i f fff 1 IN EN OM DE KAS Verse asperges in hartje van de winter Poetsapparaat voor de auto Voorlichting [J over stress L bij huisvrouwen^ Bollenkwekers lijken weer in collegebanken te moeten CONSUMENTENINFORMATIE CeidóeScHwant WOENSDAG 26 JANUARI 1983 PAGI1 Wie genoeg heeft van het met hand en doek uitwrijven van de autowas, kan dit nieuwe poetsapparaat een uitkomst zijn. In tegenstelling tot andere poetsapparaten maakt dit Ameri kaanse type geen draaiende, maar een heen-en-weer gaan de beweging. Lakbeschadigingen zouden daarmee tot het verleden gaan behoren. Het 12-volts apparaat is erg licht en kan door middel van het zes meter lange snoer gemakkelijk verbonden worden met de sigarettenaansteker van de auto. Er worden twee doeken bijgeleverd; één voor het in- en één voor het uitwrijven. Twee LOI-cursussen voor verzorging van 't uiterlijk De Leidse Onderwijsinstellingen zijn gestart met de cursussen „Schoonheidsverzorging" en „Make-up en verzorging". Twee cursussen „met als doel kennis en vaardigheid te ontwikkelen op het gebied van de totale lichaamsverzorging en de verzor ging van het uiterlijk. De cursus Schoonheidsverzorging be handelt onder meer massagetechnieken, bewegingsoefenin gen, voeding, zonnebank en sauna. Ook het zelf maken van preparaten komt aan de orde. Verder is er aandacht voor kle ding, mode, haar en haardracht, parfum en make-up. Wie de cursus Make-up en verzorging volgt moet al binnen korte tijd kunnen kiezen uit de grote hoeveelheid produkten die de markt telt. De cursus leert verder hoe die middelen het beste te gebruiken zijn en gaat verder in op de basisprincipes van lichaams- en gelaatsvormen en van de kleurenkunde. Verder informatie over voeding, kleding, beweging en gezon de leefgewoonten. Grootbeeld polstelevisie Voor een bedrag van iets minder dan 1500 wil het Ja panse Seiko-concern nog in de loop van dit jaar een tele visie-horloge op de Europese markt brengen. Het apparaat bestaat uit drie onderdelen: een gecombineerde stereo- ontvanger en een tv-ontvan- ger die in de binnenzak past, een koptelefoon met inge bouwde antenne en een beel- scherm/horloge met polsband. Hoewel het beeldscherm 2,5 bij 1,7 centimeter groot is, verzekert de fabrikant dat het beeld haarscherp en contrast rijk is zelfs in fel zonlicht. Boven het televisiebeeld be vinden zich de tijdsaandui ding, datum, stopwatch en wekker. De ontvanger weegt nog geen twee ons en past ge makkelijk in de binnenzak van een jas. Sli jtweerstand parket dikwijls niet best SfU r - het kor* Het is niet best gesteld met de slijtweerstand van de meeste merken parket. Bij een onder zoek van de Stichting Verge lijkend Warenonderzoek naar 37 typen zelf te leggen parket, waarbij vooral de afwerking van de toplaag zwaar meetel de, konden slechts drie mer ken het predikaat „goed" meekrijgen. Bovendien ble ken van de 27 afwerkmidde- len slechts twee soorten goed te zin. De rest werd als matig tot slecht beoordeeld. Daarbij blijken de middelen vaak schadelijke stoffen te bevatten zoals xyleen en tolueen, zon der dat de verpakking daar voor waarschuwt Ook van de onderhoudsmiddelen mag de parketbezitter geen wonderen verwachten. Slijtplekken worden door de meeste van Het is niet best gesteld met de slijtweerstand van de meeste merken parket. De Stichting Vergelijkend Warenonderzoek heeft een brochure met tips en waarschuwingen. de zeventien onderzochte ting, dat de gebruiker door de merken maar matig wegge- gebrekkige opschriften niet te wefkt Lastig is, zegt de stich- weten komt, op welke afwer- klaag het onderhoudsmiddel het beste resultaat geeft. Bij het kopen van