Leidse Courant | 1983 | 15 januari 1983 | pagina 7

£OED GEMERKT" EEN SUCCES TEGEN DIEFSTAL

Het oude Rome wordt
één groot museum

geen

Voorlichting
veiligheid

over vrede en

taak NCO"

ïbeiders in

dansk worden

paaid met
apefruits en

ld

iilesa: „Ik wil gewoon weer vakbondswerk doen"

HTERGRONDfiekbeCoimmtZATERDAG 15 JANUARI 1983 PAGINA 7

De Nationale Commissie
Voorlichting en bewust
wording Ontwikkelingssa
menwerking (NCO), die in
1970 in het leven werd ge
roepen om de Nederlandse
bevolking voor te lichten
over de Derde Wereldpro
blematiek, kwam vorig
jaar hevig in botsing met
de toenmalige minister
van ontwikkelingssamen
werking, Van Dijk. De be
windsman constateerde
een aantal grote gebreken
in het werken van de
NCO. Tegelijkertijd werd
in een rapport van het we
tenschappelijk bureau van
de VVD gesteld, dat de
NCO vooral linksgerichte
actievoerders zou steuen.
Na een hoop politiek ge
krakeel en langdurige dis
cussies tussen het ministe
rie en de voorlichtings-
commisie stapte de laatste
op. Men wilde zich niet
naar de verlangens van de
minister schikken. Minis
ter Van Dijk en zijn opvol
ger, minister Eegje Schoo,
hebben een nieuwe NCO
benoemd, die wel aan de
strengere richtlijnen wil
voldoen. De voorzitter van
deze vernieuwde NCO is
ex-PvdA Tweede Kamer
lid Hein Roethof.

INTER „Goed ge-
J', de proef waarbij
J hun postcode en
,,n waardevolle spul-
iihnen graveren, lijkt
ejorslaand succes te
gorden. In Deventer

Jdraait, is in drie
nen tijd slechts één
;ji 7600 deelnemende
een beroofd, terwijl
gerende 70% van de
![ing in die periode
^raken moest incas-

ije Poerink, regionaal

coördinator voorkoming mis
drijven bij de Rijkspolitie
Zwolle, heeft deze cijfers giste
ren desgevraagd verstrekt.
Een woordvoerder van het
Landelijk Bureau Voorkoming
Misdrijven bevestigt, dat de
eventuele gevolgen van
„Goedgemerkt" op landelijke
schaal ingrijpend kunnen zijn.
De gemeente Den Haag heeft
besloten ook aan „Goedge
merkt" mee te gaan doen.
De proef in Deventer startte
half oktober. De mensen in
Deventer en omgeving konden
(en kunnen) een gratis gra-
veerset aanvragen om hun
naam en postcode in hun
waardevolle artikelen, zoals
radio's, antiek, tv's, en derge

lijke, te graveren en diefstal zo
minder aantrekkelijk te ma
ken. Een goed zichtbare stic
ker (ook gratis), die meldt dat
de bewoners/eigenaars mee
doen met „Goed gemerkt",
moet dieven afschrikken.
„Goed gemerkt" moet niet al
leen de diefstallen afremmen,
maar ook zorgen voor het
sneller terugvinden van gesto
len goederen er worden lij
sten bijgehouden en „een
stuk bewustwording" bij de
mensen kweken. Het heeft
ook als effect ook dat dieven
niet zo snel zullen stelen bij
mensen die met de actie mee
doen. Het gegraveerde is te
verwijderen, maar, niet zonder
beschadiging", aldus de heer

Jonge Poerink.

Nu zijn er zo'n 7600 gezinnen
in Deventer en omgeving die
meedoen aan „Goed gemerkt"
en dat is ongeveer 30% van de
plaatselijke bevolking. Jonge
Poerink noemt dat een goeie
score, „gezien de korte tijd en
de moeite die de mensen er
toch voor moeten doen. En
met extra (gunstige) publiciteit
als gevolg van (voorlopige) re
sultaten neemt het aantal deel
nemers natuurlijk ook toe".
„We zijn zeer tevreden, maar
je moet niet te vroeg hoera
roepen. De uitslag van de
„slachtoffer-enquête", die be
langrijker is, moet afgewacht
worden. Die enquête, door het
NIPO en in samenwerking

met het Wetenschappelijk On
derzoek en Documentatie Cen
trum, is nu aan de gang en de
resultaten worden op 1 juni
bekendgemaakt", zo meldt hij.

