Heteneigiebeleidin discussie. Laat ook üw stem horen! RÜTüïïl .Eén man werd in n deken gerold en vend verbrand" GETUIGE ZUID AFRIKAANSE AANVAL )ktESOTHO: Noodtoestand onder werklozen jinet gaat'gezwel' van welvaartsstaat te lijf Politiek Partij Parlement Te belangrijk om alleen aan de deskundigen over te laten. TERGROND LEIDSE COURANT ZATERDAG 18 DECEMBER 1982 PAGINA 7 Iten in de Tweede Ka den in de achter ons week bol van de be en, vooral op het ge- uitkeringen en lonen. >rlid dat in die debat- meest opviel was de Vilbert Will ems. Dat De PSP-fractie had week geleden een beroep gedaan op de )iensten en gemeente- in ons land om geen geven aan het kabi- de bijstandsuitkerin- thuiswonende 16- en werklozen in te trek- ze jongeren krijgen geen uitkering meer, eten genoegen nemen kinderbijslag. Niks zei de PSP. Ook al Kamer dat die uitke- >rvaJlen, jullie moeten ren gewoon dat geld even. iet had zich bijzonder kwaad gemaakt over deze op roep van de PSP. Waarom? Omdat het een kamerlid niet past, het volk op te roepen een democratisch besluit van het parlement niet uit te voeren. Besluiten van de meerderheid van het parlement moeten geëerbiedigd worden, ook al ben je het er niet mee eens. Soms is dat pijnlijk, maar zo werkt dat in een democratie. Over deze kwestie kwamen Wil bert Will ems en staatsse cretaris De Graaf van sociale zaken dinsdagavond in een aanvankelijk rustig voortkab belend debat met elkaar in aanvaring. En wie snelde toen als eerste in zijn politiebootje toe? De kenners raden het reeds: kamervoorzitter Dol man. Een boeiende discussie was daarvan het gevolg. Wilbers tijdens de botsing met De Graaf): „Het is niet de eerste keer dat de PSP zo'n oproep doet Ook in het verle den, in oorlogstijd en daar vóór, maar ook nu weer ko men er steeds meer oproepen om ons te bezinnen op wat er in dit land aan de hand is en op de vraag of parlementaire besluiten nog wel die geldig heid hebben die zij voor ons eigenlijk zouden moeten heb ben". Dolman: „Ik maak bezwaar te gen de vergelijking met de oorlog. Wij leven in een parle mentaire democratie. Alle wetten eindigen met de for mule dat alle departementen, autoriteiten, colleges en amb- tenbaren die met de wet te maken hebben, aan de nauw keurige uitvoering ervan de hand zullen houden. Het staat de heer Willems overigens vrij om tegen te stemmen. Wat hieraan vooraf ging heb ik la ten passeren omdat het inte ressant was, maar ik vind-het wel een oproep tot ontwettig- heid". Doch Willems ging door. Hij zei niet te kunnen begrijpen waarom het kabinet zich zo geschokt voelde over de PSP- oproep. Toén werd Dolman echt kribbig: „Ik verzoek de heer Willems hier niet mee door te gaan'. Ik kan niet toe staan dat in dit parlement tot onwettigheid wordt opgeroe- pen!" Willems: „Toch, mijnheer de voorzitter, zijn er momenten waarop dat gebeurt". Dolman (nu echt boos): „Ik verzoek u, er niet mee door te gaan, want anders ontneem ik u het woord". Zover kwam het uiteindelijk niet, want Willems bond na enkele ogenblikken in en sprak niet verder over de PSP-oproep. Maar aan het slot van de woordenwisseling riep Dolman de spreker nog wel even met een rood hoofd toe dat een oproep tot onwettig heid echt strafbaar is. De naam van Willems was deze week in het kamerge bouw op veler lippen te vin den, want de PSP'er was dins dag ook nog door een andere gebeurtenis in het nieuws ge komen. Omstreeks kwart over tien die dag stormde een groep van 19 jongeren, studenten van de Sociale Academie „De Horst" in Driebergen, de frac tiekamer van het CDA bin nen, roepende dat het hier om een bezettingsactie ging. De studenten, die zich in vuilnis zakken hadden gehuld en bij wijze van ludiek vermaak lus tig confetti rondstrooiden, wil den met hun actie