Leidse Courant | 1982 | 11 oktober 1982 | pagina 11

'ombere geluiden op
boekenbeurs Frankfurt

isschoppen gaan Europees denken

BUITENLAND/INFO

MNF0

LEIDSE COURANT,

MAANDAG 11 OKTOBER 1982 PAGINA 11

.NKFURT De brat-
itverkoper buiten tus-
col||-hal 7 en hal 8 van de
kfurter Buchmesse
it het u het meteen te
ellen: „Het gaat niet
met deze beurs me-
Ik heb nog niet de
:t omgezet van vorig
en als het mij slecht
it gaat het de beurs
:ht. Minder mensen,
)2 ojfider kopers, minder
of het nü worst of
irs zijn. Zo is het". En
filo-
draaide vliegensvlug
>verf wat bruin sissende en
;zinsf druipende vleescylin-

beursdagen hebben een
jp heden ongekend beeld
Ja^ven: het publiek, vooral
Duitse, laat het afweten,
buitenlanders blijken
PIaV te blijven komen naar
82.000 m2 reuzenboek-

H rf el z'et men aanmer"

dat|k minder personeel van
s^erjeverijen, zijn de stands
r3aaijner en stukken soberder
1 'L171, anders en niet meer zo-
fraai reclamemateriaal.
hfposten van een grote week
^likfurt zijn te hoog gewor-
voor de uitgevers die elke

cent nog meer dan ze vroeger
al gewend waren nog eens ex
tra moeten omdraaien. Ver
scheidene faillissementen kon
digen zich ook aan.

Het zijn vooral de grote uitge
verijen die getroffen lijken
door de weinig willige koop
lust van het publiek. In Ne
derland zijn dat Kluwer, Else
vier en Spectrum, die ook de
uitgevers zijn van de grote en
cyclopedieën die plotseling
volkomen onverkoopbaar blij
ken. Niet omdat de Nederlan
der minder cultureel zou zijn
geworden trouwens in de
meeste gezinnen staat er een
alleen om de mooie rij pracht
banden maar omdat men
zich ineens schijnt te realise
ren dat een uitgave van dui
zenden guldens voor boeken
die toch nauwelijks gebruikt'
worden, wel iets teveel van
het goede is in deze tijd.

Geruchtenmachine

Geen wonder dan ook dat op
deze Buchmesse de geruchten
machine op de stands van de
grote uitgeverijen lustig draait.
Kluwer zou 80 man personeel
kwijt moeten, Elsevier 100.
Het Spectrum nog verder
moeten afslanken en geen van
drieën zouden nog veel nieu
we titels uitgeven. De kleine
uitgeverijen, behalve de echte

literatuuruitgevers, zou het be
ter gaan. Bekking in Amers
foort is niet juichend maar
zegt goede zaken te doen en
zijn fonds nog steeds uit te
breiden. „Ik blijf op zoek naar
goede ideeën, ik breng ze en
de mensen kopen ze", zegt hij.

Uitgeverij De Haan staat er
met „Het verstoorde leven"
van Etty Hillesurh. De geruch
tenmachine wil dat er 100.000
dollar betaald is voor de ver
taalrechten door een Ameri
kaanse uitgever.

Nederlanders

Op de onafzienbare lijst schrij
vers die een lezing houden op
deze beurs staan geen Neder
landers. Dat wil echter niet
zeggen dat er geen Nederland
se schrijvers op de beurs aan
wezig zijn. Harry Mulisch liet
keurend zijn ogen dwalen
langs de rijen literatuur, Rien
Poortvliet beende door de
gangpaden op zoek naar wie
ziin tekeningen aanbood,
Maarten 't Hart is gesigna
leerd. Alles bij elkaar doen de
Nederlandse auteurs het hele-(
maal zo gek nog niet in
Frankfurt. Ze beginnen gewild
te raken bij buitenlandse uit
gevers. Wolkers, Hermans,
Oek de Jong, Lampo, 't Hart
onder andere zijn toch gewild.
Goed voor de schrijvers, goed

voor de uitgevers, waarvan de
managers 's avonds elkaar in
de Lippizaner bar in het dure
Frankfurter Hof sterke verha
len opdissen onder het genot
van de zoveelste wodka. Ster
ke verhalen waarin de voor
vertaalrechten geboden bedra
gen steeds hoger oplopen,
naarmate de avond vordert.
En dat gaat dan nog maar om
enkele tientallen van de klei
ne 5700 uitgevers die hier met
een stand op de beurs staan en
om een betrekkelijk klein aan
tal van de 295.000 boeken die
ze uitgeven.

