el verdeeld
ver rapport
vertraagt voortgang overleg Midden-Oosten
Barbie in '72 in het geheim in Frankrijk
Rode Kruis:
Geen onderzoek
naar dood Horb
Oman geïnteresseerd in
Nederlandse wapens
Groenland: Onze
zeehonden jacht
is verantwoord
igeriaanse industrie vreest personeelstekort na exodus
Vlamingen boos over
toespraak koning Boudewijn
u/TENLAND
£eidóeSom<mt
WOENSDAG 9 FEBRUARI 1983 PAGINA 11
LESA GAAT
JOG GETUIGEN
SjHAU De voorzitter van de
j§ls verboden vrije vakbeweging
Tteit, Lech Walesa, is vanmorgen
|»aar Warschau gereisd om daar
jchtend op het algemeen militair
§se getuigen in een onderzoek naar
Irs van het .Comité voor sociale
lediging' (KOR). Eerder had hij
^rd omdat brieven waarin hij
pi verhoor werd opgeroepen niet
Etend waren. De zaak waar het
Jt Jacek Kuron, Adam Michnik,
Irnski en Henryk Wujec, die wor-
Ichuldigd van „samenzwering te-
§staatsveiligheid". Deze dissidente
pie al eerder waren geïnterneerd,
T vorig jaar september officieel
|rrest gesteld.
Man steelt post
met stofzuiger
WINNIPEG Een inwoner
van het Canadese Winnipeg
zal binnenkort voor de rechter
moeten verschijnen wegens
diefstal van post: ...met behulp
van een stofzuiger. De man
had net een brief in een PTT-
brievenbus gedeponeerd, toen
hij zich realiseerde dat de laat
ste zinsnede in de brief moest
worden veranderd. De man
ging naar huis, haalde zijn
stofzuiger en maakte aanstal
ten de brievenbus leeg te zui
gen. Toen hij twee brieven
van anderen te pakken had,
werd hij door de politie aange
houden.
VS: mensenrechten beter
onder rechtse regimes
WASHINGTON In landen met rechtse
regimes zijn de mensenrechten het afgelo
pen jaar over het algemeen verbeterd. On
der communistische regimes zijn de harde
omstandigheden doorgaans blijven bestaan.
Dit staat in het jaarrapport van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse zaken
over de rechten van de mens, dat gisteren
is gepubliceerd. Als een van de landen
waar het slecht met de mensenrechten ge
steld is wordt Suriname genoemd. Schen
dingen van mensenrechten komen ook
voor in onder meer Cuba, Grenada, Guya
na, Nicaragua, El Salvador, Guatemala,
Honduras, de Sovjet-Unie, Polen, Israël,
Libië, Iran, Vietnam en Zuid-Afrika.
Hitachi bekent diefstal
van computer-
geheimen bij IBM
SAN FRANCISCO De Japanse
elektronica-onderneming, Hitachi, is
gisteren verrassenderwijze door de
knieën gegaan voor een officiële
Amerikaanse aanklacht diefstal van
computergeheimen van de Ameri
kaanse firma IBM te hebben be
raamd. Eenzelfde aanklacht staat
evenwel nog uit tegen de Japanse
firma, Mitsubishi, en vier andere.
Hitachi bekende gisteren na maan
denlang bij hoog en laag te hebben
beweerd onschuldig te zijn. Hitachi
verklaarde zich bereid tot betaling
van een boete van 10.000 dollar om
te voorkomen, dat de zaak begin
april zou voorkomen.
„Syrië en PLO bereid
tot terugtrekking
troepen uit Libanon"
BEIROET De Libanese pre
mier Wazzan heeft gisteren ont
huld, dat hij schriftelijke garan
ties van Syrië en de PLO heeft
dat zij bereid zijn hun troepen
uit Libanon terug te trekken.
In een televisie-interview zei
Wazzan dat Libanon geen ter
mijn aan die terugtrekking had
gesteld, „omdat wij Israël ook
weg willen hebben". De Israë
liërs stellen nu voorwaarden en
wanneer zij tot terugtrekken
bereid zijn, zullen wij de aard
van de terugtrekking van de
drie partijen regelen, aldus pre
mier Wazzan.
MUSKAT Oman overweegt militair materieel in Neder
land te kopen en heeft dit besproken met minister Van den
Broek. Dit heeft de Omaanse onderminister van buitenlandse
zaken, Hammed al Batashi, verklaard.
