Rotterdam krijgt z n
Russisch consulaat
Qtidt&Qowuwt
Surinaamse
vluchtelingen
stranden op
doorreis
Mp
VS grote verliezer bij warmere aarde
KABINET KNIJPT MOGELIJK
OOGJE DICHT VOOR SPIONAGE
Thatcher:
„Wij zijn
er trots op
Brits te
zijn
Op de bon
BUITENLAND
DINSDAG 11 JANUARI 1983 PAGI)
Habib opnieuw naar
Midden-Oosten
WASHINGTON De Amerikaanse
speciale afgezant voor het Midden-
-Oosten, Philip Habib, is gisteravond
onverwacht naar het Midden-Oosten
terugkeert om te proberen het Israë-
lisch-Libanees overleg over de te
rugtrekking van buitenlandse troe
pen op gang te krijgen. Habib zei na
een bezoek aan president Reagan en
de minister van buitenlandse zaken,
Shultz, dat de president wilde dat de
onderhandelingen beter opschoten.
Een vijfde bijeenkomst tussen Israë
lische, Libanese en Amerikaanse
vertegenwoordigers in Khalde in Li
banon is gisteren verlopen zonder
dat er enige vooruitgang werd ge
boekt
Old Vic krijgt oude
glans terug
LONDEN Het theater Old Vic in
Londen zal bij een ingrijpende reno
vatie zijn oude glans herkrijgen. De
nieuwe eigenaar, de Canadese indus
trieel Ed Mirvisch die het uit 1818
stammende gebouw vorig jaar voor
ongeveer 750.000 pond (ruim 3
miljoen) kocht, wil in het herstel-
werk nog eens twee miljoen pond
(circa 8 miljoen) steken. Het is de
bedoeling dat het theater op 16 okto
ber van dit jaar wordt heropend.
Onder leiding van de onlangs in de
adelstand verheven sir Michael Hor-
dern zal het theater in- en uitwendig
aan de hand van afbeeldingen uit
1871 in de staat van die tijd worden
teruggebracht.
Geen heropening van
proces-Van der Lubbe
WEST-BERLIJN Het gerechtshof in West-
-Berlijn heeft besloten, het proces tegen de
Nederlander Marinus van der Lubbe, die in
1933 terecht werd gesteld op beschuldiging
van het in brand steken van het Duitse parle
mentsgebouw, niet te heropenen. Dit maan
dag bekendgemaakte besluit is 20 december
vorig jaar genomen, maar het is nog niet
rechtsgeldig. Het gerechtshof is van mening
dat heropening van processen, waarin het
voormalige rijksgerechthof vonnis heeft ge
wezen, onmogelijk is omdat de Westduitse
wetgever in de plaats van het rijksgerechts
hof geen nieuwe rechtbank heeft ingesteld.
Het verzoek het proces te heropenen was af
komstig van de advocaat van de nog levende
broer van Marinus van der Lubbe.
BELGISCHE ARTSEN VOOR
PLEGEN ABORTUS BESTRAFT
BRUSSEL Een rechtbank in Brussel heeft giste
ren twaalf Brusselse artsen veroordeeld tot voor
waardelijke gevangenisstraffen wegens het uitvoe
ren van vruchtafdrijvingen. Onder hen is een 63-ja-
rige hoogleraar. Hij kreeg anderhalf jaar voorwaar
delijk. De elf andere artsen kregen voorwaardelijke
straffen variërend van twee tot zes maanden voor
waardelijk. Het Brussels parket is sinds kort weer tot
vervolging van abortus overgegaan, nadat deze een
tijd had stilgelegen. Bij de toemeting van de straf is
volgens de rechtbank rekening gehouden met het
feit dat de artsen niet uit winstbejag hebben gehan
deld en dat in de omringende buurlanden ingrij
pende wijzigingen in de wetgeving rond abortus zijn
aangebracht. In het Belgische parlement is een wets
voorstel in behandeling waarbij abortus in bepaalde
gevallen niet strafbaar is.
