Reagan: Russische bezetting
van Afghanistan is mislukt
Aanbod bolbloemen groeit deze winter
Bulgaarse puzzel roept steeds meer vragen op
Vliegtuig
ongeluk
in China
23 doden
Voetversnelling opfiets
Prins
Rainier
van
Monaco
blijft
aan tot
1986
SPANJE EN DE TUINBOUW (3)
Glastuinbouw wordt niet dupe
van Spaanse toetreding tot EG
w
«SR
BUITENLAND/LAND EN TUINBOUW
LEIDSE COURANT/
MAANDAG 27 DECEMBER 1982 PAGI
ÏT
(Van onze correspondent Cees Manders)
ROME De Bulgaarse legpuzzel
wordt steeds gecompliceerder. Het
gaat niet alleen meer om de vraag
wat de Bulgaarse geheime dienst in
Italië heeft uitgehaald, maar ook
om de vraag wat de Italiaanse ge
heime dienst in Bulgarije heeft uit
gespookt.
Deze kwestie is actueel geworden nu een
Italiaanse, die in Bulgarije is gearresteerd
wegens spionage, dergelijke praktijken
min of meer heeft toegegeven. Deze
vrouw, Gabriella Trevesin, en haar
Vriend Paolo Farsetti werden eind augus
tus in Bulgarije gearresteerd omdat ze mi
litaire objecten zouden hebben gefotogra
feerd. Dat was dus lang voordat de „Bul
gaarse puzzel" in Rome aan de kaak werd
gesteld. Deze beschuldiging is in Italië
steeds belachelijk gemaakt, maar Gabriel
la heeft nu toegegeven dat haar vriend in
Bulgarije voortdurend militaire doelen
heeft gefotografeerd. Bovendien onder
hield hij contacten met de Italiaanse ge
heime dienst én met de leider van de ver
boden Vrijmetselaarsloge P-2, Gelli.
De officiële instanties in Italië hebben nog
niet gereageerd op de onthullingen uit So
fia. Sommigen zullen er stevig door ver
rast zijn. Dat komt mede omdat de drie
Italiaanse geheime diensten volledig onaf
hankelijk van elkaar werken en zelfs de
verantwoordelijke ministers vaak nauwe
lijks weten wat de diensten precies doen.
Zo heeft de minister van defensie gezegd,
dat zijn geheime dienst Ali Agca, de dader
van de aanslag van de paus, ertoe heeft
overgehaald volledig te bekennen. Maar
de minister van justitie, verantwoordelijk
voor het gerechtelijk onderzoek tegen
Agca en voor zijn gevangenhouding, wist
niet eens dat de agenten van de geheime
dienst van Defensie bij Agca in de cel op
bezoek waren geweest.
Gebleken is ook dat Scribbiolo, een ex-
-vakbondsleider die contacten zou hebben
onderhouden met de Bulgaarse geheime
dienst, al jaren lang door een van de Ita
liaanse geheime dienst is geschaduwd, ter
wijl de andere geheime diensten daarvan
nooit iets hebben geweten.
MOSKOU DRINGT BIJ WEST-EUROPA
AAN OP ONTSPANNING
MOSKOU De Sovjet-Unie heeft West-Europa afgelo
pen weekeinde opgeroepen zich niets door Washington te
laten dicteren en te kiezen voor de weg van ontspanning.
Dit is bekend gemaakt door het officiële persbureau
TASS.
In het TASS-commentaar wordt de Europese landen min
of meer opgeroepen het bondgenootschap met de VS te
ondermijnen. „Ze zouden moeten beseffen dat hun belan
gen nu wel zeer uiteenlopen". Tass veroordeelde het stre
ven van het Amerikaanse „imperialisme" om de Westeu-
ropese landen mee te slepen in zijn „kruistocht tegen het
communisme". „West-Europa staat nu voor de keus om
in het spoor van Washington het pad van confrontatie
met de communistische wereld te volgen of zich bewust
te zijn van zijn historische rol en de weg van ontspan
ning en vreedzame samenwerking voort te zetten".
WASHINGTON/BONN
President Reagan van de
Verenigde Staten heeft
gisteren verklaard dat de
Sovjet-bezetting van Af
ghanistan geen succes is
gebleken. Hij riep de
nieuwe Sovjet-leiding op
mee te werken aan een
vreedzame oplossing van
het Afghaanse probleem.
