MERCEDES 190-190E:
Overijssel krijgt honderd trekkersh utten
Japans gereedschap
Een goede warme
maalti jd voor f 2,50
Bijenkorven Chinese toko
Brillenmode
toppunt van automobielbouw
Nog voor de komende Pink
sterdagen zullen in de provin
cie Overijssel de eerste zgn.
„trekkershutten" officieel in
gebruik worden gesteld. Deze
eenvoudige houten onderko
mens bieden wandelaars, fiet
sers en eventueel ook kanoërs
en automobilisten onderdak
voor drie a vier tientjes per
hut. De trekkershutten ko
men te staan op campings, die
langs bestaande fiets- en wan
delroutes in Overijssel zijn ge
situeerd.
Vorig jaar oktober lanceerde
gedeputeerde drs. J. Dijkema
de suggestie om in Overijssel,
dat voor een belangrijk deel
haar inkomsten uit het toeris
me haalt, dergelijke trekkers-
hutten te bouwen. Dat zou
moeten geschieden naar
Noors en Zweeds voorbeeld,
waar men deze „houten ten
ten" als eenvoudig overnach
tingsplaats reeds kent.
De reacties op die plannen
waren dusdanig positief dat
besloten werd spoed achter
het plan te zetten. De provin
cie zocht contact met de Re-
cron, een organisatie waarbij
veel recreatie-ondernemers
en -ondernemingen zijn aan
gesloten en dat resulteerde in
een concreet project, dat in
speelt op de toenemende be
hoefte aan goedkope over
nachtingsmogelijkheden in ei
gen land. Dit jaar zullen in
het kader daarvan honderd
trekkershutten op Overijssel
se kampeerterreinen worden
gebouwd in groepjes van drie
tot vijf per camping.
De provincie Overijssel stopt
150.000,- in het project. De
hutten komen op f 9.000,- per
stuk, maar de campinghouder
kan ze via de Recron kopen
voor 7.500,-. De resterende
1.500,- past de provincie
Overijssel bij, wat betreft de
eerste honderd hutten.
Volgens gedeputeerde Dijke
ma wordt met deze investe
ring niet alleen de toeristische
infrastructuur in Overijssel
versterkt, maar heeft het ook
betekenis voor de werkgele
genheid. Voor de bouw van
de honderd hutten is er, om
gerekend, gedurende vijf
maanden werk voor zestien
personen. En dat moeten
werkloze jongeren zijn, is
door de provincie als voor
waarde gesteld.
De houten hutten zijn een
voudig van opzet. Op de onge
veer vijftien vierkante meter
komen twee stapelbedden,
een tafel en twee banken te
staan. Dat alles is goed voor
vier personen. Voor sanitair is
de „trekker" aangewezen op
de faciliteiten die de camping
te bieden heeft. Het is de be-,
doeling dat de hut niet langer
dan twee of drie nachten door
een gezin of groep gebruikt
wordt.
Verwacht wordt, dat het pro
ject spoedig navolging zal vin
den in andere provincies.
De boekingen en reserverin
gen voor deze trekkershutten
zullen via de VVV's lopen.
CONSUMENTENINFORMATIE
Kan en mag er bezuinigd worden op de dagelijkse voeding?
Een actuele vraag, waarop zowaar een positief antwoord moge
lijk is. Hoe dat kan en ook hoe men daarbij nog gezond én lek
ker kan eten, staat in de brochure „Goed eten voor weinig
geld", een uitgave van het Voorlichtingsbureau voor de Voe
ding en het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting.
In de brochure zijn door het Voorlichtingsbureau voor de Voe
ding suggesties uitgewerkt voor de drie hoofdmaaltijden. Het
NIBUD berekende daarvan de kosten voor 1982 en schatte de
prijzen voor 1983 en 1984. Het resultaat: voor de 42 menu's
komt een gemiddelde prijs uit de bus van f 3,- per persoon
voor een goede warme maaltijd. Het kan zelfs nog voor minder
geld: ook voor gemiddeld f 2,50 zijn er nog voldoende moge
lijkheden. Telt men daarbij nog de kosten van de broodmaaltij
den en de tussendoortjes, dan blijkt dat een bedrag van f 5,50
tot f6,50 per dag/per persoon voldoende is voor een gezonde
voeding.
Volgens het Voorlichtingsbureau voor de Voeding tonen de
menu's aan dat, ook al is er weinig geld te besteden, er vol
doende variatie is en het niet elke dag „gehakt" hoeft te zijn
wat de pot schaft.