parket moet de consument kiezen uit een oer woud van mogelijkheden: di verse soorten, patronen en te keningen die door de leveran ciers van verschillende bena mingen worden voorzien. De parketleverancier blijft dik wijls ook in gebreke wat be treft duidelijke leg- en onder houdsvoorschriften. De on-, derzoekspublikatie van de stichting probeert de consu ment de noodzakelijke voor lichting te geven over af werk - en onderhoudsmidde len, de keuze van een parket en de moeilijkheden die bij het zelf leggen kunnen voor komen. Te bestellen door storting van 3 op postgiro 1477321 t.n.v. Stichting Ver gelijkend Warenonderzoek Den Haag, met vermelding van „Parket". Timmeren zonder spijkers Het maken van vakkundige houtverbindingen lukt niet iedere doe-het-zelver even vlot. Maar vaak is dat ook niet nodig. Het kan veel een voudiger en oersterk met de nieuwe Gang Nail nagelpla ten, die bovendien al voorzien zijn van „nagelplaten". Deze houtverbinders omzeilen gecompliceerd timmermans- werk zonder te kort te doen aan de betrouwbaarheid van de constructie. Volgens de fa brikant kan iedereen met Gang Nail probleemloos ro buuste stellingen, schuren, broeikassen, hekwerk en be kistingen en dergelijke ma ken. De zichtbare nagelplaten zijn echter alleen geschikt voor een constructie waarbij de stevigheid belangrijker is dan het uiterlijk. Constructies met nagelplaten hebben geen schroeven, spijkers, lijm of zelfs nagels nodig en kunnen zeker driehonderd kilo belas ting verdragen. De pennen krammen zich vast zonder het hout te splij ten. Overspannenheid, stress, het huisvrouwensyn droom, psychosomatische ziekten het zijn ver schijnselen die zich in de huidige maatschappij nog steeds in toenemende mate voordoen. Over spannenheid komt zeker niet alleen voor bij man nen van middelbare leef tijd in bepaalde functies in het arbeidsproces, zoals vroeger algemeen werd aangenomen. Ook men sen die in het gezinsleven het huishouden draaiende moeten houden, kunnen onder dermate hoge spanningen gebukt gaan, dat zij het soms niet meer „aankunnen". In de maatschappelijke dienstverlening zijn het vooral de gezins- en bejaar denverzorgers die met deze problemen in hun werk te maken hebben. Voor hen heeft drs. Stans Ligthart, psychologe bij de diaconale stichting voor maatschappe lijke dienstverlening „de Overwaard" in Gorinchem, een boekje geschreven. Daarbij is zij ervan uitge gaan dat een gezins- of be jaardenverzorgster zelf wei nig kan veranderen aan de persoonlijke en maatschap- "'ce achtergronden die tot overspan- alve heeft zij een methode opgesteld met praktische aanbevelingen die gebaseerd zijn op het zo genaamde draagkracht- draaglast-model. Het is dus allereerst geschreven voor gezinsverzorgers, maar kan ook interessant zijn voor een ieder die zich wil verdiepen in deze steeds verder om zich heen grijpende „ziekte" en de bestrijding ervan. Ook kan het boekje nuttige in formatie geven aan mensen die in hun naaste omgeving met het verschijnsel te ma ken hebben, of er zelf onder gebukt gaan. Waar gebeurd pp Als basis van het bo^t i dient het verhaal van (el vrouw die overspannen; T geweest. Haar voorgescljl denis, de periode van o*u spannenheid en het vertf* van haar herstel. Het is P0 waar gebeurde geschieder6 om herkenning te voorT men zijn namen en enW- details veranderd. Gedl ten van het verhaal worf in de verschillende hoJL stukken van het tweede tj van het boekje uitgewerj Daarin wordt uitgelegd j overspannen zijn eigenyi is. En de klachten, z^r zware hoofdpijn, trekking in het gezicht, overal jeu! pijn, duizeligheid en her kloppingen, vermoeidst (vooral in de