De Westduitse minister van
buitenlandse zaken, Genscher,
deed een soortgelijke oproep.
Het was dit weekeinde drie
jaar geleden dat de Sovjet-
-Unie met een troepenmacht
Afghanistan binnenviel. „De
VS is niet van plan dit moedi
ge (Afghaanse) volk en zijn
strijd te vergeten. We hopen
dat het nieuwe leiderschap
van de Sovjet-Unie profijt zal
trekken van de kansen die het
nieuwe jaar zonder twijfel zal
bieden voor het bereiken van
een oplossing voor Afghanis
tan", zo zei president Reagan
in een verklaring.
Als toegestaan wordt dat de
Sovjet-agressie een succes
wordt in Afghanistan, zal „het
een gevaarlijke invloed heb
ben op de veiligheid van vrije
mensen elders", aldus Reagan.
Hij voegde eraan toe dat zelfs
met een strijdmacht van ruim
100.000 manschappen de Sov
jet-Unie niet in staat is het
platteland te beheersen of de
veiligheid te garanderen van
veel steden, aldus de Ameri
kaanse president. De Ameri
kaanse regering steunt een po
litieke regeling, die tot stand
moet komen via onderhande
lingen en na terugtrekking
van de Sovjet-troepen. Afgha
nistan moet weer terugkeren
in de gelederen van de onaf
hankelijke en niet-gebonden
naties", zo meent Reagan.
Ook West-Duitsland riep dit
weekeinde de nieuwe Sovjet
leiders op hun troepen terug
te trekken uit Afghanistan en
akkoord te gaan met een in
ternationale conferentie die
een politieke oplossing moet
zoeken voor het Afghaanse
probleem. In een verklaring
zei de Westduitse minister van
buitenlandse zaken, Genscher,
dat het in 1981 door de Euro
pese Gemeenschap gelanceer
de idee van een internationale
conferentie een „realistische
manier is om een voor de Sov
jet-Unie praktische oplossing
te bereiken".
Moskou verwierp overigens
toentertijd het idee. Westerse
diplomaten zeiden onlangs dat
Genscher in zijn ontmoeting
vorige maand met de nieuwe
Sovjet-leider Andropov aan
wijzingen had gekregen dat
Moskou een manier zoekt om
zich terug te trekken uit Af
ghanistan.
De Afghaanse president Kar-
mal keerde gisteren terug van
uit Moskou. Daar woonde hij
de viering bij van de 60e ver
jaardag van de Russische Re
volutie. Tijdens zijn bezoek liet
hij tegenover journalisten we
ten dat de Sovjet-troepen in
zijn land zullen blijven totdat
het verzet in Afghanistan is
verslagen.
HONG KONG Bij een
vliegtuigongeluk op de
luchthaven van Kanton in
China zijn 23 personen,
onder wie twee Amerika
nen, om het leven geko
men en zijn twintig ande
ren ernstig gewond. Dit
heeft het Chinese persbu
reau Nieuw China be
kendgemaakt.
Vorige week vrijdag vatte een
Chinees vliegtuig op een bin
nenlandse vlucht vlam en ex
plodeerde direct na de lan
ding. De oorzaak van het on
geluk is niet bekend gemaakt.
Tot nu toe zijn de lijken van
vijftien slachtoffers geïdentifi
ceerd. Onder hen is Neil Da
vid Konheim van het Ameri
kaanse reisbureau Panda. De
overige geïdentificeerde
slachtoffers zijn Chinezen. De
identi^catie van de acht ande
ren is nog niet voltooid.
Met deze dérailleur kan door middel middel van een (vq
op de pedalen worden overgeschakeld naar een hogere
lagere versnelling. De Fransman Michel Deal heeft deze v-
ling uitgevonden en zal binnenkort op de markt worden gt
onder de naam „Deal Drive". De Deal Drive telt maar lie
tien versnellingen.