De brochure is niet alleen bedoeld voor particulieren, maar
ook voor hulpverleners die in hun werk te maken krijgen met
gezinnen in financiële problemen. Daarnaast kan de brochure
een hulpmiddel zijn voor docenten bij hun lessen.
De brochure is te verkrijgen door overmaking van f 3,- (incl.
f 1,50 portokosten) op giro 4323700 tnv het Voorlichtingsbu
reau voor de Voeding in Den Haag, onder vermelding van
„Goed eten voor weinig geld".
Shuifsystemen buitenkozijnen.
Laat het kozijn maar schuiven
Ramen en kozijnen vervangen is niet ieders karweitje. Er
komt vakkennis aan te pas en gaat men naar de vakman dan
kan het wel even duren. Het is maatwerk op bestelling en
daardoor vrij pittig in prijs. Niet in de eerste plaats door het
toegepaste materiaal; veel meer speelt het kostenaspect een rol.
Nederland kent geen standaardisering qua maatvoering op het
gebied van ramen en buitenkozijnen. Schoenmaker B.V. in
Amsterdam zegt: „laat het kozijn maar schuiven".
Speciaal voor doe-het-zelvers is er een driekwartfabrikaat, het
schuifsysteem buitenkozijn, op de markt gebracht. Het gaat om
een seriematig geproduceerd kozijn, dat iedereen met behulp
van een duimstok, potlood, zaag en schrijfhaak op maat kan
maken door uitsluitend haaks te zagen. Daarna kan het simpel
weg in elkaar worden geschoven en nauwkeurig. Daardoor
zorgen de fabrieksmatige houtverbindingen. Met het slimme
schuifsysteem moet het kinderspel zijn, zo meent de fabrikant.
Qua profilering is het universeel en daardoor geschikt voor ra
men, deuren, enkel- en dubbelglas, e.d. Tussenstijlen en -dor
pels geven geen problemen. De produkten - in de dhz-zaken,
bouwsupers te koop - zijn voorzien van zeer duidelijke handlei
dingen met tekeningen. Inl. 020-86.31.51.
PRIJZIGE BRANDSTOF
Een produkt waarover zich het Nationale Italiaanse Houtinsti
tuut lovend uitlaat is „Calorwood", een milieuvriendelijke
brandstof voor kachels dat per 15 kg 14,95 kost. Het is een
alternatief voor hout, doch wordt samengeperst van natuurzui
vere houtdelen zonder bindmiddelen met een hoge verbran
dingsgraad en een gemiddelde brandduur van 90 minuten per
kg. Dat komt neer op een gulden per uur-kilogram en mag dus
onder het hoofdstuk alternatieve brandstoffen prijzig genoemd
worden.
CcidócSouoarit
VRIJDAG 4 FEBRUARI 1983 PAGINA U
Chinese handpop
pen met uitzonder
lijke expressie.
Op de expositie
„Het verbazende
China" zijn deze
terra cotta repli
ca's van de „Sol
daten van keizer
Qin (bouwer van
de Chineese muur)
te zien
Dit onderaardse
„kleileger" is een
van de opzienba
rendste archeolo
gische opgravin
gen van deze eeuw
op de plaats waar
in 1974 de boeren-
brigade van een
volkscommune
naar water boor
de. (Qin. die erg
bang was voor de
dood zette
700.000 dwangar
beiders aan het
werk om een do
denwacht te ma
ken).
De Nederlandse Bijenkorven
zullen tot 21 maar door de
monstraties, tentoonstellingen
en exclusieve aanbiedingen
een grootse China-manifesta-
tie presenteren, waarop de be
zoeker nader kennis kan ma
ken met cultuur, handel, am
bachtelijke nijverheid en
kunst van dit immense land.
Een expositie apart is de film
van Steye Raviez, die onlangs
een reis door dit land maakte.
Behalve het land van de zijde
(prachtige puur zijden blazers,
tricot gebreide T-shirts, zak
doekjes en crêpe de chine per
meter voor 8,-) behoort het
poppenspel tot de volkskunst.
Het Chinese poppentheater
heeft een traditie van ca.