Minister Van den Broek heeft gisteren in Muskat besprekin
gen gevoerd met de heerser van Oman, sultan Qaboes en met
de minister van buitenlandse zaken, Abdoellah. Van den
Broek is gisteravond laat uit in de Jordaanse hoofdstad Am
man aangekomen. Of Oman inderdaad in Nederland militaire
orders zal plaatsen hangt af van de ontwikkeling van de olie
prijs, aldus onderminister al Batashi, die hiermee suggereerde
dat de krediet voorwaarden het voornaamste probleem vor
men. De nauwe militaire samenwerking met Engeland en de
Verenigde Staten behoeft volgens de minister geen beletsel te
vormen voor een militaire samenwerking met Nederland.
|g van de voorpagina)
VIV In het 108
's tellende rapport
de drie rechters
leiding van opper-
Yitzhak Kahane
conclusie dat de Is-
he minister van de-
Ariel Sharon, moet
n. Hij hëeft de
lijke Falangisten
iming gegeven de
ilingenkampen
te trekken. De
sie meent dat het
jelijk is het veron-
ien van het gevaar
in slachtpartij" door
•r Sharon te recht-
„Er waren
profetische gaven
lig te weten dat er
:t gevaar bestond
n slachting toen de
listen de kampen
ïgingen", zo staat in
iport. De commissie
beschuldigt Sharon ervan
„een ernstige vergissing
en blunders" te hebben
gemaakt.
De bewindsman heeft het risi
co dat de Falangisten gruwe
lijkheden zouden begaan ge
heel genegeerd en schoot te
kort in zijn „humanitaire ver
plichting'" ervoor te zorgen
dat dit niet gebeurde, aldus de
commissie. Als Sharon niet
zelf opstapt moet premier Be
gin hem ontslaan, zo vindt de
commissie-Kahan.
De commissie spreekt van Be
gins onverschilligheid en stelt
dat hij door het gebrek aan be
trokkenheid „een zekere mate
van verantwoordelijkheid"
draagt. De commissie zegt de
getuigenis van premier Begin
niet te aanvaarden. Begin zei
niet beseft te hebben welke
gevaren er waren verbonden
aan de zuiveringsactie van de
Falangisten. Zware kritiek
had de commissie ook op een
reeks militairen.
Het lang en met spanning ver
wachte rapport over de rol
van Israël bij het bloedbad
sloeg gisteren bij de publicatie
in als een bom. Radio en tele
visie lichtten de geschokte na
tie in over de ernstige conclu
sies van de onderzoekscom
missie. Ook verzamelden zich
gisteren groepjes rechtse en
religieuze demonstranten voor
het bureau van de premier, die
Begin en Sharon moed toe
wensten.
Medewerkers van oppositielei
der Peres zeiden dat deze ver
der de consequenties die Begin
uit het rapport trekt, afwacht
alvorens over te gaan tot nade
re stappen. In de Arbeiders
partij eist men het aftreden
van het hele kabinet Begin, al
dus een partijlid.
De rechtse christenen in Liba
non hebben niét gereageerd op
het rapport. Palestijnse overle
venden en ook PLO-leider
Arafat hebben erop aange
drongen dat Sharon wordt te
rechtgesteld. In de VS hoopte
men dat de onderhandelingen
over Libanon door het rapport
niet worden vertraagd.
Rio klaar voor het carnaval
In Rio de Janeiro worden de laatste voorbereidingen getroffen voor de jaarlijkse carnavalsoptocht,
komende zondag. Even onstuimig als gedurende drie dagen carnaval, ging het er bij de verkoop
van de plaatskaartjes voor langs de route van de optocht aan toe. De vrouw op de foto probeert
ongemerkt onder het dranghek door te kruipen in een laatste poging zo'n kaartje te bemachtigen.
Wie daar niet in slaagt kan de optocht op de televisie bewonderen en zich daarna in het feestge
woel op straat storten.
BRUSSEL Groenlandse robbenjagers doden bij hun
jacht nooit baby-zeehondjes, maar uitsluitend volwas
sen exemplaren, in totaal zo'n 70.000. Die worden niet
.doodgeknuppeld, maar geschoten. Een kwart van de
Groenlandse bevolking moet van de zeehondenjacht
bestaan, voor hen zijn er geen alternatieve bestaans
middelen.