Simone de Beauvoir
voorzitter
overheidscommissie
PARIJS De Franse schrijfster Si
mone de Beauvoir, die zondag 75 jaar
is geworden, is voorzitter geworden
van een commissie die de plaats van
de vrouw in het culturele leven van
Frankrijk gaat onderzoeken en voor
stellen voor een cultuurpolitiek voor
vrouwen zal formuleren. De minister
voor de rechten van de vrouw, Yvette
Roudy, heeft voor de commissie
schrijvers, wetenschapsmensen en so
ciologen uitgenodigd. „De campagne
voor gelijke kansen voor vrouwen en
mannen mag de culturele en artistie
ke wereld niet buiten beschouwing la
ten", aldus de minister.
Artsen handelden in
tweedehands hartstimulata
KEULEN In West-Duitsland zijn j
ren drie artsen voor een hof i
veroordeeld wegens handel in tw/
hands hartstimulators. Zij namen dez?
overleden patiënten, leverden ze aaif
bedrijf, dat ze nakeek en steriliseerdj
plantten ze weer in patiënten zonder]
zij te horen kregen, dat het om twe
hands apparaten ging. Het bedrijf st<'
het verschil tussen de kosten van rei
en steriliseren en de prijs van een nia
stimulator van bijna vierduizend gujr
direct op hun rekeningen. Het stimulf.
bedrijf maakte zo in totaal rond 30?
gulden aan de drie over. De drie a&
zouden zeker in 28 gevallen tweedehf
stimulators hebben aangebracht zol
medeweten van de patient.
ROTTERDAM Tijdens
zijn wekelijkse persconfe
rentie afgelopen vrijdag
heeft premier Lubbers
erop gezinspeeld dat bin
nenkort de mogelijkheid-
in zicht komt dat de Rus
sische ambassade in Rot
terdam een consulaat zal
mogen openen.
De Nederlandse regering staat
al gedurende meer dan acht
jaar om veiligheidsoverwegin
gen afwijzend tegenover de
herhaalde Russische verzoe
ken voor vergunning van zo'n
consuulaat. Blijkens de woor
den van Lubbers lijkt men
echter nu bereid te zijn tot za
ken te komen met de Russen.
Daarbij gaat het er om, aldus
de premier, dat Nederlandse
en Russische belangen op za
kelijke wijze tegen elkaar zul
len worden afgewogen.
Het kan niet ontkend worden
dat de zeer spraakzame Russi
sche ambassadeur Viktor Be
letski, die in tegenstelling tot
zijn voorgangers heel duidelijk
laat horen dat hij er is, een
grote rol heeft gespeeld in de
stroomversnelling van deze
zich al jaren voortslepende
zaak.
De Russische ambassa
deur Viktor Beletski
Beletski was in juni vorig jaar
nog maar nauwelijks in Ne
derland gearriveerd of hij liet
tegenover persvertegenwoor
digers blijken dat Nederland
er zo snel mogelijk voor moest
zorgen dat zo'n consulaat er in
Rotterdam kwam. Ook be
pleitte hij visa voor Russische
managers die de leiding dien
den te krijgen van gemengd
Russisch-Nederlandse firma's.
Belangrijkste argument van de
ambassadeur was blijkens een
artikel in de NRC dat drie le
den van de Russische ambassa
de „constant buiten adem zijn
van het dagelijkse gependel
tussen Den Haag en Rotter
dam".
De ambassadeur vermeldde
toen ook dat in het afgelopen
jaar meer dan 2200 Russische
schepen de Rotterdamse haven
hebben aangedaan. Terloops
voegde hij er onverholen een
hard dreigement aan toe.
Krijgt Rotterdam niet voor 1
maart 1983 een Russisch con
sulaat, dan is het voor een
flink deel gedaan met de voor
Rotterdam zo lucratieve over
slag van graan, olie en andere
producten met bestemming
Sovjet-Unie en zal die worden
overgeheveld naar de havens
van Antwerpen of Hamburg.
Meer Russische schepen
Het opmerkelijke daarbij is dat
in het afgelopen jaar de Russi
sche schepen in steeds grotere
getale de Rotterdamse haven
hebben aangedaan. De Rotter
damse havenautoriteiten ko
men weliswaar tot aanzienlijk
lagere cijfers dan de Russische
ambassadeur, maar de groei
van het aantal schepen is er
niet minder om. Ten opzichte
van 1981 bespeuren zij een
groei van maar liefst vijftig
procent. In het afgelopen jaar
kwamen meer dan twaalfhon
derd schepen naar Rotterdam.