protesteren tegen de bezuinigingsplannen voor het onderwijs. In de frac tiekamer bevonden zich op dat moment enige CDA 'ers, in af wachting van de fractieverga dering die om half elf zou moeten beginnen. Onder hen bevond zich Til Gardeniers, voormalig minister van crm en van volksgezondheid. Ter wijl een fractiemedewerker ij lings alarm sloeg bij de veilig heidsdienst van het kamerge bouw, eiste Til op hoge toon dat de bezetters de ruimte zou den verlaten. Toen bleek, dat de jongeren na herhaalde som meringen niet van plan waren aan dit verzoek gehoor te ge ven, constateerde Til dat er sprake was van lokaalvrede breuk, een vergrijp waar de politie aan te pas moest ko men. Aldus geschiedde. De veiligheidsdienst arriveerde en schakelde direct de politie in. Na een uur zaten alle actie voerders op het politiebureau, waar tegen elk van hen pro ces-verbaal werd opgemaakt wegens lokaalvredebreuk. Enkele uren later deed de se cretaris van de CDA-fractie, het kamerlid Ben Hermsen, tegenover kamervoorzitter Dolman zijn beklag over het gebeurde en drong er bij Dol man op aan, een onderzoek te latjan instellen naar de wijze waarop de jongelui het kamer gebouw hadden weten binnen te komen. Had de beveiligings dienst gefaald? Het onderzoek werd met spoed ter hand genomen en toen wij 's a bonds in het restaurant van de Tweede Kamer achter een eenvoudige doch voedza me jachtschotel zaten (sorry, mijnheer de hoofdredacteur, maar we hadden de lunch overgeslagen) hoorden we van een hoge veiligheidsbeambte al hoe de vork ongeveer in de steel had gezeten. De bezetters waren via een zij-ingang het kamergebouw binnengekomen en hadden tegen de portier al daar gezegd dat zij een af spraak hadden met kamerle den van de CPN en de PSP. Bij navraag bleek dat te klop pen en zo belandden de stu denten in een zaaltje waar zij onder andere spraken met Wilbert Willems van de PSP. Na afloop yan dit gesprek zou den de studenten tegen Wil lems hebben gezegd, dat ze ook nog een discussie wilden vobren met leden van de frac ties van CDA en VVD, waarna Willems ze de weg wees naar de CDA-fractiekamer. De grote vraag was echter nog: heeft Willems geweten wat de studenten van plan waren Met andere woorden: heeft hij willens en wetens (in dit ver band kunnen we misschien beter spreken van „Willems en wetens") op indirecte wijze meegewerkt aan de bezettings actie? Een dag later bleek, dat een medewerker van de PSP- fractie wèl op de hoogte was geweest van de aankomende actie, maar dat Willems zelf van niets had geweten, althans dat hij bij hoog en bij laag be zwoer van niets te hebben ge weten. Dit alles neemt echter niet weg, dat het hoofd van de veiligheidsdienst Wilbert Wil lems voor de goede orde nog even te verstaan heeft gege ven, dat hij bezoekers die hij heeft ontvangen voortaan niet meer los in het kamergebouw mag laten ronddarren. ÖJJ tieb|/ rich )f lU In de nacht t op negen decem- den we een uur na ïacht wakker van lid van geweersal- granaten. Al snel Uidelijk dat dit een inval was. De hele stond in vuur en )mdat de gevech- vlakbij leken af n, liepen we niet raam om te zien gebeurde. Maar kogels hoorde atsen op de muren s huis, ben ik wel i kamer van onze geslopen en heb neegenomen naar F lang hebben we lig- ieren, doodsbang om- liiets wisten wat deze p te betekenen had een gegeven moment we vliegtuigen over toen wisten we dat jgrootscheepse aanval tenaf moest zijn. Pas 1 bgang durfden we op 3n) i om te zien of onze j en buren veilig wa- De Zuidafrikaanse aanval op Lesotho van vorige week waarbij 42 mensen om het leven kwamen, is door de Veiligheidsraad met een ongebruikelijk vertoon van eenheid ver oordeeld. Zelfs Washing ton en Londen konden zich vinden in de resolutie die sprak van een „agres