der
wet
Graskarpers zijn bijtend
goud waard inVeense
begroeide bedrijfssloten
Middenstand van Sassenheim niet
enthousiast over eigen bijdrage
Ja
■Ei
AANLEG WINKELERF KAN IN JUNI STARTEN:
^"ËeidóeSouMi/nt
KLEIDENEetdóCGoU/tg/nldinsdag8februari1983 paginas
eester
"Morshuis
order
je belangstelling voor de
fting van het kantonge-
icht aan het Rapenburg
as bijzonder matig. De
eeste gedaagden hadden
jn dagvaarding gelaten
>or wat ie was en zorgden
voor, dat kantonrechter
i orshuis een zeer rustige
t ïhtend had. Al snel waren
verdachten „op" en kon
i rechter niets anders doen
in de zitting schorsen. Het
P|anbchten was op nieuwe ge-
Ükei|agden.
aseestal wordt de publieke
enzo^bune in zo'n situatie ont-
ie8e1imd, maar gisteren mocht
ePasyereen blijven. Er was na-
'n lelijk een groep school
's m*eisjes op bezoek. Hun le-
hte (gr was niet aanwezig. Die
vethy zijn leerlingen naar het
echtentongerecht gebracht en
°s n%s, in de veronderstelling
!"®n\t zitting tot een uurtje of
iaalf zou duren, weer naar
?e n}hool gegaan. Mr. Morshuis
n- Afsloot hem te vervangen.
resij vertelde in het kort hoe
1 's »t er op het kantongerecht
In toe gaat en gaf vervol-
"e 8ns toestemming voor het
f wennen van vragen.
*en jat voorstel zorgde voor
>arj 4el zenuwachtig gegiechel,
P ae aaT uiteindelijk trok er
*n de stoute schoenen aan
er d^ vroeg, terwijl ze wees
ft'j^lar de man die naast rech-
ierinj. Morshuis zat: „Wat doet
iteinfe meneer hier?" Die me
ien ejgr bleek de griffier te zijn
rzien^ de rechter vertelde wat
a en in griffier zoal doet.
oorts waren er nog vragen
s: „Wat gebeurt er
'rdachte kwaad wordt bij
;n vonnis?" en „hebben de
ichter en de officier van
ah stitie wel eens ruzie?"
11e vragen en antwoorden
Dok ferden afgesloten met een
rivitassale giechelbui.
week
he%pontaan
iar ir
i geiangezien zich weer een
wornar verdachten hadden
»t onjingemeld, kon de zitting
eganorden heropend. Een jon-
if 2feman stapte niets vermoe-
;oav<ind de zaal binnen, keek
gereomverbaasd naar de
g stahoolmeisjes, die bij het
'e Sten van het gezicht van de
begingen, spontaan begonnen
eiter giebelen. Een vermanend
diroord van meester Mors-
lavaliis („Nu is het weer se-
vaieus") zorgde voor enige
ude Ide. De betreffende jonge-
p vian was gedagvaard, omdat
an d(j zonder geldig plaatsbe-
leodajs was aangetroffen in
De Rn treinstel van de Neder-
c brmdse Spoorwegen (hij was
olenis zonder kaartje op de
/ondein gestapt). De jongen
Ankertelde, dat hij per se naar
!e jtmand toe wilde gaan,
felaar dat hij geen geld had
f uurn een kaartje te kopen,
araaiolgens hem was dat echter
elaanen probleem: „Je neemt
ren m je paspoort mee en dan
1 surield je je bij de conducteur,
ik. De schrijft je naam en
luwklres op en een tijdje later
jrchliren de NS een rekening
Ronduis." Hij zei, dat hij zich
irt hturig bij de conducteur
neentd gemeld en verklaarde,
ie uut het hem verbaasde dat
lazerij, in plaats van de reke-
len vng van de NS, een dag-
'an harding had gekregen,
odooir. Morshuis merkte heel
ip zatschuldig op, dat hij nog
m haioit van deze mogelijkheid
[et An betalen had gehoord.
