„Voor twintig cent naar Voorschoten
en voor tachtig naar Haarlem99
Gehandicaptenboerderij met sluiting bedreigd
REGIOfJOURlNAAL
D\
O
TERUGBLIK OP 100 JAAR STOOMTRAM, 50 JAAR ELECTRISCHE TRAM:
NZH-trams en -bussen op schaal getekend
Premie B-woningen
„noodgedwongen"
aan de beurt
REGIO
LEIDSE COURANT
MAANDAG 6 DECEMBER 1982 PAGINA 4
lEGH
>0'!
ordt
latst
rsc'n
ijec!
Vogels in het
Plantencentrum
LEIDSCHENDAM De Ver
eniging van Vogelvrienden
(VZN) uit Leidschendam
houdt van donderdag 9 tot en
met zaterdag 11 december in
het Plantencentrum aan de
Veursestraatweg een grote vo
gelshow. Een groot aantal tro
pische planten en vissen zal de
omlijsting vormen van de
show die „Faüna Flora '82"
heet Burgemeester W. F. de
Vreeze zal de tentoonstelling
woensdag 8 december om 19.00
uur openen. De verdere ope
ningstijden zijn donderdag 9
en vrijdag 10 september van
13.00 tot 21.00 uur en zaterdag
11 december van 10.00 tot
16.00 uur. De toegang is gratis.
Schoorsteenbrand
door cadeau-papier
van Sinterklaas
NOORDWIJK „Het heer-
lijk avondje" verliep voor een
Noordwijks gezin uit de Ane
moonstraat gisteravond wat
minder gezellig nadat er brand
in de schoorsteen uitbrak. Na
het uitpakken van de cadeau's
van de Sint, gooiden de fami
lieleden het papier in de open
haard. Binnen korte tijd sloe
gen de vlammen uit de schoor
steen. De brandweer van
Noordwijk had een half uur
nodig om de schoorsteen
schoon te maken.
Informatiemiddag
bij 't Steuntje
NOORDWIJK De Stichting Mensen Zonder
Baan 't Steuntje houdt woensdag een ontmoe-
tings/informatiemiddag voor werklozen, die
gereageerd hebben op de onlangs gehouden en
quête. Ook anderen zijn echter vanaf twee uur
welkom in De Wels in Abraham van Rooyen-
straat in Noordwijk. De bedoeling van deze
middag is dat de stichting uitleg geeft over de
stand van zaken met betrekking tot de door de
stichting voorgestelde projecten en dat er idee
ën worden uitgewisseld. Er zijn voor deze mid
dag diverse instanties uitgenodigd, die direct
iets met werkloosheid te maken hebben. De ge
meente Noordwijk, het Gewestelijk Arbeidsbu
reau en de stichting Vrijbaan komen hun visie
geven over de mogelijkheden voor werklozen
om aan projecten mee te doen.
Amnesty
in Leiderdorp
LEIDERDORP De afdeling Leider
dorp van Amnesty International staat
vrijdagavond en de gehele zaterdag met
een stand in Winkelhof Leiderdorp. In
het kader van de dag van de Rechten
van de Mens zal aandacht worden ge
vraagd voor vluchtelingen die naar Ne
derland komen.
Amnesty ondersteunt het werk van de
Vereniging Vluchtelingenwerk Neder
land. Het gaat met name om het feit
dat in Nederland niet makkelijk aan ie
mand de status van vluchteling wordt
gegeven. Verder kan men voor alle ac
tiviteiten van Amnesty International in
de stand terecht.
Alcoholcontrole
in Nieuwkoop
en Alkemade
ALKEMADE/NIEUWKOOP Bij
een alcoholcontrole in de nacht van
vrijdag op zaterdag in Alkemade en
Nieuwkoop is tweemaal een rijverbod
opgelegd en tweemaal een procesver
baal opgemaakt tegen bestuurders die
te diep in het glaasje hadden gekeken.
De „rijdende" controle begon om half
twaalf 's avonds en eindigde om half
zes 's morgens. In totaal werden 69 wa
gens aangehouden. 15 bestuurders
moesten blazen. Ook werd een aantal
bekeuringen uitgedeeld aan bestuur
ders waarvan de auto technisch niet in
orde was.
LEIDEN Voor twintig
cent met de tram naar
Voorschoten of voor tach
tig cent naar Haarlem.