ochtend), hi»ei of kougevoel, transpir^' slaapstoornissen, veel #r men en onrustig slapen.]11 nuwontstekingen kunj1 het gevolg zijn van o\r spannenheid. Bij veel nr sen gaat „het op de ms, en/of darmen liggen". ui ht Bejaarden pelijke kunner Er wordt niet alleen uitx., rig ingegaan op de factor kunnen leiden tot stressB< de huisvrouw, maar ook 1 bejaarden. Want in tegO stelling tot wat velen scfei nen te denken, komt stei bij bejaarden veel v«f „Vaak doordat de drff kracht van de mens vernjc dert naarmate hij oir wordt", aldus de schrijfsj Rust en regelmaat stf centraal in de methoden i hulpverlening. De rest f1 het boekje is daar aan wijd. Ook worden tips prioriteitenschema's en spanningsoefeningen gty ven. f>< Stan* Ligthart: Ovarapannati8 bij hutavrouwan aanb«velt voor prakt techa hulpverlef Stichting voor MaatechappA Dianatvarlaning „Da Ovarwa. Gorinchem: 01830-30133. Westduitsers hebben belang bij grote verscheidenheid Westduitse bedrijven, die snijbloemen en potplanten verko- fen, hebben belang bij verscheidenheid in produkten, goede waliteit, winstgevendheid en houdbaarheid. Door de bloe men en planten verkopende bedrijven wordt een lichte voor keur uitgesproken voor de kwaliteit van Hollandse produk ten. In versheid liggen de Duitse produkten een fractie voor op de Hollandse leveranciers. Met betrekking tot houdbaar heid liggen de Hollanders wat voor op de Westduitsers. Voor wat de snijbloemen betreft verwachten de verkopende bedrijJ ven van de omzetontwikkeling een gelijk blijven. Door 29% wordt een stijgende omzet verwacht en 10% verwacht een te ruggang. De gemiddelde „weggooi" over alle bedrijven die bloemen en planten verkopen, is 9%. Een en ander blijkt uit een onder zoek dat is ingesteld in opdracht van het ministerie van Landbouw en Visserij, en het Produktschap voor Siergewas sen, in samenwerking met GFK te Neurenburg naar de ver koop van snijbloemen en potplanten in Westduitse levens- middelenbedrijven. Het onderzoek is gehouden in de periode van juli en augustus vorig jaar. Voor de uitvoering van dit onderzoek zijn plm. 200 enquêteurs ingezet, die speciaal voor onderzoeken in de de tailhandel zijn opgeleid. Teneinde alle winkelketens voldoen de te kunnen vertegenwoordigen is gekozen voor de quotas- teekproef. Hierin zijn alle winkelketens in vrijwel gelijke aantallen vertegenwoordigd. De steekproef omvatte 834 levensmiddelenbedrijven, wat neerkomt op plm. 1% van het totale aantal, 85.900. In 33% van alle levensmiddelenbedrijven in West-Duitsland worden al of niet regelmatig snijbloemen verkocht; het percentage voor de verkoop van potplanten bedraagt 34. Slechts 13% van de be drijven verkoopt het hele jaar door bloemen, voor de potplan ten is dat percentage 15. Ruim 3/4 van de Coop, zaken verko pen bloemen en 38% van de Edekazaken doen dat. Naar win kelgrootte bezien verkoopt 67% van de bedrijven met een op pervlakte van 400 m2 snijbloemen, voor potplanten is dat per centage 73. Belangrijkste redenen om geen bloemen te verkopen zijn: geen vraag naar of geen plaats voor bloemen. Van de bloe menverkopende bedrijven doet 83% dat door middel van het zelfbedieningsysteem. Bijna de helft van de bedrijven koopt de bloemen in bij de centrale, wordt 39% bevoorraad door de groothandel. Van 94% heeft één meer verkoopbare bossen in het assortiment. Bijna 2/3 deel van de bedrijven heeft de ver wachting van gelijkblijvende omzet bij de verkoop van bloe men. De gemiddelde omzet bedraagt DM 10.000. Daarmee komt de totale omzet van bloemen en planten in Westduitse levens middelenbedrijven op plm. DM 300 miljoen. Vier vijfde van de