opte klas vond het, getuige
merdt giechelsalvo, wel een
suzenrdige smoes. De rechter
gezebnd het vreemd, dat de
Beztngen geen acceptgirokaart
/ondid ontvangen. Volgens het
an vtssier had de zwartrijder
jden instens twee van dergelij-
us. kaarten moeten krijgen,
tiideat probleem werd echter
ïlfdeel opgelost. De jongen
in „Zeek een verhuislustig type
n bri zijn. Sinds hij gesnapt
et eeas in de trein, was hij al
t Haie keer van adres gewis-
n tld. De officier van justitie
van 5te een boete van zestig
en. ilden, rechter Morshuis
ft heas het daarmee eens. De
Dat ngeman, die wel vrede
een id met deze straf, vroeg
in Ie hij de rekening moest
11e Zldoen. Dat bleek op twee
iet oanieren te kunnen. Hij
ertrejn een acceptgirokaart af-
's Aachten of hij kon direct
carnitalen. De jongen koos
omljor het laatste. Dit tot op-
ers" phting van de officier van
'uikeïtitie, die opmerkte dat
l feit versturen van acceptgi-
chedataarten in dit geval een
ikenijzonder riskante zaak was.
ruik'Dordat de griffier hem het
a Rijiefje (met dit bewijs kan
,De an op de griffie betalen)
het ld kunnen overhandigen,
n hahs de jongen naar de deur
de \teneld. Rechter Morshuis
vervfip „Wacht even", de jon-
denvn draaide zich om, zei
t Delven naar de bank geld
jur Uen" en was verdwenen.
;rcarthter niet voorgoed, een
- inveine tien minuten later
j na&s hij alweer terug en
vooOrtte zestig gulden in de
rd nts van justitie,
•ren» KEES VAN HERPEN
BOU VAN DER MEER DEED ZES JAAR GELEDEN GOEDE
GOOI NAAR BUITENLANDSE WERKNEMERS
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of. schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12-22 44 op toestel 10.
Zelden heb ik gehoord
van een eigenzinniger
dier, dat het met z'n vis-
zijn niet zo nauw neemt,
als de graskarper. Het is
weliswaar een karper,
maar hij karpert hoogst
buitenissig. Stelt u zich
voor: een karper met een
absurde hang naar gras,
die desondanks net doet
alsof ie op school biolo
gieles heeft gehad en be
paalde beschermde soor
ten groen ontziet; een
piechem die woedend
luchtsprongetjes boven
het water maakt als ie
uitgehongerd is; die zo
kouwelijk is al is ie
een koudbloedig wezen
dat ie zich in onze
noordelijker streken als
geïmporteerde Chinese
exoot niet wil voortplan
ten (maar daarvoor, als
kleumende gastarbeider,
een warme en uitgekien
de kraamkamer heeft
gevonden in Nieuwe
gein); die zich 's winters
slapende houdt en
slechts in het zomersei
zoen enige werklust ver
toont, Welnu, zo'n stuk
ongein is een karper die
zich graskarper laat noe
men. Maar in feite is die
rare Chinese graskarper
z'n aanwezigheid in onze
Hollandse wateren goud
waard. Boudewijn
voor intimi en minder
omslachtigen Bou gehe
ten van der Meer, weet
er alles van. Hij is, met
nog twee broers, waar
schijnlijk de enige azale
akweker die geen graf
delvers, maar graskar
pers in dienst heeft. Vol
gens mevrouw Van der
Meer worden de karpers
gevoed met oud brood in
de zomer: „Een prachtig
gezicht, als iedereen er
naar komt kijken".
Al zes jaar lang opereren de
graskaipers bij de azaleak
wekerij van de fa. L.J. van
der Meer en Zn. aan de
Kerkweg en de Sotaweg in
Roelofa.rendsveen als zeer
gewaardeerde medewerkers
in de waterhuishouding. U
ziet op gezette tijden, in het
polderland, ongetwijfeld
wel mannen bezig met het
afsteken van slootkanten.
Enorme hoeveelheden ver
lept groen worden dan uit
de bagger gehaald en op de
kant gedeponeerd. Volgens
de aloude stelregel: een ie-
Bou van der Meer en 12-jarige zoon Maurice (met belangstelling voor het vak, en daarom zit hij op de tuinbouwschool) knijpen hun ogen dicht naar de
fotograaf. Ze kijken niet naar hun vijvergrote sloot, want de graskarpers vertonen zich toch niet, in hun winterslaap.
van der Meer (als je z'n rij
ke, overhangende kuif ziet,
zou je hem wel Bauduin
willen noemen) heeft die
reinigingskwestie anders
aangepakt. Bij hem op de
zaak is het een detache
ment graskarpers dat uit
zonderlijk werk levert en
alle overtollig groen in de
bedrijfssloten wegvreet.