3.000 jaar. Bijna zo oud is het
verhaal van Yang Shih, die
poppen met beweegbare on
derdelen maakte, zo levens
echt, dat keizer Mu-wang tij
dens een voorstelling kwaad
werd omdat hij dacht dat ze
als kleine mensjes zijn gelief
de vrouwen trachtten te ver
leiden. Een van de poppen
moest ter dood worden ge
bracht. Tenslotte kwam hij
erachter dat de fatale mensjes
niet „echt" waren, maar zijn
hofdames mochten toch niet
meer gaan kijken. Het Chine
se poppentheater kent vier
soorten poppen: handpoppen,
marionetten aan draden en
aan stokjes en schimmenpop-
pen. De stukken die ze opvoe
ren hebben meestal sagen, le
genden en liefdesgeschiede
nissen tot thema. Het stuk
„Reis naar het Westen", zeer
geliefd en bekend, gaat bij
voorbeeld over de avonturen
van een Apenkoning die naar
India reist. Tijdens de China-
actie kan men met alle pop
pen en maskers en met de
verhalen die bij het toneelspe
len gebruikt worden, kennis
maken. Popen en maskers
zijn ook te koop. Martin Bob
bink geeft met zijn „Chinese"
poppenkast enkele voorstel
lingen om 14.00 en 15.30 uur,
in Den Haag op 9 februari,
Amsterdam 12 februari en
Rotterdam 16 februari. Ver
der zijn er tal van Chinese ac
tiviteiten, met als doel „de
vriendschap tussen het volk
van onze twee landen te be
vorderen", aldus de zaakge
lastigde van de Volksrepu
bliek China in Nederland, de
heer Guo Lie tijdens de offi
ciële opening van de manifes--
tatie.
TINY FRANCIS
Veilig met
autogas
„Gas-te-boek" is de titel van
de voorlichtingsfolder van de
Vereniging Technische Com
missie Vloeibaar Gas, waarin
een overzicht van de belang
rijkste Wetenswaardigheden
rond het rijden op autogas,
met het accent op het veilig
tanken. De informatiefolder is
bedoeld voor iedereen die op
autogas rijdt of dat mogelij
kerwijs gaat doen. Om het le
zen van de folder te stimule
ren is er een prijsvraag aan
verbonden. De folders zullen
via wegverkeerspunten en in-
bouwstations worden ver
spreid.
Deze bril, Atrio, moet het ko
mende voorjaar een nieuwe
trend in de brillenmode inlui-»
den. Opvallend is, dat het
nylon draadje waarmee de
glazen worden bevestigd in
een zelfde kleur is gemaakt
als het montuur, waardoor
een modieus effect ontstaat.
Elk model is uitgevoerd in
doublé, wit metaal en twee
modetinten. Kenmerkend
voor deze bril is verder dat
hij door het gebruik van ver
schillende nieuwe materialen
zeer dun gemaakt kan wor
den waardoor hij licht en
toch sterk is en er een groot
draagcomfort ontstaat.
Eindelijk is de kleine Merce
des, na jarenlange speculaties
die soms de wildste vormen
aannamen, dan nu officieel
voor het voetlicht getreden.
Uiterlijk een flink verkleind
S-klasse model, aangedreven
door varianten van de enige
tijd geleden vernieuwde 200-
motor. Een klassieke Merce
des, niet helemaal gelijk aan
de andere modellen, maar op
het eerste gezicht toch zeker
niet wezenlijk anders. Wat
zou je ook anders moeten
doen als je er stilletjes van
overtuigd bent de beste auto's
ter wereld te maken?
Het verschil in afmeting tus
sen de nieuwe 201-serie en de
123-serie is zo'n beetje gelijk
aan het verschil tussen een
123- en 126-model. Met ande
re woorden: zoveel als de 200-
280 reeks kleiner is dan de S-
klasse, zoveel is op zijn beurt
de 190 kleiner dan wat tot nu
toe de „kleine" Mercedes was.
In afgeronde cijfers schelen
d drie modellen steeds 1,5
decimeter in wielbasis en drie
decimeter in totale lengte.
Hoewel de type-aanduidng
190 zou doen denken aan een
nieuwe motor, blijkt de
krachtbron van het nieuwe
model op vele punten gelijk
aan de 200-motor van 1997
cm3. Je zou kunnen stellen
dat de eenvoudigste 190 een
geknepen 200-motor heeft en
de 190E een iets opgevoerde
variant; weer in cijfers uitge
drukt 66 kW-90 pk voor de
190, 80 kW-109 pk voor de 200
en 90 kW-122 pk voor de
190E. Ook de uitrusting en
uitvoering van de nieuwe se
rie is zeer vergelijkbaar met
die van de al bekende model
len. Hoogstens zou je relatief
gezien de 190-serie, omdat het
een kleiner model is, daarmee
kunnen betitelen als comple
ter dan de 200-serie. Rekent u
er overigens niet op dat een
Mercedes nu ineens wèl bin
nen uw budget zal vallen,
want, hoewel de prijs zoals
gebruikelijk nog niet bekend
werd gemaakt, veel goedko
per dan de 200-serie zal de 190
niet zijn.