(Van onze correspondent
Jan Drummen)
PARIJS Drie maan
den na de dood van
prinses Grace heeft
prins Rainier van Mona
co de teugels, die hem
dreigden te ontglippen,
weer krachtig in han
den. Na de dood van zijn
vrouw die achter het
stuur door een beroerte
getroffen werd en in
een afgrond stortte,
meende men in het vor
stendom, dat Rainier
zich zou terugtrekken
ten gunste van zijn 24-ja-
rige zoon Albert. Rainier
heeft echter inmiddels
duidelijk gemaakt, dat
hij niet voor 1986 za
treden. Hij heeft
zoon benoemd tot
zitter van het Mon;
Rode Kruis, in het
stendom een zeer
langrijke functie die
een ministerschap
geleken kan woi
Prinses Grace was
aan haar dood toe 1
zitster van het
Kruis.
De oudste dochter, Cai
(25), die nog altijd ot
uitspraak van de RorrtMi
Rota inzake haar sch$ n
van Philippe Junot waialti
benoemd tot voorzitster s
de Prinses Grace-SticGg
van het Internat!
Kunstfestival en van dr. 1
maarde Garden Club. IlCt
maal functies die ter pges]
hoogst belangrijk zijrtfaai
dert de dood van haarj»
der had Caroline al een
gezet achter haar vt
sproken nachtelijk uit{Paa
leven. Met het aanvafërt
van de drie functies heagei
prinses, naar in Monacjg
luidt, haar hele toe)
vast gelegd en er woj ni
van „het offer van Car^
gesproken.
auto zat toen deze vertan
lukte, is sedert enkele Jlen
zover van haar verwd c
gen hersteld, dat zijl vij
meer de halssteuni vri
hoeft te dragen. Haar al
heeft nu bepaald dat h- I
21-jarige leeftijd (de Irfiezi
waarop men in het voi
dom meerderjarig word—
ce-presidente wordt vj
Prinses Grace-Stichtin/"™
Kerstmis valt gunstig
De kerstdagen zijn dit jaar voor zowel bedrijfsleven als han
del gunstig gevallen. Het oogstpatroon en de arbeidsplanning
op de bedrijven is nauwelijks verstoord door de feestdagen.
De handel is met de afzet ook niet in de problemen gekomen
door feestdagen, die het stilvallen van de handel veroorza
ken. Voor veel gewassen trokken de prijzen voor de feestda
gen aan. Alleen gewassen die zich niet direkt lenen voor een
feestmenu waren minder in trek en konden daarom niet me-
delen in hogere prijzen.
De prijsvorming voor witlof is al weken matig geweest. Voor
dit gewas bestaat er voor de feestdagen vaak een verhoogde
belangstelling. Dit kwam de afgelopen week ook duidelijk in
de prijsvorming tot uitdrukking. Voor de sortering I liep de
gemiddelde prijs op naar 3,30 per kilo. Hierdoor kwam de
gemiddelde prijs 1,30 hoger te liggen ten opzichte van de
prijs die er de afgelopen weken betaald werd. De sortering II
liep op naar gemiddeld 2,75 per kilo. Voor deze sortering
was er sprake van een herstel van 85 cent per kilo. Zoals ge
zegd komen deze prijzen hoofdzakelijk tot stand door de
feestdagen. Na de kerstdagen raakt het eetpatroon vaak dus
danig verstoord, dat er geen aanwijzingen zijn dat deze hoge
prijzen stand zullen houden. Over belangstelling voor radijs
valt er beslist niet te klagen. De gemiddelde prijs liep op naar
f 1,26 per bos. Koolrabi scoorde ook behoorlijk hoog, voor een
goede kwaliteit werd er 1,09 per stuk betaald. Voor spinazie
werd er een zeer feestelijke prijs betaald namelijk 5,45 per
kilo. Op de slamarkt veranderde er niet veel, de prijs per
krop varieerde van 16 tot 56 cent. Ijsbergsla werd uitstekend
betaald, de prijs trok aan naar 2,45 per stuk. Voor Hollandse
bloemkool varieert de prijs van 2,25 tot 3,90 per stuk.
Broccoli, een voor de feestdagen toch wel uitzonderlijk ge
schikte groentesoort noteerde een prijs van 5,35 per kilo. De
vraag naar andijvie hield goed stand want er werd gemiddeld
f 2,05 per kilo betaald. Bospeen bleek ook zeer in trek, op de
veiling in Barendrecht werd er zelfs 4,30 per bos betaald.
