de uitgaven daarvoor
afbouwen.
„Niet omdat het werk niet
goed gedaan zou worden", al
dus de coördinator, „maar zui
ver uit bezuinigingsoogpunt.
Neeteson („We zijn relatief
goedkoop voor de gemeenten")
vindt overigens, dat de ge
meenteraadsleden en ambte
naren in de regio te weinig
waardering voor het project
hebben.
„Ze zijn niet bepaald scheutig
met complimenten. We heb
ben het gevoel dat we steeds
in het beklaagdenbankje wor
den gezet, ons steeds moeten
verdedigen. Je hebt het gevoel
dat ze hun neus optrekken als
we binnenkomen".
Neeteson („Onze manier van
werken raakt steeds meer in
zwang") kan niet goed verkla
ren hoe dat komt. Mompelt
wat over „ambtenaren", „bu
reaucratie" en „ideologisch vi-
sieverschil".
Resultaten
Volgens Neeteson betekent 2,5
ton minder, dat de resultaten
veel slechter worden of, ster
ker nog, dat er geen resultaat
meer kan zijn en dat het werk
niet meer (goed) gedaan kan
worden. Dat er van een goede
opvang niets meer terecht
komt.
„De helft van het personeel
moet dan weg en de vele acti
viteiten die we organiseren als
muziek, schaken, Engels,
schilderen en dergelijke moe
ten dan worden stopgezet. We
hebben al een tekort aan per
soneel en we willen juist veel
meer voor de verslaafden
doen".
Neeteson, en hij geeft het
aarzelend toe ook enkele
andere mensen van de stich
ting zijn zelf druggebruiker
geweest. Ze hebben dus meer
begrip voor de situatie waarin
de drugsverslaafde zich be
vindt, kunnen zich er beter in
verplaatsen.
De mensen van de stichting
hebben ook meer contact met
de drugsverslaafden, juist om
dat enkele van hen zelf aan de
drugs zijn geweest. Vanuit die
praktijkervaring waarschuwen
zij dan ook voor legalisering
van drugs.
De stichting heeft dat ook in
een brief aan de gemeentera
den van Enschede en Deven
ter gedaan. Enschede heeft de
vrije verstrekking inmiddels
vooral vanwege alle op
schudding rond „De Kokerjuf
fer" stopgezet, Deventer
heeft het idee in de ijskast ge
zet.
De stichting in de brief: „Ook
het gebruik van soft drugs als
hash en marihuana is schade
lijk. Er zit veel meer teer in
dan in tabak, langdurig over
matig gebruik leidt tot bescha
diging van de lever, onregel
matige hartslag, diarree, en
een slechte lichamelijke condi
tie. Dat hebben onderzoeken
van de laatste jaren aange
toond. Gedegen onderzoeken,
geen propaganda. En het ge
bruik van schadelijke kunst
matige middelen moet worden
tegengegaan, onder meer door
het bemoeilijken van verkrij
ging daarvan. Legalisering
van schadelijke middelen lost
niets op. Het gebruik zal zeker
niet afnemen, aan de onderlig
gende problemen wordt niets
gedaan. De oorzaak van het
gebruik van drugs is de simpe
le beschikbaarheid daarvan.
Hoe minder en moeilijker te
krijgen, des te minder ge
bruik".
Daar komt nog bij, dat het ge
bruik van soft drugs volgens
de stichting vaak tot het ge
bruik van hard drugs leidt.
Neeteson: „We hebben een on
derzoekje onder 84 mensen ge
houden: 73,8% bleek vroeger
van soft drugs naar hard drugs
te zijn overgestapt".
MARTIN VOORN
In 1979 bezétten zo'n 40 drugsverslaafden het Zeeuwse Consultatiebureau voor Alco
hol en Drugs in Middelburg. Zij vinden het niet terecht dat het bureau niets te maken
wil hebben met het Huiskamerprojekt voor Drugsverslaafden. Hier geeft E. Puister, de
initiatiefnemer van het projekt, de bezetters methadon.
fbep»
inze redacteur ruimte
vaart)
kaJTON Het interna-
s me team van vlucht-
rdee in het Engelse Chil-
ledeinog steeds bijzonder
2^°ïen over de werking
en |e Nederlands-Ame-
derease kunstmaan
er v die vandaag begint
denjjn definitieve speur-
^afJiangs de sterrenhe-
[}unpelke ten doel heeft
een miljoen kos-
>mdie bronnen in kaart
k rmrengen, die infra-
uitzenden,
wa
er efs de Leidse astronoom,
r b|. Harm Habing, leider
gj sS Europese groep ster-
die bij het IRAS-
betrokken zijn, heeft
TA^het al een vrij groot
infra-roodbronnen ge
observeerd. Daarbij waren
„objecten", die hij aanduidt als
„merkwaardig en bijzonder in
teressant".
Veel meer kan hij er op dit
moment echter nog niet over
zeggen, omdat ze werden ge
vonden tijdens de op de lance
ring volgende proefperiode
van twee weken, toen de stan
dregeling nog moest worden
aangepast, waardoor een
nauwkeurige localisatie uitge
sloten was. „De komende we
ken komen we deze fenome
nen ongetwijfeld opnieuw te
gen", aldus Habing, die de
IRAS-missie zoals die tot dus
ver is verlopen, „vlekkeloos"
noemt.
