Weismuller werkt dag en nacht
aan berging gezonken veerboot
Pouterse:
uriname
ordt volks-
emocratie
Alleen sneeuw boven 2.000 meter:
Wintersport gaat door diep dal
Polen wil Amerikaanse
journaliste uitwijzen
siiJITENLAND
CcidócSowuvnt
DONDERDAG 13 JANUARI 1983 PAGINA 13
aellen in Kopenhagen na
"itruiming kraakpanden
PENHAGEN In het centrum van
penhagen keerde gisteravond de rust
>r terug, maar was er bijna geen ruit
»r heel na rellen van krakers,
rellen ontstonden nadat de politie
sdag tot ontruiming van twee panden
overgaan waarbij maar niet minder
j duizend man werd ingezet. Dit bracht
Kopenhaagse krakersbeweging in ac-
De ongeveer 45 krakers ontsnapten
iMr een tunnel via een ander gebouw. Tij-
"^s de hierna volgende rellen vielen acht
jonden en werden honderd personen
rresteerd. Volgens de polittie werden
I erse jongeren gearresteerd, omdat zij
!63fen ingooiden in de belangrijkste win-
Mgtraat van Kopenhagen.
WARSCHAU De correspondente van het Amerikaanse
persbureau UPI in Polen, Ruth Gruber (33) zal uit Polen
worden uitgewezen. Dit heeft het Poolse persbureau PAP
gisteravond bekendgemaakt.
Gruber was gisteren eerder op de dag vrijgelaten na bijna
een etmaal te zijn vastgehouden voor ondervraging in ver
band met, zoals de Poolse autoriteiten zeiden, illegale activi
teit. De uitwijzing van Gruber maakt overduidelijk, dat Po
len de activiteit van buitenlandse journalisten nog verder
wil beperken, vooral na de verslechtering van de Pools-A-
merikaanse betrekkingen.
Oost-Duitsland heeft gisteren een verslaggever van het
Westduitse weekblad Der Stern, Dieter Bub, uitgewezen
naar aanleiding van een door dit blad gemelde, vermeende
poging om de Oostduitse leider Honecker op oudejaarsavond
van het leven te beroven.
Opstand in
El Salvador
beëindigd
SAN SALVADOR De re-
bellie van de Salvadoraanse
luitenantrkolonel Ochoa Perez
is voorbij. De opstandige mili
taire commandant van de
noordelijke provincie Cabanas
heeft zijn verzet tegen minis
ter van defensie Jose Guiller-
mo Garcia opgegeven en heeft
zijn garnizoen Sensutepeque,
bijna tachtig kilometer ten
noorden van de hoofdstad San
Salvador verlaten. Ochoa zal
elders in El Salvador een nieu
we standplaats krijgen aange
wezen.
Frans elektriciteitsbedrijf
voor miljarden opgelicht
(Van onze correspondent Jan Drummen)
PARIJS Het nationale Franse elektriciteits
bedrijf EDF blijkt in verband met de bouw van
kernkrachtcentrales voor miljarden opgelicht te
zijn door twee grote leveranciers van technisch
materiaal, die hun prijzen schandelijk opgedre
ven hebben. Dit is de conclusie van een rapport,
dat door het links-onafhankelijke Parijse dag
blad Liberation" is onthuld. Volgens het rap
port hadden de bedrijven afgesproken dat zij zo
veel mogelijk winst zouden proberen te halen
uit de transacties met het Franse elektriciteits-
bedrijf.Als gevolg van deze prijsopdrijving zul
len de stroomtarieven zo'n tien procent worden
verhoogd. De bedoeling was door middel van de
investeringen de stroomprijs te laten dalen.
LIXSTOWE Een
jtse sloep heeft ons gis-
en van de Engelse oost-
5t naar de plaats ge-
icht, waar sinds 20 de-
ïiber de veerboot Euro-
^n Gateway (4.263 ton)
a de rederij Townsend
oresen op zijn stuur-
jrdzijde in de Noordzee
De indrukwekkende
iratie om dit wrak te
rgen, bevindt zich nu in
ar tweede fase.