De vraag naar spruiten laat voor de Kerst meestal een ople
ving zien. Toch was er lang niet voor alle sorteringen sprake
van een prijsherstel. De A-sortering bracht 57 cent per kilo
op. De grovere B-sortering was meer in trek, want voor deze
sortering lag de prijs op 1,12 per kilo.
Lang niet alle groentesoorten profiteren van hogere prijzen
als gevolg van de feestdagen. Zo bracht een gewas als raapste
len slechts 15 cent per bosje op. Voor kroten varieert de prijs
van 8 tot 35 cent per kilo. De verschillende sluitkoolsoorten
zijn ook niet duur. Voor groene kool werd er 33 cent per kilo
betaald, witte kool bracht 36 cent op en de rode kool noteerde
een prijs van 30 cent per kilo. Koolrapen brachten 30 cent per
kilo op. Winterpeen noteerde een prijs van 19 cent per kilo.
De prijs voor prei wist zich goed te handhaven, gemiddeld
bracht dit gewas 79 cent per kilo op.
De aanvoer van bewaar- en wintergroentesoorten zal de ko
mende maanden groter uitvallen dan vorig seizoen. Dit is mo
gelijk geworden door het groeizame weer in de na-zomer en
het redelijke weer in de herfst. Dit geldt niet alleen voor Ne
derland, maar voor de meeste Westeuropese landen, met uit
zondering van Engeland. Door het grotere aanbod van volle-
grondsgroenten komen de prijzen vaak snel onder druk. Een
duidelijk voorbeeld hiervan is terug te vinden in de prijsvor
ming bij de spruiten. De totale produktie van sluitkool valt
groter uit dan vorig seizoen. Dit komt vooral voor rekening
van de rode en savooie kool. De produktie van witte kool
veranderde nagenoeg niet. Er is en er wordt dit seizoen even
veel boerenkool geoogst dan vorig seizoen. De produktie van
kroten zit de laatste jaren nog steeds in de lift. Het aanbod
van waspeen en winterpeen zal nauwelijks veranderen. Bij
prei is er een lichte toename te verwachten. Een gewas als
knolselderij wordt ook in grote hoeveelheden geteeld. Naar
verwacht zal er zo'n 8000 ton meer aangevoerd worden.
Kan de Spaanse toetreding tot
gevolg hebben, dat andere
landen rond de Middellandse
Zee (zoals Marokko, Tunesië
en Algerije) extra preferenties
opeisen voor de afzet van hun
tuinbouwprodukten op de
EG-markt?
De toetreding van Spanje zal
tot gevolg hebben, dat de ex
portpositie van derde Middel
landse Zeelanden op de Euro-
Steeds meer Spaanse
komkommers in voor- en
najaar op Duitse markt.
pese markt zal verslechteren,
wat betreft hun tuinbouw- en
andere typische mediterrane
produkten. Zoals bekend,
maakt de Nederlandse rege
ring zich ernstig zorgen over
de handelspolitieke repercus
sies voor derde landen. Maar
hoe moet je die zorg hard ma
ken in compensatie voor de
betrokken landen, zonder te
tornea aan de communitaire
preferentie? Voorlopig zie ik
geen oplossing voor deze pro
blemen.
Bent u van mening dat Ne
derland in zijn totaliteit voor
deel zal hebben van de
Spaanse toetreding? Bestaat
niet de kans, dat de ene sector
(de glastuinbouw) voor een
andere wordt opgeofferd?
In zijn totaliteit zal Nederland
ongetwijfeld voordeel hebben
van de Spaanse toetreding en
ik geloof niet, dat onze glas
tuinbouw daarvan de dupe zal
worden. Ik zal u vertellen
waarom. Nederland is tradi
tioneel en binnen de EG een
groot voorstander van een
vrije, open markt. Spanje is
een groot land, met 38 miljoen
inwoners en jaarlijks 40 mil
joen toeristen. Economisch is
het land vele jaren geïsoleerd
geweest, gericht op autarkie
met vergaande staatsbemoeie
nis en vele handelsbelemme
ringen. Thans is de Spaanse
economie doende zich in te
stellen op de nieuwe politiek
maatschappelijke situatie. Dat
betekent meer ruimte voor
particulier initiatie!, meer in
ternationale handel, een door
braak naar buiten. Kortom,
daar kunnen wij zaken doen,
hoe eerder hoe beter. En wat
onze tuinbouw betreft, enkele
jaren geleden heb ik eens ge
zegd: ik hoop en verwacht
Nederlandse bloemen en Ne
derlandse komkommers op
mijn tafel in Madrid te zien.