Bewuster

Jonge Poerink zwakt „het suc
ces" van de proef wat af door
te melden dat de mensen die
meedoen, eerder dan de ande
ren, maatregelen nemen om
inbraken te voorkomen. „Ze
zijn bewuster in het voorko
men van inbraken. Het is ver
heugend dat de mensen bereid
blijken te zijn om zelf iets te
gen de criminaliteit te doen".
Dat het systeem werkt, was al
in de Verenigde Staten geble

ken. „Maar daar is een aantal
proeven toch mislukt", aldus
K.V. Blits van het Landelijk
Bureau Voorkoming Misdrij
ven. „Ze hebben fouten ge
maakt door niet genoeg te
doen aan helingbestrijding of
publiciteit. Ook kwam het
voor dat in sommige staten
mensen hun paspoortnummer
konden opgeven en in andere
hun rijbewijs- of verzekerings
nummer. Dat kan natuurlijk
niet, er moet in het hele land
één soort nummer moet zijn".
De Skandinavische landen en
Engeland zijn overigens ook
met het systeem bezig.

Blits vindt de resultaten in De
venter ook verheugend, maar
is bang dat de criminelen an

dere mensen gaan opzoeken.
Om dat te voorkomen zou ie
dereen dus mee moeten doen.
„We moeten dan ook oppassen
dat er geen verschuiving
plaatsvindt naar bijvoorbeeld
het stelen van meer auto's".
Ondanks dat denkt Blits dat
het netto-effect van het sy
steem beslist positief zal zijn.

Fietsen

Het hangt van de enquêtere
sultaten af, of het systeem op 1
januari 1984 in het hele land
ingevoerd wordt. Behalve dat
er een (duidelijke) afname van
het aantal inbraken bij de
mensen met postcode en huis
adres op de goederen moet

zijn, moeten er ook genoeg
mensen meedoen. Blits denkt
aan 40% van de bevolking in
een half jaar en hij neemt aan
dat Deventer dat wel zal ha
len.

Een soort uitvloeisel van de
actie „Goedgemerkt" is het op
fietsen graveren van postcode
en adres van de eigenaar. De
Twentse gemeente Rijssen is
daar onlangs mee begonnen en
veel andere gemeenten heb
ben al belangstelling getoond.
Den Haag en Leiden denken
na over eventuele invoering.
In het ruim 20.000 inwoners
tellende Rijssen hebben 7000
mensen in zeer korte tijd gere
ageerd op de actie, die ook een
succes lijkt te gaan worden.

MARTIN VOORN

ei exclusief vraagge-
aiat Guardian-verslag-
pT Hella Piek afgelo-
Jonderdag had met
^alesa verklaarde de
'gvan Solidariteit dat
;)stbesloten was weer
ijjdswerk te gaan doen,
;el kreeg hij gisteren
|t: directie van de Le-
,,eepswerf in Gdansk
((iestemming weer aan
gfk te gaan. Walesa be-
j) zichzelf in dit inter

view als een „man van vre
de", maar voegde eraan toe
dat hij in ieder geval niet
van plan is lid te worden
van de nieuwe vakbond die
twee weken geleden op de
werf was opgericht in plaats
van het verboden vakver
bond Solidariteit.

