Politie vecht
met betogers
in Nowa Huta
Kohl belooft
verkiezingen
in maart
B ël
Reagans
geloofwaardigheid
staat op het spel
Italiaanse politie zoekt terrorist Aboe Nidal
TENLAND
PAG
lijd tussen
cn«i« itse-
istenen
jruzen door
indigd
•Swift
linlut py
Het Israëlische
>eeft gisteravond een
p, 0 emaakt aan de gevech-
sen rechtse-christenen
in het centrale geberg-
Libanon. Twee dagen-
ad Mo'dd6" beide partijen he-
Swift, trijd geleverd, waarbij
t/Heii* werd gemaakt van
wapens.
hanese leger zal van
n o-F 'e dorpen binnengaan
tersjx e gevechten plaatsvon-
o-DE de orde herstellen, al-
ngSiIsraëlische minister van'
es' hting. Het is niet be-
»f het Israëlische leger
interventie slaags is ge-
net de strijdende partij-
JC 6ehied waar de ge-
i plaatsvonden wordt
^^jsraëlische troepen ge-
eerd én de afgelopen
en is het al herhaalde-
botsingen gekomen tus-i
"li chtse-christen en dru-l
!A-2 rolgens informatie van
met ise functionarissen zijn
r, ia 1.900 slachtoffers ge-
van de massamoord,
half september in
Palestijnse kampen in
voltrok. Bergingsploe-
IO1 bben 672 doden in mas-
en geborgen en onge-
.200 anderen zijn door
vende familieleden be-
i, aldus de functionaris-
is tienmaal zo voorzich-
s voorheen bij het be
nen van duizenden Pa
té vluchtelingen in
Libanon. Het zal on-
bezwaren van Libanon
in dat zij daar hun hui-
eer opbouwen. Dit heeft
raëlische minister van
nische zaken. Meridor,
in verklaard. Hij zei dat
zijn beleid ten aanzien
vluchtelingen heeft ge-
i en dat Palestijnen in
deelte van Libanon mo-
tonen. Volgens hem zul-
10.000 tenten in de
getroffen Palestijnse
telingenkampen worden
itst.
derboekenweek
pend
ochecl
lESt
WASHINGTON In het radiopraatje dat president
Reagan gisteravond hield voor het Amerikaanse volk,
stelde hij met klem dat de Amerikanen veel beter af
zijn dan ze zelf denken. Eventuele klachten, zei
Reagan, moesten worden gericht aan het adres van zijn
politieke tegenstanders die in de eerste plaats voor de
economische malaise verantwoordelijk zijn.
Met nog maar enkele weken te gaan tot de Congresverkiezingen
in november lijkt dit het thema te worden waarmee Reagan de
Republikeinen aan een overwinning hoopt te helpen. Maar nie
mand lijkt er veel vertrouwen in te hebben. Niet alleen veel
kiezers halen schamper hun schouders op als ze Reagan het ver
trouwde deuntje horen afdraaien, ook de Republikeinse kandi
daten die de president geacht wordt te steunen, hebben zo hun
twijfels, hoewel ze die natuurlijk niet openlijk kunnen ventile-
In de afgelopen weken is Reagans persoonlijke populariteit sterk
gedaald, maar de achting voor zijn persoon is nog steeds een
stuk groter dan de achting voor zijn beleid. Voor de Republi
keinse kandidaten die hopen in november een Congreszetel in
de wacht te slepen, betekent dit dat de president veel meer
speelruimte heeft dan zij, met name als moet worden uitgelegd
hoe het komt dat de werkloosheid is gestegen tot een hoogte die
sinds de depressie van de jaren dertig niet meer is bereikt.
Zoals gebruikelijk in de politiek hebben de kiezers, nu het ant
woord op de inflatie gevonden lijkt, hun vragen veranderd. Met
een reëel werkloosheidspercentage van ongeveer veertien pro
cent lijkt het werkgelegenheidsbeleid nationale obsessie num
mer één te worden. En Reagan heeft de Republikeinse zaak niet
bepaald geholpen door een oude gewoonte op te pakken en net
als vroeger gewoon een schot voor de boeg te lossen als hij in het
nauw wordt gedreven en geen uitweg meer ziet.