Met deze argumenten heeft een Groenlandse delegatie van
daag in Den Haag getracht de Nederlandse publieke opinie
duidelijk te maken, dat zijn land niet mag lijden onder de
anti-stemming die er in Europa is ontstaan tegen de zeehon
denjacht. De delegatie maakt een reis langs verscheidene Eu
ropese steden om te trachten duidelijk te maken dat de zee
hondenjacht voor Groenland van zeer groot belang is. „Ons
jagersvolk is ten onrechte het slachtoffer geworden van de
openbare mening in Europa. We zijn ervan overtuigd dat de
Europeanen niet moedwillig een van 's werelds oudste jager-
culturen wensen te vernietigen. Maar er bestaan talrijke mis
verstanden die de Groenlandse jagers ernstig nadeel berok
kenen".
PARIJS Klaus Barbie,
de voormalige chef van de
Gestapo in Lyon die mo
menteel in een Franse ge
vangenis zit, is in 1972 in
het geheim in Frankrijk
geweest. De toenmalige
Gaullistische regering zou
daarvan hebben geweten.
Dit zegt Mare Aron, een
cardioloog uit Lyon.
Als bron noemt Aron twee
hoge ambtenaren van het
Franse ministerie van binnen
landse zaken. Volgens hen was
Barbie naar Frankrijk terug
gekeerd voor besprekingen
met vroegere handlangers.
Een van die handlangers zou
het hoofd van de Vichy-militie
in Lyon, Paul Touvier, zijn ge
weest. Touvier kreeg later gra
tie van president Pompidou.
De militie waarover hij de
scepter zwaaide wordt verant
woordelijk geacht voor de
moord op vele joden en ver
zetsstrijders en zou de Gestapo
hebben geholpen bij het opspo
ren van verdachten. Volgens
Aron had de regering-Pompi-
dou goede reden Barbie niet te
arresteren: „Hij wist veel te
veel".
Klaus Barbie ontkwam op het
einde van de Tweede Wereld
oorlog naar Bolivia met de on
bedoelde hulp van het Rode
Kruis. De directeur van het
Internationale Comité van het
Rode Kruis in Genève,
Alexandre Hay, heeft dat gis
teren gezegd. „Zonder te we
ten wie hij in werkelijkheid
was, hielpen wij hem aan een
reispas. Het was een zuiver
humanitaire handeling. We
hebben honderden mensen ge
holpen die zonder paspoort za
ten en die een inreisvisum
voor een bepaald land hadden.
Barbie had onder de naam
Altmann een inreisvisum voor
Bolivia".
lMERLID ter beek na bezoek
HAAG „Ik ben
dellijk op Hans van
1 afgestapt om hem
mplimenten over te
En van Jasser Ara-
ïet Tweede-Kamer-
Aus ter Beek, net te-
<y )t het Midden-Oos-
een glimlach niet
Irukken. Die ge-
itdrukking komt
uit het feit dat een
week in de Kamer
lomen motie
le wenselijkheid van
ijke contacten tus-
lerland en de PLO
1 meer gevolgen
te hebben dan de
v Ter, de CDA'er Hans
jjfcérie van Weezei,
IF an hebben vermoed.
ig een bewijs van deze
legt Ter Beek een
laar van een Tunesische
I op tafel. „PLO-verte-
prdiger ontvangen op
trie in Den Haag", staat
ven het bericht. De
krant, een franstalige publica
tie, die Le Temps heet, is van
vorige week donderdag. Het
bericht betreft een gebeurtenis
van de dag daarvoor: de offi
ciële ontvangst op het departe
ment van Buitenlandse Zaken
in Den Haag van de in deze
stad gevestigde PLO-man
Khoeri.
„Deze ontvangst wordt door
de Arabische wereld gezien als
een doorbraak in het buiten
lands beleid van Nederland.
Wij denken weieens dat onze
opvattingen er niet erg veel
toe doen, maar dat is dus niet
altijd zo", aldus Ter Beek.
Relus ter Beek, voorzitter van
de vaste Kamercommissie
voor Buitenlandse Zaken, is
dit weekeinde teruggekeerd
van een achtdaagse reis door
het Midden-Oosten met een
delegatie van de Socialistische
Internationale (SI). Onder lei
ding van de Portugese oud-
premier Soares bracht de SI-
afvaardiging, die een voor
zichtig bemiddelende rol pro
beerde te spelen, bezoeken aan
Libanon, Jordanië. Israël en
Tunesië. In al die landen werd
gepraat met topmensen, zoals
de Libanese president Gemay-
el, de Amerikaanse afgezant
Morris Draper, de Jordaanse
kroonprins Hassan, premier
Begin en Yasser Arafat.