De maatschappij die daar het
meest van profiteerde, was de
Graan Elevator Maatschappij.
Bedrijvigheid in de Rotterdamse haven
Deze nam met met 1,4 miljoen
ton graan bestemd voor de
Sovjet-Unie ruimschoots een
derde van de totale graandoor-
voer in Rotterdam voor zijn
rekening.
Deze Russische overslag levert
de gemeente Rotterdam jaar
lijks vele tientallen miljoenen
guldens op, onder meer in de
vorm van haven- en overslag-
gelden en daarbij komt nog Spionage
dat een zeer groot aantal men
sen zijn brood verdient met
deze activiteiten.
recht hebben op zo'n consulaat
en eigen managementsambte-
naren. Ze wijzen erop dat ook
andere landen van achter het
Ijzeren Gordijn consulaten in
Rotterdam hebben en dat hen
geen strobreed in de weg
wordt gelegd.
Ze geloven tevens dat Rotter
dam het in de concurrentie
met Hamburg of Antwerpen
moeilijk heeft, ondanks de uit
stekende outillage van de Rot
terdamse haven. Zowel in
Hamburg als in Antwerpen
hebben de Russen consulaten
en handelsvertegenwoordi
gers.
Het sterk toegenomen belang
van de Russische handel heeft
de Rotterdammers dan ook ex
tra gevoelig gemaakt voor de
jongste Russische dreigemen
ten. Het gemeentebestuur,
maar ook de havenbaronnen,
doen overigens al jaren pogin
gen Den Haag ervan te over
tuigen dat de Russen gezien
het steeds stijgende volume
van de handelsactiviteiten
Den Haag heeft zich steeds te
gen een consulaat verzet, in de
eerste plaats omdat men vindt
dat het consulaire werk best
vanuit Den Haag kan worden
gedaan. Belangrijker voor de
afwijzing van de Russische
verzoeken is het feit dat „de
aanwezigheid van een derge
lijk consulaat niet in overeen
stemming is met de Neder
landse interesses van algeme
ne aard", zoals minister Van
der Stoel het in 1976 nog uit
drukte. Veiligheidsbelangen
Volgens officieuze schattingen
is zeker een derde van de Rus
sische diplomaten ingescha
keld bij het inlichtingenwerk,
zo niet meer. Het hoge percen
tage Russische diplomaten dat
jaarlijks uit westerse landen
wordt uitgewezen mag illus
tratief voor die stelling heten.
Het lijdt voor de verantwoor
delijke instanties in Den Haag
geen twijfel dat Russische
ambtenaren in de haven een
veelomvattende taak hebben
naast hun officiële taak. Zij
moeten voorkomen dat Russi
sche zeelieden er niet van
doorgaan, dienen toezicht uit
te oefenen op bezoekers op
Sovjetschepen en houden zich
in de ruimste zin bezig met het
observeren en fotograferen
van havenwerken. Zij verza
melen gegevens op militair en
industrieel gebied waarmee de
Sovjet-Unie haar voordeel kan
doen.
Oplossing
Blijkens de uitlatingen van
Lubbers is Den Haag geneigd,
zoniet die pottenkijkers voor
lief te nemen, dan toch in ie
der geval hun aanwezigheid
onder strikte voorwaarden te
tolereren. Volgens Lubbers
gaat het er immers om dat er
een „produktieve oplossing
komt". Met andere woorden,
de Russische ambassadeur zal
met zijn troefkaarten voor
Rotterdam op tafel moeten ko
men. Blijken er aan de komst
van een Russisch consulaat
voor de Rotterdamse haven in
een tijd van economische re
cessie in het oog springende
voordelen verbonden te zijn,
dan mogen wat Lubbers be
treft dat consulaat en die han
delsvertegenwoordigers er ko
men. Ambassadeur Beletski
had bij zijn dreigement im
mers tevens heel duidelijk la
ten doorschemeren dat de
overslag in de massagoedsector
in de Rotterdamse haven nog
aanzienlijk kon worden uitge
breid. Gaat dat werkelijk op,
dan knijpt Den Haag wellicht
een oogje dicht. Om gezichts
verlies aan Nederlandse zijde
te voorkomen, zal de zaak wel
niet voor 1 maart geregeld
zijn, zoals de Russische ambas
sadeur had geëist en ook voor
de status van de ambtenaren
zal nog een passende regeling
gevonden moeten worden.
