naSë £eidóc@oti^ant
„Bij ons
moet
het water
tot aan de lippen
staan, voor we
tot actie overgaan"
KOV-VOORZITTER
SEF VAN WEGBERG:
Vijf dagen staken
gaat PCO te ver
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1982
kleine tweeduizend scholen in
•rland zullen, als de bonden
zin krijgen, de gehele volgende
k gesloten blijven als gevolg
stakingen. Voor het eerst grij-
enkele onderwijsbonden naar
zij noemen het „allerlaatste
lel": een massale en meerdaag-
takingsactie. In totaal zullen
verwachting ongeveer 15.000
rwijsgevenden gevolg geven
de stakingsoproep en verder
nog eens 1.000 man niet-onder-
nd personeel (conciërges, ama-
ses).
[atholieke Onderwijs Vakorga-
ie (KOV), de Algemene Bond
Onderwijzend Personeel
)P) en het Nederlands Genoot-
Leraren (NGL) hebben de af-
>en week de koppen bij elkaar
ken om de acties zo goed mo-
c te coördineren. Gevolg daar-
is dat de stakingen zoveel mo-
i geconcentreerd zijn in bepaal-
igio's.
name in de grote steden in de
Istad is, volgens de bonden, het
il scholen dat gaat staken rela-
;root. De KOV legt 320 katho-
scholen „plat", de NGL is ver-
oordelijk voor acties bij 160
engemeenschappen en de
P gokt op 1.500 kleine en gro-
icholen in het lager en voortge-
nderwijs.
ens de vakbonden gaan er in
Haag volgende week 120 scho-
licht. Daar staat tegenover dat
Haagse gemeentebestuur door
werkwillige leraren is bena-
Dit had tot gevolg dat alle ge-
itelijke scholen telefonisch zijn
derd om de docenten er op te
n dat zij zich individueel bij de
lente als werkwillige kunnen
registreren. Dit overigens tot
ongenoegen van de vakbon-
In Leiden zullen de leerkrach-
ran 25 scholen het werk neer-
in. In Alphen en de regio Lei-
wordt niet gestaakt,
leerdere plaatsen, onder meer
en Haag en Enschede, worden
festaties op touw gezet om
it bij te zetten aan de eis van
onden. Die eis luidt: weg met
[tra salariskorting van 1,65 pro-
voor het onderwijs, die dit ka
per 1 januari 1983 wil laten in-
Deze maatregel werd in sep-
er al door minister Deetman in
de begroting voor 1983 aangekon
digd en is daarna overgenomen
door het huidige kabinet.
„Wanbeleid" en „gelegaliseerde
roof", zo kwalificeren de bonden
deze eenzijdige salarismaatregel.
Het onderwijzend personeel wordt
door de extra salariskorting in feite
ontkoppeld van de rest van de amb
tenaren en dat pikken de bonden
niet. Het onderwijs is best bereid
om in te leveren, maar dan moeten
er garanties komen voor extra ar
beidsplaatsen. Overigens zijn er nog
34 andere bezuinigingsmaatregelen
die grotendeels onverteerbaar zijn
voor de onderwijsbonden. Het over
leg daarover tussen de onderwijs-
centrales en de re
gering moet nog be
ginnen. Dat overleg
willen de bonden
eerst een kans ge
ven. Als het kabinet
echter blijft vast
houden aan dat
hele pakket van be
zuinigingen (waar
onder vergroting
van het aantal leer
lingen per klas) dan
kunnen ook na vol
gende week nog
vele acties worden
verwacht, zo heb
ben de bonden la
ten weten.
De Protestants
Christelijke Onder
wijsvakorganisatie
zal komende week
niet aan de sta
kingsacties deelne
men, maar de bond
stelt zich wel soli
dair op tegenover
het doel van de sta
king. Men zal zich
zeker niet als sta
kingsbreker opstel
len. De PCO heeft
haar leden wel op
geroepen tot een
korte werkonder
breking van twee
uur op 23 novem
ber.
Verslaggever Frans
Weerts had een gesprek met de he
ren Van Wegberg van de KOV en
Van Teuten van de PCO, die beiden
de door hen ingenomen standpun
ten op hun eigen wijze verdedigden.
wordt getreden. In feite zit er nu
weer een gat in de begroting en
Deetman wil nu ook dat geld bij el
kaar krijgen door de salarissen in
het onderwijs te verlagen".
Minister Deetman heeft gezegd: ik
moet zoveel miljoen inleveren en
daarbij heb ik de keus tussen min
der salaris of minder arbeidsplaat
sen. Hij gaf de voorkeur aan dat
eerste. Was er een andere keus mo
gelijk?
