Brezjnev valt VS zeer fel aan
HSovjetonderzeeërs dwingen NAVO tot nieuwe strategie
A
Lijken van „vermisten'Verbrand en opgeblazen
Italianen herdenken
slag bij El Alamein
BUITENLAND
Schmidt:
VS veroorzaken
wereldcrisis
ZORGEN OVER MILITAIRE ACHTERSTAND
VN-school ook gebruikt als
opleidingscentrum voor PLO
BE*
LODSE COURANT
DONDERDAG280KT0BER 1982 PAGINA 7
lims in Nigeria
en in opstand
GOS Sinds dinsdagavond
len rich in de Noordnigeriaanse
i Maidoegoeri religieuze botsin-
i af. Dit is in goedingplichte
tn in de hoofdstad Lagos verno*
n. Volgens het Nigeriaanse
sbureau zijn mohammedaanse
iatici de aanstichters van de on-
len, die aan zeker vijftien poli-
nannen het leven heeft gekost,
k zou er een onbekend aantal
rgers zijn omgekomen. De on-
ten zouden te vergelijken zijn
t die in 1981 in de Noordnigeri-
ïse stad Kano, toen moslims on-
leiding van de fanatieke voor-
iger Maroea in opstand kwa-
WENEN De voormalige Westduitse bonds
kanselier Schmidt heeft gisteren tijdens een
toespraak in Wenen de Verenigde Staten ge
deeltelijk verantwoordelijk gesteld voor de
economische crisis in de wereld. „Met de door
Washington zelf veroorzaakte recessie heeft
Amerika de wereldeconomie zwaar belast",
aldus Schmidt. Hij zei dat de door de rege-
ring-Reagan veroorzaakte hoge rentestanden
investeerders in de gehele wereld afschrikt.
„De Amerikaanse monetaire politiek is de
wurgpaal voor het investeringsbeleid in de
wereldeconomie", zo zei Schmidt. In zijn toe
spraak verwierp hij het monetarisme, dat in
de VS en in Engeland wordt bedreven.
ACHTUNG!
ERZENGEL
AUF 7 Krii
„Lel op, u passeert de
aartsengel over zeven kilo
meter." Grappenmakers in
het Beierse Frasdorf heb
ben Ingehaakt op het ver
haal van een oude dame
die voet bij stuk houdt dat
zij een een lift heeft gege
ven aan een spooklifter,
die plotseling uit haar wa
gen weer verdween en die
zich de aartsengel Gabriël
noemde. Ook anderen be
weren de „aartsengel" ge
zien te hebben, maar van
wege zijn verdwijntrucs
heeft de politie hem nog
altijd niet op het spoor
kunnen komen.
Romance Andrew en
Koo
„still going strong"
LONDEN De romance tus
sen de Britse prins Andrew en
het Amerikaanse filmsterretje
Koos Stark is, in tegenstelling
tot andere berichten „still
going strong". Dat is de me
ning van een aantal bekende
Britse dagbladcolumnisten.
Volgens hun berichten zou de
prins weigeren te aanvaarden,
dat de vriendschap over was
na onthullingen over het film-
verleden van Koo Stark. Het
tweetal zou elkaar dagelijks
opbellen en hij heeft vrienden
laten zeggen dat de romance
nog steeds voortduurt.
Nixon: Politicus
mag liegen
WASHINGTON Voor een poli
ticus is liegen geen zonde, meent
de Amerikaanse oud-president Ri
chard M. Nixon. In 1974 moest
Nixon de politiek verlaten, gedeel
telijk omdat hij in de afluisteraf-
faire Watergate niet de waarheid
gesproken had. In een vraagge
sprek met ABC-televisie zei hij,
dat een politicus die niet de waar
heid vertelt „niet liegt in de more
le betekenis van het woord". Niet
temin heiligt het doel in de poli
tiek zijns inziens niet alle midde
len. Maar Nixon herhaalde dat hij
niet het gevoel heeft, als president
de grens te hebben overschreden.
