x
x
x
x
x
x
X
W
X
WETENSCHAPPEN
oplossing vorige puzzel
2!
ft.
ft
NR. 44
KRUISWOORDRAADSEL
/weekpuzzel door dr. Pluizer
s
1
15
27
1
1
BRIDGEN
SCHAKEN
4
3
I
4
4
4
0
4
i
A
KI
Üi
4
s
js m bjb i
postzegels
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1982 PAGINA 19
V
L
1
E
S
T
U
i
G
2
E.
R
E
Z
v7
A
A
R
D
3
R.
e
s
U
L
T
A
A
T
H
O
c
K
E
V
e>
A
L
u
i
T
V
O
E
R
1
G
i
N
T
E
R
E
s
S
E
z
i
Nl
s
P
e.
E
u
K
E.
N
C
y
C
L
1
E
N
E
P
O
T
1
•S
M
E
A
R
B
o
N
E
L
O
P
z
1
c
H
T
1
G
s
K
l
L.
E
A
A
R
»'3.
*1-
H
u
1
s
c
L
U
B
B
A
L
U
E
R
l
N
A
E
s
T-
E
R
O
O
G
D
E
fl
Q
C
ft.
A
A
T
M
17
S
~r
O
P
W
A
T
C
H
~r
o
E
Nl
F
L.
A
T
R.
O
M
CS
E
D
A
N
s
,2(i
O
B
E
VJ
O
G
E
N
prijswinnaars van puzzel nr. 43 zijn:
v.d. Meer, Gooilaan 1, 2371 PK Roelofarensveen.
M. Bisschop, Apollolaan 582, 2324 CJ Leiden.
prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
HORIZONTAAL:
1 snelle draai op één voet; 8 niet grof;
9 orgaan v.e. vis; 10 metaal; 12 speel
tuintoestel; 13 tapijtachtige stof; 15
trechtervormig sleepnet; 17 glansloos;
18 deel van de onderkaak; 19 opening;
21 vadsig; 23 soort dameshalsbont; 24
schaakterm; 26 oude lap; 28 hemelli
chaam; 30 volksverzet in het groot; 32
zangstem; 34 vlinderbloemig planten
geslacht; 36 saai (fig.); 37 zware smids
hamer; 39 vragend vnw.; 41 verster-
kingstouw in de rand v.e. zeil; 42 be
drog; 45 knorrig persoon; 46 gedeelte
v.e. spoorbaan tussen twee stations; 47
dwaas; 49 telwoord; 51 soort papegaai;
53 onophoudelijk praten; 55 soort af
sluiting; 58 leuk; 61 gesloten; 62 berg
plaats voor auto's; 64 voor (Latijn); 65
koraalbank; 67 geheel gevuld, 68 toe
stand van drukkende dienstbaarheid
(fig.); 69 gewrichtsholte; 71 ogenblik;
73 boom; 74 vallei; 75 vochtig; 77 fraai
getekend dier; 79 kledingstuk; 80 on
wrikbaar; 82 gelofte; 83 bebouwde
kring v.e. gemeente; 84 buideldier.
WELKE 2 SLEUTELWOORDEN
VAKJES 45 50 25 78 30 5 33 71 73
VERTICAAL:
1 deel v.e. pantalon; 2 voorzetsel; 3
bakruimte; 4 vogel; 5 onvergelijkelijk;
6 sportevenement (afk.); 7 boom; 8 in
goede lichamelijke conditie; 11 zand
heuvel; 12 herbergier; 13 kleefstof; 14
patroon waarnaar iets gemaakt wordt;
16 onenigheid; 17 anekdote; 18 voer
tuig; 20 doortochtgeld; 22 elektrisch
geladen materieel deeltje; 23 besmet
telijke ziekte; 24 door, met (Latijn); 25
gedwee, tam; 27 in grove trekken; 29
keurig; 31 nederigheid; 32 gymnas-
tiektoestel; 33 Japanse munt; 35 bijde
hand; 37 liturgisch hoofddeksel; 38 op
standeling; 40 behoeftig; 41 dik en
plomp; 43 stap; 44 lokspijs; 48 huisdier;
49 watervlakte; 50 vierhandig dier; 51
Zweedse munt; 52 aanmatigende hou
ding; 54 hoogste punt; 55 overdekte
marktplaats; 56 vaartuigje der Eski
mo's; 57 deel van de hals; 59 woon
schip; 60 zwarte delfstof; 62 kleefstof;
63 vrijgevig; 66 hoofddeksel; 67 toe
spijs; 70 omslag voor papieren; 72 zon
der inhoud; 73 regelmaat; 74 weinig
wetend; 76 deel v.e. boom; 78 praat
grage vogel; 79 metalen staaf; 81 mu
zieknoot; 83 boksterm (afk.).
