El Al failliet na reeks
arbeidsconflicten
Pools vakbondsleider veroordeeld
itpanse premier
lakasone, politicus
an de lange adem
„Begin verzaakte
plichten tijdens massamoord
Nederland betaalt aan exploitatie zoutmijnen Elzas7'
Met uw krant "door de
muur" voor de kerstdagen
JITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1982 PAGINA 11
AATSGREEP IN
I AN A MISLUKT
itA Een poging de militaire regering
Jerry Rawlings in de
Afrikaanse staat Ghana ten val te brengen,
Igens de Ghanese leider mislukt. Rawlings,
jtorig jaar december zelf door een staats-
J aan de macht kwam, zei voor de radio
^loyale troepen" de staatsgreep verijdeld
pn. Over de identiteit en politieke kleur
oe daders is niets bekend. Begin dit jaar
>ok al een poging zijn gedaan Rawlings af
Ghana, dat eens tot de vooruitstre-
landen van Afrika werd gerekend, be-
M zich geruime tijd in een ernstige economi-
öcrisis. Moeilijkheden zijn er vooral bij de
ft van cacao en bij de tweede belangrijke
imische bouwsteen van het land, de ex-
itie van de goudmijnen.
,Rode Golf" in Franse
Wie is wie
PARIJS Jacques Je Bodo, de hoofd
redacteur van de Franse Wie is wie",
heeft gisteren gezegd dat de rode golf"
die over Frankrijk ging na de rege
ringswisseling in Parijs, vorig jaar, nu
ook de Wie is wie" heeft bereikt. Vol
gens Jacques Le Bodo bevinden zich
onder de 1.009 nieuwe namen in de
editie voor '83-'84, ongeveer tweehon
derd socialistische kamerleden en een
gelijk aantal socialisten, die hoge func
ties hebben gekregen op ministeries. In
het boek staan de gegevens vermeld
van 18.842 mannen en maar 704 vrou
wen. „Niet wij zijn vrouwenhaters",
zegt Le Bodo, „maar de Franse samen
leving".
Tsjechoslowaakse
dissidenten
mogen emigreren
PRAAG De ondertekenaars van
het Tsjechoslowaakse mensenrechten-
manifest Charta 77, Karei Kyncl en
Jan Mlynarik, mogen het land verla
ten. In Praag werd bekend dat Kyncl
naar Groot-Brittannië en Mlynarik
naar de Bondsrepubliek kan vertrek
ken. Ze hebben in die landen kinde
ren wonen. Beiden zijn beschuldigd
van „ondermijnende praktijken". Vol
gens waarnemers krijgen ze geen pro
ces, nu ze toestemming hebben gekre
gen te emigreren. Een andere onder
tekenaar van Charta 77, de historicus
Karei Bartosek, en zijn dochter Nata-
sa mogen het land ook verlaten.
Nigeria stapt
uit Unifil
NEW YORK Nigeria is van
plan de troepen die deel uit
maken van het Unifil-detache-
ment uit Zuid-Libanon terug
te trekken. Inmiddels zijn al
250 Nigerianen naar huis te
ruggekeerd. Wanneer het hui
dige mandaat van Unifil in ja
nuari afloopt, is Nigeria van
plan ook de resterende 450
manschappen uit Libanon weg
te halep. Een woordvoerder
van de VN in New York acht
het echter mogelijk, dat Nige
ria op het besluit terugkomt.
Zoals bekend betwijfelt ook de
Nederlandse regering of het
zinvol is om troepen te blijven
leveren aan Unifil.
WARSCHAU Wladyslaw
Frasyniuk, de voormalige
voorzitter van het vakver
bond Solidariteit in het West-
poolse Wroclaw, is gisteren
veroordeeld tot zes jaar ge
vangenisstraf.
De 28-jarige Frasyniuk is de
hoogste functionaris van Soli
dariteit die sinds de afkondi
ging van de staat van beleg op
13 december 1981 is gearres
teerd en gevonnist. Hij kan
niet tegen het vonnis in be
roep gaan.
Frasyniuk was anderhalve
maand geleden op_
gens zijn aandeel in de sta
kingsacties van augustus en
oktober. Hij was lid van de
nationale coördinatiecomissie
van Solidariteit die na de
schorsing van de vrije vak
bond op 13 december vorig
jaar ondergronds was blijven
doorwerken.