Walesa verklaarde zich ech
ter ook een tegenstander
van een boycot van de nieu
we vakbonden, waartoe door

sommige radicale activisten
van Solidariteit was opge
roepen. Een boycot, zei hij
„zou in strijd zijn met mijn
geloof in pluralisme. Ik ben
een voorstander van concur
rentie". Walesa benadrukte
nog eens dat hij een verzoe
ning nodig achtte. Hij zei
dat hij zichzelf ziet als een
„dienaar van de mensen". Ik
wil gewoon weer vakbonds
werk doen", zei hij, beamend

dat hij natuurlijk niet wist
hoeveel mensen hem nog als
hun dienaar wilden hebben.
Over de manier waarop hij
zijn vakbondsactiviteiten
wilde hervatten, wilde Wale
sa zich niet uitlaten. Niets
in het gesprek wees er ech
ter op dat hij bereid is tot
een compromis ten aanzien
van de principes, die Solida
riteit in 1980 en 1981 naar vo
ren heeft gebracht.

(Van onze correspondent Cees

Manders)

ROME De toerist die
in het jaar 2.000 Rome be
zoekt, zal het oude stads
centrum als één groot
museum aantreffen. Het
gemeentebestuur van de
Italiaanse hoofdstad wil
binnen twintig jaar het
gehele gebied vanwaaruit
destijds consuls en keizers
het enorme Romeinse
wereldrijk regeerden,
herschapen in een groot
archeologisch park.

Het gaat om het gebied tussen
het Venezia-plein, via het Fo
rum Romanum en het Colos
seum, tot ver achter de Ther
men van Caracalla. Nu lopen
er de drukste verkeerswegen
van Rome doorheen, geflan
keerd door een schat aan ruï
nes, die zichtbaar lijden onder
de uitlaatgassen en het moto-
rengeweld. In de nabije toe
komst wordt dat dus anders,
en zal de bezoeker in alle rust
en stite kunnen slenteren
over de oorspronkelijke stra
ten en pleinen en langs de
restanten van al die oude ge
bouwen en zuilen, die een be
langrijke rol speelden in de
tijd dat Rome nog de baas was
over een rijk van Nijmegen
tot Jeruzalem.

„Cultureel centrum"

Romeinse politici spreken
over de Italiaanse hoofdstad
als „het cultureel centrum
van Europa en van de we
reld". De plannen zijn er dus;
alleen de lires ontbreken nog.
Volgens de eerste schattingen
kan het hele project miljarden
guldens gaan kosten. Dat be
drag kan de stad alleen na
tuurlijk nooit opbrengen. Vol-

dictator Mussolini, die van het
balkon van zijn plein op het
Venezia-plein uit wilde kun
nen zien op het Colosseum,
een kilometer verder. Hon
derden woningen en een
schat aan oud-Romeinse ruï
nes werden in 1931 aan deze
weg opgeofferd. Maar wie
weet welke geheimen er nog
onder het asfalt begraven lig
gen.

De Via dei Fori Imperiali, die van het Colosseum (op de ach
tergrond) naar de Piaza Venenzia loopt, is nu nog een drukke
verkeersader. Over een aantal jaren zal deze weg zijn afgelo-
ten en onderdeel zijn van het „archeologische park" in het
hart van Rome.

gens de Romeinse burgemees
ter ligt hier een taak voor de
provincie en de nationale
overheid, die er allemaal ge
baat bij zullen zijn als Rome
zijn „grandeur" terugkrijgt.

Archeologie als kijkspel

De eerste vijftien jaar zou de
aandacht moeten worden ge
concentreerd op het gebied
tussen het Venezia-plein en
het Colosseum. Hier bevinden
zich de „fori imperiali", met
het Forum Romanum als
kern en daarnaast de andere
fora die er door latere heer
sers (Caesar, Nerva, Trajanus
en Augustus) aan zijn toege
voegd. De meeste toeristen
kennen alleen het Forum Ro
manum en het Palatinum, als
compacte archeologische een
heid. Maar aan de overzijde
van de nabij gelegen ver
keersweg, de Via dei Fori Im
periali, liggen de andere fora,
verborgen onder parkjes, stra