VORMEN DE LETTERS UIT DE
56 en 57 40 44 72 36 7 35 79 22 51?
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 44 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
1
2
3
4
6
7
8
9
11
12
16
17
19
20
21
22
23
25
26
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
[45
4b
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
72
73
74
75
76
78
79
80
81
82
83
84
41
Amerikaanse bridgehegemonie weer
doorbroken
als bij de Olympiade in
kenburg in 1980 is een
team erin geslaagd de
erikaanse bridgehegemo-
te doorbreken. In de loop
de laatste twee decennia
t>en de Amerikanen die
lts in een langdurige strijd
de Italianen veroverd en
tijdens het WK in Biarritz
nen ze de meeste onderde-
bij de vrouwen won het
ke Amerikaanse paar Ca-
Sanders/Betty-Anne Ken-
y. in de open afdeling won
hottest pair of the USA",
Martel-Lew Stansby, ter
bij de mixed pairs het
d naar het Canadese paar
na Gordon-George Mittel-
ging.
de afsluitende Rosenblum
die overigens de helft
het wereldtoernooi in be
nam, waren ook twee
ërikaanse viertallen tot de
ve finale doorgedrongen,
een Frans en zeer ver
send een Spaans team.
de halve finale won Frank-
Spanje en het Ameri-
nse team met (alweer)
rtel-Stansby en verder Pe-
Pender-Ross en Kit Wool-
Ed Manfield versloeg de
dgenoten met de sterparen
Timan-Wolff en Passell-Ha-
milton, het leeuwedeel van het
zilveren team van Valken
burg.
In een net als in Valkenburg
zinderende finale, waarbij de
imps dicht tot zeer dicht bij el
kaar in de buurt bleven, ver
sloeg het Franse team uitein
delijk het Amerikaanse met
178-161. Met als captain Pierre
Schemed bestond het Franse
team uit Michel Lebel-Philip-
pe Souiet (twee van de gouden
Valkenburggangers) en Albert
Feigenbaum-Dominique Pilon.
Zeventien imps verschil dus
tenslotte en daarom is het aar
dig dat maar liefst 18 van die
178 Franse punten op één spel
werden binnengehaald.
Wat zou u tegen 6 sans-atout
starten met:
oB
10 9 3
terwijl er links (de a.s. dum
my) uitdrukkelijk ruiten is ge
boden eïi rechts (de leider)
met evenveel animo klaver?
Aan beide tafels in de finale
FrankrijkAmerika was het
contract van 6 SA geboden.
Kit Woolsey startte afwach
tend met ruiten boer, waarna
de leider twaalf slagen oppak
te, maar Philippe Souiet kwam
agressief uit met harten aas
waarna de verdediging de
eerste vijf slagen won voor
maar liefst vier down.
Het hele spel lag als volgt:
Z/allcn
V 10965
OA 10 9 2
OB
1093
A 7
N +HB43
OB3
W OOV5
09 3
z OAHV6 54
♦AH V
B842 +5
82
O H 8 7 6 4
O 10 8 7 2
*76
N/allen +2
OV543
OB 1096
A V 7 2
AB103 N 9 8 6
OH76 w o 10982
OA H 3 2 7 0 75
B3 4 10864
H V 7 5 4
OAB
O V 8 4
H 9 5
Transfersysteem
Tenslotte een voorbeeldje van
het beruchte transfersysteem
waarmee Max Rebattu jr. en
Anton Maas zilver wisten te
winnen bij het WK open pa
ren. In het kort komt dit bied-
systeem erop neer dat er één
kleur lager wordt geopend dan
normaal, terwijl b.v. met 010
punten in gunstige én gelijke
kwetsbaarheid één schoppen
MOET worden geopend (een
systematische „psych").