Tijdens zijn laatste persconferentie sloeg hij zoveel blunders ten
aanzien van de economie dat de pers en de Democraten er na
twee weken nog steeds niet over zijn uitgepraat. Maar, zoals een
commentator opmerkte, de gemiddelde televisiekijker zit niet
met de regeringsstatistieken op schoot naar de televisie te kij
ken, dus de meeste onzin die Reagan te berde bracht zal wel
gewoon in de nationale schatkist van schijnwaarheden verdwij
nen om daar nooit meer uit te komen.
Maar op den lange duur versterken dit soort blunders toch het
image van de president als een man die zijn informatie op de
achterkant van een sigarettendoosje krabbelt en nooit moeite
doet zich ergens in te verdiepen. Uiteraard is dit niet bepaald de
beste manier om stemmen te winnen en menig Republikeins
verkiezingskandidaat heeft dan ook bedankt voor de eer Reagan
als gastspreker in zijn district te laten optreden.
In zijn campagne leunt het Witte Huis sterk op de opleving op
de effectenbeurzen die het een bewijs noemt van de optimisti
sche boodschap dat de economie weer aantrekt. Het Witte Huis
benadrukt dat investeerders geen geld in de Amerikaanse eco
nomie zouden steken als ze niet het volste vertrouwen in de toe
komst zouden hebben. Het is een opvatting waarover te twisten
valt. Vele waarnemers trekken heel andere conclusies uit de
stijgende Dow Jones index.
De plotselinge opleving in het aankopen van aandelen, zo me
nen zij, toont alleen maar aan dat de mensen die geld over heb
ben. denken hun kapitaaltje sneller te kunnen vergroten door te
speculeren op de effectenbeurs dan door te blijven meespelen op
de lucratieve geldmarkt. De opleving op de effectenmarkt kan
volgens hen daarom niet als bewijs dienen van een hersteld ver
trouwen op lange termijn. Verder merken ze op dat het aan- en
verkopen op Wall Street vooral door de grotere instellingen
wordt gedaan. Een stijging van eenachtste punt zal niet veel uit
maken voor een klein oud dametje in Dubuque, maar het kan
wel grote ondernemingen overhalen van taktiek te veranderen.
De voorzichtige kiezer zal zich bij het maken van een keus in
november vooral laten leiden door de algemene staat waarin de
economie zich bevindt. En niets wijst erop dat daarin op de lan
ge termijn een echte verbetering in zit.
HAROLD JACKSON
Copyright The Guardian
LEIDSE COURANT
PAPANDREOU:
„VS-bases
uit
Griekenland"
KOEWEIT De Griekse premier
Papandreou heeft gisteren ver
klaard, dat zijn regering met de
VS in overleg zijn getreden dat er
toe moet leiden dat alle Ameri
kaanse militaire bases in grieken-
land worden opgeheven. Papan
dreou zei dit ter beëindiging van
zijn driedaags bezoek aan enkele
olielanden aan de Perzische Golf.
Protest tegen
veiling
van nazi-souvenirs
NEURENBERG De sociaal-demo
craten in de gemeenteraad van Neu
renberg in Beieren hebben protest aan
getekend tegen de voorgenomen vei
ling van souvenirs uit de nazitijd. Op
een veiling, die 30 oktober zal plaats
vinden, zouden een schilderij en ge
schriften worden verkocht uit het bezit
van SS-Obergruppenfüher Reinhard
Heydrich, de vermoorde waarnemende
rijksprotector van Bohemen en Mora-
vië. Ook zou een foto van Hiutler op de
veiling worden aangeboden. De sociaal
democratische fractie vindt dit een
„provocatie".