1 merk je direct wanneer je
gezonken veerboot nadert.
duurt ruim een half uur
van het Oostengelse Felix-
e te varen naar het punt
ir in december de onver-
irbare aanvaring heeft
gehad tussen de Britse
irboot European Gateway
Vanguard (van de Britse
jorwegen). Van op afstand
1 je het wrak nu niet meer
goed zien, omdat sinds afge-
ën dinsdag het reusachtige
psportschip Super Servant
10.500 ton) van de bergings-
atschappij Weismuller uit
nuiden langszij ligt.
pst die zwart-witte Neder-
dse kolos valt het bruinro-
wrak van de European Ga-
ray eigenlijk een beetje te-
1. De Super Servant 3 is 139
•jter lang en 32 meter breed,
transportschip dat tot op
diepte van 16 meter onder
er kan zinken, torent hoog
en de gezonken veerboot
De European Gateway ligt
een bank van glibberige
In zijn passieve toestand
at wrak echt een zielig ge
it. Je krijgt het gevoel, dat
je de gezagvoerder van die
tse European Gateway was,
huidige aanblik van je
ip je ogen vol tranen zou
>n schieten.
ar de bergingsmaatschappij
•ismuller is al goed op weg
het wrak te lichten. Sedert
begin van de werkzaamhe-
i, op 3 januari, heeft Weis-
ller op de naar boven ge-
:rde bakboordzijde van de
ropean Gateway acht zoge
ten jukken gelast, waaraan
are kettingen vastgemaakt
nnen worden.
ze jukken hebben de vorm
n kleine pyramiden. „Wij
emen ze feesthoeden", lacht
pitein J.H. „Harry" Hop-
in, die als bergingsmeester
operatie leidt. Zijn manne-
5 werken vrijwel dag en
cht op en in het wrak. Je
|t ze als mieren over de
pdbruine wand van de Euro-
pn Gateway lopen. Op een
De gekapseisde veerboot European Gateway.
gegeven moment zagen we
zelfs een van die stoere Neder
landse arbeiders over de zij
kant van twee vrachtwagens
kruipen, die nu horizontaal
aan het bovendek hangen dat
zich ten gevolge van de aanva
ring en het kapseizen in verti
cale stand bevindt.
De European Gateway is ei
genlijk een vrachtveerboot.
Daarom had hij op het ogen
blik van .zijn botsing met de
Vanguard geen gewone passa
giers aan boord. Naast de be
manning waren er alleen de
begeleidende chauffeurs van
48 vrachtwagens, die hun
voertuigen vergezelden van
Felixstowe naar Rotterdam.
De aanvaring kostte aan zes
opvarenden het leven.
Minstens een vrachtwagen is
van het bovendek in zee ge
vallen. Duikers van Weismul
ler hebben afgelopen week on
der water een voertuig terug
gevonden en de plaats ge
merkt met twee grote „blaas
jes" (plastic boeien). Deze
vrachtwagen zal te gelegener
tijd uit het water gelicht en
aan boord van de Super Ser
vant 3 gebracht worden.
De voertuigen die nog goed
vastgehecht aan het bovendek
van de European Gateway
hangen, reddingsboten en nog
meer hinderlijke dingen wor
den door middel van een reus
achtige hijskraan verwijderd
voor de eerste poging om het
wrak recht te zetten, kan be
ginnen. De voorbereiding van
die kritische operatie vraagt
veel tijd. „We hebben nog
minstens twee weken nodig
voordat het rechtzetten kan
beginnen", zegt kapitein Hop
man, die het allemaal filoso
fisch en doodkalm opneemt.
Hopman wordt trouwens niet
echt op de proef gesteld. „Wij
passen dezelfde bergingsme
thode toe als die welke wij
twee jaar geleden in Neder
land gebruikt hebben om het
schip Atlantic te lichten dat
gekapseisd was, terwijl het te
water gelaten werd", zegt hij.