Een door de Poolse overheid
toegestane politieke organisa
tie heeft het parlement giste
ren opgeroepen „op een zo
spoedig mogelijk tijdstip" een
eind te maken aan de staat
van beleg. Het Poolse persbu
reau PAP meldde dat de op-
roep was gedaan door de lei
ding van de Patriottische Be
weging voor nationale weder
geboorte. een nog onbekende
organisatie. Er zijn de afgelo
pen weken steeds meer teke-
nèn geweest dat de militaire
autoriteiten van plan zijn de
staat van beleg op te heffen.
Dit is waarschijnlijk een ge
volg van het feit dat de de ac
ties en demonstraties waartoe
Solidariteit had opgeroepen
eerder deze maand op een
mislukking zijn uitgelopen.
dhiro Nakasone (midden) viert met zijn partijgenoten
<i (links) en Saito (rechts) zijn uitverkiezing tot voor-
van de Japanse Liberale Democratische Partij, een
Jtie die hem automatisch ook tot premier maakt,
wordt hij als zodanig beëdigd,
n
LIO Yasuhiro Na-
Ine, die morgen door
er Hirohito zal wor-
beëdigd als nieuwe
nier van Japan, staat
end als de kampioen
het „neo-conservatis-
dat in Japan opgang
Hij is pro-westers,
handhaving van een
ke defensie en voor
Iterking van de ban-
met de traditionele
dgenoot, de Verenigde
en. In de Japanse poli-
geldt hij als een „po-
us van de lange
m", met een ervaring
ruim 35 jaar, tijdens
ke periode hij ook re-
ngsfuncties heeft be-
?d.
64-jarige Nakasone is de
ilger van Zenko Suzuki en
t zijn ambitie premier te
Sen nimmer onder stoelen
nken gestoken. Opportu-
om dit doel te bereiken
pm niet vreemd geweest,
ijn eigen land kreeg hij de
4al te positief klinkende
lam „weerhaan", omdat
tet alle politieke winden
aaide zo het hem suit-
Tegenslagen overwon
foals in 1976 toen zijn ver
meende maar niet bewezen
betrokkenheid bij het Lock-
heed-schandaal hem de func
tie van secretaris-generaal van
de regeringspartij kostte.
Nakasone, zoon van welgestel
de familie van houthandela
ren, heeft in Tokio rechten ge
studeerd. Tijdens de Tweede
Wereldoorlog was hij betaal
meester bij de marine. Hij
heeft niet aan gevechtshande
lingen deelgenomen. Twee
jaar na de oorlog ging hij in de
politiek. Hij werd lid van de
uit de kleinere conservatieve
partijen gevormde Liberaal
Democratische Partij (LDP) en
klom daarin snel omhoog.
Na het Lockheed-schandaal
verdween hij even uit beeld,
maar achter de schermen wist
hij op zeer ingenieuze wijze
zijn positie te versterken. In
1980 stónd hij al kandidaat
voor het partijleiderschap,
maar verloor hij van Suzuki.
Nakasone heeft verklaard dat
hij de politiek van zijn voor
ganger wil voortzetten, maar
er wel zijn eigen stempel op
zal drukken. Zo is hij van plan
de traditionele afstand tussen
regering en volk te verklei
nen. In Japan heet de politiek
een zaak van een beperkte
groep te zijn waarin alle beslis
singen worden genomen zon
der dat zelfs het parlement
enig invloed kan uitoefenen.
ichtswoord Mauroy dwingt
Jhterban in het gareel
IIJS Premier Mauroy van Frankrijk heeft van een spe-
bevoegdheid gebruik moeten maken om een plan van de
ring onverkort aanvaard te krijgen. Aan de orde was het
tijd geleden ingediende voorstel van de socialistische rege-
volledige amnestie te verlenen aan de leiders van de mili-
iii opstand in Algerije in 1961, die zich verzet hadden tegen de
,iek van De Gaulle tot onafhankelijkheid van de voormalige
-hie. Mauroy stelde de vertrouwenskwestie, nadat de socia-
n en communisten zich gekeerd hadden tegen volledige am-
Je voor de generaals. Volgens de Franse grondwet wordt het
(voorstel dan als aangenomen beschouwd tenzij de (linkse)
rderheld alsnog binnen 24 uur van haar bevoegdheid ge-
zou maken een motie van wantrouwen in te dienen, een
jelijkheid die niet voor de hand lag.
ADVERTENTIE
De whisky die je pakt
Na het bekend worden van het besluit tot opheffing van
de Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al bewaken
gewapende leden van de Israëlische grenspolitie een
EL Al-boeing op het vliegveld Ben Goerion. Dit gebeur
de uit voorzorg tegen eventuele acties van El Al-werk
nemers.