Met de laatste spraken de soci
aal-democraten gedurende
vier uur. Arafat bleek perfect
op de hoogte van het besluit
van het Nederlandse parle
ment én van de mogelijkhe
den, die dit biedt aan minister
Van den Broek (buitenlandse
zaken), die deze week is be
gonnen aan een reis door het
Midden-Oosten. „Geloof maar
dat er een gesprek komt tus
sen Van den Broek en een
PLO-vertegenwoordiger," al
dus Ter Beek. Hij legt uit dat
zo'n ontmoeting van groot be
lang is voor Arafat en diens
organisatie. „Als steeds meer
Westerse landen de PLO er
kennen, komt er op een mo
ment een situatie, waarin nie
mand meer, ook Israël niet,
om deze organisatie heen kan
bij de vredesbesprekingen," al
dus het PvdA-Kamerlid.
Somber
Over de totaalindruk van zijn
reis is hij niettemin heel som
Relus ter Beek
ber. „De zaak zit muurvast".
Het pessimisme van Ter beek
wordt nog beter begrijpelijk,
als men bedenkt dat ophouden
met praten in het Midden-
Oosten vrijwel gelijk staat aan
weer beginnen met schieten.
„Over de oorzaak van die pat
stelling kun je uren discussië
ren, maar uiteindelijk, met alle
begrip voor de speciale om
standigheden van Israël, moet
je toch tot de conlusie komen
dat het de regering-Begin is,*,
die een doorbraak in het vre
desproces in de weg staat",
meent Ter Beek. In het ge
sprek dat de delegatie met de
Israëlische leider had, is Ter
Beek daarvan overtuigd ge
raakt. Hij raadpleegt zijn aan
tekeningen. „Begin zei bij
voorbeeld: het Westen verspilt
zijn tijd als het denkt Israël te
overtuigen van de noodzaak
met die zogeheten PLO te on
derhandelen. Zelfs al die orga
nisatie Israël zou erkennen,
dan zou dat niets aan onze po
sities veranderen".
Begin had voorts heel duide
lijk gemaakt dat zijn land er
niet over piekert in te gaan op
de eis, „die alle Arabische lan
den" stellen, voordat begon
nen kan worden met de be
sprekingen over de toekomst
van de westelijke Jordaanoe-
ver. „Israël moet al zijn troe
pen uit Libanon weghalen.
Eerder wil men niet praten,
ook Egypte niet, ook Jordanië
niet". Maar ten aanzien van
Libanon heeft Begin nu juist
de eis op tafel gelegd dat Israël
in het zuiden op enigerlei wij
ze militair aanwezig'wil blij
ven, met enkele honderden
soldaten".
Volgens Ter Beek kan het niet
anders dan dat Begin erop uit
is de zaak te vertragen. „Zo
lang Israël niet weggaat uit Li
banon, gebeurt er nauwelijks
iets. In de tussentijd kan Begin
doorgaan met het bouwen van
nederzettingen op de West
Bank. Er wonen nu 20.000 tot
30.000 Israëliërs daar; straks
zijn het er 100.000. En tevens
trekken er voortdurend Pales-
tijnen weg, waardoor de ver
houding Palestijnen-Israëliërs
steeds minder ongunstig wordt
voor de laatsten. Als het aan
Begin ligt, geeft Israël dit ge
bied nooit echt op. Hij spreekt
ook nooit over de westelijke
Jordaanoever, maar over Ju
daea en Samaria, die volgens
het Oude Testament het hart
van het oude Israël vormen".
Reasan
Voorlopig ziet Ter Beek geen
verandering komen in de situ
atie. Israël is immers militair
machtiger dan ooit, nu het niet
alleen zijn zuidelijke maar ook
zijn noordelijke grens heeft
beveiligd. Vooral daardoor is
de meerderheid van de publie
ke opinie in Israël nog altijd
op de hand van Begin. Hoe
spijtig hij dat ook vindt, als er
nu verkiezingen in Israël zou
den worden gehouden, zou de
oppositie (Arbeiderspartij)
weer verliezen, verwacht Ter
Beek. „De Amerikanen zijn
dus de enigen, die iets zouden
kunnen doen. Maar doen ze
het ook? Iedereen zit af te
wachten wat president Reagan
wil. Als hij besluit zich weder
om kandidaat te stellen, kun
nen we het eigenlijk wel ver
geten. Reagan zal dan niet het
risico willen lopen de Joodse
stemmen te verspelen. Vindt
hij daarentegen één ambtster
mijn voldoende, dan is er wel
een kans(je) op een doorbraak.