sieve daad". Lorna Guth rie, een Engelse vrouw die vorig jaar voor het Rode Kruis in Lesotho heeft ge werkt, is deze week terug gekeerd in Londen. Zij heeft het bloedbad dat werd aangericht door de Zuidafrikaanse militairen met eigen ogen gezien. Hieronder volgt haar re laas. ren. De huizen in ons blok vertoonden overal kogelgaten. Bij een Fins stel, dat twee hui zen verder woont, was een granaathuls door het dak ge vallen en vlak naast hun bed terechtgekomen. Onderzoek wees later uit dat deze granaat van het type was dat wordt ge bruikt door het Zuidafrikaanse leger. We hoorden dat op ongeveer driehonderd meter van ons huis een man had gewoond op wie de Zuidafrikaanse troepen het hadden gemunt. Ik liep er naar toe en zag er ongeveer twintig mensen staan. Nie mand zei wat, iedereen' leek totaal verdoofd. Het lichaam van de man die was vermoord, was door de familie naar het lijkenhuis gebracht. Zijn auto was in brand gestoken en het huis was geplunderd. Niemand kon iets doen, maar toch ble ven ze als verlamd naar het geplunderde huis van de ver moorde man staan kijken. Gis teren was dit nog het huis van een vriend geweest. Ziek van afschuw liep ik door. Een eindje verderop stond een ander huis dat door de Zuida frikaanse troepen was ver woest. Er stond een groepje mensen omheen. Op het eerste gezicht leek het huis onbe schadigd, maar dichterbij ge komen zag ik dat de ramen kapot waren en de raamposten verkoold. Binnen steeg er rook op uit een hoopje afval. Toen ik goed keek, herkende ik de Twee mannen proberen kogels te peuteren uit de muur van een huis, dat bij de Zuida frikaanse aanval werd vernield. heup van een mens in het hoopje afval. Volgens de buren was de eigenaar van het huis door Zuidafrikaanse soldaten in een deken gerold en in brand gestoken. Daarna waren er enkele brandbommen ge gooid. Bij andere huizen die door de aanval waren getroffen, hoor de ik nog meer afschuwelijke verhalen over wat zich die nacht had afgespeeld. Een vrouw die zeven maanden zwanger was, was met schot wonden in de onderbuik opge nomen in het ziekenhuis Queen Elizabeth II in Maseru. In een ander huis waren een man uit Lesotho, zijn vrouw en twee kinderen vermoord. Ze woonden pas een maand in het huis dat voor hen was be woond door een Zuidafrikaan se vluchteling. Kennelijk wa ren de Zuidafrikaanse autori teiten niet op de hoogte ge weest van het feit dat de vluchteling was verhuisd. Weer iets verder dankten drie kleine kinderen hun leven aan het optreden van hun 13-jarige zusje. Toert het oudste meisje de geweersalvo's had gehoord, had ze onmiddellijk haar jon gere broertjes en zusjes wak ker gemaakt. Ze had hen op de grond gelegd met daarover heen een matras. Zelf was ze op het matras gaan liggen. Toen de soldaten binnenkwa men, werd zij doodgeschoten. De drie andere kinderen wer den niet gezien en overleefden de aanval. De vrouw van een Zuidafri kaanse vluchteling op wie de Zuidafrikaanse militairen het hadden gemunt, was toevallig kort voor de aanval verhuisd naar een flat in de buurt. Ook hiervan waren de Zuidafri kaanse autoriteiten kennelijk niet op de hoogte geweest, met als gevolg dat de vrouw uit Lesotho die nu in haar flat woonde, werd vermoord, ter wijl het bedoelde slachtoffer vanuit haar nieuwe flat hulpe loos moest toekijken. Weer ergens anders waren sol daten een huis binnengevallen en hadden ze de vrouw ver moord. Daarna hadden ze de dekens van het bed in de slaapkamer getrokken. Daar lag een 4-jarig jongetje. Ook hij werd doodgeschoten. De vader werd in een andere ka mer vermoord. Het Zuidafri kaanse leger verklaarde later dat zich onder de mensen die waren omgekomen, vijf vrou wen en twee kinderen hadden bevonden. Volgens Zuid-Afri- ka waren ze omgekomen in