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM De aan
deelhouders van de Israë
lische luchtvaartmaat
schappij El Al hebben gis
teren besloten het bedrijf
op. te heffen. Zij besloten
hiertoe, nadat was geble
ken dat de directie en de
werknemers niet tot een
akkoord konden komen
over een nieuw arbeids
contract. Als gevolg van
de grote verliezen moes
ten de salarissen van de
piloten fors .omlaag, maar
hiertoe waren zij niet be
reid.
Het faillissement van El Al,
eens de trots van de Israëliërs,
kwam niet onverwachts. De
afgelopen jaren ging het steeds
verder bergafwaarts met de Is
raëlische luchtvaartmaat
schappij. Oorzaken voor de
neergang van El Al waren het
wanbeleid van de directie, het
verzet van de werknemers te
gen salarisvermindering en
personeelsinkrimping, en de
concurrentie van buitenlandse
chartermaatschappijen. Het
verlies bij El Al liep op tot 70
miljoen dollar, maar de werk
nemers, verenigd in het vak
verbond Histadroeth, waren
niet van de noodzaak over
tuigd tot vergaande concessies.
Zij beseften maar al te goed
dat het luchtverkeer voor de
Israëliërs van grote betekenis
is. Israël dat op voet van oor
log staat met de omringende
landen, Egypte uitgezonderd,
heeft dankzij El Al contact
'kunnen onderhouden met het
buitenland. Het gevoel van'
isolement werd door deze
luchtvaartmaatschappij enigs
zins doorbroken en het El Al-
personeel voelde zich daardoor
sterk staan in conflicten met
de directie.
Machtsstrijd
Daarnaast is El Al ook het
slachtoffer geworden van de
machtsstrijd tussen de huidige
Likoedregering en de Arbei
derspartij. Sinds premier Be
gin in 1977 aan de macht
kwam heeft hij alles gedaan
om de machtspositie van het
vakverbond de Histadroeth,
die alle sectoren van de Israë
lische samenleving beslaat, te
doorbreken. De Arbeiders
partij heeft altijd veel invloed
gehad binnen de Histadroeth.
Vorig jaar kwam het tot een
openlijk conflict, toen premier
Begin onder de druk van de
religieuze partijen besloot niet
meer op de sabbat te vliegen.
Sindsdien namen de spannin
gen bij de luchtvaartmaat
schappij toe. Vorige maand
culmineerden deze in de be
zetting van het vliegveld door
het El Alrpersoneel. Door de
regering werd vervolgens een
commissie ingesteld, die moest
zoeken naar een compromis,
dat zoals is gebleken niet werd
gevonden.
El Al, dat „De lucht in" bete
kent, werd precies 34 jaar ge
leden, enkele maanden na de
stichting van de staat Israël,
opgericht. Gedurende de eers
te jaren van haar bestaan hield
El Al zich vooral bezig met het
vervoer van joden uit Arabi
sche landen. De luchtvaart- In de jaren jaren zeventig
maatschappij kreeg toen de maakte de luchtvaartdirectie
bijnaam, het Vliegende Tapijt, een ernstige beoordelingsfout.
Vluchtlijnen werden gedpend
In het begin van de jaren vijf- naar Zuid-Afrika, Turkije, de
tig opende El Al lijnvluchten westkust van de VS en diverse
naar Europa en de Verenigde Europese hoofdsteden. Deze
Staten. uitbreiding kwam El Al duur
te staan toen tijdens de oliecri
sis van 1973 de brandstofprij
zen sterk werden verhoogd.
Sindsdien is El Al in de rode
cijfers gekomen.
kent misschien nog niet het'
definitieve einde van EL Al.
Waarschijnlijk gaat de Israëli-,
sche regering de luchtvaart
maatschappij verkopen aan
particulieren, waarmee zij ver
lost is van pijnlijke arbeidscon
flicten.
EG wijst
kritiek op
landbouw
beleid af
GENEVE De Europese Ge
meenschap heeft op de verga
dering in Genève van de
GATT, de Algemene Overeen
komst inzake Tarieven en
Handel, de kritiek van ver
schillende landen op het Euro
pese landbouwbeleid van de
hand gewezen.
De conferentie werd gisteren
geopend door de directeur-ge
neraal van de GATT, Dunkel,
die voorstelde de handel in
landbouwprodukten veel vrij
er te maken. Hij vond een
sterke medestander in de"
Amerikaanse minister van
handel, William Brock, die
verklaarde dat subsidies op
landbouwprodukten een zinlo
ze en gevaarlijke concurrentie
teweeg brengen.