„Toen hadden wij echter wel
het voordeel en het gemak, dat
wij konden werken vanaf de
wal.
Tot nu toe werkt het weer
goed mee en daarom verloopt
de bergingsoperatie praktisch
helemaal volgens het - vooraf
bepaalde tijdschema. Er is nog
geen sprake van vertraging.
Als het zo'n meevaller blijft,
zullen de jukken op tijd door
middel van zware kettingen
verbonden worden met ver
plaatsbare winches, die zich op
het grote, open dek van de Su
per Servant bevinden. In de
hermetisch afgesloten ruimen
van de European Gateway
wordt samengeperste lucht ge
stuwd, die het weer vlot ma
ken zal bevorderen. Tezelfder
tijd worden rond beide uitein
den van het wrak oersterke
kabels aangebracht, die zullen
beletten dat de European Ga
teway, terwijl hij recht getrok
ken wordt, wegglijdt over de
glibberige klei. De diepte van
het water waarin het wrak op
de kleinbank ligt, bedraagt on
geveer 7,5 meter.
Water wegpompen
De operatie om het wrak recht
te zetten is uiteraard geen ge
makkelijke opgave. Zij zal heel
wat tijd vergen vierentwin
tig uren of meer, denken som
migen, maar kapitein Hopman
zelf gelooft dat het vrij vlug
zal gaan, op voorwaarde dat er
nergens een kink in de kabel
komt. „De kleinste breuk
maakt langdurig reparatie-
werk nodig", zegt Hopman.
Als het wrak eenmaal rechtop
gezet is, wordt de opening aan
stuurboordzijde dicht gemaakt.
Voorlopig weet niemand hoe
groot dat gat is, wat veroor
zaakt werd toen de Vanguard
met de European Gateway in
aanvaring kwam. Wel wordt
geschat, dat men ongeveer
10.000 ton water uit de veer
boot zal moeten pompen. Pas
daarna kan het geborgen schip
voor reparatie naar een droog
dok gesleept worden. Direc
teur Jan Halfweeg van Weis
muller heeft nog geen idee
waarheen zijn sleepboten Eu
ropean Gateway zullen moe
ten brengen. De gezonken
veerboot werd in West-Duits-
land gebouwd en zal daar ge
repareerd kunnen worden.
Vlak naast het wrak liggen
momenteel nog een werkschip
(ponton) en de sleepboot Titan
van Weismuller. De Super
Servant 3, die normaal ge
bruikt wordt voor het trans
port van zwaar materiaal, be
stemd voor boordplatforms,
ligt een eind verderop. De Su
per Servant 3, daterend van
1979, is van Japanse makelij
en kan op grote diepte zware
stukken afleveren die nodig
zijn bij de bouw onder water
van boortorens boven nieuwe
oliebronnen.
De gezamenlijke bemanning
van de Nederlandse schepen
naast het Britse wrak in de
Noordzee bestaat uit ongeveer
45 man, onder wie zes of zeven
duikers. De Super Servant 3
zelf heeft een vaste beman
ning van achttien koppen. Ze
beschikken aan boord over te
levisie, video en talrijke ande
re ontspanningsmogelijkhe
den. „Het leven is hier lang
niet kwaad", zegt tweede
stuurman Jan Cane, die gebo
ren is in IJmuiden maar nu in
Lelystad woont.
Terwijl de Super Servant 3
naast het wrak van de Europe
an Gateway ligt, moeten de
stuurlui van het zware trans
portschip dag en nacht er voor
zorgen, dat hun vaartuig zo
weinig mogelijk van positie
verandert. Ze houden de wind
en hun apparatuur in de gaten
en voeren indien nodig correc
ties uit. De Super Servant 3,
de Titan en het ponton staan
doorlopend per radio met el
kaar in verbinding.
Geen enkel lid van de beman
ning begeeft zich ooit aan wal
in Felixstowe. Daar valt trou
wens toch weinig of niets te
beleven. Het werk aan de ge
zonken European Gateway in
de Noordzee is trouwens niet
eens bijzonder eenzaam, want
er passeren geregeld andere
veerboten, die naar Felixstowe
of Harwich terugkeren of dé
havens verlaten met bestem
ming Nederland, België. Duits
land, Denemarken en Cyprus.