Na een pas van noord opende
Max met de oosthand dus 1
schoppen, een doublet van
zuid en een redoublet van
west. Dit redoublet geeft in dit
transfersysteem 17 punten en
meer aan. Na driemaal pas
was de bieding ten einde. Max
Rebattu had vervolgens wei
nig moeite om zeven slagen
binnen te halen voor een abso
lute topscore.
De vraag of en zo ja: waar
dergelijke biedsystemen
moeten worden getolereerd, is
door het succes van dit Neder
landse (gelegenheids)paar al
leen maar actueler geworden.
In Amerika is dit alles zeer
streng gereglementeerd: hoe
lager het niveau van de wed
strijd, hoe minder conventies
er toegestaan zijn. In Europa is
men in dit opzicht terughou
dender. Het wordt wel tijd dat
de Nederlandse Bridge Bond
qua grootte de tweede van
de wereld! hierover op re
delijke termijn tot een vorm
van reglementering komt,
wani de wildgroei aan biedsys
temen en conventies hier te
lande is zeker niet gunstig
voor de grote populariteit die
bridge als wedstrijdsport bij
ons heeft gekregen. Na de oor
log is het uitgegroeid van een
elitesport naar een volkssport.
Op hogere niveaus, ook lande
lijk, moet veel maar niet al
les! toegestaan zijn. In lage
re competitieklassen en in het
merendeel der toernooien
moet aan het een en ander
•paal en perk worden gesteld.
Daar zouden systemen als de
„Poolse pas" en het transfer
systeem resulteren in antibrid-
ge. Je zult b.v. maar in een
van de districtscompetities in
de eerste klas een dergelijk sy
steem tegen je krijgen. Dat
kan dan best dolle pret wor
den, maar de vraag is of je na
afloop van voornoemde dolle
pret het gevoel hebt aan een
bridgecompetitie te hebben
deelgenomen. En dat moet
toch het streven van de orga
niserende instanties zijn.
Correspondentie over deze ru
briek: p/a Leharstraat 10, 2162
AC Lisse.
door
L. Hofland
>r John van der Wiel is het
otmeestertoernooi in het
goslavische Novi-Sad een
rm succes geworden. Niet
en behaalde hij zijn tweede
otmeesterresultaat, en
rmee bij het volgende
)E-kongres de titel, maar
wist zelfs het toernooi te
inen. Deze prestatie krijgt
meer glans als men be
kt. dat wereldkampioens-
ididaat Ribli en de toppers
manishin en Smejkal tot het
lnemersveld behoorden,
id vorig jaar leek de blik-
icarrière van v.d. Wiel te
zanden, het had er alle
ïjn van dat hij kon aanslui-
ïn de steeds groter wor
de rij internationale mees-
Een professionele schaak-
ière is dan in ieder geval
-laneieel weinig aantrekke-
I nog afgezien van de vele
urstellingen op sportief ge-
i. In het begin van dit jaar
am de grote ommekeer; een
otmeesterresultaat in het
jgovenstoernooi en plaat
voor het interzonale toer-
duidden er op dat de
otmeestertitel binnen be
reik lag. In het interzonale-
toernooi te Moskou beleefde
John in de eerste vijf ronden
een ernstige deceptie; voor het
oog van de hele schaakwereld
stond hij met 0 uit 5!! onder
aan. Tussen de wereldtop wist
hij met een fraaie 5 uit 8 een
debacle te voorkomen, hetgeen
hem erg veel zelfvertrouwen
moet hebben gegeven. Enkele
weken later begon het toer
nooi te Novi-Sad, met het be
kende resultaat. Hoewel v.d.
Wiel nog niet van het niveau
Timman en Sosonko is, moe
ten beide heren er wel op re
kenen. dat de jonge Leidenaar
binnen afzienbare tijd om de
topplaatsen kan strijden.