ten en parkeerplaatsen.
In maart gaat de operatie van
start met de opgravingen van
het forum van Trajanus en
dat van Nerva, die samen vijf
jaar zullen vergen. Tijdens
deze massale grondwerken zal
het publiek zeker niet uit de
buurt worden gehouden. Inte
gendeel, speciaal opgerichte
ballustrades en loopbruggen
zorgen er voor, dat de geïnte
resseerden de archeologische
verrichtingen van boven kun
nen volgen. De loopbruggen
worden voorzien van maquet
tes en borden met tekst en
uitleg, die voortdurend zullen
worden aangepast aan de
stand van zaken beneden. Ar
cheologie als kijkspel dus.
In de volgende fase, gepland
voor de tweede helft van de
jaren tachtig, zal de Via dei
Fori Imperiali, de weg die ar
cheologisch Rome het meeste
kwaad heeft gedaan, worden
opgeheven en van de kaart
worden geveegd. De weg is
een creatie van de fascistische

Afsluiten van wegen
Dit onderdeel van de plannen
zal de meest voeten in de aar
de hebben, want tot nog toe is
geen enkel gemeentebestuur
er in gelsaagd deze weg af te
sluiten. De auto blijft altijd
sterker. Archeologen dringen
al jaren op sluiting aan om de
monumenten voor verder
verval te behoeden, maar te
vergeefs. Het sluiten van we
gen gaat het Romeinse stads
bestuur trouwens helemaal
slecht af, want sinds de oorlog
is alleen een klein stukje weg
aan de noordkant van het Co
losseum afgesloten.

In de laatste fase zal het ge
bied van de fora samenge
voegd worden met het arche
ologische gebied rond de
Thermen van Carracala, ten
zuiden van het Colosseum.
De „Operazione Fori" zoals de
ontwikkeling van het giganti
sche park voorlopig wordt ge
noemd, betekent werk voor
honderden archeologen over
een periode van vijftien tot
twintig jaar. Ze zullen bij hun
werk voortdurend op de vin
gers worden gekeken niet al
leen door de mensen op de
ballustrades boven hen, maar
door de gehele wereld. En te
recht vindt men in Rome,
„want dit is het belangrijkste
archeologische gebied dat er
op de hele wereld te vinden

CEES MANDERS

Lech Walesa...de toegang tot de Leninscheepswerf
werd hem gisteren ontzegd.

hun belangen te vertegen
woordigen. We moeten en we
zullen een gedegen demonstra
tie geven van een onafhanke
lijke, zelfstandige vakbond",
aldus de leider van de nieuwe

werk te laten gaan, als arbei
der en als concurrerende vak
bondsleider.

HELLA PICK The Guardi-

gewoon een droom was ge
weest, een drug, en dat geie-
raal Jaruz'elski niets ancers
had gedaan dan de mensen te
rughalen naar de realiteit. Als
Walesa aan het verleden beef
vasthouden, zei Ciosek, lan
zou hij niet veel meer zijn dan
„een generaal zonder lege en
zonder toekomst". Het heden
en de toekomst, zo benad rikte
hij, liggen bij de onafhanlelij-
ke, autonome vakbonder die
momenteel in de afzondeilijke
fabrieken worden opgfficht
om de oude vakbonden t( ver
vangen.

Lenin-scheepswerf

Op de Lenin-scheepsweif van
Gdansk en in de meesteande-
re fabrieken had het vikver-
bond Solidariteit, toen het nog
was toegestaan, veel ei veel
meer leden dan de indere
vakbonden. Van de 13J00 ar
beiders waren er mnstens
10.000 lid van Solidarieit. De
nieuwe vakbond, die cfe enige
van de hele scheepswerf moet
worden, werd vorige maand
geregistreerd. De vtorzitter
van deze nieuwe bond,
Krzysztof Skibicki, er zijn* af
gevaardigden hadden een eer
ste gesprek met de Westerse
pers vlak voordat Wilesa be
kendmaakte dat hij veer aan
het werk wilde gaar. Ze zei
den dat de nieuwe vacbond tot
dusver 1500 leden hai geregis
treerd. Maar ze varen vol
„vertrouwen" dat zeventig tot
tachtig procent van de arbei
ders zien bij de nieuwe bond
zou aansluiten. Walesa rea
geerde op hun optinisme met
de woorden: „Ze zjn gek. Ik
geef ze geen enkele kans".
De leiders van de rieuwe vak
bond in Gdansk lijlen in ieder
geval een stuk optimistischer
dan de regering ii Warschau.
Minister Ciosek schat dat
hooguit zestig procent lid zal
worden. Maar dif is voor de
regering geen reden andere
vakbonden toe te staan.
Op de scheepswerf van
Gdansk zijn directie en leiding
van de nieuwe \akbond vast
besloten manmoedig door te
gaan. „We zulfen zeker in
staat zijn om all< arbeiders en