Coop, zaken verkopen potplanten. Het percentage levens middel en bedrijven waar bloemverkoop plaatsvindt bedraagt 33. Dat betekent dat plm. 28.000 bedrijven in West-Duitsland weieens bloemen aanbieden. Er zijn evenwel nogal wat regio nale verschillen. Bijna de helft van de levensmiddelenbedrij ven in Baden-Wurtemberg biedt bloemen aan, terwijl slechts een kwart van de bedrijven in Berlijn en Beieren dat doet. In slechts 13% van alle bedrijven kan men het hele jaar te recht voor de aankoop van bloemen; 11% biedt bloemen aan in een bepaalde periode van het jaar, namelijk 7% in het voorjaar en 5% in het najaar. Door 5% van de bedrijven ge beurt dat bij bepaalde gelegenheiden zoals het weekeinde en moederdag. Meer dan drievierde van het totaal aantal. Coop, zaken verkoopt snijbloemen terwijl ook de zaken van Rewe en de Discounters goed kunnen meekomen. In 50% van de Coop, bedrijven kan men het hele jaar door terecht voor de aankoop van snijbloemen. Bij de Edeka is dat in slechts 12% van de bedrijven. De winkelketens Tania en Spar zien meer mogelijkheden de bloemen in bepaalde jaar getijden aan te bieden. Uit de enquête blijkt dat hoe groter de winkeloppervlakte, hoemeer men er de verkoop van snijbloe men aantreft. De gemiddelde verkoopoppervlakte voor bloe men en planten van alle bedrijven in West-Duitslaijd is 5.6 M2. Hoe groter het bedrijf, des te groter de bloemen- en plan- tenhoek. De bloembollenkwekers zul len, zo lijkt het, weer in de collegebanken moeten. Al was het alleen maar om zich ver trouwd te maken met een reeks nieuwe termen en met een aantal moderne vermeer deringstechnieken. De labo- rante-in-de-witte-jas zal straks wellicht in heel wat be drijven een vertrouwde fi guur zijn. De opmars van de nieuwe vermeerderingstech nieken is in het bollenvak nog maar nauwelijks van start gegaan. Wat de vermeerde ring betreft zit men in grote lijnen op hetzelfde patroon als de kwekers uit de negentien de eeuw. Veel lijkt erop dat De Grote Doorbraak voor de deur staat. De weefselteelt- technieken - of zoals dat ook wel heet: de teelt in vitro - hebben ook in het bollenvak hun intrede gedaan. Tweede revolutie Er komt in dit vak een twee de revolutie. Een kwart eeuw geleden begon de eerste - die van de mechanisatie. Nu die is uitgewerkt komt de ver meerderingsrevolutie op gang. Vreesde men toen dat mecha nisatie tot een overproduktie zou leiden, ook nu meent men dat de kwekers via de weefs elteelt recht-toe, recht-aan op een overproduktie afstormen. Dat kon nog wel eens meeval len, omdat de teelt in de buis bepaald niet goedkoop is. Toch zullen de nieuwe ont wikkelingen in het bollenvak ongetwijfeld doorzetten. Met de lelie zit men al enkele ja ren op het in vitrospoor. De lelie is trouwens een mooi voorbeeld hoe iets dergelijks werkt. De telers van andere bol- en knolgewassen kunnen nu profiteren van de ervarin gen die men bij de lelies op deed en van de fouten die daar aanvankelijk zijn ge maakt. Hyacint Voor de hyacint is het onder zoek in grote lijnen afgerond. De hyacintenteelt is ook een mooi voorbeeld. Hier ging men al vanouds uit van de zgn. werkbollen. Dat waren bollen die extra waren gese lecteerd op groeikracht en vooral gezondheid. Een werk bare struktuur die zo kan worden ingepast in de moder ne technieken. Het enige dat ontbreekt is een super werk- bol om de kwaliteit nóg meer te kunnen opvoeren, zo werd onlangs op een in Lisse ge houden Vermeerderingsdag naar voren gebracht. Iris Op korten afstand van de hy acint volgt voor de practische toepassing van de weefsel- teelttechnieken de iris. Het onderzoek is al in een verge vorderd stadium