vuurgevechten. Copyright The Guardian LANSING/MICHIGAN Goeverneur/William Milliken van de Amerikaanse staat Michigan heeft de werkende ingezetenen van zijn staat verzocht om financiële steun voor voedsel en huis vesting ten behoeve van de armen. Milliken wees erop dat ten gevolge van het grote aantal werklozen in Michigan - 17,2 pro cent - er sprake is van „een noodtoestand". Intussen is de burgemeester van Detroit, Coleman Young, erin geslaagd de federale regering te bewegen tot donatie van biina een half miljoen kilogram vetvrije droge melk voor de hulpbe hoevenden van de stad Detroit, de grootste gemeenschap van Michigan. De stad is het centrum van de in moeilijkheden ge raakte Amerikaanse automobielindustrie. Een dag eerder stelde de regering in Washington reeds kaas, bo ter, frisdranken, brood, bloem, spaghetti, macaroni, rijst en ha ver ter beschikking van de bevolking van Detroit. „Er zijn veel mensen in deze staat die geen alternatieven meer hebben en thans worden geconfronteerd met de fundamentele vraag of zij genoeg te eten kunnen krijgen", aldus Milliken. „Het is de verantwoordelijkheid van degenen die nog werk heb ben om ervoor te zorgen dat de werklozen voldoende voedsel en huisvesting krijgen", zo meent gouverneur Milliken. Young maakte bekend dat de federale regering de droge melk in januari en februari ter beschikking van Detroit zal stellen. Het is voor het eerst dat een Amerikaanse stad een dergelijke gift van de natie ontvangt. Burgemeester Young, die op 7 december voor Detroit de nood- toéstand afkondigde, riep de federale regering op een nationale noodtoestand uit te roepen. Hij wees erop dat niet alleen een na tuurramp als een tornado of een overstroming een noodsituatie kan creëren, maar dat het ook noodzakelijk kan zijn om op grond van een duidelijke behoefte aan hulp de speciale staat van noodtoestand af te kondigen. „Honger schept nood en hetzelfde geldt voor dakloosheid", aldus Young. Milliken's plannen voorzien in het bereikbaar stellen van een miljoen dollar van het staatsdepartement van sociale za ken ten behoeve van speciale hulpprojecten op plaatselijk ni veau. Hij verzoekt verder of de staat 800.000 dollar wil uittrek ken voor de distributie van door de federale regering ter be schikking gestelde overschotten en als steun aan ontbijtpro- gramma's op scholen. De goeverneur kondigde verder aan dat hij het bedrijfsleven en de boeren in Michigan zou verzoeken om voedsel en andere eerste levensbehoeften te doneren. Milliken ging niet zover dat hij de noodtoestand afkondigde, een voorwaarde voor het in aanmerking komen voor federale ram penhulp. Hij gaf zijn ambtenaren evenwel toestemming „om voorbij te gaan aan de normale voorschriften" teneinde de amb telijke molen zo effectief mogelijk te laten draaien en de ergste nood te lenigen. Hoewel Michigan reeds drie jaar een werkloosheidspercentage van meer dan 10 procent kent, „dienen wij ons te herinneren dat ruim 3,5 miljoen mensen onder ons werkzaam zijn", aldus de goeverneur. Verleden maand waren ongeveer 700.000 mensen in de staat werkloos. Ruim 100.000 van hen krijgen in totaal geen uitkering meer en 15 procent van de bevolking geniet een of andere vorm van steun of liefdadigheid. Young verklaarde dat meer dan eenderde van Detroit's 1,2 miljoen inwoners geen vol doende dieet krijgt. De zeven soepkeukens van de stad voeden 20.000 mensen per week en 6.000 daklozen nemen dagelijks hun toevlucht tot een gemeentelijk slaaphuis. ïlint rnan Leiflj AG Premier Lub- muleerde het deze ir zijn doen weer eens helder. Bij de alge- litieke beschouwingen rste Kamer vertaalde sociaal-economische l van zijn kabinet woorden: het gezwel eel-ollectieve sector moet ngedamd. leiding van een soort - >at in de