Supermogendheden voeren
ruimtetechnologie op
Referendum
in Turkije
verliep
democratisch
Voovkleine
kluqei.
Paus spoort be jaardei;
aan deel te nemen
aan sociale leven
Malaria steekt kop weer op
Russische Backfire
voert schijnaanval uit
Hevigste
noodweer
sinds 30
jaar
éeïdoeCBouMMit
Den Haag
bestudeert
deelname aan
vredesmacht in
Beiroet
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 9 NOVEMBER 1982 PAGIN
Denemarken weigert verdeling vangsten
BRUSSEL Denemarken heeft gisteren in Brussel gewei
gerd om akkoord te gaan met de verdeling van de visvang
sten over de EG-lidstaten zoals de EG-commissie die op 26
oktober in Luxemburg had voorgesteld. De overige negen
EG-lidstaten gingen daar toen wel mee akkoord. De Deen
se minister, Henning Grove wil dat Denemarken onder
meer alsnog het recht krijgt om makreel te vangen ten
westen van Schotland.
Na herhaalde schorsingen hebben de negen EG-lidstaten
Denemarken afgelopen nacht toch nog tegemoet willen ko
men. Ze hebben Denemarken aangeboden om voor een
maal (tot 1 april volgend jaar) 7000 ton makreel te vangen
ten westen van Schotland. Dit bleek voor het land toch
niet genoeg. Maar de ministers gingen tenslotte uiteen met
de afspraak dat de Deense delegatie dit aanbod komende
morgen zal bespreken tijdens het wekelijks Deens kabi
netsberaad. Een extra te houden Europese visserijraad, nog
voor de Europese top op 3 en 4 december in Kopenhagen,
werd niet uitgesloten. Komt er geen oplossing voor het
probleem dan wordt ér op 6 december weer een Europese
visserijberaad gehouden.
KGB waarschuwt
Russische
vredesbeweging
MOSKOU De Russische veiligheidspo
litie, de KGB, heeft Russen die ijveren
voor een betere verstandhouding met de
Verenigde Staten, gewaarschuwd daar
mee op te houden. Het gaat om de „groep
voor de vestiging van vertrouwen tussen
de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten".
Deze groep werd in juni gevormd door
een klein aantal Moskouse intellectuelen
en staat los van de officiële vredesbewe
ging, die door de autoriteiten wordt ge
controleerd. De leider van de groep is in
september in een psychiatrische inrich
ting geplaatst. Een ander lid werd vorige
maand gearresteerd en beschuldigd van
opruiing en propaganda tegen de staat.
Vermoedelijke
moordenaar
liefdespaartjes bekend
FLORENCE De Italiaanse politie heeft
het sterke vermoeden dat zij een man in
handen heeft gekregen die Florence al ja
ren onveilig maakt door vrijende paartjes
te overvallen en te vermoorden. De ver
dachte is de 39-jarige Francesco Vinci, die
onlangs voor mishandeling van zijn fami
lie tot gevangenisstraf is veroordeeld. Tus
sen 1974 en 1982 zijn vier paartjes ver
moord. Ook werden enkele vrouwen ern
stig mishandeld. Twaalf jaar geleden werd
een echtgenoot voor de moord op zijn
vrouw veroordeeld. Als nu zou blijken dat
Vinei de dader is, zit deze man al twaalf
jaar onschuldig in de gevangenis.
Russische
Joden
gearresteerd
MOSKOU De Russische
geheime dienst KGB heeft
gisteren twee Joodse strij
ders voor de mensenrech
ten gearresteerd, die in
Moskou met een Ameri
kaanse diplomaat wilden
spreken. De broers waren
zondag naar Moskou ge
reisd met documenten
waaruit schending van de
mensenrechten blijkt. Na
dat hun papieren in beslag
waren genomen, werden
ze naar hun woonplaats te
ruggestuurd.
Eytan waarschuwde voor
wraak van Falangisten
JERUZALEM De Israëlische opperbevelheb
ber, generaal Eytan, heeft het kabinet ervoor
gewaarschuwd dat de Falangisten, die een
bloedbad aanrichtten in de Palestijnse kampen
Sabra en Chatila in Beiroet, op wraak uit waren.