Turken houden slechte
kiezen buiten de deur
ANKARA Alle definitief uit West-
-Duitsland naar Turkije terugkerende
gastarbeiders zullen een grondig ge
zondheidsonderzoek krijgen. „Wij zul
len iedere uit West-Duitsland huis
waarts kerende gastarbeider van top tot
teen onderzoeken. Als wij ook maar
een enkele slechte kies ontdekken zul
len wij hem niet toelaten voordat de
Duitsers alle kosten uit de sociale ver
zekering hebben betaald". Dit heeft de
Turkse minister van sociale zaken, Sa-
dik Side, gezegd. Deze uitlating beves
tigt het vermoeden dat de onderhande
lingen over de toekomst van de Turkse
gastarbeiders in de Bondsrepubliek
sinds het optreden van de nieuwe rege
ring in Bonn stroef verlopen.
et mij is
les OK
i 22-jarige Amerikaan
im Hoffman besloot na-
t zijn vissersboot was
zonken bij een storm
nsdag in Seattle (Alas-
i), snel zijn familie te bel-
i. Even tevoren was hij
et twee bemanningsle-
in gered door de kust-
ïcht. „Met mij is alles in
de", schijnt hij te zeg-
>n, ook al kon hij slechts
et vege lijf redden.
MOSKOU De Russische
president Leonid Brezjnev
heeft gisteren tijdens een
buitengewone ontmoeting
in het Kremlin van de
meest vooraanstaande mi
litaire leiders van het land
een belangrijke en zeer
felle toespraak gehouden
en het Amerikaanse bui
tenlandse beleid bestem
peld als „avontuurlijk,
primitief en egoïstisch".
De Russische leider verklaar
de dat grote aantallen mensen
op alle continenten ageren „te
gen Washingtons aggressieve
beleid dat dreigt de wereld in
een kernoorlog te storten."
„Het avonturisme, de primiti
viteit en het onverhulde egois
me van dit beleid wekken
groeiende verontwaardiging in
veel landen, waaronder bond
genoten van de VS", aldus
Brezjnev.
Brezinev drong er bij de ge
leerden en ingenieurs op aan
al het mogelijke te doen opdat
Moskou tegenover het Westen
geen achterstand oploopt op
het gebied van de militaire
technologie. „Achterstand in
deze wedloop is ontoelaatbaar.
Wij verwachten dat onze ge
leerden, ontwerpers, inge
nieurs en technici al het moge--
lijke zullen doen om met suc
ces alle taken die hiermee ver
band houden, op zich te ne
men. Met het oog op de slechte
betrekkingen tussen Oost en
West is het volgens Brezjnev
nu tijd geworden het peil van
de gevechtsparaatheid van le
ger en vloot te verbeteren.
Volgens westerse diplomaten
sprak uit Brezjnevs woorden
een duidelijke bezorgdheid
over het feit dat Moskou ern
stig achterop ligt op de wapen
technologie van het Westen.
Brezjnev maakte tevens voor
de derde maal dit jaar een
vriendschappelijk gebaar naar
China. „Wij wensen oprecht
normalisering van de betrek
kingen met dit land en doen al
het mogelijke om dit te berei
ken", aldus Brezjnev.
WENEN De Palestijnse Be
vrijdingsorganisatie PLO heeft
gedurende twee jaaf een
school van de Verenigde Na
ties in Sidon gebruikt als mili
tair opleidingscentrum. Dit
heeft het hoofd van de VN-or-
ganisatie voor'hulp aan Pales-
tijnen (UNRWA), Olof Ryd-
beck, gisteren in Wenen be
kendgemaakt.
Rydbeck verklaarde dat een
intern onderzoek bewijzen
voor dit misbruik had opgele
verd. Het gaat om het oplei
dingscentrum van de UNRWA
in Siblin, dat niet ver van de
Libanese havenplaats Sidon
afligt. De directeur van het
centrum is geschorst. Tegen
hem en een aantal andere staf
leden zijn disciplinaire maatre
gelen genomen, aldus Ryd
beck.
In het centrum worden be
roeps- en lerarenopleidingen
gegeven aan jonge Palestijnse
vluchtelingen. Uit het onder
zoek bleek echter dat studen
ten op de school ook militaire
training kregen. Er werd les
gegeven in het gebruik van
wapens, al is er op het school
terrein nooit geschoten. In de
kelder van de kliniek zijn ra-
dio-apparatuur, wapens, muni
tie en voedsel gevonden.