„Als een goed onderzoek zou aanto
nen dat de onderwijsgevenden re
latief bevoordeeld worden, dan is
met ons daarover te praten. Wij
hebben gevraagd om een onder
zoek, dat alle facetten van de on
derwijstaken bekijkt in vergelij
king met het bedrijfsleven. Als
daaruit zou blijken dat we te veel
verdienen: inleveren die handel!
Nu wordt alleen het vermoeden
uitgeproken dat de salarissen in het
onderwijs te hoog liggen, zonder
dat daar gedegen onderzoek naar
gedaan is".
„Onderwijs", zegt Van Wegberg,
„is een welzijnsvoorziening die
door de maatschappij opgebracht
moet worden en niet door de on
derwijsgevenden alleen. Een
brandweerman hoeft toch ook niet
zijn brandweerauto te betalen? Nee,
overigens waren we waarschijnlijk
niet eens aan deze staking begon
nen als niet vlak na elkaar al die
bezuinigingsmaatregelen over ons
waren uitgestort. Eerst kwam die
HOS-nota (verlaging van de sala
risschalen), daarna de plannen van
het demissionair kabinet in de be
groting en vervolgens het regeer
akkoord. Dat gebeurde in een tijds
bestek van twee maanden".
kerg durft
heer
I grote
'ichtingen
bben als
jds bij de
istratie
reld.
HAAG De KOV. met
leden verreweg de grootste
'ijsbond in ons land, heeft
ils het NGL nu voor de eerste
besloten om het stakingsmid-
rian te grijpen. De ABOP stond
srdere acties vaak alleen als
i daadwerkelijk staken,
[-voorzitter Sef van Wegberg
lit waarom het KOV voor het
meedoet met een stakingsac-
voor moeten we even terug
historie. De laatste mooie
2 die we als vakbond hebben
Jen bereiken is geweest in '75
de toenmalige minister van
■vijs. Van Kemenade, besloot
llarissen van de kleuterleid-
i die toen nog slecht betaald
n, flink op te trekken. Daar-
werd de basis geschapen om
feuwe basisschool van de grond
Sjgen".
Jaf dat moment begon het alle-
Iminder te worden. Toen wer-
bijvoorbeeld de beginsalarissen
tie eerstegraadsleraren gekort.
Varen de eerste speldeprikken,
voor ons waren dat toen heel
p punten. Je was immers jaren
keivaart gewend geweest. Het
piet op, dacht iedereen toen
Dat was een erg fijne tijd voor
frakbond. Toen kwamen maat-
zoals het besluit dat een
nger in het lager onderwijs
jeen lager salaris genoegen
J nemen. In de loop van de ja-
"pjn talloze van deze achter
een kleine zaken gebeurd,
[je kon toen al zien dat er stel
lig sprake was van afbraak,
ikingen en bezuinigingen",
f achterban van de drie bon-
i in het verleden nogal ver-
De Protestants Christelijke Onderwijsvakorganisatie
(PCO) is evenals de KOV aangesloten bij het CNV.
De PCO zal echter niet deelnemen aan de stakings
acties van volgende week. Deze organisatie beperkt
haar acties voorlopig tot een korte werkonderbre
king van twee uur op de 23e november. PCO-be-
leidsmedewerker Van Teuten geeft aan hoe de PCO
tot dat besluit is gekomen.
„Het middel van vijf dagen staking gaat de meerder
heid van onze leden nog te ver. Wij zijn het niet eens
met het feit dat de stakingsacties gericht zijn op de
1,65 procent salariskorting. De PCO vindt dat de ac
ties gekoppeld zouden moeten worden aan het gehe
le pakket van bezuinigingsmaatregelen dat op tafel
ligt".
Van Teuten geeft overigens toe dat dit voor het PCO
niet de reden is om niet deel te nemen aan de sta
kingsacties. Deze organisatie kiest voorlopig nog een
voorzichtiger koers. Binnen de PCO-gelederen wordt
gevreesd dat door een stakingsactie tegen loonsverla
ging de steun van de burgers wordt verspeeld. „Toch
is ook onder de PCO-leden de bereidheid tot actie
groeiende", constateert Van Teuten.
„Bij ons gaat het allemaal wel wat langzamer dan bij
de KOV, het NGL en de ABOP, ook al vanwege een
bepaalde traditie. Bij onze leden is wel sprake van
een verschuiving in de meningsvorming. In eerste
instantie voelden de regionale afdelingen niets voor
een werkonderbreking, terwijl de meerderheid daar
nu wel achter staat".
Het niet meedoen van de PCO mag volgens Van
Teuten zeker niet vertaald worden als een tweespalt
die tussen de onderwijsbonden zou zijn ontstaan.
„Wij onderschrijven de doelstellingen van de acties,
maar niet het middel. Maar ik acht het heel goed
mogelijk dat wij ons bij volgende acties wel zullen
aansluiten".