Ze komen telkens vlak bij de
plaats waar een van hun soort
genoten op jammerlijke wijze
is vergaan.
Souveniriagers
Directeur Nan Halfweeg van
de bergingsmaatschappij Weis
muller koestert weinig twijfels
dat zijn personeel de European
Gateway zal weten te bergen.
Als het lukt, wacht Weismul
ler een mooi percentage (ge
middeld is dat 6 procent) van
de geborgen waarde van het
gezonken schip, minus de re
paratiekosten. De verzekerde
waarde van de European Ga
teway bedraagt 13,6 miljoen
pond. Halfweeg kan de repa
ratiekosten die er zullen zijn,
al van tevoren schatten, maar
tezelfdertijd houdt hij reke
ning met enkele nog onbeken
de factoren, waaronder in de
eerste plaats de gevolgen van
het feit dat voor Kerstmis sou
venirjagers het wrak binnen
gedrongen zijn en allerlei din
gen gestolen hebben. Dit ge
beurde toen het werkschip en
de sleepboot Titan van Weis
muller nog niet aanwezig wa
ren.
„Ongeveer een dozijn ramen
van de veerboot zijn op myste
rieuze wijze gebroken", vertelt
Nan Halfweeg. „We hebben al
vastgesteld, dat onder meer
een magnetisch kompas gesto
len is. Ik vermoed dat de da
ders souvenirjageers waren,
want wat doe je nou met zo'n
ding. Het is onbegrijpelijk, dat
iemand daarvoor zijn leven
heeft willen wagen".
Als de bergingsoperatie niet
met succes bekroond wordt,
krijgt Weismuller van de Brit
ten geen cent. Dat is de voor
waarde waaronder deze Ne
derlandse bergingsmaatschap
pij het contract getekend
heeft. „No cure, no pay", en de
kosten van al het werk (ze
worden op 1 miljoen pond ge
schat) voor rekening van
Weismuller. Maar Nan Half
weeg gelooft niet, dat de reus
achtige operatie om het wrak
van de gekepseise European
Gateway te kunnen lichten, zo
zal eindigen.
ROGER SIMONS
Thatcher terug van
Falkland Eilanden
PORT STANLEY Premier
Thatcher heeft gisteren haar
bezoek van vijf dagen aan de
Falkland Eilanden beëindigd.
Zij was er door de 1.800 bewo
ners emotioneel ingehaald als
een bevrijder.
Thatcher vertrok aan boord
van een Hercules van de Brit
se luchtmacht, die op de zware
vlucht van 23 uur naar Enge
land wordt vergezeld door ge
vechtsbommenwerpers van
het type Phantom. De Britse
premier omschreef haar be
zoek aan de Falkland Eilan
den als „meer dan een bezoek.
Het was een ontroerende erva
ring".
Onzekerheid over
leven van Sjaranski
PARIJS De vrouw van de
Russische dissident, Anatoly
Sjaranski, heeft gisteren in Pa
rijs gezegd dat zij er niet zeker
van is dat haar man nog in le
ven is en dat de Sovjet gevan
genisfunctionarissen de moe
der van Sjaranski hebben ver
boden hem te bezoeken. Naar
verluidt is Sjaranski al 27 da
gen in hongerstaking.
Tijdens een persconferentie
deed Avital Sjaranski een be
roep op de Franse president
Mitterrand „en alle mensen
van goede wil" om „een einde
aan deze moord te maken en
de tragedie die tot de dood van
Sjaranski zou kunnen leiden,
te verhinderen". Het laatste
dat Avital over haar man had
gehoord, was dat hij elke drie
dagen werd gedwongen voed
sel tot zich te nemen.