Dit heeft de Israëlische commissie, die een on
derzoek doet naar de massamoord, gisteren be
kend gemaakt. Uit de notulen van de kabinets
vergadering blijkt dat Eytan op donderdag 16
september, de slachting was toen enkele uren
aan de gang, gezegd heeft „een uitbarsting van
wraak te vrezen, zoals er nog nooit een is ge
weest". Premier Begin, die gisteren voor de on
derzoekscommissie moest getuigen, kreeg deze
notulen voorgelegd nadat hij had verklaard, dat
niemand de slachting in de kampen had kunnen
voorzien. Een duidelijk antwoord had Begin
niet op deze notulen.
Boliviaanse
mijnwerkers
staken
LA PAZ De Bolivia
mijnwerkers in het zuiden
het land zijn voor onbepe
tijd in staking gegaan, uit
test tegen de regeringsma
gelen om de economie te s
ren. De mijnwerkers eisen
loonsverhoging van 140
cent terwijl de regerinj
procent heeft aangeboder
het zuiden van Bolivia,
het belangrijkste mijnge
verdienen de mijnwerken
minst.
LONDEN De Verenig
de Staten en de Sovjet-
-Unie hebben de snelheid
waarmee zij hun technolo
gie voor het voeren van
een oorlog in de ruimte
ontwikkelen, opgevoerd,
zo heeft het gezaghebben
de „Janes weapons sys
tems" gisteren meege
deeld in het voorwoord
tot zijn uitgave van
1982-1983.
„Het Amerikaanse Asat-pro-
gramma (uit vliegtuig gelan
ceerd anti-kunstmaanwapen),
waarbij een F-15-gevechts-
vliegtuig een raket lanceert
die een vijandelijke kunst
maan kan vernietigen, maakt
goede vorderingen", aldus Ja-
nes. Het Amerikaanse ministe
rie van defensie acht het Asat-
-programma noodzakelijk we
gens het ontbreken van over
eenkomsten over het beperken
van het gebruik van de- ruimte
tot vreedzame doeleinden. „De
Sovjets hadden daarvoor al
een eigen Asat-systeem ont
wikkeld en beproefd. Oorlog
in de ruimte is nu een prakti
sche kwestie." Beide supermo-
SCHIPHOL/WASHINGTON
Het referendum, dat afgelo
pen zondag in Turkije werd
gehouden, voldeed op zich aan
alle eisen die aan een demo
cratische volksstemming ge
steld kunnen worden. De
nieuwe grondwet is dat echter
beslist niet. Tot deze conclusie
kwam het Tweede-Kamerlid
H. van den Bergh (PVDA), die
gisteren op Schiphol terug
keerde uit Turkije.
Van den Bergh heeft zondag
als een van de drie waarne
mers van de Raad van Europa
het referendum bijgewoond.
Om zich te overtuigen had hij
36 stembureau's in Ankara be
zocht
Van den Bergh staat voor een
dilemma. Volgens maatstaven,
van de Raad van Europa is de
nieuwe Turkse grondwet on
democratisch. Dit zou kunnen
betekenen dat Turkije als lid
van deze raad wordt ge
schrapt. Maar uit gesprekken
met tegenstanders van de
Turkse junta is gebleken, dat
uitstoting van Turkije een
ramp voor dat land betekent.
Van den Bergh sprak onder
meer de leider van de verbo
den sociaal-democratische par
tij, Ecevit
De Amerikaanse regering heb
ben de junta in Turkije gefeli
citeerd met de pogingen „de
democratie te herstellen en
een grondwettelijke regering
te vormen". Volgens haar is de
nieuwe grondwet een basis
voor een democratische rege
ring.
Harry van den Bergh
WASHINGTON Voor het eerst zijn Russische Backfire-bom-
menwerpers Amerikaanse vliegtuigdekschepen tot op schoot
safstand genaderd en hebben ze schijnaanvallen met raketten
uitgevoerd. Dit is gisteren in Amerikaanse veiligheidskringen
vernomen. Een achttal van de in het Verre Oosten gestationeer
de lange-afstandsbommenwerpers voerden de schiinaanvallen
uit op de vliegdekschepen „Enterprise" en „Midway op 30 sep
tember en 1 oktober gedurende vlootoefeningen in het noorden
van de Stille Zuidzee bij de Aleoeten-eilanden.