Dat waren nog eens tij
den. Bij de huidige be
richten dat per 1 april
1983 te tarieven van het
openbaar vervoer weer
omhoog gaan, een zes-
strippenkaart gaat zeven
gulden kosten, lijken dat
wonderbaarlijk lage be
dragen. Ze stammen dan
ook uit respectievelijk
1882 en 1932. In 1882
werd de stoomtram-ver-
binding Leiden-Voorscho
ten geopend en in 1932
werd op het traject Lei-
den-Haarlem voor het
eerst een electrische in
plaats van een stoomtram
ingezet. Twee feestdagen
sieren in dit kader de
agenda van de NZH deze
maand.
Wat de lijn Voorschoten be
treft, was de exacte openings
dag 7 december. Toen ging de
beroemde „blauwe tram" rij
den en morgen wordt dus her
dacht, dat dat 100 jaar geleden
is. De electrische tram op het
traject naar Haarlem werd
precies op 30 december ingezet
en eind deze maand is dat 50
jaar geleden. Beide jubilea
worden overigens in alle stilte
herdacht, omdat de NZH vorig
jaar nog op grootse wijze het
100-jarig bestaan van de maat
schappij heeft gevierd.
Stoom
De allereerste stoomtram van
de NZH, die toen nog Noord-
Zuid Hollandse Tramweg
Maatschappij heette, begon in
1881 te rijden en wel op het
traject Haarlem-Leiden. Vol
slingers en bloemen en met tal
van muziekkorpsen erom heen
ging hij van start. De meest
beroemde stoomtram van de
NZH is echter „de blauwe
tram", die van Leiden naar
Voorschoten ging. Later kre
gen ook de trams naar bijvoor
beeld Noordwijk en Katwijk
die naam, maar in al die jaren
is er maar één echte blauwe
geweest; die van Voorschoten.
Die reed van het Noordeinde
in Leiden via de Grote Vink
en de Zilverfabriek naar
Voorschoten.
„De blauwe", zoals we hem in
de wandeling zullen noemen,
werd in 1882 overgenomen
van de toenmalige IJssel
Stoomtramweg Maatschappij
en al in juni 1883 werd de lijn
doorgetrokken naar Leid
schendam en kwam er een zij
tak naar Wassenaar. Twee jaar
later liep de verbinding hele
maal tot De Haag. De bijnaam
„blauwe" is te danken aan het
feit, dat de trams blauw van
kleur waren.
Electrisch
Toendertijd was
er echter nog een tramverbin
ding met Den Haag en die had
al de bijnaam „de gele" en dus
werd deze voor de duidelijk
heid ook naar zijn kleur ge
noemd.
Districtschef Zuid van de
„De blauwe tram" op de Parkweg in Voorburg op weg naar Den Haag.
NZH, B. Leeuwenburgh, ver
telt over de veranderingen in
de loop der tijd. „In 1924 werd
de stoomtram vervangen door zigd. Vanaf de zilverfabriek in
een electrische tram en ook de Voorschoten ging de tram via
route werd ingrijpend gewij- de Lammenbrug onder het
spoor door (de huidige Lam-
menschansweg) naar de bin
nenstad van Leiden. Voor de
electrische tram werd die bin
nenstad onderste-boven ge
haald. De huidige Korevaar-
straat, waar toen een gracht
was, werd gedempt en doorge
trokken, zodat de tram via de
Breestraat naar het NS-station
kon gaan rijden". Volgens hem
is de tram het toen ook pas
goed gaan doen. „De tramver
binding liep daarvoor slecht.
Dat kwam door de IJssel
Stoom Tramweg Maatschappij,
die het plan had om tramwe
gen door heel Zuid-Holland
aan te leggen. Die plannen lie
pen op het financiële vlak
stuk".
De electrische tramverbinding
via Voorschoten werd in 1961
opgeheven: „De NZH is toen
alle trams gaan vervangen
door bussen. Men vond dat een
bus betere voorzieningen had.
Toen had men echter nog geen
idee van de ontwikkeling van
het autoverkeer. De tram had
vrijbaan, dwars door de bebou
wing van de stad. De bus heeft
dat niet, maar gelukkig komt
dat stukje bij beetje nu toch te
rug, na 79 jaar. De bus heeft
veel oponthoud en iedereen
hield veel rekening met de
tram, die bovendien voorrang
had". Overigens ziet de heer
Leeuwenburgh de ideeën om
„de blauwe tram" weer in ere
te herstellen, niet zo zitten.