en er lijken vele perspectieven te zijn. Een bijkomend voordeel van het zoeken naar andere vermeer deringstechnieken is dat er nieuwe chemische stoffen worden ontwikkeld of he rontdekt, die voor de teelt van bloembollen en bolbloe- men van belang kunnen zijn. Denk ook maar eens aan het feit dat alle irissenkwekers hun bollen nu de fles met et- hyleen geven. Het is gewoon de ontdekking van de eeuw vooi1 de teelt van irissen. Veel meer zekerheid bij de teelt van irissen voor de bloem, meer stuks per vierkante me ter en een beduidende ver korting van de trektijd. Problemen Denk niet dat ale wegen al geplaveid zijn. Er zijn nog tal van problemen die aan een oplossing geholpen moeten worden. Veel onderzoek is nog nodig. Het officiële on- derzoekplaatje ziet er als volgt uit. Fundamenteel onderzoek moet worden verricht aan de Landbouwhogeschool en de onderzoekcentra in Wagenin- gen. Het onderzoek van de gewassen en de gewasgroepen moet gebeuren op het labora torium in Lisse en het zoeken naar de praktische mogelijk heden ligt op het terrein van de bedrijfslaboratoria. 't Klopt niet Voor het bollenvak klopt dit plaatje niet. Wageningen doet vrijwel niets aan het ver- meerderingsonderzoek van bloembollen. En de bedrijfsla boratoria in deze sector lijken zich in hoofdzaak toe te spit sen op de teelt in vitro van le lies. Met andere woorden: het fundamentele onderzoek op dit terrein moet worden ver richt op het laboratorium in Lisse. Er ligt voor de betref fende afdeling op dit laborato rium een pakhuis vol werk te wachten. Maar de afdeling Weefselteelt van bolgewassen is geen toekomstmuziek meer. De steriele entkasten en de li rante-in-witte-jas zijn straks gewone zaken bij de moderne vermeerderingstechnieken. weefselteelt wordt in Lisse bemand door één onderzoe ker, drs. J. van Aartrijk, en die kan op zijn beurt beschik ken over één assistente, me vrouw Blom-Barnhoorn. Het is zo klaar als een klontje: deze afdeling is veel te klein van opzet om de enorme hoe veelheid werk aan te kunnen. Daar komt nog bij dat de heer Van Aartrijk zijn tijd moet verdelen tussen fundamenteel onderzoek, het geven van le zingen en het verstrekken van informaties aan bezoe kers van het laboratorium. Één kennis exporteren! Gezond Als in die situatie geen veran dering komt, dan kan een kind uitrekenen dat het nog jaren gaat duren tfoor men [doen. Men j id en virus) door te blij] lijft dat vii een deel van de thans voorlig- Niet dat de bollenkwel gende problemen heeft opge- graag alles veel sneller wil lost. Dat zou een ramp zijn! gaan doen, maar vooral om Heel wat bloembollenkwekers men op die manier gewas zijn noodgedwongen nu al uit- kan gaan telen die aan i geweken naar het buitenland hogere eisen wat betreft om hun bollen te laten weefs- gezonc elen. En men behoeft'waarlijk uit va niet over profetische gaven te plantgoed. En door beschikken om te kunnen meristemen blijft i voorspellen dat meerderen vrije plantgoed constant v zullen volgen als er op korte de praktijk beschikbaar, termijn in Lisse niets veran- Ongetwijfeld zal men in I derd. Dat alles betekent ech- Haag heel sterk aanhikkeri ter wel dat men ook kennis gen een uitbreiding van I gaat exporteren en eenmaal aantal onderzoekers op de weggevloeide kennis komt deling weefselteelt in Li nooit weer terug. Maar men zal er niet onde: kunnen om middelen schikbaar te stellen om die deling meer mankracht tel Toepassen van de moderne ven. Want anders zal menl vermeerderingstechnieken is bollenvak - deviezenleven geen zaak die op de lange cier bij uitstek! - niet meei baan kan worden geschoven, de vaart kunnen