De dagelijkse aanvallen werden in groepen van vier uitgevoerd
waarbij de toestellen die over verstelbare vleugels beschikken
en met kernwapens kunnen worden uitgerust hun raketten
op 120 mijl van de schepen afschoten. Uit veiligheidsoverwegin
gen wilden de zesglieden niet zeggen of de vliegdekschepen en
hun begeleiders de bommenwerpers opspoorden en volgden en
als dat was gebeurd of ze met succes tot de (nagebootste) „tegen
aanval" overgingen. De Amerikaanse marine wilde niets losla
ten over het incident maar bevestigde dat een niet nader ge
noemd aantal vliegtuigen in de buurt van het vliegdekschepen
in oefengebied was gekomen. De .Backfire'-bommenwerpers
hebben volledig geladen een vliegbereik van 5.000 mijl waar
door ze een gebied van Aziatisch-Rusland tot aan Midway,
Guam en de Filippijnen zonder bii te tanken kunnen bestriiken.
gendheden zijn bezig met de
ontwikkeling van deeltjesstra-
lingswapens en laserwapens.
Beide hebben een ontwrich
tende invloed op de betrekkin
gen tussen oost en west. Beide
partijen houden de werkelijke
vooruitgang bij de ontwikke
ling van dergelijke wapens
diep geheim. „Maar als het
geld dat eraan wordt besteed
een aanwijzing vormt voor het
te verwachten resultaat, dan
krijgt de wereld waarschijnlijk
vroeg of laat een nieuw we
tenschappelijk succes ter be
schikking, ten goede of ten
kwade. "Radaringenieurs zijn
nieuwe technieken aan het
ontwikkelen. In dit verband
noemt Janes het „onzichtbare"
vliegtuig dat Amerika aan het
ontwikkelen is en dat door zijn
absorberende omhulsel, specia
le omtrek en gelijksoortige
maatregelen niet door radar
wordt opgemerkt. Engeland
werkt aan een optisch systeem
dat vliegtuigen „onzichtbaar"
moet maken, zodanig dat op
sporen en volgen met optische
middelen voldoende wordt ge
hinderd dat het een kans
krijgt de slag te overleven.
In een reactie op de gisteren
bekend geworden plannen
voor de ontwikkeling van een
superraket die een groot ruim
testation in een baan om de
aarde moet brengen, heeft de
Amerikaanse NASA gezegd
dat zij ook graag een groot
ruimtestaion willen bouwen,
maar zij heeft van de regering
Reagan alleen nog maar vage
toezeggingen gehad en slechts
een paar miljoen dollar voor
het voortzetten van onder
zoek. Het zou goed zijn als de
Russen eep ruimtestation zou
den lanceren. Het zou voor ons
in dat geval gemakkelijker
zijn om het groene licht te
krijgen.
Dit handige miniatuur
bankschroef] e krijgt u
toegestuurd als dank voor
het opgeven van een
nieuwe abonnee
In het Zuidfranse Pavalas-Les-Flots, ten westen van Marseille, heeft de storm een
boot van de gendarmerie gedeeltelijk op de kade gegooid.
(Vervolg van voorpagina)
PARIJS Het slechte
weer dat de voorbije da
gen het zuiden van
Frankrijk trof, is volgens
de Franse weerdienst het
hevigste noodweer sinds
dertig jaar. Op sommige
plaatsen werden winsto-
ten gemeten met een snel
heid van 170 kilometer
per uur.
In de middag moesten politie
en brandweer in Parijs in en
kele uren tijd 300 keer uitruk
ken om bijstand te verlenen
na schade, als gevolg van de
sterke wind. Ook het luchtver
keer ondervond daarvan hin
der.
In het Alpengebied had men
gisteren met een ander meteo
rologisch fenomeen te maken:
een föhnwind. Zo kon het ge
beuren dat het aan de zuid
kant van de Alpen koud was
Locarno meldde drie gra
den en sneeuw terwijl de
temperatuur in Zürich, aan de
noorzijde van de bergketen,
boven de 20 graden kwam.
Tijdens de föhn werden wind
snelheden tot 195 km per uur
gemeten, met name in het ge
bied van de St. Gotthard. In
het kanton Uri en in het Ber-
ner Oberland kwamen bos
branden voor. Verder werd
melding gemaakt van verniel
de hoogspanningsmasten, ont
wortelde bomen en ondergelo
pen straten. Op verscheidene
grote meren raakten schepen
in moeilijkheden, zoals de ten
toonstellingsschepen op het
meer van Zürich. Aan boord
werd net een wijntentoonstel
ling gehouden. Honderden
flessen hebben de storm niet
overleefd.