Proces-
Rambocus
uitgesteld
PARAMARIBO Een verde
re behandeling van de gisteren
voor de krijgsraad in Parama
ribo begonnen zaak inzake de
mislukte couppoging van
maart, onder leiding van de
organiserende luitenant F.
Rambocus, is nog dezelfde dag
voor onbepaalde tijd uitge
steld. De president, mr. A.
Smit, besloot hiertoe nadat de
verdediger van de verdachten,
mr E. Hoost, bezwaar had ge
maakt tegen het feit dat mr
Smit en sjeik Kariem deel van
de krijgsraad uitmaakten.
Salvadoraans verzet
start krachtig offensief
SAN SALVADOR De bevrijdingsbewe
ging van El Salvador (FLN) heeft haar groot
ste offensief sinds maanden ingezet. Terwijl
guerrillastrijders gisteren bezig waren met de
verovering van vier steden, liet de leiding
van het linkse verzet weten dat de sabotage-
campagne om alle militair en burgerlijk ver
keer onmogelijk zal worden opgevoerd. Zo
wel de guerrilla-leiding als de Salvadoraanse
regering spreken elkaar tegen over het aantal
verliezen. Maar gedurende de afgelopen da
gen zijn aan regeringszijde zeker 43 militai
ren omgekomen, terwijl minstens 32 opstan
delingen het leven hebben verloren. Gisteren
werd door de guerrilastrijders een Huey-heli-
kopter neergehaald. De helikopter behoorde
tot een groep van twintig, die door de VS aan
aan het regeringsleger is geleverd.
DONDERDAG 14 OKTOBER 1982 PAGINA 13
ïeelgroepen protesteren
:n opheffing
'ERDAM Als de plannen van minis-
)e Boer van CRM doorgaan zullen de
tergezelschappen Proloog uit Eindhoven
Ie Nieuwe Komedie uit Den Haag bin-
iort ophouden te bestaan. Per 1 septem-
1983 wordt in dat geval de subsidiekraan
tgedraaid. Beide gezelschappen zullen
niet zonder slag of stoot ten grave laten
ftn. Onder het motto „Proloog nooit
P is er een uitgebreid actieprogramma op
gezet. In elf steden biedt Proloog een
demonstratieve voorstellingen van „De
it van Pierlala", „Het Spookt" en
eltijd". Plaatselijke en regionale groepen
fnen hun medewerking aan deze activi-
n. In Den Haag worden die voorstellin-
op 26, 27 en 28 november gegeven in
iter Aan de Haven in samenwerking
de Nieuwe Komedie.
Spaanse kunstenaar Renau
overleden
OOST-BERLIJN De vooral door artistieke aan
plakbiljetten en fotomontages bekende Spaanse schil
der Joseph Renau is op 75-jarige leeftijd in een zie
kenhuis in Oost-Berlijn aan een hartaanval overle
den. Renau had juist het plan na veertig jaar balling
schap naar zijn geboortestad Valencia terug te keren..
Na de burgeroorlog uitgeweken naar Mexico, had Re
nau zich in 1958 gevestigd in de DDR. In 1978 was
Renau in het nieuwe Spanje geëerd met een tentoon
stelling in Madrid. In 1936 was Renau, bij het uitbre
ken van de Spaanse Burgeroorlog, verantwoordelijk
voor het opbergen van waardevolle kunstwerken. Als
zodanig gaf hij in 1937 aan Pablo Picasso de opdracht
een schilderij te maken voor het Spaanse paviljoen op
de Wereldtentoonstelling van Parijs. Als thema koos
Picasso de verwoesting van het Baskische stadje
Guernica door Stuka's van de Duitse luchtmacht die
de Spaanse Nationalisten hielp.