houden. Verse asperges als een delica tesse hartje winter op tafel, en dan nog wel dunne asperges van bijzonder malse kwaliteit. Dat kan in de nabije toekomst werkelijkheid worden. „Het is ons gelukt asperges binnen shuis op water te trekken, zo als dat ook met witlof ge beurt", zegt ing. E. A. van Os van het Wageningse Instituut voor Mechanisatie, Arbeid en Gebouwen, die met andere onderzoekers hiervoor proef nemingen heeft uitgevoerd. De malsheid wordt verkregen door de aspergestengels snel te lagen groeien en wel zo'n 4 a 5 centimeter per dag. Hier door vormen ze geen vezelige houtige schil, die de huis vrouw of huisman moet ver wijderen om een smakelijk gerecht te bereiden. De snelle groei komt tot stand door de planten die buiten groeien na het groeiseizoen te rooien en binnen in bakken te plaatsen. Uit het onderzoek is gebleken dat een luchttempe ratuur van 22°C en een wa tertemperatuur van 24°C de hoogste opbrengst geeft. Er behoeven geen meststoffen of andere middelen te worden toegevoegd, want in de wortel van de aspergeplant zijn ge noeg reservestoffen opgesla gen voor de groei van de sten gels. Signaal Buiten groeien de stengels eveneens uitsluitend op de re serves in de wortel. De plant moet dan wachten tot de bo dem in het voorjaar voldoen de verwarmd is. Dat is het signaal voor de aspergeplant om zijn stengel door de bodem naar boven te boren. Op dat moment steekt de teler de stengel onder in de grond af. Dat oogsten is een arbeidvra- gend precisiewerkje, dat dage lijks moet gebeuren omdat de aspergekop, eenmaal boven de grond, in het daglicht een paarse kleur krijgt, en daar voor trekt de Nederlandse consument zijn neus op. De teelt binnen kent dat pro bleem niet. De planten staan in het donker, zonder grond, bij een temperatuur die het meest ideaal is. Bij het oogsten behoeft er ook niet gezocht te worden, want op ooghoogte kunnen de oogstbare stengels gezien worden en snel ge oogst. De korte, weersafhan kelijke oogstperiode en de ar beidsintensieve oogstwijze vormen de aanleiding voor instellingen van toegepast landbouwkundig onderzoek en de Landbouwhogeschool om een nieuwe wijze voor teelt en trekken van asperges al in 1977 onder de loep te ne men. Aanvulling De onderzoekers zien de nieu we wijze van produceren voornamelijk als een aanvul ling op de buitenteelt, die in Nederland zeer aanzienlijk is. Jaarlijks worden in Neder land op 2400 hectare ruim 6 miljoen kilo asperges gepro duceerd met een waarde van 40 miljoen gulden. De oogst gaat voor de helft naar West- Duitsland en komt voor een kwart bij de conservenindus- trie terecht. Hoe eerder de as perges op de veiling worden aangevoerd, des te hoger de prijs in de regel is. Ir. K. J. de Vries van het Proefstation voor de Akker bouw en de Groenteteelt in de Volle Grond heeft op basis van een semi-praktijkproef een kostprijs van zo'n 11 gul den per kilo voor de „nieuwe" asperges berekend. De moge lijkheid tot kostprijsverlaging dan wel opbrengstverhoging ligt vooral in het verbeteren van bestaande rassen. Gunstig Een gunstige bijkomstig! in de vooruitzichten van' in feite nieuwe produkt is] de Nederlandse asperges West-Duitsland geen oi kenden zijn. Het introduel van de op water getrok asperges bij deze potenl belangrijke afnemer w daardoor gemakkelijker. De aspergetrek op water worden uitgevoerd op be ven die een installatie hel om witlof te trekken. 1 deze installaties te gebrui in een periode dat de pri voor witlof laag zijn, zot nieuwe produkt van de derlandse tuinbouw bit niet al te lange tijd kut worden gerealiseerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 14