De EG, die in feite alleen op
de gezamenlijke landbouwpo
litiek drijft, is echter een ande
re mening toegedaan. Volgens
Brussel zullen pogingen om de
diverse markten nog verder
open te stellen tot een aanzien
lijke vergroting van de werk
loosheid leiden. Wilhelm Ha
ferkamp, vice-voorzitter van
de Europese Commissie, ver
klaarde dat voor de EG elke
suggestie om opnieuw te on
derhandelen over het subsidie
beleid onaanvaardbaar is. Hij
stemde wel in met een onder
zoek naar de landbouwpolitiek
in het algemeen.
Op de conferentie wordt ge
sproken over maatregelen om
het toenemend protectionisme
tegen te gaan. Gebleken is
echter dat er nogal verschil
lende opvattingen heersen
over de vraag of de handelsbe
trekkingen in een periode van,
toeneming van de werkloos
heid kunnen worden versoe
peld. Het is daarom, aldus veel
deelnemers, zeer de vraag of
de conferentie een eenslui
dend resultaat zal opleveren.
VOORLOPIGE CONCLUSIE COMMISSIE:
JERUZALEM De Israëli
sche juridische commissie, die
een onderzoek doet naar de
massamoord op Palestijnse
vluchtelingen in Beiroet, heeft
een verklaring uitgegeven die
kan worden opgevat als een
aanklacht tegen premier Begin
en zijn hoogste politieke en
militaire medewerkers.
De commissie-Kahane waar
schuwde onder andere pre
mier Begin, minister van de
fensie Sharon en minister van
buitenlandse zaken Shamir,
dat zij ervan worden verdacht
te hebben gefaald in de uitoe
fening van hun plichten door
afgelopen september gewapen
de rechts-christelijke Libane-
zen toe te laten in de vluchte
lingenkampen Sabra en Chati-
la.
De onderzoekscommissie acht
de volgende drie elementen
belastend:
De politieke leiders en de
hoofden van de inlichtingen
diensten hebben wellicht ge
faald doordat zij te weinig oog
hadden voor de mogelijkheid
van een massamoord, hoewel
zij onder ede hebben ver
klaard dat zij Israëlische troe
pen opdracht gaven West-Bei-
roet binnen te trekken om
juist dergelijke gebeurtenissen
te voorkomen.
Sharon, Shamir en de gene
raals hebben waarschijnlijk
fouten gemaakt door geen
aandacht te besteden aan vroe
ge berichten over „handelin
gen gericht op doden of han
delingen die afweken van ge
regelde gevechtsoperat ies"
door de militieleden.
De generaals hebben wel
licht niet snel genoeg gehan
deld om de militieleden te
stoppen, nadat zij berichten
over onregelmatige gedragin
gen hadden vernomen.
De Israëlische premier Begin,
die sinds het overlijden van
zijn vrouw zijn baard laat
groeien, verbleef gisteravond'
In de Knesseth toen de Com
missie-Kahane hem betichtte
van nalatigheid tijdens de mas
samoord in twee Palestijnse
kampen in Beiroet.
De drie politici werden op
nieuw uitgenodigd om voor de
commissie te verschijnen,
waar zij in gezelschap van ad
vocaten en getuigen aan een
kruisverhoor onderworpen
zouden moeten worden. Hoe
wel de commissie onder lei
ding staat van de opperrechter
van het Hoge Gerechtshof,
Yitzhak Kahane, bezit zij niet
de bevoegdheden van een
rechtbank en kan geen vonnis
wijzen. De Commissie-Kahane
kan uitsluitend haar conclusies
rapporteren en de regering
aanbevelingen doen
-tRIJS De 20 miljoen
lden, die Nederland in
-?6 aan Frankrijk heeft
fjtaald voor een oplossing
an de zoutlozing in de
'jn, worden gebruikt
!*>r de exploitatie van
die vervuilende zoutmij
nen in de Elzas zelf. Dat
hebben de CDA'er Hen-
nekam en het PvdA-
-Tweede-Kamerlid
Rienks in Parijs ver
kaard. Zij hebben die in
formatie uit „betrouwbare
bron".