Nederlandse première herontdekt
concert van Mendelssohn
RIJSWIJK Ter opening van het nieuwe concertsei
zoen zal het Tollens Ensemble onder leiding van Coen
van der Heide de eerste uitvoering in Nederland ten ge
hore brengen van een tot voor kort nog onbekend con
cert voor piano en strijkers van Felix Mendelssohn-Bar-
tholdy. Het werd door Mendelssohn op 13-jarige leeftijd
in 1822 gecomponeerd. Soliste is de pianiste Suus van Pe-
tegem. Zij studeerde aan het Utrechts conservatorium en
aan het Mozarteum te Salzburg. Zij noemt het werk, dat
sterk door Beethoven geïnspireerd lijkt, een verfrissende
muzikale ervaring en een bruikbare aanvulling op het
standaardrepertoire. De primeur werd mogelijk gemaakt
door een stukje muzikaal speurwerk door de soliste en
leden van het Tollens Ensemble. Uit een in Leipzig be
waarde handgeschreven orkestpartituur werden de af
zonderlijke instrumentenpartijen overgenomen. Het
werk wordt uitgevoerd tijdens het koffieconcert van
zondagmorgen 31 oktober. Op het programma staan ver
der werken van Boyce, Purcell en Holst.
WARSCHAU Na de
stakingen en rellen in
Gdansk is het gisteren tot
ernstige ongeregeldheden
gekomen in de staalstad
Nowa Huta bij Krakow.
Tot laat in de avond voch
ten betogers tegen de op
heffing van het vakver
bond Solidariteit met de
Poolse oproerpolitie
(ZOMO). Ook in andere
steden werd betoogd te
gen de opheffing van Soli
dariteit, maar op de Le-
ninwerf in Gdansk bleeft
het gisteren rustig.
De ongeregeldheden in Nowa
Huta begonnen toen de och
tendploeg na afloop van het
werk een grote demonstratie
hield. De politie probeerde de
ruim 4.000 betogers te ver
spreiden, maar toen ontston
den ware veldslagen die tot
laat in de avond voortduur
den.
Betogers wierpen barrica
den op en gooiden benzine
bommen, stenen, glas en stalen
kogels naar de politie. Deze
gebruikte traangas en water
kannonen.
Een aangekondigde staking op
de Leninwerf in Gdansk ging
niet door wegens de enorme
druk die werd uitgeoefend om
aan het werk te gaan. Staken
de arbeiders waren zware
straffen in het vooruitzicht ge
steld. De Londense Times be
richtte vanmorgen dat 500 ar
beiders waren ontslagen om
dat ze hadden gestaakt.
Arbei
ders van de ochtendploeg zei
dat de directeur zelf rond ging
om iedereen tot werken te be
wegen. Een arbeider verklaar
de dat er geen eenheid was en
dat het aan leiding ontbrak.
Een ander zei: „Wat kun je
doen met een geweer tegen je
hoofd?". Veel arbeiders toon
den zich verbitterd over het
Arbeiders in Nowa Huta nemen het op tegen de oproer
politie.
uitblijven van sympathiesta
kingen elders in het land. De
ondergrondse leiding van Soli
dariteit in de regio Warschau
riep niettemin gisteren op tot
stakingen. In Mazowsze, het
gebied rond de hoofdstad, zou
den vanaf vandaag sympa
thiestakingen moeten worden
gehouden op dezelfde manier
als in Gdansk. Het nationale
coördinatiecomité van de ver
boden vakbond wil een lande
lijk staking van vier uur orga
niseren op 10 november. In
veel fabrieken werd gezegd
dat men de krachten wilde
sparen tot deze dag. In War
schau concludeert men dat de
ondergrondse leiding diep ver
deeld is over de aanpak tegen
de autoriteiten. Het wordt on
verstandig geacht het moei
zaam opgebouwde geheime
netwerk van stakingscomite's'
in de fabrieken bloot te stellen
aan acties van de overheid. De
staking van 10 november zou
ook georganiseerd moeten
worden op een manier die ont
dekking van de werkelijke lei
ders voorkomt. De achterban
lijkt echter radicaler dan de
leiders. De laatsten zouden zijn
verrast door de stakingen in
Gdansk begin deze week.
1CHT Mevrouw drs.