In Innsbruck (Oostenrijk) ver
woestte de föhn een groot deel
van het dak van het Olym
pisch ijsstadion. In Chamonix
in het Franse Mont Blanc-
massief werden daken van
huizen gerukt.
Ook Zuidwest-Engeland,
Noord- en Midden-Grieken-
land en Portugal hebben de
voorbije dagen van het nood
weer te lijden gehad.
Postcode/Plaati
Betaald wordt per maand (met automatische afschrijving)
D per kwartaal
Stuur een miniatuur bankschroef je naar:
I
I
Postcode/Plaats_
Telefoon.
Stuur deze bon in open envelop - geen postzegel plakken -
I naar: Leidse Courant, Antwoordnummer 10070,
^2300 VB Leiden.
Op de negende en voorlaatste dag van zijn bezoek aan Spanje heeft paus Joham
Paulus II In Valencia 130 mannen tot priester gewijd.
MADRID Paus Johan- een bezoek gebracht aan
nes Paulus II heeft giste- het door overstromingen
ren voor een menigte van getroffen oostelijk kustge-
een miljoen mensen in bied van Spanje. Het
Valencia een heilige mis hoogtepunt in Valencia
opgedragen en vervolgens was de wijding van 130
DEN HAAG/BEIROET
De Nederlandse regering
bestudeert het verzoek
van Libanon om troepen
te leveren voor de inter
nationale vredesmacht in
Beiroet. Dit heeft een
woordvoerder van het mi
nisterie van buitenlandse
zaken in Den Haag giste
ren bekend gemaakt. Hij
bevestigde daarmee dat de
Libanese regering Neder
land officieel heeft ver
zocht troepen beschikbaar
te stellen. Dergelijke ver
zoeken zijn ook gericht
aan Engeland, België,
Zweden, Oostenrijk en
Zuid-Korea.
De internationale vredesmacht*
bestaat uit Amerikaanse, Ita
liaanse en Franse troepen. In
tegenstelling tot Unifil, de
VN-vredesmacht in Zuid-Li-
banon, staat de internationale
vredesmacht niet onder toe
zicht van de Verenigde Naties.
De Libanese regering streeft
naar uitbreiding van de inter
nationale vredesmacht, tenein
de de posities te kunnen over
nemen van de in Libanon ver
blijvende buitenlandse troe
pen. Daarnaast wordt er nog
steeds strijd geleverd tussen
Libanese partijen onderling.
Rechts-christelijke milities en
druzen hebben in het Libanese
berggebied, de Shoef, gisteren
opnieuw slag geleverd. Hierbij
zijn minstens 13 doden geval
len.
De strijd zou zijn opgelaaid tij
dens een begrafenis in de stad
Kfar Nabrakh, 40 kilometer
ten zuidoosten van Beiroet.
Volgens christelijke leiders
schoten druzen op een begra
fenisstoet, waarbij drie perso
nen werden gedood en een on
bekend aantal gewond raakte.
Het Shoef-gebergte is door Is
raëlische troepen bezet.
MUSKIETEN BESTAND TEGEN BESTRIJDINGSMIDDELEN
BANGKOK In Zuid-
oost-Azië grijpt de
vaak dodelijke mala
ria wéér om zich heen.
Nog geen tien jaar gele
den werd aangenomen dat
deze ziekte praktisch was
uitgeroeid, maar nu is in
Thailand een nieuwe ge
neratie malariaparasieten
ontdekt, die bestand is te
gen de traditionele ge
neesmiddelen.
In Thailand is vastgesteld dat
momenteel bijna een half mil
joen mensen met de ziekte is
Hof werkelijke
aantal schat men tweemaal zo
hoog. „De zaken dreigen uit de
hand te lopen", aldus een me
disch deskundige in Bangkok.
Naar zijn schatting moeten nu
150 tot 200 miljoen mensen in
de wereld malaria hebben. De
ziekte komt voor in de tropi
sche bossen van Azië, Afrika
en Zuid-Amerika.