PAUL VAN VELTHOVEN
AMSTERDAM Veel Surinaamse vluchtelingen zijn
in moeilijkheden geraakt doordat in de landen waar zij
zijn heengevlucht op doorreis naar Nederland, de Ne-,
derlandse vertegenwoordiging niet op de hoogte blijkt
van het verruimde visumbeleid dat voor Surinaamse
vluchtelingen geldt. Dit schrijft de Stichting Surinaam
se Vluchtelingenhulp in een brief aan de minister van
buitenlandse zaken en de staatssecretaris van justitie.
Volgens de Stichting zijn dringende noodkreten binnengekomen
van Surinamers die in Miami (Verenigde Staten), de Nederland
se Antillen en andere landen in de omgeving van Suriname ge
strand zijn en niet verder kunnen reizen naar Nederland. Vol
gens een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse za
ken zijn er overigens nog geen Surinamers geweest, die zichzelf
officieel hebben aangemeld als vluchteling.
De algemene raad van de Nederlandse Orde van Advocaten
heeft gisteren in een open brief de machthebbers in Suriname
opgeroepen op hun schreden terug te keren. Een land zonder
recht op een onafhankelijke verdediging wordt een staat van
willekeur.
Al eerder gaf de orde van advocaten uiting aan „zijn diepe ver
ontwaardiging over de executies in de nacht van 7 op 8 decem
ber". Van de vijftien mensen die werden doodgeschoten, waren
er vier advocaat. Zij werden doodgeschoten, aldus de orde, om
dat zij clienten hadden verdedigd en nog verder zouden bijstaan,
die tiet Surinaamse regime onwelgevallig waren.
Premier Thatcher legt bij Blue Beach op de Falkland Ei
landen een krans ter herdenking van de slachtoffers, die
vorig jaar vielen in de oorlog met Argentinië.
LONDEN De Britse
premier Thatcher heeft
gisteren, ondanks de Ar
gentijnse en Russische kri
tiek, haar bezoek aan de
Falkland Eilanden en de
lof gezongen Brits te zijn.
Zij is ereburgeres gewor
den van de Falkland Ei
landen.
Na zaterdag in het grootste ge
heim in Port Stanley te zijn
aangekomen, zei mevrouw
Thatcher in een gezamenlijke
vergadering van de uitvoeren
de en wetgevende vertegen
woordigers van de 1.800 ei
landbewoners: „Ik ben van
mening dat wij er door wat u
hebt doorstaan trots op kun
nen zijn dat wij Brits zijn". De
premier heeft in de loop van
gisteren slagvelden en een mi
litair kerkhof bezocht.
De Amerikaanse president
Reagan heeft gisteren gezegd,
dat premier Thatcher „de bes
te man in Engeland" is. In een
reactie op bezoek aan de Falk
land Eilanden zei Reagan ver
baasd te zijn over het feit dat
zij zulk een reis in het geheim
had kunnen maken.
RUITENHEER
Sb
Jk
1
Belgisch ministerie tikt
minister op de vingers
BRUSSEL Het Belgische ministerie van buitenlandse
zaken heeft zijn eigen minister op de vingers getikt.
Een woordvoerder van het ministerie verklaarde gister
middag in Brussel namelijk dat België door geen enkel
land gevraagd is om te bemiddelen in de kwestie-Kam-
puchea. Minister van buitenlandse betrekkingen Leo
Tindemans, die op rondreis is door Zuidoost-Azië, had
eerder de Belgische bemiddeling aangekondigd. Ook de
Vietnamese regering heeft ontkend dat om een Belgi
sche bemiddelingspoging gevraagd is. Het Belgische mi
nisterie liet verder nog weten dat indien het daarom ge
vraagd wordt, België een bemiddelende rol zeker niet"
zou weigeren.
Zweedse
koning a
geeft f
„koloniale
erfenis" oj>
STOCKHOLM Konij;
Karei de Zestiende Gil
taaf van Zweden en Kt
Zweedse parlement, 6
Rijksdag, zijn overeent
komen een strèep te trej(
ken onder een 170 jaar oii
hoofdstuk uit de kolonial j
tijd van Zweden. Met ii
gang van de tweede heL
van dit jaar ziet de konh
af van de 300.000 kroni
(100.000 gulden) rente pL,
jaar, die de Zweedse sof'
verein sinds 1815 toekoru
uit de verkoop van
voormalige WestindiscL
kolonie Guadeloupe as,
Engeland.