Tweede Ka- cele weken geleden, niet in de laatste or Lubbers zelf ver en gevoerde sociale •Ja de debatten van de Senaat en in :de Kamer, waar de liljardenbezuinigingen :iale zekerheid aan de ■en, kan die vaststel- hts krachtig worden imers niet niks als de van dit land de ver eden van onze ver- •taat aanduidt met het gezwel", dat volgens handwoordenboek derlandse taal staat en ziekelijke opzet- Dmian de andere kant van lenhof. in de Tweede maakten Lubbers' col- idelijk net zo min als tier zelf, te willen voor zachte heel- om het vaderland te verlossen. De van schriftelijke en mm ïgen protesten tegen sting van de verzor- vermocht noch de in het kabinet, noch in d de hen steunende re- 2n e artijen, tot andere ge- te brengen. Tegen de ind van de kwalifica- le premier is dat na liet vreemd. Het kabi- zich immers kenne- doel gesteld, datgene ziet als gezwel weg te fcet werd er deze week' id krachtig ingezet. Ruwweg 2,7 miljard gulden wordt er door het nu behan delde pakket in de sociale ze kerheid bezuinigd en daarmee is de operatie nog slechts zeer ten dele voltooid. Op de Ka meragenda van de volgende week prijkt niet alleen de ver dere afhandeling van dit pak ket, maar ook al weer een aan tal aanvullende maatregelen. Vervolgens gaat de Kamer tot half januari op vakantie om dan de draad weer vrolijk op te nemen. Het kabinet kan deze nieuwe confrontatie met de Kamer met een gerust hart tegemoet zien. Lubbers blijkt er voorlo pig goed de wind onder te hebben. Zijn voorganger Van Agt had doorgaans veel meer moeite de pijnlijke ingrepen die zijn kabinet voorstelde aan de regeringsfracties, niet in de laatste plaats aan zijn eigen CDA, te verkopen. Deze week bleven de christen-democraten opvallend keurig in het gareel. Weliswaar maakte elk der CDA-woordvoerders herhaal delijk duidelijk dat de bezuini gingen pijnlijk waren en dat men zo'n moeite had ze te slik ken. Maar ze wérden geslikt en het is immers het resultaat dat telt in de politiek. De be langrijkste spreker van het CDA, oud-vakbondsman Ger- rit Gerritse blies zelfs de loft rompet over zijn partijgenoot premier Lubbers. „Dit kabinet durft de zaken eindelijk eens aan te pakken en de harde waarheid te zeggen. Die waar heid onderschrijven wij", al dus Gerritse, die de PvdA ver weet weer voor Sinterklaas te willen spelen. De belangrijkste „pijn" die Gerritse bij het slikken van het bezuinigingspakket voelde werd overigens niet veroor zaakt door het snijden in de sociale uitkeringen, maar, zo als hij zelf zei, door het verho gen van de belasting- en pre miedruk, vooral voor de hoge re inkomens. Al weer zo'n op merkelijke uitspraak, die op positiewoordvoerder Thijs Wöltgens (PvdA) het verwijt ontlokte dat het CDA in dit debat een weinig principiële houding koos. Gekromde tenen Niet alleen het CDA loopt braaf aan de leiband van Lub bers. Ook de VVD sputtert nauwelijks tegen. Menige libe raal zal deze week met ge kromde tenen hebben geluis terd hoe woordvoerder Rudolf de Korte een belastingverho ging die nota bene vooral de midden- en hogere inkomens treft stond goed te praten. Na tuurlijk liet hij niet na op de tijdelijkheid van deze maatre gel te wijzen, maar als het gaat om belastingen heeft de prak tijk wel geleerd dat weinig zo permanent is als een tijdelijke heffing, en dat weet De Korte drommels goed. De ophef waarmee De Korte op het jongste VVD-congres in Bussum nog alternatieven aan kondigde voor de belasting verhoging dfe gehuwde twee verdieners gaat treffen ver stomde naarmate de week vor derde. Inderdaad kwamen er alternatieven, maar yan welk een inhoud! Nog een schepje belasting voor de hogere inko mens er bovenop en een hal vering van de verhoging die de minimuminkomens per 1 januari na veel tobben in het