De Verenigde Staten gaan hun
bijdrage aan de UNRWA aan
een nader onderzoek onder
werpen nu gebleken is dat een
VN-school heeft gediend als
opleidingscentrum voor de
PLO.
Amerikaanse marine
wil vloot uitbreiden
WASHINGTON De Amerikaanse marine verwacht
haar vloot in de jaren tachtig met dertig procent te kun
nen uitbreiden en wil in de Verenigde Staten over ex
tra havens beschikken om haar kwetsbaarheid te ver
minderen. Dat heeft de Amerikaanse minister van ma
rine, Lehman, gisteren bekend gemaakt. Hij rekent
erop dat de Amerikaanse vloot in 1989 uit zeshonderd
schepen zal bestaan. Dat betekent dat de Amerikaanse
vloot er in de komende zeven jaar 140 schepen bij zal
krijgen.
Lehman zei verder dat het aantal thuishavens zal wor
den uitgebreid om voor de vijand „geen al te lucratief
doelwit" te worden. De meeste marinehavens liggen
aan de kust van Californië en het zuidoosten van de VS.
JNTHULLING ARGENTIJNSE MARINE-OFFICIER:
fORTO ALEGRE In
Latijns- Amerika worden,
ia een lange periode van
^ilzwijgen, nu steeds
lieer onthullingen gedaan
ver het lot van de dui-
ènden Argentijnen, die
(jdens de „smerige oor-
.t>g" (1976-1979) spoorloos
zijn verdwenen. Eind vo
rige week werd in een
voorstad van Buenos Aires
een massagraf gevonden,
waarschijnlijk van „ver
misten". Een paar dagen
later onthulde een jonge
man het bestaan van con
centratiekampen in Ar
gentinië en gisteren heeft
een vroegere marine-offi
cier verteld hoe het Ar
gentijnse leger zich van
vermisten heeft ontdaan.
Volgens de officier zijn lijken
van politieke gevangenen ver
brand of opgeblazen. Hij zei
dit tegenover een Braziliaanse
groepering die strijdt voor de
mensenrechten. Hij vertelde
dat het Argentijnse leger voor
deze „opruimwerkzaamheden"
beschikte over crematieovens
bij de begraafplaatsen Chacari-
ta en Lorna in de havenstad
Mar del Plata.
De slachtoffers waren politie
ke gevangenen, die waren ge
ëxecuteerd of aan mishande
lingen overleden. Er zouden
ook lijken in groepen van tien
met explosieven zijn opgebla
zen. Een derde methode was
het „dumpen" van de stoffelij
ke overschotten in het Chasco-
mus-meer in de buurt van Mar
del Plata, nadat zij eerst inge
vroren waren, of gewoon in
zee.
Volgens verscheidene bewe
gingen die ijveren voor de
mensenrechten, zijn in Argen
tinië tussen de 5.000 tot 20.000
mensen in handen van veilig
heidsagenten en doodseska
ders gevallen in het kader van
een actie tegen linkse sympa
thisanten, in de jaren na de val
van Isabel Peron in 1976.
Twee géhelmde politieagenten schakelen een van de beto
gers uit, die gisteren de startbanen van het vliegveld El Al
blokkeerden, waardoor luchtverkeer onmogelijk werd. Tijdens
de actie van gisteren vielen enkele gewonden onder betogers,
die wilden voorkomen dat El Al zou worden opgeheven.
REGERING-BEGIN WIL OVER
TOEKOMST EL AL PRATEN
Blokkade vliegveld-
Ben Goerion opgeheven
TEL AVIV Honderden werknemers van de Israëli
sche luchtvaartmaatschappij, die gisteren de gehele dag
het vliegverkeer op de luchthaven Ben Goerion heb
ben geblokkeerd, hebben hun actie vanochtend opge
geven. Dit meldde de Israëlische radio.