„Het traject is helemaal ver
keerd, zo langs de buitenkant
van de nieuwe wijk de Ste
venshof. Die tram zou het niet
doen. Hij zou dwars door de
bebouwing moeten lopen, dan
pas heeft het zin".
Oudste lijn
Een van de vellen uit de map met onderaan de eerste gelede tram in Nederland, die op het traject Lelden-
Haarlem werd ingezet.
LEIDEN De jubilea bij de NZH worden niet groots ge
vierd. Slechts via het personeelsblad is er ruchtbaarheid aan
gegeven en de bussen zullen gewoon rijden. Wel een bijzon-
derheidje in dit feestelijke gebeuren is de verschijning van
een map met op schaal uitgevoerde tekeningen van het tram-
en busmateriaal uit de honderdjarige periode van de NZH. De
tekeningen van trams op schaal 1:100 zijn vervaardigd door
districtschef Zuid, B. Leeuwenburgh, van de NZH. Hij maak
te ze in samenwerking met de Nederlandse Vereniging van
Modelbouwers. De bustekeningen, op dezelfde schaal, zijn ge
maakt door A.J. van der Boom, lid van de Autobus Documen
tatie Vereniging. De map bevat 15 vellen met trams en 23 met
bussen en een overzichtje van de ontwikkeling van de NZH
in de loop der tijd. De set onder het motto "Honderd jaar tot
dienst, NZH 1881-1981" is aan alle personeelsleden aange-
ijk over twee weken, zal de
map ook voor particulieren beschikbaar ziin. Ze kunnen afge-
boden. Binnenkort, vermoedelijk
iin.:
haald worden aan het NZH-kantoor op het stationsplein
Leiden of het kantoor aan de Leidsevaart in Haarlem
gulden 50. Bestellen kan ook, maar als de set over de post
wordt toegestuurd kost dat 27 gulden 50.
Heel anders is het gesteld met
de oudste stamlijn van de
NZH: de verbinding Haarlem-
Leiden. Die werd in 1881 geo
pend, maar pas in 1932 werd
op dit traject, als laatste van
alle, overgeschakeld op electri-
citeit. Wat betreft de verbin
ding is er in al die jaren verge
leken met nu weinig veran
derd. De buslijn 50 volgt nog
bijna hetzelfde traject. Nieuw
is wel de sinds twee jaar rij
dende lijn 51, die werd geo
pend in verband met alle uit
breidingen van de dorpen in
de Bollenstreek. De „51" rijdt
voornamelijk langs die uitbrei
dingen, maar slaat bijvoor
beeld Warmond over en is
daarom sneller. Sinds dit lijn-
nummer bestaat, is er volgens
de heer leeuwenburgh sprake
van een duidelijke toename
van het aantal reizigers.
Gelede trams
Met de invoering van electri
sche trams op het traject Lei-
den-Haarlem, had de NZH
meteen ook een nieuwtje voor
Nederland: de gelede tram.
„Dat was in die tijd super-mo
dern. Dat kende men in Ne
derland helemaal niet en ik
geloof dat er alleen in Duits
land, Düsseldorf, een reed. Iets
anders was, dat die trams niet
klinknagels, zoals alle andere.
Alle verbindingen waren bij
deze trams gelast", vertelt
Leeuwenburgh. Voor de ken
ners, die gelede trams waren
zogenaamde 600-stellen, uit de
serie 600 dus. Een ander we-
tenswaardighi
'op het begin
de prijzen van een ritje Voor
schoten kost nu nog (omgere
kend op basis van een 15-strip-
penkaart in de voorverkoop)
ongeveer één gulden en 26
cent en een ritje Haarlem drie
gulden en 15 cent
De tramlijn Leiden-Haarlem
werd 2 januari 1949 opgedoekt
en omgezet in een busverbin
ding. „Dat gebeurde voorna
melijk op aandringen van
Rijkswaterstaat, die de tram
een onding vond en stelde dat
de weg niet berekend was op
trams. Die moesten toen slin
gerend over de Hoofdstraat-
Heereweg-Leidse straat naar
Haarlem'Het meest opvallen
de aan deze historische terug
blik vindt de heer Leeuwen
burgh dat vrijwel alle oude
„stamlijnen", de oude tram
verbindingen, gehandhaafd
l nog te volgen zijn al
ALPHEN AAN DEN
RIJN Boerderij Val-
kendam in Alphen aan
den Rijn waar zes geeste-
n lijk gehandicapte jongeren
werken, dreigt te moeten
sluiten. De WSW-commis-
sie (Wet Sociale Werk-
- plaatsen) besloot afgelo
pen week aan B en W van
Alphen te adviseren geen
T geld uit te trekken voor
een begeleidingskracht op
de boerderij aan de Kort-
steekerweg.