Milieugevoeligheid
Bou zou z'n graskarpers
niet meer willen missen:
„Ze besparen me heel wat
werk en mankracht. Bo
vendien springen ze zuinig
om met beschermde water
planten: waterlelies, zwa-
nenbloemen en gele plomp.
Daar zwemmen ze om
heen", weet Bou te vertel
len. Nou, dat zegt niets over
de waterculturele milieuge
voeligheid van de graskar
per, die eventueel op z'n
tocht zou kunnen denken:
hé, een gele plomp, daar
moet ik van afblijven. Nee,
het is gewoon: wat een
graskarper niet blieft vreet
ie niet. En dat zijn toevallig
die spaarzame (harde) plan
ten. Maar waar die vissen
zich op uitleven zijn de
zachte onderwater-planten.
Ze zijn verzot op draadal
gen, kroos en flap. Waar
schijnlijk nog 't meest op
flap. Dat is dan hun „vla-
flip" na een portie kroos.
Alsof het van „de Chinees"
kwam.
„Als ze erg omhoog zitten",
aldus Bou van der Meer,
„springen ze soms een stuk
je boven de sloot uit om de
oeverbeplanting aan te vre
ten. En pas als ze werkelijk
uitgehongerd zijn, vergrij
pen ze zich aan de be
schermde harde waterplan
ten. Wanneer het echt zo
ver komt, betekent dat, dat
er gewoon te veel graskar
pers zijn uitgezet, en dan
moet een aantal van hen
naar elders worden overge
plaatst".
Afgesloten eenheden
In ons land is de exotische
graskarper er bij de gratie
van de OVB (Organisatie
voor Verbetering van de
Binnenvisserij) in Nieuwe-
gein, de Utrechtse „buiten
plaats". Daar wordt ver
meerderd en geselecteerd.
Belangstellenden in gras
karpers als schoonma
kers moeten zich tot deze
semi-overheidsinstelling
wenden als zij die vissen
willen uitzetten. Maar voor
een graskarper-vergunning
komt heel wat kijken. Je
mag pas zo'n schoonmaak
artikel in je water halen, als
er „echt" sprake is van een
schrijnend waterplanten-
probleem. De overlast moet
als het ware boven je hoofd
groeien. Buitendien mogen
de karpers slechts worden
uitgezet in „afgesloten een
heden", zoals een hele pol
der, of in sloten die door
middel van een hek- of
gaaswerk afgesloten kun
nen worden. En dan nog
komt er een uitgekookte
consulent van de waakzame
provinciale natuurbescher
ming om te beoordelen of
er door de graskarpers geen
natuurbelangen geschaad
kunnen worden. Men gaat
bij de overheid niet over
één nacht gras.
Zes jaar terug hadden de
gebroeders Van der Meer
een gedeelte van een sloot
afgesloten, ten behoeve van
een regenwaterreservoir.
Bou had toen al gehoord
van de heilzame werking
van de graskarper, en hij
meende als eerste in
aanmerking te kunnen ko
men voor een graskarper-
proef. De afgesloten stuk
ken sloot zaten boordevol,
de boel verstikkende, wa
terplanten, en de kwekers
zagen bijna geen kans die
overlast te verwijderen om
dat de kassen pal bovenop
de sloot stonden. De Van
der Meers kregen een ver
gunning voor het houden
van graskarpers; op het wa
terfront.
Bou heeft er nooit spijt van
gehad, want de resultaten
zijn nog steeds frappant:
„schone sloten vol prachti
ge waterlelies". Met moor
denaars op de kant. Be
ruchte graskarperrovers,
zoals de reiger, de aalschol
ver en de snoek, kregen
geen kans. Bijna alle kar
pers van zes jaar terug zijn
nog over. Gewoon omdat
ze, met hun vette buiken, te
groot zijn geworden voor
die viseters: er zijn er bij
van bijna 90 cm. lang. De
zes jaar geleden eveneens
uitgezette goudvissen
ook al zo Chinees als een
mandarijn hebben in elk
geval de vraatzucht van die
uitgekookte gluiperds niet
overleefd.