In de één na laatste ronde
speelde v.d. Wiel tegen zijn
vroegere jeugdrivaal Pedrag
Nikolic. Ook hij speelde een
•zeer goed toernooi en de win
naar van deze partij zou grote
kansen maken op de eerste
prijs. Het werd een boeiend
gevecht.
J. v.d. Wiel-P. Nikolic
Spaans.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4.
Novi-Sad
La4 Pf6 5. <H> Le7 6. Tel b5 7.
Lb3 d6 8. c3
Wit mag het loperpaar nog
niet opgeven zoals bleek in
een partij Kortsnoj-Portisch
'70: 8. h3?! Pa5 9. Pc3 0-0 10. d3
Te8 11. Lg5 c6 12. Pe2 h6 13.
Ld2 Pxb3 met goed spel voor
zwart. De penning van Pf3 is
nog niet gevaarlijk, daar wit
zich nog niet in het centrum
heeft vastgelegd met d4, dit
demonstreerde O'Kelly tegen
v. Scheltinga '63 8... Ig4?! 9. d3!
Pa5 10. Lc2 c5 11. Pbd2 0-0 12.
h3 Lh5 13. Pfl Pd7 14. g4 Lg6
15. Pg3 met goede aanvalskan-
sen.
8...0-0 9. d4.
Vroeger werd zonder uitzon
dering 9. h3 gespeeld, omdat
de penning van Pf3 voor
zwart gunstig werd geacht.
Recente analyses hebben uit
gewezen dat de tekstzet zwart
wel degelijk voor problemen
plaatst.
9... Lg4 10. Le3 d5!?
Normaal is hier 10... exd4 11.
cxd4 d5 of 11,.. Pa5. De tekst
zet impliceert een kansrijk
pionoffer, waarop wit echter
niet hoeft in te gaan.
J
4
"4
W
A
4
4
A
11. exd5 exd4 12. Lxd4 Pxd4
13. cxd4!
Neemt het pionoffer niet aan.
na 13. Dxd4 Lxf3 14. gxf3 Pd7!
15. Pd2 Lc5 heeft zwart uitste
kende kompensatie voor de
pion. Na 13. cxd4 moet zwart
pion d5 wel veroveren, want
deze remt het zwarte spel te
veel.
13. Lb4 14. Pc3 Lxc3 15.
bxc3 Pxd5 16. Dd3 g6
Zwart moet een steunpunt
hebben voor zijn loper, daar
ruil, zoals we verderop zullen
zien niet in aanmerking komt.
Een nadeel is wel de verzwak
te koningsvleugel; een v.d.
Wiel in vorm maakt daar fraai
gebruik van.
17. Te5 c6 18. Tael Ta7
Inleiding tot een foutief verde
digingsplan, beter was daarom
18... Le6 waarna zwart dreigt
met Pf4 en Lxb3 zijn taak te
verlichten een voorbeeld: 19.
Pg5 Pf4 20. Df3 Lxb3 21. axb3
Pd5 22. c4! en wit staat over
wegend.
19. Pg5 Lf5 20. Dg3
Slecht is 20. Txf5 gxf5 21. Dh3
(21. Dxf5 f6 22. Pe6 Dd7!) Pf6
met onduidelijke kompensatie
voor de kwaliteit.
20... Dd6
Lokt de nuvolgende kombina-
tie uit, maar v.d. Wiel heeft
verder gekeken dan ?ijn ri-
21. Dh4 f6 22. Pe4! Dd8 23.
Lxd5t cxd5
zie diagram
Voor de lezer nu een aardige
opgave: probeer het vervolg
nu te voorspellen. Na veel
zwoegen komt men dan nog
meer onder de indruk van het
verre rekenen van de beide
24. Te8ü Txe8 25. Pxf6t Kf7
26. Txe8 Te7?
Het aardige plan van Nikolic,
maar v.d. Wiel heeft iets ver
der gekeken.