Moskou argwanend
over positie Arafat
MOSKOU De Sovjet-Unie
zal eventueel de ^positie van
PlO-leider Arafat trachten te
ondermijnen ten gunste van
radicalere Palestijnse leiders
als hij zou instemmen met een
compromis-regeling voor vre
de in het Midden-Oosten te
aanvaarden.
Dit werd gisteren in kringen
van westerse diplomaten in
Moskou vernomen. Arafat
voerde overleg met de Sovjet-
-leider, Andropov, die het vre
desvoorstel van de Arabische
Liga steunt zoals dat vorig jaar
in de Marokkaanse stad Fez
werd aanvaard.
.RAMARIBO „In Suriname zal een werkelijke
iksdemocratie worden gevestigd. Wat het land nu
dig heeft is rust, stabiliteit en de juiste informatie,
nt een volk, dat in angst leeft kan niet presteren.
*N>k zal de bevolking moeten begrijpen dat de leugen-
lastercampagnes, zoals die door de media in het ver
den zijn gevoerd slechts een doel hadden, namelijk
it destabiliseren van de processen die op sociaal, eco-
Jmisch en politiek gebied in Suriname op gang ge
jacht worden."
jt is de kern van een interview van legerleider Bouterse met
;i!t Surinaamse Nieuws Agentschap (SNA). Over de vorming
in een nieuwe regering deelde Bouterse mee, dat het militair
(zag een aantal commissies opdracht heeft gegeven een nieuw
geerprogramma op te stellen. Als dit met de kandidaat-minis-
ts is besproken kan worden overgegaan tot de formering van
i sn nieuwe regering, aldus Bouterse.
i Surinaamse lu chtmachtchef Fazilda is maandag uitgeweken
j,;ar Frans-Guyana. Dit is gisteren uit betrouwbare bron in Cay-
ne vernomen. Fazilda, die voor het laatst werd gezien op het
iegveld van Cayenne, zou op weg zijn naar Nederland. Het
rsoneel van het Surinaamse consulaat in Amsterdam wordt
ïrk ingekrompen wegens geldgebrek.
Droogte
gaat
mensen
levens
eisen in
Mozambique
MAPOETO Mozambique
heeft gisteren een beroep om
hulp gedaan op de wereld om
dat aanhoudende droogte 4
miljoen mensen met de hon
gerdood bedreigt.
De minister van binnenlandse
handel, Aranda Silva, noemde
de situatie in enkele delen van,
Mozambique „rampzalig". Hij
zei dat het uitblijven van re
gen in het zuiden van Mozam
bique betekent dat alle belang
rijke oogsten kunnen misluk
ken. Aranda Silva liet verder
weten dat onmiddellijk 100.000
ton graan nodig is. Hulp aan
het zuiden van Mozambique
wordt bemoeilijkt, omdat daar
een door Zuid-Afrika gesteun
de guerrillabeweging actief is.
Bij acties van guerrillastrijders
zijn gewassen verbrand, aldus
de minister.
JITENHEER
DEN HAAG Winter
sporters die dezer dagen
in het Alpengebied ver
toeven zullen niet met
enthousiaste verhalen te
rugkomen. De sneeuw-
toestand is er zo slecht,
dat maar op een paar
plaatsen redelijk te skiën
is.
In het algemeen ligt er bene
den 2.000 meter hoogte geen
of te weinig sneeuw. Dat be
tekent sfeerloze, zomers aan
doende dorpen en groene da
len. De sneeuw die boven de
2.000 meter ligt is bovendien
erg hard en verijsd en op
veel plaatsen steken er rot
spunten doorheen. In Italië
heeft het op sommige plaat
sen de afgelopen week zelfs
op een hoogte van 2.000 me
ter geregend.
Het ergste is de situatie in de
lager gelegen gebieden van
Oostenrijk. In Zwitserland en
Italië is er ook weinig te
doen. Alleen in Frankrijk is
de situatie iets beter, omdat
de wintersportdorpen daar
gemiddeld wat hoger liggen.