Welnu, de bloemen zijn er al!
Hoe staat het met de belang
stelling van tuinders uit NW-
Europa om zich in Spanje te
vestigen? Enkele jaren gele
den leek die belangstelling in
Nederland te groeien.
Hiervoor bestond inderdaad
belangstelling. Vele nieuws
gierigen zijn komen kijken,
sommigen zijn nog eens terug
geweest en een enkeling heeft
iets gekocht.Het lijkt zo een
voudig: je verkoopt je bedrijf
in Nederland, daarmee koop
Een plastic kas is niet meer dan een wind- en regenscherm en werkt overdacht,
peratuurverhogend. Tuinbouwkassen aan de Spaanse kust.
je een groter bedrijf onder de
Spaanse zon, en alle zorgen
over energiekosten e.d. zijn
vergeten. Maar je moet wel
een duizendpoot zijn, die zijn
hele bedrijf zelf kan regelen
vanaf toelevering, opkweek,
teelt, bedrijfsonderhoud, tot heb drie zoons en één dochter
en met de afzet van de pro- en als wij over hun toekomst
bij een andere bank te r
en voorts zou ik hem aanra
den een flinke vrouw te trou
wen en samen hard te aan
pakken. Nu moet u niet den
ken, dat ik de zaken in het
belachelijke wil trekken. Ik
dukten. Je moet dus een pio
niersgeest hebben. Maar dan
kun je wellicht beter naar Ca
nada of Australië emigreren,
waar je als Noordwest-Euro
peaan minder aanpassingspro
blemen hebt op sociaal-maat
schappelijk vlak.
spreken, kom ik niet veel
verder dan deze adviezen.
Voor de rest vertrouw ik op
hun jeugdige durf en toe
komstvisie. In het geval van
„uw" zoon, die tuinder wil
worden, heb ik datzelfde ver
trouwen. Ik zou hem nog wil
len aanraden het rapport te
Stel dat uw zoon ergens in hel lezen, dat de Rabobank i
Westland een nieuw
groen ten bed rijf wil opzetten.
Hij kon de financiering ervan Nederlandse
bij de bank maar net rond-
krijgen. Wat zou u hem advi
seren?
gustus heeft uitgebracht over
de concurrentiepositie van de
glastuinbouw.
Waarschijnlijk heeft hij de fi
nanciering van zijn bedrijf bij
deze bank rond gekregen en
Om te beginnen zou ik hem daar weten ze heel goed, wat
adviseren zijn privé-rekening ze doen!
S ir
rit
Als de Nederlandse glai
ders het probleem val
energiekosten kunnen »eili,
winnen, dan kunnen zt he
de Spaanse concurrenten
Als er iemand van oveven:
is, dat onze tuinders daUetv
gieprobleem te boven k(atei
dan is het de heer ir. >eiic
Geurten, sinds eind i of]
Landbouwraad van Ngel
land in Madrid. Volgen^et
heeft de Nederlandse le\htw
cier op de Europese grunge
markt een flinke voorsfe d
en behoudt hij tevens de de
kansen in de toekomst. Ijdui
vraaggesprek met onze fcerc
werker J.R. Luiten rijls
werkt in een drietal arti.
gaat hij onder meer ïan<
de steeds verder uitget-Eu
toetreding van Spanje ttoet
Europese Gemeenschap jtrar
daarmee samenhangend? lec
currentiepositie van deje
tuinbouw in ons land. huil
daag het derde artikel, [ure
dnr
Deze vraag is de afgelopen
week herhaaldelijk en met
nadruk gesteld. Tot dan toe
was de broei van de bolgewas
sen heel bevredigend verlo
pen. Om te beginnen broeien
de bolgewassen erg vlot en
dat is bijzonder belangrijk.