27. Dxh7f! Kxf6 28. Dh8t
Kg5 29. h4t
Met tempowinst een luchtgaat-
je! Zwart geeft het op.
internationale toernooi
Kislovodsk is gewonnen
Jannes van der Wal. Hij
aide een punt meer dan
;dwereldkampioen Wirny
maar liefst vier punten
r dan Dibman en Auke
iolma, die de derde plaats
lden.
der Wal heeft zes partijen
onnen en vijf remise ge-
"ld, een indrukwekkende
itatie als we de kracht van
andere spelers in aanmer-
g nemen. Kijk maar eens
r de eindstand: 1. Van der
17; 2. Wirni 16; 3/4. Dib-
en Scholma 13; 5. Gant-
g 12; 6/8. Van den Borst,
I jarov en Baljakin 11; 9/10.
iiov en Letsjinski 10; 11.
Pasjov 6 en 12. Krista (Tsj.-
wakije) 2 punten,
ider iets op de prestatie van
i der Wal af te dingen,
;t toegegeven worden dat
hem in een aantal partijen
niet heeft tegengezeten. Niet
temin won hij zowel van
Gantwarg als van Baljakin. De
publieke belangstelling in Kis
lovodsk viel een beetje tegen.
Misschien omdat de partijen al
om 10 uur 's ochtends begon
nen, een ongebruikelijk tijd
stip. Visumproblemen aan de
Oostduits-Poolse grens zorg
den zelfs voor een flink opont
houd op de heenreis. De ploeg
kwam een dag te laat in Mos
kou aan.
De aandacht die Van der Wals
triomf heeft gekregen, doet
bijna vergeten dat ook de bei
de andere Nederlanders een
sterke prestatie hebben gele
verd. Scholma handhaafde
zich moeiteloos tussen de Rus
sische topspelers, John van
den Borst beweest op het
hoogste niveau goed mee te
kunnen komen.
De partij Van der WalBalja
kin uit de vijfde ronde had het
Kislovodsk (1)
4. 48-12 1-6; 5. 31-26 16-21; 6. 32-
28 19-23; 7. 28x19 14x23 8. 35-
30 10-14 9. 30-24 5-10 10. 37-31
20-25; 11. 24-20 15x24; 12. 29x20
11-16; 13. 41-37 7-11; 14. 20-15
14-19; 15. 40-35 10-14; 16. 45-10
23-28 een alternatief is 22-
28x28 enz.
17. 50-15 21-27; 18. 46-41 16-21;
19. 35-30 18-23; 20. 33-29 12-18;
21. 38-33 11-16; 22. 40-35 8-12;
23. 44-40 3-8; 24. 49-44. Een
„kromme" zet. maar Van der
Wal heeft geen keuze. Kenne
lijk heeft hij de slagwisseling
in voorbereiding die de partij
zal beslissen. 24.2-7; 25.
30-24 19x30; 26. 35x24 14-20; 27.
40-35 9-14; 28. 44-40. Zie dia
gram.
Baljakin hapt toe: 2825-
30; 29. 34x25 23x34; 30. 40x29
18-23; 31. 29x9 20x49; 32. 9x20.
Van der Wal dreigt nu met 39-
33 28x39 42-38 49x32 37x28
BALJAKIN
SCHOLMA
1 li 11 H
1 1 1
mm® .H
BUB tl 8 SS
mSB
j§ 1
m
Ét O S H
raas ara*
VAN DER WAL
22x33 31x13, een winnend
eindspel op het bord te krij
gen. Het lijkt logisch dat Balja
kin zich daartegen verweert
met 327-11? Daarmee
stelt hij Jannes van der Wal .in
de gelegenheid revanche te
nemen voor zijn 53 neder
laag in de interland, die in
september in Scheveningen is
gehouden 33. 39-33 28x39; 34.
37-32! 27x38 35. 42x44 49x40 en
de onthutste Baljakin geeft
zich gewonnen.
VAN DEN BORST
De partij John van den
BorstAuke Scholma kreeg
een abrupt einde toen Schol
ma's lange vleugel capituleer
de. In de stand van het tweede
diagram, na zwarts is het snel
uit: 46. 34-30 16-21; 47. 24-19
410. Scholma heeft niet an
ders. 48. 29-24. Een bekende
wending 4818x20; 49. 30-
25 14x23; 50. 25x5 36-41; 51.