De twee Kamerleden maken
deel uit van de Tweede-Ka
mercommissie voor verkeer en
waterstaat, die deze week het
openbaar vervoer in Frankrijk
bestudeert. „Een schandaal",
aldus Rienks, die wil dat daar
iets aan gebeurt. Hij heeft de
zaak al eens eerder in Brussel
aangekaart. Dat is om techni
sche reden op niets uitgelopen.
Dat moet in de commissie van
mjbeu worden besproken en.
niet in die van transport, aldus
Rienks.
De directie van de zoutmijnen
in de Elzas heeft overigens
ontkend dat het Nederlandse
geld aan exploitatie van de
mijnen is besteed. De mijndi-
rectje heeft desgevraagd ver
klaard dat het bedrag in kwes
tie op een speciale rekening is
geplaatst die voorkomt op de
balans van het bedrijf en dat
het daarom niet gebruikt is
kunnen worden voor het door
de Nederlandse parlementa
riër? genoemde doel.
Opperste Sovjet gaat uiteen
zonder benoeming president
MOSKOU De opperste Sovjet, het nationale parlement van
de Sovjet-Unie, heeft gisteren haar zitting afgerond zonder, zoals
algemeen was verwacht, een nieuwe president als opvolger van.
de onlangs overleden Leonid Brezjnev te kiezen. De verwach
ting luidde dat partijleider Joeri Andropov ook president zou
worden van de Sovjet-Unie. Eerder deze week was hij als lid
van het presidium van de opperste Sovjet benoemd, hetgeen
erop duidde dat hij spoedig president zou worden.
De enige belangrijke wijziging die na de slotzitting bekend werd
gemaakt, gold de benoeming van de 59-jarige Geidar Aliev tot
vice-premier. Aliev was vorige week benoemd tot lid van het
Politburo. Zijn benoeming tot vice-premier maakt hém tot meest
waarschijnlijke opvolger van premier Tichonov.
ADVERTENTIE
rJ-SIJTHOFF PERS REIZEN
Uw krant organiseert in samenwerking met Maaskant Reizen
van vrijdag 10 tot en met maandag 13 december een vier
daagse trip naar West- en Oost-Berlijn.
De eerste dag rijdt u in één van de comfortabele touringcars
van Maaskant Reizen van Den Haag/Rotterdam via Arnhem
en Hannover bij de grenspost Helmstedt Oost-Duitsland bin
nen. Na 180 kilometer bent u dan weer op westelijk grondge
bied in West-Berlijn. Daar wordt in Hotel Igel het diner ge
bruikt.
De volgende dag wordt een stadstoer door West-Berlijn ge
maakt met bezoek aan onder andere de Potsdammerplatz
en het Rijksdaggebouw. Tevens krijgt u voldoende tijd om
gezellig te winkelen, 's Avonds wordt de Kurfürstendamm
bezocht.
Op de derde dag passeert u via het befaamde "Checkpoint
Charlie" de zwaar bewaakte Berlijnse muur. De gehele dag
wordt in Oost-Berlijn doorgebracht. De tocht wordt begeleid
door een gids. Bezoeken aan de Brandenburger Tor en het
Treptow-monument, opgericht voor de Russische soldaten
die in de strijd om Berlijn zijn gevallen, staan op het pro
gramma. De lunch wordt in Oost-Berlijn gebruikt en er is
vanzelfsprekend ook in Oost-Berlijn voldoende tijd om te
winkelen. In de namiddag weer via "Checkpoint Charlie" van
Oost- naar West-Berlijn. De avond is ter vrije beschikking.
De vierde dag wordt, wederom via het grondgebied van de
DDR, terug naar Nederland gereden. Voor het bezoek aan
Oost-Duitsland en Oost-Berlijn is geen speciaal visum nodig,
er wordt gereisd met een collectief visum. Vandaar dat u bij
boeking voor deze reis uw paspoortnummer moet opgeven.
De kosten van deze reis bedragen 295.- per persoon op
basis van een tweepersoonskamer met douche en toilet.
Toeslag voor een éónpersoonskamer bedraagt 40.-.
Inbegrepen zijn vervoer van en naar Berlijn
stadstoers in West- en Oost-Berlijn
hotel op basis van half-pensiQn
lunch in Oost-Berlijn.
Inlichtingen en boekingen:
Telefonisch (tussen 9 en 5 uur; van maandag tot en met
vrijdag) bij Sijthoff Pers Reisorganisaties: 070 -
190.696/190.698;
Wie in of bij Den Haag woont kan op bovengenoemde uren
ook terecht bij onze stadsvestiging in Den Haag.
Spuistraat 71 (op de hoek van het Spui).