Technische details
Het bovenstaande zou doen
vermoeden dat Mercedes
zichzelf alleen maar concur
rentie aandoet met deze 190.
Eigenlijk is dat ook wel zo,
maar niet omdat de 190 zo
weinig verschilt van de ande
re modellen. Integendeel, on
derhuids verschilt hij juist
veel, al is het niet in de
hoofdlijnen, maar in talloze
technische details. Het eerst
valt dat op aan de wielophan
ging, waarbij Mercedes duide
lijk andere wegen is ingesla
gen. De voorwielen hebben
een soort „half-McPherson"
ophanging, met driehoeksar-
men onderaan afgesteund met
een demper-element. De veer
ligt hier echter niet om de
demper heen, maar er naast.
Daarmee kon ruimte worden
gewonnen in de motorruimte,
waar de krachtbron iets ge
kanteld staat om de neus van
de wagen langer te kunnen
maken. Door een uitgekiende
ophangingsgeometrie, met on
der meer achterover staande
demperpoten, kon ook deze
wielophanging een duidelijk
anti-duikeffect veroorzaken.
Is de ophanging vooraan on
gebruikelijk, bij de achterwie
len vinden we een wel heel
aparte oplossing. In tegenstel
ling tot de al sinds jaar en dag
gebruikte schuingeplaatste
driehoeksarmen veren de
achterwielen nu onafhanke
lijk aan een systeem met
maar liefst vijf armen aan
elke kant. Twee daarvan
staan dwars, de andere drie
zijn ruimtelijk verdeeld
schuin naar voor geplaatst.
Hierdoor kan geen enkele on
gecontroleerde wielbe weging
plaatsvinden, worden rem- en
acceleratiemoment opgevan
gen, is toch een soepele vering
mogelijk en wordt bovendien
zo min mogelijk ruimte ge
bruikt (ook hier zijn veer en
demper weer gescheiden). Je
zou haast zeggen dat in verge
lijking met deze creativiteit
schijfremmen rondom een
wat simpele oplossing zijn; als
extra kunnen deze dan ook
met ABS worden uitgerust.
S-klasse als voorbeeld
Bij het carrosserie-ontwerp
stond natuurlijk de S-klasse
model,, die in dat opzicht zo
wel technisch als esthetisch
veel lof kreeg toegezwaaid.
Door het al genoemde kante
len van de motor kon een
duidelijk lagere neus worden
toegepast. Bij een overigens
vergelijkbare lijnvoering
kwam daardoor de Cw op 0,33
(S-klasse Cw 0,36), een
prestatie die gerust vergele
ken mag worden met wat
Audi bij de 100 realiseerde.
Het is immers een heel nor
maal en harmonieus ogende
sedan, die niet eens de door
Audi toegepaste gladde over
gangen tussen carrosserie en
beglazing heeft. De enige
„concessie" aan de windtun
nel is het gebruik van een
centrale ruitewisser, die min
der luchtweerstand oplevert
dan twee exemplaren. Ook op
het gebied van gewichtsbespa
ring kan Mercedes zich met
Audi meten (voor de duide
lijkheid: in grootte is de Audi
100 niet met de 190-, maar
met de 200-serie vergelijk
baar). De 190 weegt maar
liefst 260 kg. minder dan de
200 en is daardoor met zijn
1.080 kg. niet meer de zwaar
gewicht die Mercedessen
vroeger in hun klasse waren.
Logischerwijs is dat in "de
prestaties terug te vinden. De
190 is duidelijk sneller dan de
200, evenzo is de 190E een
230E de baas. Ook bij het ver
bruik realiseren de nieuwe
lingen beduidend betere
waarden, waarbij volgens
ECE-cijfers de 190E zelfs iets
zuiniger is dan de 190. In de
praktijk zal dat niet blijken,
doordat de inspuitversie oget-
wijfeld sportiever zal worden
bereden. Niettemin moet 1:10 iory
a 12 voor beide versies mak- e rt
kelijk haalbaar zijn. an
m.