De werknemers en hun fami- vereenkomst.
lieleden verlieten het vlieg
veld na een gesprek met ver
tegenwoordigers van het Is
raëlische vakverbond Hista-
droeth. Eerder hadden de pro
testerende werknemers gezegd
door te zullen gaan met hun
bezettingsactie tot de regering-
Begin het besluit om El Al op
te heffen ongedaan zou ma
ken. De blokkade-actie werd
beëindigd nadat gisteravond
onderhandelingen hadden
plaatsgevonden tussen de mi
nister van financiën en de His-
tadroeth-leiding. Volgens de
Israëlische radio was gespro
ken over een nieuwe arbeidso-
De Israëlische regering, die af-
gelopén zondag had besloten
tot opheffing van El Al, heeft
zich gisteren bereid verklaard
te willen praten over het be
houd van de luchtvaartmaat
schappij. Een opheffing van El
Al zou. zo maakte de regering-
Begin zondag bekend, alleen
voorkomen kunnen worden
als het personeel akkoord zou
gaan met vergaande bezuini
gingsmaatregelen, waarbij vele
arbeidsplaatsen verloren zou
den gaan. Afgelopen maandag
accepteerden zeven van de
acht vakbonden de sanerings
maatregelen.
Wachten
Dp de
krein
PS
irote groepen Parijzenaars
romden gisteren samen langs
e het kleine aantal metrolij-
en dat gespaard bleef van de
Itakingen waartoe de bond
ran metropersoneel had opge-
oepen. Slechts een op de vier
reinen bleef uiteindelijk
lechts rijden, zodat het tot
len grote chaos kwam.
(Van onze correspondent Cees
Manders)
ROME Meer dan driedui
zend Italianen zijn deze laatste
week van oktober samengeko
men in het Noordegyptische
grensdorp El Alamein. Ze her
denken de grote veldslag die
daar veertig jaar geleden werd
geleverd, en die van grote be
tekenis is geweest voor het
verloop van de Tweede We
reldoorlog.
Herdenken is in Italië niets
bijzonders. Een land dat zich
zelf een groots verleden toe
kent, slaat nu eenmaal vanzelf
aan het herdenken. Dit „sei
zoen" zijn al vele historische
personen en gebeurtenissen
herdacht, met behulp van
postzegels, tv-documentaires.
krantenartikelen, militaire pa
rades en toespraken van politi
ci. Maar zo n herdenking als
die van El Alamein is toch
weer even iets anders.
Iedere Italiaanse oud-strijder
die geld en kracht genoeg had,
heeft zich gewoon voor El
Alamein opgegeven. Vliegtuig-
charters (El Alamein all-in
voor 2 miljoen lire), treinen,
schepen, en zelfs een voor
deze bijzondere gelegenheid
aangepaste mijnenveger van
de Italiaanse marine hebben
de deelnemers aan de herden
king en hun verwanten afge
leverd in Noord-Egypte.
De ceremonie voltrekt zich zo
als te verwachten is in een
sfeer van uniformen, decora
ties en trompetgeschal. De Ita
liaanse strijdkrachten hebben
voor dit doel dan ook enige
bejaarde generaals afgestaan,
van wie sommige zelfs in die
befaamde slag van oktober
1942 hun sporen en medailles
hebben verdiend. Deïe her
denking duurt tot de eerste da-
xgen van november, net zolang
als de slag destijds duurde.
De opvallendste figuur in El
Alamein is ene graaf Dominio-
ni. Hij heeft het grootste deel
van zijn na-oorlogse carrière
besteed aan het zoeken, in het
woestijnzand van El Alamein,
naar oud-strijdmakkers van
beide partijen. Van 11.000 sol
daten (Britten, Italianen, Duit
sers en Fransen) wist hij het
stoffelijk overschot uit het
zand naar boven te halen, te
gelijk met een enorme schat
aan wapens, persoonlijke be
zittingen en uniformen. Drie
honderd expedities heeft de
Italiaanse edelman daarvoor
in de woestijn ten zuiden van
El Alamein moeten onderne
men. een uiterst gevaarlijk
karwei omdat het grootste deel
van de honderdduizenden mij
nen die de strijdende partijen
ter plekke hebben gedepo
neerd, nooit onschadelijk is ge
maakt.