M. Vos-Gortel, burge
er van Utrecht, heeft gis-
Idag in het Utrechtse
kcentrum het officiële
;in gegeven voor de 28ste
>rboekenweek. Zij deed
or de prijzen uit te rei-
in de bekroonde kinder-
De gouden griffel, de
cse onderscheiding van
j lectieve Propaganda van
lederlandse Boek, ging
chrijfster Nannie Kuiper
haar boek „De eend op
t". Illustrator Joost Roe-
kreeg de gouden griffel
het illustreren van het
hem zelf geschreven
„Voor en achter". Bij de
aars van de zilveren grif-
ehoorden ook enkele bui-
idse schrijvers, onder wie
Amerikaanse schrijver
I Dahl, die de onderschei-
kreeg voor zijn boek „De
ris". Hij nam de prijs
uit handen van
r Vos in ont-
Bieruma Oosting (84)
van haar werken
rt Gemeentelijk Museum
aassluis geschonken. De
tie bestaat uit olieverf-
lerijen, aquarellen, gra-
tekeningen. Een keuze
geschonken werken is
met 31 oktober in het
urn te zien.
John Constable, de En-
landschapsschilder (1776-
zijn vijf tot dusver onbe-
e werken in een particu-
verzameling gevonden,
van de werken zullen op
avember worden geveild.
Tate Gallery in Londen
rhandelt over aankoop
iet vijfde schilderij. Nay-i
De vier te veilen wer-
zijn olieschetsen. Hun,
de wordt op 150.000 pond
iveer 700.000) per stuk
1 lat.
De
geschiedenis
herhaalt zich
PARIJS De geschiedenis
herhaalt zich, ook in de mode,
moet het Franse publiek heb
ben gedacht toen het drie
mannequins in matrozenpakjes
aan zijn oog voorbij zag trek
ken (foto links). De in wit en
zwart uitgevoerde combinaties
met zwierige rokjes en aparte
mouwlijn maakten deel uit van
de collectie van de Japanse
mode-ontwerper Hiroko Koshi-
no. Matrozenpetjes en lage
schoentjes met gekartelde
rand in contrasterende kleuren
maakten de creaties tot een
charmant geheel.
Schitterend qua materiaal,
maar wat krijgshaftiger om te
zien dan de afkledende matro
zenpakjes waren de combina
ties van Koshino bestaande uit
tuniek en broek (foto rechts).
Koshino lijkt zich bij het ont
werpen hiervan te hebben la
ten inspireren door de judos-
port die in Japan in hoog aan
zien staat.
Minstens even be
langrijk als de creatie zelf was
in dit geval echter het onwerp
van de stof waarop typische
Japanse ontwerpen werden af
gewisseld door meetkundige
patronen.
(Van onze correspondent Cees
Manders)
ROME Aanslagen op syna
gogen en andere joodse plaat
sen in Parijs, Wenen en afge
lopen weekend in Rome, zijn
alle het werk geweest van een
en dezelfde internationale or
ganisatie. Dit heeft de Ro
meinse politie geconcludeerd
na de gegevens over de aan
slag op de synagoge te hebben
vergeleken met die welke de
politie van andere Europese
steden inmiddels heeft verza
meld.
Bestudeerd worden nog de ge
gevens over de recente terro
ristische aanslagen op joodse
doelen in Engeland en België,
maar de politie houdt er nu al
rekening mee dat alle aansla
gen zijn opgezet en uitgevoerd
door de internationale terreur
organisatie Al Assifa, die on
der leiding staat van Aboe Ni
dal.
Gebleken is namelijk dat de
wapens die de terroristen ge
bruiken dezelfde zijn: Van
Russische en Poolse makelij.
En ook de methoden die bij de
aanslagen worden gevolgd,
vertonen veel gelijkenis: Hit
and run-akties, die niet wer
den uitgevoerd door reizende
moordenaars, maar door leden
van benden die al enige tijd
ter plekke wonen en zich na
de daad gemakkelijk in hun
vertrouwde omgeving kunnen
terugtrekken. De daders hoe
ven dus niet te reizen en gren
zen te overschrijden met wa
pens en valse papieren, het
geen de opsporing bemoeilijkt.