vooruitzicht is gesteld. Het eerste alternatief staat welis waar haaks op het liberale partijprogramma, maar zou de offers wel bij groepen laten met een bovengemiddelde draagkracht. Dat kan van het tweede alter natief niet worden gezegd. Het is wel uitermate wrang een half procentje van de minima af te pakken om te voorkomen dat gezinnen waar twee inko mens binnenkomen meer be lasting gaan betalen. Daarmee zouden de echte minima (de mensen die naast een mini mum geen andere inkomsten hebben) trouwens een sigaar uit eigen doos krijgen: de op brengst is immers bedoeld om deze echte minima volgend jaar opnieuw een eenmalige uitkering te geven. De VVD mag dan nog zo lofwaardig vasthouden aan haar principe van een gelijkberechtiging van elk individu (in dit geval de gehuwde werkende vrouw), zo'n keuze komt het sociale ge zicht van deze partij toch niet ten goede. Sympathiek Minister De Koning (CDA, So ciale Zaken) noemde dit voor stel van de VVD desondanks „sympathiek". Hij maakte dui delijk alleen om „politieke mo tieven" er toch niet mee te kunnen instemmen. Het zou immers nauwelijks te verko pen zijn de één procent verho ging van het minimum, die onder luid protest van de werkgevers uiteindelijk als concessie naar de werknemers is gedaan om de offers voor 1983 wat rechtvaardiger te verdelen, op de valreep maar weer te halveren. Het tekent overigens wel de hardheid van deze CDA-minister dat hem de suggestie op zichzelf wel sym pathiek voorkomt. Ministers van Sociale Zaken plachten dergelijke ideeën eerder met kracht tegen te houden dan instemmend te ontvangen. Net als Lubbers en zijn CDA is De Koning er kennelijk ook van overtuigd dat de tijd van halve maatregelen nu echt voorbij is. Strijdbaar en eensgezind gaan kabinet en regeringsfracties het „gezwel" dat collectieve sector heet te lijf. ARJEN BROEKHUIZEN Hoever zijn we nu? De toekomstige energievoorziening is al jarenlang onderwerp van gesprek. Veel mensen hebben zich, zowel individueel als in organisaties, beziggehouden met de problematiek en met het beleid. Regering en Parlement zullen straks beslissen over het toekomstige energie beleid, maar ze willen eerst weten welke keuze wij met z'n allen maken voor de toekomst. Blijft het voornamelijk bij olie en aardgas? Of willen we meer van andere energievormen? Zoals waterkracht, zonne- en windenergie, kernenergie, steenkool? En hoeveel willen we van die bronnen? In het kader van de Maatschappelijke Discussie Energiebeleid zijn in ons land levende opvattingen thans verzameld. En weergegeven in het - in januari '83 te verschijnen - Tussenrapport. De Informatiefase is hiermee afgesloten. De échte energiediscussie gaat beginnen. Tijdens de discussiefase, van januari tot zomer '83, worden bijeenkomsten van één of twee avonden georganiseerd. Overal in Nederland, onder begeleiding van discussieleiders. Waar de energieproblematiek wordt uitgelegd. Waar, aan de hand van het Tussenrapport, informatie over bestaande meningen wordt uitgewisseld. En waar uitgebreid gesproken zal worden over de keuzen die we kunnen maken. U wordt uitgenodigd zo'n bijeenkomst bij te wonen. Om te luisteren. Maar ook om mee te praten en uw mening, via een persoonlijke vragenlijst, kenbaar te maken. Want het is van groot belang, dat iedereen de kans krijgt zijn of haar opvatting te geven over het toekomstige energiebeleid. Uw mening is belangrijk. Alle resultaten van de Brede Maat schappelijke Discussie worden verwerkt in een Eindrapport. Bestemd voor Parlement cn Regering. Die vervolgens besluiten nemen. Plaats en tijd van de bijeenkomsten in uw buurt worden later bekend gemaakt. Stuurgroep Maatschappelijke Discussie Energiebeleid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1982 | | pagina 7