VS tegen onder
handelingen
leger-verzet
El Salvador
WASHINGTON De Vere-
nigde Staten zijn geen voor
stander van rechtstreekse be
sprekingen tussen een afvaar
diging van de guerrillastrijders
en de regering van El Salva
dor. Dit heeft de woordvoer
der van het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse za
ken gezegd. De guerrillero's
moeten eerst hun wapens
neerleggen en vreedzaam
deelnemen aan het politieke
leven in hun land, zo voegde
de woordvoerder daaraan toe.
Deze openlijke Amerikaanse
afwijzing van directe onder
handelingen volgt op soortge
lijke verklaringen van politie
ke leiders in El Salvador Zij
reageerden op het eerder ge
dane aanbod van het verzet,
om zonder voorwaarden voor
af onderhandelingen te begin
nen die een eind zouden moe
ten maken aan de burgeroor
log.
■ia
■Wcx
)SLO Ongerustheid over de sterkte van de Russi-
fche vloot van onderzeeërs heeft de NAVO ertoe ge
tracht een nieuwe strategie te ontwerpen voor de ver-
xking van zijn uiterst belangrijke noordflank in
foorwegen. Naar algemeen wordt erkend, kleven er
an deze nieuwe strategie, waaraan tot dusver geen
üchtbaarheid is gegeven, aanzienlijk grotere politieke
fceico's dan aan de vorige strategie.
irn van de nieuwe strategie is dat er in een periode van inter-
lationale spanning een omvangrijke luchtbrug van NAVO-troe-
*n naar Noorwegen wordt geopend. Hiermee hoopt men even-
uele vertraging van de troepen die over zee worden aange
voerd. op te kunnen vangen als Noorwegen wordt aangevallen
vanuit het noorden van de Sovjet-Unie. Het plan is aanvaard in
Ie wetenschap dat de luchtbrug, die als afschrikking is bedoeld,
n het ongunstigste geval de oorlog wel eens zou kunnen ver
nellen.
n de eerste openlijke discussie over de gevolgen van deze nieu-
ve strategie neeft de commandant van de NAVO-troepen in
'oord-Europa, generaal Sir Anthony Farrar-Hockley, gezegd
lat Russische beschuldigingen als zou de NAVO door een lucht-
>rug te openen provocerend optreden, geen hout snijden. Vol
lens generaal Farrar-Hockley weten de Russen heel goed dat de
'AVO hen niet zal aanvallen. „We hebben daar de middelen
liet toe; we hebben maar net genoeg middelen om onszelf te
verdedigen". Hockley verdedigde de luchtbrug als „de laatste af-
chrikkingsmogelijkheid"
Een Noorse minister met een behoorlijke ervaring in het onder
handelen met de Russen, zei echter: „Het lijdt geen twijfel dat
elke poging om op deze manier versterkingen aan te voeren kan
worden uitgelegd als uitdagend". Volgens deze minister zou de
Sovjet-Unie met een beroep op het Russisch-Finse defensiever
drag waarschijnlijk onmiddellijk overgaan tot een inval in Fin
land.
De nieuwe strategie werd aan het eind van de jaren zeventig in
alle rust ontwikkeld nadat NAVO-deskundigen hadden gewezen
op het gevaar van de ouderwetse Russische dieselonderzeeërs
voor de moderne oorlogsschepen van de NAVO. Dat de onge
rustheid over deze onderzeeërs, die veel minder lawaai maken
dan de veel modernere kernonderzeeërs, sindsdien alleen maar
is toegenomen blijkt wel uit de algemene strekking van de ver
klaringen die de afgelopen twee jaar zijn afgelegd door de Vere
nigde Staten.
De diepere betekenis van de nieuwe strategie is nu voor het
eerst omschreven door generaal Farrar-Hockley, die volgende
maand met pensioen gaat. In een vraaggesprek met Britse jour
nalisten in zijn hoofdkwartier in Holsas, vlakbij Oslo, zei hij dat
een oorlog met de Sovjet-Unie op de noordflank nooit gewonnen
zou kunnen worden, maar ,je kan hem daar wel verliezen en
hoe". Eenmaal in het bezit van de luchtbases in Noord-Noorwe-
gen zou de Sovjet-Unie voldoende dekking hebben om zijn noor
delijke vloot vanuit Moermansk zijn voornaamste basis voor
onderzeeërs te laten oprukken naar Midden-Europa. Boven
dien zouden Russische vliegtuigen vanaf die bases op verschil
lende Westeuropese landen bombardementen kunnen uitvoeren
zonder dat ze onderweg hoeven bij te tanken.