Wie koste wat kost de nog
goede ski-gebieden wil berei
ken zal boven de 2.500 meter
moeten klimmen. In Oosten
rijk zijn dat vooral de glet-
scher-gebieden, in Zwitser
land de meest zuidelijk gele
gen wintersportoorden, dicht
tegen de Italiaanse grens.
Vooruitzichten
De vooruitzichten voor de
komende week zijn bepaald
niet hoopvol. Er ligt een ho-
gedruk-gebied boven Frank
rijk en Zwitserland. Dat
zorgt er doorgaans voor dat nuleringen'1.
de sneeuwtoestand snel nog
verder verslechtert.
Alleen voor Oostenrijk lijkt
de situatie wat beter te wor
den. Men verwacht dit week-
ende veel bewolking met
neefslag die mogelijk in de
vorm van sneeuw valt. Het
nul-gradenniveau ligt nu op
2.000 meter. Men verwacht
dat dit punt het komend
weekeind zal dalen tot 500
meter. Maar zelfs als dit ge
beurt, is de situatie niet opti
maal. Grote sneeuwval op
een verijsde ondergrond
brengt vaak grote lawine-ge
varen met zich mee.
Reisbureaus
Bij de Nederlandse reisbu-
reau's is weinig te merken
van de slechte sneeuwcondi-
ties. Reizigers die geboekt
hebben proberen soms wel
om hun reis te verschuiven,
maar als ze horen dat er geen
aanspraak gemaakt kan wor
den op enige bepaling in de
reisvoorwaarden om geld te
rug te krijgen, berust men
maar in een sneeuwloze va
kantie. Hostessen van de de
verschillende toeroperators
proberen door het organise
ren van excursies en landen-
tochten de vakantiegangers
nog een alternatief program
ma te bieden.
Het aantal boekingen blijft
overigens vrij constant, zij
het dan dat de verwachte af
name van 10 tot 15 procent
zich inderdaad voordoet. De
heer Admiraal van Arkerei-
zen zegt dat er geen klachten
of problemen zijn met reizi
gers. „Men accepteert de situ
atie en weet dat het reisbu
reau er ook niets aan kan
doen. Er zijn nauwelijks an-
In het Zwitserse Wengen zijn helikopters ingeschakeld
om sneeuw te transporteren van hoger gelegen ge
bieden naar skipistes, waar geen ot heel weinig
sneeuw ligt.
De heer Van der Pijl van het
boekingskantoor Van Trans
alpino in Den Haag merkt
dat de mensen later hun reis
boeken. „Men wacht eerst de
sneeuwberichten af en be
sluit dan erg laat tot het al
dan niet ondernemen van de
reis. Dat kan natuurlijk al
leen in het laagseizoen van
de maand januari. De boe
kingen voor de topseizoenen
(crocusvakantie in de tweede
week van-februari) lopen ge
woon door.
De ANWB merkt aan het
aantal mensen dat de infor
matiedienst belt dat veel
wintersporters ongerust zijn
over hun komende vakantie.
Soms voldoen twaalf lijnen
voor de automatische infor
matie niet en moeten de tele
fonistes bijspringen.
Verder heeft men geconsta
teerd dat vakantiegangers
heen en weer pedelen tussen
hun sneeuwloze vakantiege-
beid naar ski-oorden, waar
wel sneeuw ligt. Dat geeft in
een beperkt gebied veel
skiërs en dus veel drukte op
de piste en lange wachttijden
bij de liften. Vooral op de te
rugtocht naar het dal.
Voor de wintersportdorpen is
het seizoen, met een slechte
kerst en weinig sneeuw in
begin januari, weliswaar nog
niet geheel verloren maar
toch erg slecht. Er moet veel
sneeuw vallen wil het alle
maal nog een beetje goed ko
men. De heer Roth van het
Zwitsers verkeersbureau:
„Rampzalig is het nog niet.
We hebben tenminste nog
wat sneeuw. Maar we mer
ken bijvoorbeeld dat heel
trouwe Oostenrijkgangers bij
ons komen informeren. Dat
betekent toch wel wat".
KOOS BLOEMSMA