In deze commissie zitten ver-
H tegenwoordigers van de regio
Alphen uit allerlei maatschap
pelijke geledingen. De Al-
phense gemeenteraad spreekt
zich 6 januari uit over de sub
sidies.
De begeleidingskracht, een
agrariër uit de buurt, kost
ruwweg zeventigduizend gul
den per jaar. Als het ministe
rie van Sociale Zaken het pro
ject goedkeurt, dan krijgt de
gemeente het bedrag dat zij
eerst moet voorschieten, voor
negentig procent terug. De
commissie WSW denkt echter
dat Sociale Zaken niet bereid
is mee te betalen aan de bege
leider. De heer J. Eibers van
de Stichting Boerderij Alphen
die ijvert voor dit soort boer
derijen in de regio, zegt desge
vraagd dat hij de gevolgen van
dit advies vreest. „Het advies
is volkomen misplaatst. Het
stichtingsbestuur heeft met So
ciale Zaken gesproken over
deze kwestie. Wij kregen de
indruk dat zij juist 'ja' zouden van de commissie naast zich
zegt tegen het bedrag voor de neerleggen,
begeleider". Volgens Eibers is
het zeer moeilijk om zonder de Het project in Alphen draait al
begeleider te werken Hij vler ze" succesvol. Zes
hoopt dat B en W het advies jongens, voornamelijk afkom-
Hazerswoudse boerderij mogelijk van de baan
HAZERSWOUDE Ook de boerderij
voor zes geestelijk gehandicapte jongeren
in Hazerswoude staat door de het advies
van de commissie op de tocht De stichting
Boierderij Kwekerij Hazerswoude pro
beert al geruime tijd eenzelfde boerderij
als in Alphen van de grond te krijgen. Als
voor een Hazerswoudse begeleider even-
de boerderij niet door. De plannen voor
een woongemeenschap van rehandicaptei
waren in een vergevorderd stadium. De
Hazerswoudse stichting wacht met spa li
stig van een agrarisch milieu,
worden vierentwintig uur per
dag door vijf verpleegkundi
gen geholpen. De kosten van
de verpleegkundigen betaalt
het ministerie van Volksge
zondheid, Milieu en Cultuur.
In de doelstellingen van de
stichting die de boerderij be
heert, staat dat de jongens zo
veel mogelijk bij het boeren
werk betrokken moeten wor
den. Het gaat hier om een ex
periment dat een alternatief
probeert te bieden voor de be
staande inrichtingen. Bij de
opzet van het project gaf het
televisiespel Telebingo een
fikse bijdrage in de aankoop
van de boerderij.
ROEL DEN OUTER
Toneelduo
De Kunstkring Leidschendam houdt woensdagavond
in het dienstgebouw van de Ned. Hervormde Kerk aan
de Regthuvsstraat een toneelavond met het duo Elisa
beth van der Sluis en Fred van Dam. Zij spelen in een
Nederlandse vertaling drie Franse éénakters van Eu
gene Ignesco, Pierre Roudy en Guy Foissv. Gijs Bo
gaard vertaalde het cynische „Délire a deux" (Pret
voor twee), Hélène Defesche „Oeufs sur le plat" (Uit
smijter ham) en tenslotte wordt, eveneens in de verta
ling van Bogaard, het komische „L'incident" (Het inci
dent) opgevoerd. De voorstelling begint om acht.
Kaarten kosten tien gulden en houders van een CJP
betalen vijf gulden.
Djazzex
De dansgroep Djazzex treedt woensdagavond op
Rijnlands Lyceum in Oegstgeest. Djazzex is een
jonge idealistische dansgroep die de mogelijkheid wil
scheppen voor Nederlands talent om zich in eigen land te
presenteren. Er bestaan weinig mogelijkheden voor dan
sers om in Nederland werk te vinden. Oegstgeest krijgt de
absolute première van het splinternieuwe programma.