Het oude idee dat „de NAVO vanaf het begin van een oorlog
troepenschepen zou laten oprukken" om Noorwegen te hulp te
schieten, was een verkeerd idee. „Het zou helemaal verkeerd
zijn om garanties te geven zolang niet alle onderzeeërs zijn uit
geschakeld. Het verlies van een of twee troepenschepen (als ge
volg van aanvallen van Russische onderzeeërs) in het prille be
gin van een oorlog zou een zeer zwaar verlies betekenen".
„Het huidige ontzag voor de onderzeeër van het „hunter-killer-
type" (aanvalsonderzeeër) heeft de aandacht afgeleid van de
"kracht van dieselonderzeeërs. Maar een goede kapitein die zijn
motoren net hard genoeg laat draaien om ziin accu niet te laten
leeglopen, kan lange tijd op de zeebodem blijven liggen zonder
opgemerkt te worden door de verschillende opsporingstechnie
ken.
Het gevolg zou zijn dat Noorwegen niet snel hulp zou krijgen
omdat de Amerikaanse vloot die via de engte van Groenland
zou naderen, op veilige afstand .zou blijven totdat alle onder
zeeërs voor de kust verdwenen zijn. Het officiële woord voor
deze voorzichtigheid is „schoonmaak".
Om diezelfde reden zouden de andere schepen uit Canada, de
Verenigde Staten en andere NAVO-landen met aan boord man
schappen, wapens en voorraden een langzamere zuidelijkere
route nemen via de Leads, de beschermde zeeëngte tussen Noor
wegen en zijn kusteilandjes. De Noorse minister van defensie,
Oddmund Hammerstad, schatte dat de Amerikaanse en Canade
se troepen het land pas zouden bereiken, drie weken nadat be
sloten was ze te sturen.
Het tempo waarin NAVO-versterkingen de noordflank kunnen
bereiken is een van de punten waarover men zich zorgen maakt
in Bodö, het hoofdkwartier van defensie in Noord-Noorwegen,
dat verantwoordelijk is voor de bewaking en bescherming van
de grens met de Sovjet-Unie. Commandanten benadrukken dat
de numerieke meerderheid van de Sovjet-troepen rond Moer
mansk en op het schiereiland Kola duidelijk maakt hoe belang
rijk het is om in snel tempo internationale versterking te kun
nen sturen. Er bestaat ongerustheid over de vertraging die zou
ontstaan door het feit dat de NAVO-troepen de Noorse militai
ren pas te hulp willen komen als de „schoonmaak" is voltooid
Op 16 maart dit jaar onderschepten Noorse F-16 verkennings
vliegtuigen die waren opgestegen vanaf Bodö, de eerste Russi
sche bommenwerper die ooit boven de internationale wateren
voor de kust van Noorwegen is gesignaleerd. Sindsdien zijn er
negen Backfire-bommenwerpers gesignaleerd. Daarnaast heb
ben de Noren onlangs foto's gemaakt van de met kernkoppen
uitgeruste kruiser Kirov, die zich ongeveer vijftig kilometer uit
de kust bevond, en van een andere kruiser die was uitgerust met
180mm geschut. De verbouwing van de spoorlijn tussen Moer
mansk en de Noorse grens tot éen dubbel spoor waarover
troepenversterkingen kunnen worden aangevoerd is bijna
klaar. Al deze stappen worden in Bodö uitgelegd als verontrus
tende tekenen dat de Russen hun militaire capaciteit in het ge
bied aan het uitbreiden zijn.
Maar de diplomatieke betrekkingen met de Sovjet-Unie binnen
het „Noordeuropese evenwicht" dat is ontstaan door de
Zweedse en Finse neutraliteit en de Noorse weigering om kern
wapens op zijn grondgebied toe te laten worden algemeen als
goed beschouwd. Aan het incident met de onderzeeër voor de
Zweedse kust wordt in Oslo niet al te zwaar getild.
JOHN EZARD
Copyright The Guardian