Iedere Amerikaanse president
wil immers tenminste één his
torische beleidsdaad op zijn
naam hebben".
Relus ter Beek zegt vurig te
hopen dat het laatste het geval
zal zijn. „Want als Begin zijn
gang kan blijven gaan, dan zal
de PLO onvermijdelijk weer
terugvallen op een puur mili
taire strategie, met alle terreur
die daar bij hoort. Wat dat be
tekent, heeft de wereld al eens
meegemaakt".
RIK IN T HOUT
)S Terwijl de massale uittocht van illegale bui
lders in volle gang is, hebben vooraanstaande za-
ensen en politici in Nigeria het uitwijzingsbesluit
e regering gekritiseerd omdat dit zou kunnen re
ien in een tekort aan arbeidskrachten en schade
nen toebrengen aan de internationale betrek-
l het Nigeriaanse ministerie van binnenlandse zaken ge
schoold personeel respijt heeft gegeven tot 28 februari, zijn vele
timmerlieden, schilders en elektriciëns druk bezig hun spullen
te pakken en voorbereidingen te treffen voor hun vertrek. Als
gevolg daarvan ligt het werk in de meeste grote bouwbedrijven
al enkele dagen helemaal stil. Animo van werkloze Nigerianen
om het werk van de illegalen over te nemen lijkt tot op heden
niet erg groot.
De directeur van een in Lagos gevestigde bouwonderneming zei:
„Als de uitwijzing van illegale buitenlanders hier zo'n groot ver
schil zou uitmaken voor het werkloosheidsprobleem, dan had ik
hier wel rijen Nigerianen verwacht om het werk van de illega
len over te nemen. Maar het punt is dat er maar heel weinig
Nigerianen zijn die bereid zijn om dit soort werk te doen tegen
het loon waarmee de buitenlanders genoegen namen". Uit angst
voor een tekort aan personeel hebben vele werkgevers inmid
dels een werkvergunning voor hun illegale personeel aange
vraagd bij het ministerie van binnenlandse zaken. Of zij die ook
krijgen is niet bekend.
fENHEER
BRUSSEL De voorzitter
van de Vlaamse Volksunie,
Vic Anciaux, is boos over de
toespraak die koning Boude
wijn heeft gehouden op zijn
nieuwjaarsreceptie voor de
Belgische overheden. De ko
ning zei onder "meer dat de
Vlaamse en Waalse deelrege-
ring zich terughoudend moe
ten opstellen bij internationale
contacten omdat rivaliteit tus
sen verschillende overheden
de reputatie van het land in
ernstig gevaar kan brengen.
Anciaux beschuldigde de Bel
gische regering ervan „de
nieuwjaarsboodschap van de
koning te misbruiken om, on
der koninklijk gezag, uiterst
betwistbare politieke stellin
gen te laten verkondigen". De
stelling dat het buitenlands be
leid uitsluitend door de centra
le regering gevoerd kan wor
den, noemt Anciaux juridisch
onjuist.
GENEVE Het Internationale Comité van het Rode Kruis
(ICRC) in Genève heeft tegengesproken dat het een onderzoek
instelt naar de dood van majoor Roy Horb, die afgelopen week
dood in zijn cel in Paramaribo werd aangetroffen.
Volgens de officiële lezing heeft Horb, die was beschuldigd van
een plan Bouterse te vermoorden, zelfmoord gepleegd. Deze le
zing wordt van veel kanten betwijfeld. Een vertegenwoordiger
van het Rode Kruis heeft onlangs wel een bezoek gebracht aan
Paramaribo. Maar van een onderzoek naar de dood van Horb,
zoals het Surinaamse persbureau SNA had gemeld, is volgens
het Rode Kruis geen sprake.
De Surinaamse bevolking heeft gisteren nauwelijks gereageerd
op een oproep van de „Surinaamse Bevrijdingsbeweging, sectie
thuisfront" niet naar het werk te gaan en de kinderen van
school te houden. Uit de Surinaamse hoofdstad is vernomen dat
overal normaal gewerkt werd en scholen en winkels geopend