Hoewel de 1,65 procent salariskor
ting centraal staat in de acties, wil
de KOV vooral ook protesteren te
gen de plannen van het kabinet om
de klassen weer te vergroten.
Grotere klassen:
desastreus
„De vergroting van die klassen,
nou ja, dat is gewoon desastreus.
Gewoon pats, boem, negenduizend
banen weg. Bovendien is het beslist
nadelig voor het onderwijs. Eén
leerling per klas meer zal op zich
geen ramp zijn, maar erger is dat
daarmee het principe van juist klei
nere klassen overboord wordt ge
gooid. Daarmee zijn we op de ver
keerde weg. Ik ben bang dat in de
toekomst meer van deze maatrege
len te verwachten zijn. Daarom zijn
we daar nu zo fel tegen".
„Een verhoging van het aantal
leerlingen per klas zal de taak van
de onderwijsgevende nog zwaarder
maken dan nu al het geval is", ver
wacht hij.
„Als ik zie welke baantjes de huidi
ge onderwijsgevenden naast het
lesgeven er ook nog bij moeten
doen: vergaderen met de schoolbe
geleidingsdiensten, over het school
werkplan en de onderwijsvernieu
wing, de samenvoeging van kleu
ter- en lagere school, de schoolarts,
de schoolmelk, de postzegels en
noem maar op. De taak van de on
derwijsgevende is duidelijk zwaar
der geworden. Het ziekteverzuim is
nergens zo groot als in het onder
wijs. Veel stress. Vooral bij mensen
boven de 55 jaar is er een toene
mend aantal, dat het werk gewoon
niet meer aankan".
De bereidheid tot actie onder
KOV-leden schat Van Wegberg op
bijna negentig procent, maar over
de staking als zodanig zijn de me
ningen verdeeld. Uiteindelijk is
maar een deel van de leden opge
roepen om tot staking over te gaan.
„Wij hebben het criterium vastge
steld dat minstens twee derde van
de onderwijsgevenden op een
school achter de staking staat Wij
wilden ook niet klakkeloos alle
scholen platleggen. Het zou bijvoor
beeld fout zijn als in Amsterdam-
Zuid vijf scholen liggen en daarvan
zou één katholieke school staken.
Zo'n school loopt in een tijd van te
ruglopende leerlingenaantallen het
risico leerlingen te verliezen aan
bijvoorbeeld een protestants-chris
telijke school. Als vakbonders moet
je daar rekening mee houden".
Wat verwacht de KOV met deze
stakingsactie te bereiken?
„Ik durf ditmaal niet meer zulke
grote verwachtingen te hebben als
destijds bij de demonstratie op het
Malieveld. Toen lukte het ons die
maatregel ongedaan te maken.
Maar al zouden we hiermee niets
bereiken, we móeten toch. Dat is
natuurlijk een zeer pessimistisch
geluid, maar we hopen er in elk ge
val mee te bereiken dat de fracties
wakker worden. Dat dit niet kan.
Dat moet ons de moed geven om
met onze acties door gaan".
„Wij weten zelf ook wel dat de tijd
van leuke dingen voorgoed voorbij
is, maar we worden er nu toe ge
dwongen. Wij hebben altijd gezegd:
staking is voor ons het allerlaatste
middel".
schillend gereageerd op bezuini
gingsmaatregelen in het onderwijs
veld. De ABOP stónd meestal als
enige op de barricaden. De KOV
bleef al die tijd de hoop vestigen op
goed overleg met de minister van
onderwijs.
„Bij ons heeft men heel lang ge
zegd: jongens, laten we niet te hard
van stapel lopen; zo erg is het alle
maal nog niet. Laten we het zo zeg
gen: de ABOP komt al in verzet als
men natte voeten krijgt. Bij ons
moet het water tot aan de lippen
staan, voordat wij tot actie over
gaan. Maar als het dan zover komt,
dan is de reactie ook fel".
Ontkoppeling
Twee jaar geleden probeerde de
toenmalige onderwijsminister, Pais,
ook een aparte salarismaatregel
voor het onderwijs door te voeren.
Hij werd toen echter door de Twee
de Kamer teruggefloten.
„Twee jaar geleden werd op het
Haagse Malieveld al een massale
demonstratie gehouden naar aan
leiding van datgene wat nu dreigt
te gebeuren. Pais had een gat in
zijn begroting en wilde dat opvul
len door een extra korting op de sa
larissen in het onderwijs. Daarmee
dreigde het onderwijs te worden
ontkoppeld van de rest van de
ambtenaren. Door een motie-Lub-
bers-Rietkerk werd dat gelukkig
verhinderd (er zou eerst een onder
zoek moeten komen naar de sala
risstructuur in het onderwijs -
red.). Wat nu gebeurt is dat de mo-
tie-Rietkerk-Lubbers met voeten