5x3 41x43; 52. 42-38 43x32; 53.
47-42 en Scholma geeft het op.
Met als thema „Kind en Mu
ziek" is op 20 oktober op de
Nederlandse Antillen een uit
drie zegels en een velletje be
staande serie kinderzegels ver
schenen. Werd de opbrengst
van deze jaarlijkse sociale ze
gels ruim een kwart eeuw ge
leden uitsluitend aangewend
voor de opvoeding van en de
zorg voor kinderen met een
gebrek, vanaf 1955 worden
deze gelden ter beschikking
gesteld van de Federatie An
tilliaanse Jeugdzorg.
Een aanzienlijk bedrag van de
aldus verkregen gelden wordt
gebruikt voor preventief
jeugdwerk in buurt-centra en
maatschappelijke jeugdzorg.
Ook wordt een gedeelte van
dit bedrag gebruikt voor steun
aan de aangesloten instellin
gen welke werkzaam zijn op
het gebied van de jeugdzorg.
Op een zegel van 35 15 ct.
ziet men een meisje met een
accordeon. Een jongen met een
gitaar is te zien op de zegel
van 75 35 ct. Een zegel van
85 40 ct. toont een jongen
bezig met een viool. Het ont
werp voor deze zegels werd
vervaardigd door de Antil
liaanse artiest Evenlino Fingal
uit Oranjestad (Aruba). Deze
serie blijft tot en met 19 de
cember in de verkoop.
Dit jaar is het 100 jaar geleden
dat in Suriname de Suikeron
derneming „Mariënburg"
werd opgericht. Dit was aan
leiding voor de uitgifte op 2$
oktober van een serie van vier
zegels en zal tot en met 14 de
cember in de verkoop blijven.
De zegels hebben een waarde
van 35 c., 65 c., 100 c., en 150 c.
en tonen afbeeldingen van de
jubilerende suiker-onderne
ming. Daarnaast ziet men de
tekst: „S.O. Mariënburg 1882-
1982". Het ontwerp voor deze
zegels werd vervaardigd door
S. Kromoredjo uit Paramaribo.
De zegels werden, evenals de
hierboven genoemde Antil
liaanse zegels, gedrukt door
Joh. Enschedé en Zonen te
Haarlem.
Herders, schapen en koningen
Kind en muziek op
Antilliaanse zegels
prijken op de Kerstzegels, die
de Britse PTT op 17 november
in de verkoop brengt. Deze
motieven slaan op vijf van de
meest geliefde kerstliedjes in.
Engeland. Op een zegel van
12,5 p wordt het lied „De her- -
dertjes lagen bij nachte" in -
beeld gebracht. Eén herder
speelt op de doedelzak, terwijl
de anderen toehoren. De zegel
van 15,5 p toont drie meisjes
die. warm ingepakt tegen de
kou, met jassen en sjaals, hulst
en wingerdblaadjes afsnijden
voor de kerstversiering, vol
gens het lied „The holly en the
scarves".
De derde zegel (19,5 p) toont
een jongeman in een pandjes
jas, die drie schepen aan zich
voorbij ziet gaan. naar het lied
„I saw three ships". De legen
de rond dit liedje wil dat de
relikwieën van de drie konin
gen per schip van Milaan naar
Keulen vervoerd zijn in 1162.
Deze drie koningen staan trou
wens afgebeeld op de zegel
van 26 p, ter illustratie van het
lied „We Three Kings", ge
componeerd door dr. J.H. Hop
kins, een Amerikaans theoloog
rond 1857. De rijk uitgedoste
koningen voeren goud, wie
rook en mirrhe met zich mee
als offer voor het Kerstkind.