Want wordt de broeier gecon
fronteerd met veel „nieten"
of „blinden" dan kan een
hoge prijs dat maar moeilijk
goedmaken. Een tweede gun
stige bijkomstigheid was het
gunstige weer, waardoor de
stookkosten slechts een bijrol
behoefden te spelen. Last but
not least! de prijzen waren
ook goed. Zeker tot half de
cember en aan de eerste trek
ken vijf-graden-tulpen is be
paald goed verdiend. Na half
december namen de aanvoe
ren echter steeds groter vor-
Gunstige start
Toch kan niet anders worden
geconcludeerd dan dat het
broeiseizoen een gunstige
start heeft gehad. Voor de
verkoop van de bollen is dat
een punt van grote importan
tie. Als de broeiers in binnen-
en buitenland in de weken
voor Kerstmis gunstige prij
zen hebben gemaakt, dan is
de eerste hobbel al weer geno
men. Dan zijn de bloemkwe
kers in ieder geval bereid een
deel van de bollen die men in
het trekseizoen 1983/1984
denkt nodig te hebben, al vast
te kopen. In de broeiershan-
del denkt men liefst een jaar
vooruit.
Het broeiseizoen duurt echter
nog lang. Er zullen stellig nog
wel goede en slechte weken
volgen, maar van belang is
het te weten hoe groot het
aanbod in de komende maan
den zal zijn. Als men de uit
slag van een enquête die het
PVS heeft gehouden, als
maatstaf mag nemen, dan kan
men in ieder geval heel wat
meer tulpenlbloemen ver
wachten. Rond 900 broeiers
hebben nl. laten weten dat ze
9% meer bollen hebben opge
plant dan vorig jaar. Opval
lend is het dat de uitbreiding
in hoofdzaak in de kistenbroei
plaats vindt en niet in de vol
le grond. Dat laatste houdt
ongetwijfeld verband met de
hogere stookkosten. Bedroeg
het aantal tulpenbollen dat op
kist in bloei werd getrokken
in het seizoen 1980/1981 nog
maar 215 miljoen stuks, een
jaar later was dat al 233 mil
joen stuks geworden en nu
zullen het er 273 miljoen zijn.
Een toename van maar liefst
17%! Ook de broei van tulpen
in cellen en schuurkassen zal
een groei vertonen, ook in de
koude kassen zijn meer bollen
opgeplant. In totaal zullen in
de komende vier maanden
678 miljoen tulpenbloemen
voor de veilingklokken wor
den gereden. Dat zijn er 48
miljoen meer dan in het vori
ge seizoen. Een toename van
8% en dat is geen kleinigheid.
De tulp is dan ook een der
snelste uitbreiders in het ge
hele snijbloemenassortiment.
Narcissen
Het aanbod van Narcissen
bloemen - de bollen van dit
artikel waren goedkoop in de
afgelopen zomer - zal toene
men met 12% en men ver
wacht dat de irissen evenmin
een stapje terug zullen doen.
Aangenomen wordt dat de
groei van dat laatste bolgewas
zelfs 13% zal bedragen. En
men mag uit de grond van
zijn (bollen)hart hopen dat dit
niet te veel van het goede zal
zijn. Van spruithyacinten zijn
er heel wat meer opgezet dan
in het vorige seizoen, maar als
deze regels in druk zijn ver
schenen, heeft de helft daar
van al weer een koper gevon
den. De spruithyacint is nl.
een uitgesproken artikel voor
de maand december.
De lelie is een groeiartikel bij
uitstek. In 1980 was voor de
bloemproduktie onder glas
147 ha opgeplant, maar dat
zijn inmiddels al 141 ha ge
worden. Aangenomen mag
worden dat het assortiment
lang niet
M-l
eenzijdig mié ei
en dat vergroot de afzetPch
Het aanbod van Hippea)ng<
(Amaryllis) zal met 5% i Z
en en dat van Freesia lof di
laatste jaren constant fen-
assa
In een heel langzaam ten
weliswaar, maar de treirijls
zich ook nu voort. Van <ren
dere bol- en knolgewassle c<
het aanbod van Alstroelghe
met 5% toenemen, dat vdst«
grootbloemige gladiolenrsch
met 7% terug en dat vge
kleinbloemige soorten voo:
met 10%. Het aanbod vaiode
tris zal in vergelijking iton
eerste vier maanden va/0-<
een krimp te zien geveind?
maar liefst 18%. Het bollwei
Nerine, een artikel mérati
zeer lang vaasleven, gaitel
groei vertonen van 14fcns
dat is wel een héél forsfedsi
vooruit! Ie
_j~dv<