d<
Elektronische regeling ctu«
'eer
Laatstgenoemde cijfers tonen n
wel aan dat de 200-motor die har
in 1980 werd gepresenteerd, 9.30
een modern aggregaat is, hoe- eel<
wel hij geen enkel opzich op- rgo(
vallend constructiedetail 962,
heeft. Om er een 190-motoraal
van te maken werd hij watledï
geknepen (nokkenas, klepdia- .ich
meters), de 190E heeft in we
zen een 200-motor met inspui
ting. De bijzondere zuinigheid
van dit type is te danken aan
extra verfijning van de Bosch
K-Jetronic injectie. Behalve
de normale mechanische
geling (met luchtmeetflens)
werd er een elektronische re
geling toegevoegd, die bij af
gesloten gasklep de benzine
toevoer onderbreekt en een
acceleratiepomp-effect kan
geven, zodat het mechanische
deel van de regeling armer
kan worden afgesteld. Stan
daard is de motor gekoppeld
aan een vierbak, als extra is
er een vijfbak of vierversnel-
lingsautomaat. Al deze trans
missies zijn de nieuwste ver
sies met langere overbrengin
gen, zoals ze ook in andere
modellen worden toegepast.
De besturing is standaard niet
bekrachtigd (als extra lever
baar) en heeft een variabeleten
overbrenging als nieuwtje. Bijïen
rechtuit rijden moet hij dus^yz
iets gevoeliger zijn, maar degar
maximale stuuruitslag van!
vijf omwentelingen laat zien^g
dat hij bij parkeren wel ergr i
indirekt werkt. Nu zal bij het' Cl
zoveel lagere wagengewicht
een stuurbekrachtiging niet.p
zo nodig zijn als hij bij de 200»C
feitelijk al wel is.
ICF
Verbazend 6.0
In het algemeen valt trou
wens over de uitrusting niet
te klagen. De bestuurdersstoel 7 0
is in hoogte verstelbaar, stan
daard heeft ook de 190 halo- 3 2
geen mistlampen vóór en bij
voorbeeld gescheiden tempe-r^p
ratuurregeling voor de ver-g 5
warming links en rechts. In
wezen is de gehele interieu
rinrichting een stilistische va
riant op het bekehde 200-inte-
rieur; hoogstens zijn de zitele-9 2
menten in het nieuwe model
(gelukkig!) wat dieper gepro
fileerd. De lijst van beschik-^
bare extra's vertoont evenminjoj
veel verschil. Of het moet eeng g
detail zijn, zoals elektrische^
bediening voor de rechterQ.2
buitenspiegel (veel prakti-
scher dan de tot nu toe gehan-1 -j
teerde mechanische verstel
ling, waar je als bestuurder
natuurlijk nooit bij. kunt).
Kortom: elke Mercedes-rijder
zal zich in de 190 meteen
thuis voelen. De technische
verbeteringen schijnen echter
niet minder dan verbazend te
zijn. Als Daimler-Benz dus al
de beste auto's ter wereld
bouwde, dan moet dit het
summum der automobielbouw
zijn. 1.5
Ergonomisch gevormde, comfortabele zitplaatsen, een overzichtelijk verblindingsvrij dashboard
en functionele bedieningshandels, kenmerken de bestuurdersplaats van de nieuwe Mercedes
190-190E-serie.
electrisch gereedschap - boor-
schroevedraaiers van Makita
munten uit in kwaliteit en
prijs. De nieuwste machine is
schakelbaar op twee snelhe
den (300 en 1050 toeren per
minuut) heeft vijf verschillen
de koppelingen en rechts- en
linksom omkeerbaar. De op-
laadtijd is één uur en dan gaat
het toestel 400 schroeven of
430 gaten boren mee. Met
accu en oplader en een dubbe
le schroevendraaierbit komt
de aanschaf op 472,-.
Uit de concurrentieslag rond
vlakschurmachines komt de
Japanse onderneming qua
kwaliteit en prijs goed tevoor
schijn. Voor 219,- (en dan
betreft het een adviesprijs)
wordt een professioneel toe
stel op de Nederlandse markt
gebracht. Bovendien heeft de
machine een (extra) vermo
gen van 200 watt, een schuur-
zool van 93 bij 185 mm en een
lengte van 23 centimeter. Het
gewicht bedraagt 1,35 kg. Er
wordt een dubbele set schuur
papier bijgeleverd en dat doet
niet iedere fabrikant.
Het Japanse merk Makita
heeft van de 125 mm haakse
slijpmachine een handzaam
toestel gemaakt met een rela
tief laag gewicht (met één
hand te bedienen), een 850
watt vermogen en voor
448,-. Er worden talloze ac
cessoires bijgeleverd.
Oplaadbare - dus snoerloos
Oplaadbare boor-schroeven-
draaier