Astronomen en technici in
Chilton blijken ook in de wol
ken over het gedrag van de
meer huishoudelijke systemen
van de satelliet. De pro
bleempjes met de standrege
ling waardoor het toestel op
de meest onverwachte mo
menten de zgn. veiligheids
stand innam, zonder dat daar
toe enige aanleiding was
hebben zich na herprogram
mering van de boordcomputer
niet meer voorgedaan. En men
is met name verheugd over
(voor de koeling van de Ame
rikaanse telescoop en het Ne
derlandse instrumentarium)
wat langzamer gaat dan aan
vankelijk het geval leek.
Prof. Habing: „Het begint er
een beetje op te lijken, dat de
werkingsduur van de instru
menten door deze meevaller
bij de koeling enkele weken
langer zal kunnen zijn dan
eerst werd gedacht". De oor
spronkelijke, officiële schattin
gen schommelden tussen de
190 en 210 dagen; nu echter
wordt al voorzichtig rekening
gehouden met een mogelijke
werkingsduur van zo'n 230 da
gen.
Schijnhuwelijk
gaat niet door
SITTARD De politie
van Sittard heeft een
30-jarige Marokkaanse
aangehouden toen zij voor
het gemeentehuis uit een
auto stapte om in de
trouwkamer in het huwe
lijk te treden met een Ne
derlander.
Ze wilde door haar huwelijk
een verblijfsvergunning voor
ons land bemachtigen. De Ma
rokkaanse is gisteren uitgewe
zen. De man met wie de Ma
rokkaanse wilde trouwen had
al eerder geprobeerd een
schijnhuwelijk te sluiten. De
vrouw besloot in het huwelijk
te treden in ons land, nadat
een poging hiertoe in België
was mislukt. Per jaar worden
meer dan honderd van derge
lijke schijnhuwelijken geslo
ten.
AMSTERDAM De offi
cier van justitie in Am
sterdam, mr. J. de Bruin,
heeft gisteren vier jaar ge
vangenisstraf, zónder af
trek van voorarrest, geëist
tegen meester-oplichter
„Heer Olivier" (Arie O.).
De Larense zakenman
wordt ervan verdacht zich
■vanaf medio '77 tot en
met januari '81 op grote
schaal schuldig te hebben
gemaakt aan het plegen
van valsheid in geschrifte,
oplichting, verduistering
en heling.
Arie O. is sinds 1963 vrijwel
zonder onderbreking in aanra
king geweest met de politie en
justitie in binnen- en buiten
land. Hij heeft inmiddels ne
gen veroordelingen achter de
rug, waarvan de laatste in Bel
gië.
Het doelwit voor zijn crimine
le activiteiten zocht hij met
zorg uit in de wereld van ban
kiers, kooplieden, projectont
wikkelaars en winkeliers. De
geruchtmakendste affaire
waarmee hij in de publiciteit
kwam was echter die rond de
ex-notaris Josje S., die hij drie
miljoen gulden uit de zakken
klopte.
Als startpunt voor zijn requisi
toir koos de aanklager maart
1977, de datum waarop Arie O.
voor de derde maal in het hu
welijk trad met een rijke ma
kelaarsdochter uit het Gooi.
„Hij weet bij schoonpapa ver
trouwen te wekken en a'. in
april '77 ontfutselt hij hem een
lening van 250.000 gulden,
zijnde het spaargeld voor de
oude dag. Enkele weken later
geeft hij hem als gedeeltelijk
terugbetaling 150 briefjes van
1000, die echter vals blijken te
zijn. Na de ontdekking ver
klaart Arie O. „dat iemand
hem bedrogen moet hebben".
In het kader van de „kleine
economie", zoals Heer Olivier
dat placht te noemen, weet hij
onder valse voorwendsels geld
los te krijgen van nog een heel
legertje andere slachtoffers,
onder wie de ABN (een ton),
de Nederlandsche Midden-
standsbank (ruim 6 ton), nota
ris S-S (drie miljoen) en een
projectontwikkelaar (114.000
gulden).
Zijn rek
Zijn relaties worden als het
ware bedolven onder de valse
telexen, promessen en bankga
ranties, waaruit de krediet
waardigheid van O. en zijn
handlangers (van wie de mees
ten intussen berecht zijn) on
omstotelijk moet blijken. In
ruil voor het in hem gestelde
vertrouwen ontvangt hij aan
de lopende band geld, auto's
en huizen; in een enkel geval
gaat hij er zelfs met iemands
vrouw vandoor.
O. zit vanaf september in Ne
derland vast Dat hij geen spijt
heeft van zijn daden, werd
hem door mr. De Bruin zwaar
aangerekend. Ook op de laat
ste dag van het drie dagen du
rende proces zei Heer Olivier
dat hij na zijn vrijlating nooit
meer in aanraking met Justitie
wenst te komen: „Ik zal nog
slimmer moeten worden dan
ik al ben".
Zijn raadsman, de Maastricht
se advocaat mr. Max Moszko-
wicz sr., had veel, vooral juri-
disch-technische kritiek op de
dagvaarding van de officier.
Hij vroeg de rechtbank voor
alle tenlaste gelegde punten
vrijspraak. „Mijn cliënt is ze
ker geen Robin Hood, maar
evenmin een slecht mens. Het
ging hem meer om het spel
dan om de knikkers".
„Die man heeft een IQ, waar
menige geleerde jaloers op kan
zijn. Hij studeert niet alleen ij
verig rechten, maar is in zijn
cel ook bezig met zijn memoi
res". Het „laatste" woord was
aan Heer Olivier zelf: „Nog
maals, mij ziet u hierna niet
meer terug. U begrijpt toch
wel dat ik het nu voortaan in
het buitenland ga zoeken".
Uitspraak over veertien da
gen.
PETER VIERING