In Engeland kent men ook het
kerstlied „Good King Wences-
las", het onderwerp voor een
zegel van 29 p. Daarop ziet
men de goede koning Wense-
claus, die kijkt naar een land
man, bezig met brandhout te
sprokkelen. Dit liedje werd in
de vorige eeuw gecomponeerd
door John Mason Neale en is
gebaseerd op een legende van
Boheemse oorsprong omtrent
de koning. Het ontwerp voor
deze zegels werd vervaardigd
door Barbara Brown. De zegels
werden gedurkt door Harrison
ans Sons (High Wycombe) Ltd.
Anus in geneeskunde
achtergebleven gebied
ZWOLLE Medisch gezien is
de anus een achtergebleven
gebied Dat is, vrij vertaald,
een stelling van de Zwolse chi
rurg dr. D. Stol, die vorige
week voor 250 medici in het
Zwolse Sophia Ziekenhuis een
symposium organiseerde over
proctologic. Dat is een tak van
geneeskunde, die zich bezig
houdt met ziekten, aandoenin
gen en gebreken van de endel
darm en de anale opening.
Proctologic is een vergeten en
een onbekende volksziekte.
Tienduizenden Nederlanders
schijnen langdurig klachten
aan anus en endeldarm te heb
ben, zonder dat ze hun
schaamte overwinnen en naar
de dokter te gaan.
Dr. F. Wullink uit Voorst
schrijft in zijn onlangs ver
schenen boekje „Met het oog
op uw aambeien" dat onder
zoek heeft aangetoond dat
meer dan twintig procent van
de Nederlandse bevolking wel
eens, al of niet langdurig
last heeft van aambeien. Per
jaar zouden zij gezamenlijk
meer dan zes miljoen gulden
aan hun aandoening besteden.
Hoewel er dus zonder over
drijving van een „volksziekte"
valt te spreken, is de proctolo
gic in Nederland medisch een
totaal verwaarloosd gebied.
Volgens dr. Stol zijn er drie re
denen waarom zo weinig me
dici zich met proctologic bezig
houden: „De dokters vinden
de anus niet leuk, de patiënten
vinden het ook niet leuk, scha
men zich er bovendien voor
en tenslotte is er bij de oplei
ding van de arts nauwelijks of
geen aandacht aan besteed".
Vrijwel geheel West-Europa
loopt achter op de Verenigde
Staten, waar de proctologic tot
een specialisme is ontwikkeld.
De bakermat voor de kennis
op het gebied van ziekten,
aandoeningen en gebreken
van endeldarm en anus, ligt
echter in het Londense St.
Mark's Hospital.
Dr. Stol: „Omdat het een ver
geten stuk geneeskunde is, lo
pen er heel wat mensen met
problemen rond. die toch op
dikwijls eenvoudig te verhel
pen zijn. Ik ben in mijn prak
tijk onlangs nog met een man
geconfronteerd die al 33 jaar
lang een fistel had en reken
maar dat dat een buitenge
woon ongemak is".
De bekendste aandoening op
het gebied van de proctologic
is aambeien. Het schaamtege
voel voor deze aandoening
houdt de mensen uit de
spreekkamers van artsen en
dat levert de farmaceutische
industrie een gat in de markt
op. „Een zalfje kan inderdaad
wel uitkomst bieden", zegt dr.
Stol. „Maar met anale klach
ten die op korte termijn niet
overgaan, moet men naar de
huisarts. Zeker als er sprake is
van bloedverlies".
In het boekje van dr. Wullink
staat dat, in tegenstelling tot
wat algemeen wordt aangeno
men, ieder mens met aambei
en geboren wordt, omdat deze
een normale lichaamsfunctie
vervullen. Ontstekingen aan
de aambeien ontstaan door
verkeerde geneesmiddelen en
zalfjes of wanneer men regel
matig te lang wacht met de
gang naar het toilet.
In het boekje wordt uiteenge
zet hoe makkelijk, snel en
pijnloos aambeien zijn te gene
zen. De patiënt wordt aange
moedigd toch vooral de huis
arts te raadplegen. Ook andere
aandoeningen van aars en en
deldarm worden beschreven.
Het boekje is te bestellen bij:
dr. Wullink, polikliniek voor
flebologie (spataderen en open
benen) en proctologic; Hoen-
weg 3, 7383 RZ; Voorst Prijs
ƒ10.