Polderwa tervrees
Onderzoekers met polder-
watervrees, bij de universi
teit van Nijmegen, dachten
dat de graskarpers het bio
logisch evenwicht in het
water in gevaar brachten.
„Nonsens", volgens drs.
Klapwijk van het Hoog
heemraadschap van Rijn
land; „kletskoek", zei ook
meneer Walder van de
OVB in Nieuwegein. Die
vrees is allang achterhaald.
Beide heren zeggen, inte
gendeel, dat de graskarper
te beschouwen valt als „een
interessant biologisch mid
del om geleidelijk water
planten te verminderen; in
derdaad is de graskarper de
beste methode".
Zeker vergeleken met an
dere schoningsmiddelen,
zoals daar zijn harken,
plantensnijders, baggerbeu-
gels, haken, maaiboten.
maaikorvers en chemische
middelen. Niettemin wijzen
beide meneren erop, dat de
gr askarpers tand „beheerd"
moet worden. Je moet die
vissen in de klauwen hou
den, zogezegd. Zitten er na
melijk teveel graskarpers in
een sloot, „dan wordt die
wel open, maar allerminst
schoon", is ook de ervaring
van Bou van der Meer: „De
vis eet veel planten, maar
produceert overeenkomstig
de inname ook hoeveelhe
den uitwerpselen, waardoor
een sloot, bij onvoldoende
„beheer", sterk verontrei
nigd kan geraken". Maar
dat is een overkomelijke
zaak, omdat uiteindelijk
Nieuwegein de aanmaak
binnen de perken kan hou
den.
Beschermers
Die graskarpers toch. Ze
krijgen een „10" van Bou.
En ook al omdat de azalea's
van Van der Meer binnen
Alkemade liggen, heeft de
gemeente zich verdiept in
de graskarpermaterie. Niet
zonder overleg te plegen
met de alom toeziende Ver
eniging Milieudefensie
Kerngroep Alkemade. Een
wat militant aandoende be
naming voor een stel men
sen die het beste met de
welvaart voorhebben in een
tijd van een nauwelijks in
te tomen „berekening-met-
het-zicht-op-morgen". En
fin, omtrent de graskarpers
met hun drukken van de
onderhoudskosten van de
vele sloten van Alkemade
is nog geen beslissing ge
nomen.
Maar laten de beschermers
uitkijken. Het voorbeeld
van Bou van der Meer
heeft nog meer schapen
over de dam doen komen.
„Door een hengelsportvere
niging zijn graskarpers al
uitgezet in een groot deel
van de Blauwe Polder. Ook
in de Hoogmadese Polder
en de Noordzijderpolder in
Noordwijkerhout zwemmen
al heel wat graskarpers.
Uitgezet op initiatief van
het waterschap, om de slo
ten minder frequent te hoe
ven schonen".
De graskarpers verenigen
zich; als „chars" en uitpoet-
sers. Het gaat ze naar den
vleze in ons waterland. De
proeven bewijzen dat En
dan nog: een landelijke
werkgroep begeleidt de
graskarpers en beoordeelt
hun effecten op de water
kwaliteit. We moeten wel
uitkijken natuurlijk; de
glaskarpers niet te veel in
de watten leggen. Want in
een mum van tijd nemen ze
de plaats van honderden
arbeidskrachten in.
SASSENHEIM Na drie
inspraakronden willen B
en W van Sassenheim dat
in juni begonnen kan
worden met de aanpak
van de Hoofdstraat: de
aanleg van een winkelerf
en het aanpassen van de
verkeerscirculatie. Aan
het eind van het jaar ver
wacht men het karwei ge
klaard te hebben. Dat
stelde wethouder E. Key-
ser gisteravond tijdens een
goed bezochte informatie
bijeenkomst over het plan.
Het grote punt bleef ook
gisteravond de financie
ring van het plan. Door de
ondernemers werd wel
duidelijk gemaakt dat
men er in deze econo
misch slechte tijd niet veel
voor voelt een bijdrage in
de kosten te leveren.