Dit zou ook verklaren waarom
er al van alle anti-joodse aan
slagen de laatste tijd slechts
één dader gepakt is: een van
de personen die de aanslag op
de Weense synagoge heeft uit
gevoerd. Van deze man is de
politie niet veel wijzer gewor
den dan dat hij een Syriër is
met Egyptisch paspoort en be
hoort tot de organisatie Al As
sifa.
Van Aboe Nidal is bekend dat
hij tien jaar geleden wegliep
uit de PLO, en het sindsdien
niet alleen op joodse doelen
lijkt te hebben voorzien, maar
ook op Palestijnse leiders. Hij
.woonde in Bagdad, maar de
laatste tijd is hij spoorloos.
De Italiaanse geheime dienst
en politie werken nu nauw sa
men met collega's in die ande
re Europese landen waar Al
Assifa zich de laatste tijd heeft
gemanifesteerd. Door uitwisse
ling van kennis en ervaring
wordt getracht een lijn te ont
dekken in de toekomstplannen
van Aboe Nidal.
In Rome is dinsdag het enige
slachtoffer van de aanslag op
de synagoge, een twee-jarige
kleuter, begraven. Aan de
rand van het graf heeft presi
dent Pertini de opper-rabbijn
van de Italiaanse joden om
helsd en vervolgens is alle
joodse verdriet en woede over
Pertini's zeer recente omar
ming van PLO-leider Arafat
vergeven en vergeten. Perti
ni's tranen hebben de joden
van Rome ervan overtuigd dat
in elk geval deze politicus het
land niet aan Arafat heeft ver
kocht, zoals ze zaterdag kort
na de aanslag nog schreeuw
den.
BONN De nieuwe Westduitse bondskanselier Hel
mut Kohl heeft gisteren aangekondigd dat de partijen
in zijn regeringscoalitie, de CDU/CSU en de FDP, 6
maart 1983 vervroegde verkiezingen willen houden.
Nog dit jaar verkiezingen houden, zoals de SPD eist, is
volgens de kanselier niet gewenst. De maatregelen de
dringend nodig zijn om het land uit het slop te halen,
dulden geen verder uitstel, zo zei hij.
Kohl heeft beloofd een middenkoers aan te houden. Hij zei ver
der dat zijn christen-democratisch-liberale coalitie de Bondsre
publiek uit de ergste economische crisis in haar 33-jarige ge
schiedenis zal halen. Kohl stelde de sociaal-democratische SPD
van Helmut Schmidt niet alleen verantwoordelijk voor die cri
sis, maar ook voor de diepe onzekerheid, angst en radeloosheid
die in de Bondsrepubliek om zich heen hebben gegrepen. Over
de economie zei Kohl dat de nieuwe regering moet voorkomen
dat de „snelle neergang leidt tot een ineenstorting". Er zijn vele
tekenen die erop wijzen dat het ergste nog moet komen, aldus de
kanselier. Hij beloofde dat de nieuwe coalitie de crisis zal over
winnen, maar haar economische programma zal niet voor de
tweede helft van volgend jaar vruchten afwerpen. Kohl zei over
het buitenlandse beleid dat het de opgave van deze tijd is de vre
de te bewaren met minder wapens. Kohl staat evenwel volledig
achter het besluit van de NAVO om per 1983 572 nieuwe raket
ten in West-Europa te plaatsen. Die zijn nodig om de Russen te
bewegen tot een beperking van hun SS-20 raketten. Stemt Mos
kou in met zo'n beperking dan zou de plaatsing van de nieuwe
NAVO-raketten overbodig kunnen worden, zo meent Kohl.
Minister van buitenlandse zaken Hans-Dietrich Genscher
en bondskanselier Kohl tijdens het eerste debat over de
nieuwe coalitie in de Bondsdag.