Geen van de dansers of medewerkers ontvangt een hono
rarium. De leden van het gezelschap verzorgen zelf de ad
ministratie, de kostuums, de belichting en zo meer. Djazzex
brengt een avondvullend programma met moderne jazz-
dansen, die vaak ten onrechte als luchtig show-ballet wor
den beschouwd. De groep, die bestaat uit 14 dansers wordt
bijgestaan door onder anderen Connie Lodewijk en Alvin
McDuffy. De regie is in handen van Gerard Lemaltre. De
voorstelling begint om kwart over acht. Kaarten kosten
tien gulden en zijn vanaf zeven uur aan de zaal verkrijg
baar.
Djazzex.
ZOETERWOUDE
Door omzetting van een
aantal premie-A en wo
ningwetwoningen in pre
mie B-woningen doet het
Zoeterwoudse gemeente
bestuur een poging alsnog
met de bouw van een re
delijk aantal woningen in
1983 te starten. Die omzet
ting is noodzakelijk ge
worden omdat een toewij
zing door het rijk van on
geveer vijftig woningen in
de aangevraagde catego
rieën premie-A en wo
ningwet zeer twijfelachtig
zou zijn.
De aanvraag bij het ministe
rie van volkshuisvesting be
tekent een wijziging van de
fasering, Zoals in de woning-
bouwnota 1982 en in de ex
ploitatie-opzet Hoge Rijndijk
West II is opgenomen. Toch
heeft het gemeentebestuur
zich ingedekt om te voorko
men dai de bouw van deze
premiekoopwoningen versto
rend zal werken op het huis
vestingsbeleid. Daarom is be
paald dat er géén wijziging
komt in de aantallen te bou
wen categorieën. De premie
B-woningen die oorspronke
lijk in een latere fase zouden
worden gebouwd, worden al
leen naar een eerder stadium
verschoven.
Voorts zal de verkoop vai
woningen alleen plaatsvin
den aan gegadigden, die naai
het oordeel van de commissie
woningtoewijzing voor eer
dergelijke woning in aan
merking komen. De woning
bouwvereniging Willibrord
heeft voor de woningen var
de eerste fase van Hoge Rijn
dijk West II een gewijzigd
plan ingediend, bestaande uit
29 gestapelde woningwetwo
ningen; 17 eengezinswonin
gen in de woningwetsfeer
10 bejaardenwoningen.
Snijbrander
bleek radio
LEIDEN De Leidse politie
rukte vannacht om half vijf op
volle sterkte uit naar de Goe-
jestraat. Men was gebeld door
een bewoner die wakker was
geworden van het gesis van
een snijbrander.
De huurt werd afgezet en de
woningen werden doorzocht.
Uiteindelijk ontdekte men de
snijbrander: in de keuken van
de geschrokken bewoner stond
een draagbare radio. Het toe
stel was afgestemd op Hilver
sum 3 een zender die niet
meer in de ether was en in
plaats van muziek geruis
voortbracht.
Diefstal van
vuurwerk
LEIDEN Vier mannen heb
ben zaterdagavond om kwart
over negen een aantal dozen
vuurwerk gestolen uit enkele
spoorwegwagons. De diefstal
werd gepleegd bij Van Gent
en Loos aan de Haagweg. Een
voorbijganger zag de mannen
bij een wagon bezig. Toen de
politie arriveerde stond een
van de wagons open en waren
wat dozen verdwenen. De wa
gens waren geladen met vuur
werk en zijn vanmorgen ge
lost.
Ongeveer veertig Kinderen, die hoogstwaarschijnlijk geen ambities hebben (of
van hun ouders mogen hebben) om later nog eens iets te bereiken in het Ne
derlandse leger, bij de marine of de luchtmacht, hebben dit weekeinde oor-
logsspeeigoed ingeleverd bij het ministerie van defensie. Het was niet hun ei
gen speelgoed, want ze moesten het speciaal Inzamelen. De kinderen kwamen
uit diverse plaatsen in Nederland. De actie was georganiseerd door het comité
Kindervuist vanuit de redenering, dat ..generaals beter met het oorlogsspeel
goed kunnen spelen dan kinderen". Misschien komt volgend jaar iemand op
het Idee om iets le ondernemen tegen de ongebreidelde huizenhandel (Mono
poly) of tegen de In hun ogen te hoge specialisteninkomens (Dokter Bibber).
op 88'