Volgens wethouder Keyser
denken B en W aan de volgen
de verdeling van de lasten:
vijftig procent komt via een
subsidie van het ministerie
van Economische Zaken (mits
voor 15 juni een begin met het
werk is gemaakt), een kwart
betaalt de gemeente en het
resterende kwart moeten de
ondernemers opbrengen. Dat
ïkan door een vrijwillige bij
drage via de Ondernemers
Vereniging Sassenheim (OVS)
of door het van gemeentelijke
zijde opleggen van een baatbe
lasting. Naar schatting gaat het
project 1,4 miljoen gulden kos
ten, hetgeen betekent dat de
ondernemers 370.000 gulden
op tafel zouden moeten leggen.
Verdeeld over ongeveer 100
ondërnemers (inclusief post
kantoren, banken en dergelij
ke) komt dat dus op een bij
drage van tussen de 3.500 en
4.000 gulden per ondernemer.
Volgens de voorzitter van de
ondernemersvereniging in
Sassenheim, Van Leijen, is dat
te veel voor de winkeliers.
„Vanaf 1979 hebben wij een
inkomensdaling gehad. Er is'
geen groep die zoveel moet in
leveren. In 1981 is onze inko
mensdaling ongeveer vier pro
cent geweest en de prognose
over 1982 is elf procent. Amb
tenaren voeren al actie voor
een daling van 1,68 procent".
Wethouder Keyser stelde
daarop best een iets lagere bij
drage van ondernemerszijde te
willen verdedigen bij het col
lege en de gemeenteraad als
die bijdrage maar vrijwillig
komt. Het alternatief is de in
voering van baatbelasting.
Daarmee zou het benodigde
bedrag door de gemeente kun
nen worden voorgeschoten en
in een periode van bijvoor
beeld tien jaar kunnen worden
geïnd bij de ondernemers, zij
het dat dat bedrag verhoogd
zou worden met een renteper
centage.
Aantrekking
„Ook voor de winkeliers is het
winkelerf van groot belang,
omdat het aantrekkingskracht
uitoefent op consumenten. Bo
vendien stijgt de waarde van
de panden. Tevens is het zo
dat Sassenheim is overbewin-
keld: er zijn te veel winkels
voor alleen de Sassenheimse
bevolking. We moeten dus
proberen ook mensen uit de
regio aan de Sassenheimse
winkels te binden en de con
currentie aangaan met winkel
centra uit omliggende plaat
sen", stelde de wethouder. On
dernemers hebben het ge
meentebestuur naar aanleiding
van de overbewinkeling al
eender slecht management
verweten, omdat de gemeente
het mogelijk heeft gemaakt
dat er te veel winkels zijn ge
vestigd. Volgens de wethouder
zijn daaraan ook de onderne
mers schuldig omdat zij van
dubbele bestemming, bijvoor
beeld woonhuis/winkel, ge
bruik hebben gemaakt door er
winkels te vestigen.
De winkeliers zullen overigens
de komende week, maandag-,
woensdag- en donderdagmid
dag hun opmerkingen over.
het plan kunnen m<&en. Ook
zal aan de hand van de in
spraak en de financiën beke
ken worden of het gedeelte
van de Oude Haven bij het to
tale plan wordt betrokken. Dat
gebeurt op verzoek van onder
nemerszijde. Ook wordt bin
nenkort een hoorzitting ge
houden voor de marktkooplie
den omdat volgens het plan de
weekmarkt verhuisd van de
J.P. Gouverneurlaan naar de
Hoofdstraat
De kleine moeite van het aanbrengen
van een nieuwe abonnee voor deze
krant wordt nu graag beloond met een
replica vein het vertederende
schepseltje ET, uit de gelijknamige
film.
Naam_
van de Leidse Courant
3 nieuwe abonnee
Adres
Postcode/Plaats_
Betaald wordt Dper maand (met automatische afschrijving)
per kwartaal
Stuur een ET naar:
Naam
Adres
Postcode/Plaats_
T el ef oon
Stuur deze bon in open envelop - geen postzegel plakken -
naar: Leidse Courant, antwoordnummer 232,
2500 VG Den Haag