NCO-voorzitter H. Roethof.

ministerie gebonden zijn, zijn
niet waar. De minister mag
advies geven over projecten
die bijvoorbeeld in strijd zou
den kunnen zijn met de Ne
derlandse buitenlandse poli
tiek. Maar de uiteindelijke be
slissing blijft bij de NCO. Een
ding wil ik nog wel kwijt: de
NCO probeert meer dan voor
heen te steunen op groepen
met een brede maatschappelij
ke achterban. Dat is goed, zo
lang je de idealisten, de men
sen met kennis en ervaring
maar niet afstoot".

Over de preciese koers die de
NCO onder hem gaat volgen
kan en wil Roethof niet veel
zeggen. Maar over één contro
versieel onderwerp heeft hij
een duidelijke opvatting. In

het verleden zijn voorstellen
gedaan om van NCO-geld ook
projecten over vrede, veilig
heid en ontwapening te steu
nen. Maar daar moet Roethof,
evenals ex-minister Van Dijk
en de huidige bewindsvrouwe
Schoo niets van hebben. „Na
tuurlijk zijn er grote raakvlak
ken tussen het Derde Wereld
probleem en de bewapening.

Maar die raakvlakken zijn er
ook op het terrein van de
energie, de milieuzorg en ga zo
maar door. De NCO moet zich
richten op de ontwikkelingssa
menwerking. Voorlichting
over vrede en veiligheid hoort
daarin niet thuis en kan dus
geen hoofdtaak van de NCO
zijn".

Roethof erkent met een diepe

zucht dat het tij de Derde We
reldbeweging momenteel niet
mee zit. Door de economische
teruggang verschuift de aan
dacht steeds meer van de
moeilijkheden en noden in de
arme landen naar de proble
men van ons eigen land. Bo
vendien zal de NCO, die jaar
lijks zo'n twaalf miljoen gul
den te besteden heeft, dit jaar
bijna twee miljoen gulden
moeten bezuinigen, waardoor
lopende projecten in gevaar
komen. „Over die bezuinigin
gen is het laatse woord nog
niet gesporken. We zullen die
zaak nog een keer bij minister
Schoo aankaarten. Wat die
verminderde belangstelling
betreft: het is heel begrijpelijk
dat mensen die steeds moeten
inleveren zich afvragen of het

Ciosek, de minister
iet vakbondszaken,
deze week in een
dat Solidariteit

wel nodig om geld te blijven
geven aan de Derde Wereld.
Je kunt talloze argumenten
aanvoeren waarom dat inder
daad noodzakelijk is. Het be
langrijkste feit blijft dat de
kloof tussen arme en rijke lan
den nog steeds heel groot is.
Het zal moeilijk zijn, maar we
moeten de mensen op die on
aanvaardbare ongelijkheid
blijven wijzen".

JOS TIMMERS

-'SK Alles is rus-
de drie enorme
Ki voor de Lenin-
«werf van Gdansk.
Iiisen werden in 1981
"idringen van Solida-
ipgericht ter nage-
nis van de arbei-
vje bij de voedselrel-
in 1970 om het leven
en. Vlak achter de
D, binnen de hek-
an de scheepswerf,
ien ontwerp-zomer-
dat de havenarbei-
let goedkope lenin-
in de overheid kun-

Dpen.