In de jaren 1960 werd over de
hele wereld een veldtocht te
gen de malaria gehouden. In
de Verenigde Staten en Euro
pa is de ziekte praktisch uitge
roeid. Malaria begon ook in
Zuid-Azië te verdwijnen: In
Thailand daalde het aantal
malariadoden per jaar van
50.000 in de jaren 1940 tot
3 500 in 1980.
Maar reeds in 1960 ontdekte
dr. Tranakchit Harinasuta, een
Thaise malariakundige, dat
bepaalde patiënten niet op de
bekende geneesmiddelen rea
geerden. Er kwamen er steeds
meer. Toen in 1978 de Cam
bodjaanse vluchtelingen Thai
land binnen kwamen stromen,
ontdekten dokters aan de
grens nog een andere moeilijk
te bestrijden vorm van mala
ria. In de daaropvolgende
twee jaren bleek meer dan de
helft van de honderdduizen
den vluchtelingen hieraan te
lijden.
Voor stadsbewoners en de
meeste toeristen in Thailand is
het een geluk, dat de malaria
muskiet zich alleen in heldere
bosheken voortplant en niet in
de stilstaande poelen in dor
pen en steden. Er is een nieuw
geneesmiddel in ontwikeling,
maar Wereldgezondheidsorga
nisatie WHO gaat voorzichtig
te werk omdat „onjuist ge-
.bruik weer snel een nieuwe,
resistente malariatak kan doen
ontstaan. „De parasiet is slim
mer dan wij", aldus een arts.
„Het moderne transport draag
bovendien bij aan de snelle
verspreiding. Tegenwoordig
gaan veel groepen toeristen de
jungle in en keren dan weer
naar Europa terug. Op die ma
nier worden er elk jaar enkele
duizenden ziektegevallen Eu
ropa binnengebracht".
nieuwe priesters, 's
dags herdacht hij in
zwaargetroffen dorpje
cira de slachtoffers vanj,
overstromingen.
In Valencia richtte de
een speciale boodschap 1
eenzamen van onze modi
tijd: de bejaarden. In verj
king met de rijke Euro
landen zijn de levensoms
digheden van de gepei
neerden in Spanje rampz
Velen van hen hebben
eens het geld om hun dage
se eten te kopen. Vooral i
grote steden is de situatie
verontrustend.
In zijn toespraak wees de
op de grote verdiensten va
oudere generatie voor dei
menïeving en hij zei: „Ds
derdom is iets eerbiedwaai
voor de kerk en de samt
ving en zij verdient het w
ste respect en achting'L
wees daarna vooral op de i
ale problemen: „Ik weet
onze materialistische en ge
zoekende wereld dikwijls
beert om u te isoleren ei.
weet, dat u heel erg lijdt oiL
eenzaamheid en gebrek
liefde en begrip". Tot
spoorde hij hen aan tot act
deelname aan het familiele
en het sociale leven. „Dit
een bron zijn van persoonl
waardigheid en het gevoel
ven nuttig te zijn. Bovem
betekent het een verrijli
voor het sociale leven".
Bij de wijding van de
priesters in Alameda,
stadspark van Valencia, zei
paus dat het priesterambt
een ónderscheiding, maar
ófscheiding van de gelovi
betekent. Hij noemde de
plichting van het celibaat
beperking en ook geen re
tot frustratie. Verder wi
schuwde hij hen voor politi
activiteiten, die niet bijdra
tot verwerkelijking van de
genlijke opdracht van
priester.
In de namiddag begaf de
zich naar Alci ra, een van
zwaarstgetroffen dorpen
dens de watersnoodramp,
overstromingen kostten
bijna vijftig mensen het le
en richtten voor meer dan
miljard gulden schade
Duizenden mensen zijn
steeds dakloos en de oog:
voor een groot deel verni
Hierdoor hebben hondei
dagloners hun werk verlo
De helikopter van de 1
landde in het centrum van
dorpje op de berg van de
lige Verlosser, op deze
plaats waar enkele weken
leden honderden burgers
toevlucht hadden gezocht
gen het kolkende water.
Vandaag heeft de paus zijn
zoek aan Spanje geëindigd
een bezoek aan het eeuwen
de bedevaartsoord Santiagi)
Compostella. Van daa
keert hij vanavond terug
het Vaticaan.