Die regeling is in 1814 ui^
gedacht door Karei ij
Veertiende Johan. Ijr
stortte het bedrag dat ELj
geland aan hem zou heL
ben betaald voor Guadu.
loupe grootmoedig in <j(
Zweedse schatkist, ter dei^
ging van de schuld aan hi
buitenland. Hij stelde ec^
ter de voorwaarde dat
koningen van Zweden tej
eeuwigen dage drie pr^
cent rente op het kapitai.
uitbetaald zou worden.
Overigens hoeven koniri
Karei Gustaaf en zijn g^
malin Sylvia hoeven d
buikriem evenwel niet aa
te halen. Aan de Rijksdar
is voorgesteld het jaargel
van het hof te verhoge
van 26,3 tot 29 miljoe^
(bina 10 miljoen guldei^
kronen.
Sing Sing- f
gevangenels
beëindigen^
actie t
OSSINING De actie \c
gevangenen in de oude Src
Singge vangen is is vanochtte:
vreedzaam beëindigd metjir
vrijlating van alle zeventtti
bewakers, die sinds zaterde
ochtend in gijzeling
gehouden.. Dit heeft een fu\b
tionaris van de gevangenis^
de Amerikaanse stad Ossin)
bekend gemaakt.
De gevangenen besloten
gijzelingsactie op te geven,
dat een lijst van hun eisen ij
voorgelezen in nieuwspin
gramma's van lokale telèt
siestations. De gedetineerèri
willen dat de leefomstandigic!
den in de gevangenis verc
terd worden.
Tijdens een schietpartij bij Sdi;
Paulo tussen oproerpolitie ik
gevangenen zijn onder de
linquenten zeker zes doden
vallen.
Een vrouwelijke agf:
zet in het M acedof'
sche dorpje Mpniklis{
een man op de bd
Niets bijzonders zjU
men zo zeggen. Ms
de vrouwen in Minokli
sia mogen eenmaal p
jaar de rol van de m1""
nen overnemen en d
hoort het uitdelen
zo'n bon bij. Het
bruik is geworteld
een oude traditie
teruggaat tot de kl
sieke oudheid waa
de vrouwen tijdens
paalde feesten het v
het zeggen hadden.
y
WASHINGTON Twee
wetenschappers menen
dat de Verenigde Staten
de grote verliezer worden'
wanneer de aarde de ko
mende tientallen jaren in
derdaad warmer wordt
door het stijgen van de
hoeveelheid koolzuurgas
in de atmosfeer.
Wat er dan precies gaat gebeu
ren kan niemand met zeker
heid zeggen, maar twee ken
ners van de atmosfeer, Walter
Orr Roberts en Edward Fried
man, zeggen dat de komende
vijftig jaar op geen enkele ma
nier valt te ontkomen aan een
door de mensheid veroorzaak
te klimaatsverandering. Zij
zeggen dat de meeste klimaat
onderzoekers van mening zijn
dat het steeds groter wordende
gehalte van kooldioxide in de
lucht door het verbranden van
kolen, hout, olie en gas een
broeikaseffect veroorzaakt
waarbij de atmosfeer meer
zonnewarmte vasthoudt dan
door uitstraling in de ruimte
weer verloren gaat.
Roberts en Friedman schatten
dat in het jaar 2040 het gehalte
aan koolzuurgas zal zijn ver
dubbeld, waardoor de aarde
elk jaar ongeveer 3 graden
Celsius warmer wordt. Zij
hebben een scenario voor 2040
opgesteld op basis van de ge
beurtenissen die zich tijdens
een warme periode ongeveer
zesduizend jaar geleden moe
ten hebben voorgedaan. De ijs
kappen aan de polen zullen
gedeeltelijk wegsmelten, maar
het peil van de zee zal sl
langzaam stijgen. Verder
de neerslag in de graangor
van de Verenigde Staten
Canada met de helft dalen
Sovjet-Unie wordt aanmer
lijk droger, maar in de Oek
ne wordt het groeiseizoen
maand langer. West-Eur
krijgt een natter klimaat
langere groeiperioden en za
tere winters.