^'terrein van de scheeps-
4pen enkele administra-
rachten te sjouwen met
Ob en zeldzame grape-
Pe alomtegenwoordige
wordt onderbroken en
Juidsprekers klinkt een
'(tem, die rhetorisch
't>f er iemand is die zich
r geleden had kunnen
|len dat de normalise-
<{snel zou gaan. Enkele
n daarvoor had een van
4cteuren van de werf
em gezegd: „De stern-
lier is goed. Iedereen
hard. De verdiensten
>g. De orderportefeuille
r Er zijn extra consump-
telen te koop en de ar-
hebben geaccepteerd
fjls gebeurd. En hoe dan
zijn vooral geïnteres-
n een hogere levens-
Ird, niet in politiek".
We plaats waar in 1980
iteit werd geboren. Op
"tek hadden vele Polen
gericht als bakermat
nieuwe toekomst. Nu
verboden, maar
uit de anonimiteit
flatgebouw in een
van de havenstad
gekomen en heeft
nu toe tevergeefs bij
gemeld om zijn
elektriciën te hervat

vakbond, Skibicki. Als lid van
de partij en de officiële vak
bond op de scheepswerf was
hij duidelijk nooit in de verlei
ding gekomen om lid te wor
den van Solidariteit. Hij geeft
toe dat het misschien wel
„dapper" van hem was om de
nieuwe vakbond op te zetten,
maar voegt eraan toe dat hij
„absoluut geen onaangenaam
heden" heeft ondervonden
van zijn collega's sinds hij met
zijn nieuwe werk is begonnen.

Afdoende remedie

De directeur van de scheeps
werf, Byszard Goluch, bena
drukt keer op keer dat econo
mische hervormingen gekop
peld aan een hogere levens
standaard een afdoende reme
die zijn tegen de strijdlust van
de arbeiders. De salarissen op
de scheepswerf zijn sinds 1980
meer dan verdubbeld en zul
len dit jaar met nog eens twin
tig procent stijgen. Hij denkt
dat het mogelijk is om goede
wil te kopen met grapefruits,
betere huisvesting en con
sumptieartikelen die nu nog
op de bon of schaars zijn. Hij is
daar erg eerlijk over: „Derge
lijke privileges hebben bijge
dragen tot het creëren van een
goede stemming".

Maar denken de arbeiders er
ook zo over. Er werd mij geen
gelegenheid geboden dit te tes
ten door met hen te gaan pra
ten. Maar er is een nog veel
betere manier om er achter te
komen hoe de arbeiders den
ken: de autoriteiten hoeven
Walesa alleen maar zijn zin te
geven en hem weer aan het

UTRECHT „De vol
gende keer zetten we
naambordjes neer" ver
zuchtte ex-PvdA Tweede
Kamerlid H. Roethof,
toen hij als nieuwbakken
voorzitter van de NCO het
woord moest geven aan
één van het dertigtal vol
slagen onbekende mensen
dat voor hem zat. In een
van de zalen van Hotel
Smits in het hartje van
Utrecht leidde hij eerder
deze week de eerste ver
gadering van de nieuwe
NCO. De secretaris van de
vergadering, die al langer
in het NCO-kringetje
meedraait, ontpopte zich
snel tot een bekwaam
souffleur: „Dat is Zuidhof,
hij daar is Bomhoff en het
gaat over voorstel drie",
fluisterde hij de voorzitter
in het oor.

„Ja, wat wil je", verzucht Roe
thof, terugkijkend op die ver
gadering. „Het zal nog wel
even duren voordat ik alles
weet en iedereen ken".

Op de vraag waarom hij voor
zitter is geworden van een om
streden commissie als de NCO
antwoordt Roethof: „Deze club
is in het verleden vaak nega
tief in de publiciteit geweest.
Ik wil proberen de NCO nu
eens positief in de aandacht te
brengen. Dat is een grote uida-
ging vor mij".

Over de discussies die vooral
vorig jaar rond de NCO zijn
gevoerd wil Roethof niet veel
zeggen. „Ik laat het verleden
rusten. We hebben nu een
nieuwe minister en we zullen
goed met haar moeten samen
werken. De verhalen dat wij
met handen en voeten aan het