Waardevast

Thema van de beurs, de religie
zou men een „waardevast"
thema kunnen noemen. De
uitgevers die godsdienstige
boeken op de markt brengen
zijn bijna de enige die niet kla
gen over afnemende omzetten.
God wil gelezen worden, dat is
duidelijk. Het is alleen moei
lijk om een keus te maken uit
de vele honderden geloven,
geloofjes, richtingen en wat
dies meer zij. Want over alle
staan hier wel boeken. Laat
echter niemand denken dat dit
een Frankfurter missionaire
bevliegeing is: het is doodordi-
naire handel met een geeste
lijk tintje. Wel valt op dat er
zoveel boeken tegen kernbe
wapening en voor het milieu

van christelijke huize zijn te
vinden en dat boeken over
Luther helemaal in zijn.

Deze beurs kent ook zoals al
tijd zijn, vaak kleurige, „thuis
werkers". Zoals de Pool Jerzy
Kowalczyk, die buiten aan een
gammel tafeltje zijn eigen
boek dat hij als ondertitel
meegaf „Aanklacht tegen de
Poolse veiligheidsdienst en te
gen politici in Polen" —r staat
te verkopen. Maar Polen is al
weer voorbij en ontsnapt aan
de aandacht van de massa.
Goede zaken doet hij niet,
boekjes over het neo nazisme
zijn wel weer gewild. Trou
wens een titel als „Vijf miljoen
Duitsers: wij willen weer een
Ftihrer hebben" liegt er dan
ook niet om.

Het is inmogelijk om in enkele
dagen de hele Buchmesse te
zien. Het is eveneens onmoge
lijk om alle nieuws te vermel
den, al was het dan ook min
der dan andere jaren en werd
het minder pompeus gebracht.
Tendenzen zijn wel aan te ge
ven. De tendens die het meest
opvalt is die van de zorg om
het bestaan, die bijna angst is,
van de uitgevers. Dat maakt
deze beurs, ondanks al dat
mooie voor de boekenliefheb
ber, een sombere beurs, waar
onder straks de lezer te lijden

krijg*-

GERARD CRONE

JVan onze correspondent
e Cees Manders)
driCAANSTAD Europa
■èen grotere rol gaan spelen
■■(het denken en handelen
ij de katholieke kerk. De
rropese bisschoppen en kar-
ilen zullen zich bij het be-
■jr van hun bisdom, van
'■i kerkprovincie, meer be
st moeten zijn van het feit
;{ze Europeaan zijn en dat ze
Jen met hün collega's uit'
i-jere delen van Europa kun-
en behoren samen te wer-
I om nog beter het evange-
lot de mensen te brengen,
■iis summier samengevat de

conclusie van het vijfde Euro
pese bisschoppen-symposium
dat vrijdag in Rome is afgeslo
ten. Europa betekent in deze
contekst niet alleen West-Eu
ropa of Europese Gemeen
schap, maar geheel Europa,
Oost en West, van IJsland tot
Malta en van Portugal tot de
Oeral. De Oostenrijkse kardi
naal König (hij gaat in het Va-
ticaan door voor de grootste
Oost-Europa-expert van de
kerk) verklaarde na afloop dat
dit symposium hem overtuigd
had van het nut van dit soort
bijeenkomsten van bisschop
pen van alle Europese landen.

„Eerst stond ik er nogal gere
serveerd tegenover en kon ik
mezelf er niet toe brengen zo'n
symposium bij te wonen. Maar
nu ben ik bekeerd".

ten tot stand te brengen tussen
bisschoppen van Oost en West.
Voor de Westeuropese bis»-
schoppen is het, zo zei de kar
dinaal, van groot belang hun
Oosteuropese collega's te ont
moeten, omdat het geloof in
Oost-Europa nog die oorspron
kelijke zuiverheid en kracht
bezit. De Oosteuropese erva

ring toont ook aan hoe de kerk
en het geloof kunnen gedijen
in uiterst moeilijke omstandig
heden.

Volgens kardinaal Ballestrero,
voorzitter Van de Italiaanse
bisschoppen-conferentie, zal
de collegialiteit, de samenwer
king tussen de Europese bis
schoppen, de komende jaren
meer aandacht krijgen. Op de
vraag waarom de Europese
bisschoppen zo traag zijn ge
weest in het ontdekken van
Europa en de mogelijkheden
tot samenwerking binnen dit
werelddeel, zei Ballestrero, dat
de collegialiteit van de Euro

pese bisschoppen geen doel in
zichzelf is. Waar het om gaat is
het brengen van „het Goede
Nieuws", het Evangelie. En de
bisschoppelijke collegialiteit is
daarbij een uitstekend middel
dat telkens beter gebruikt en
verder toegepast zal moeten
worden.

Het slotdocument, dat nog zal
worden vrijgegeven, geeft een
opsomming van de opmerkin
gen en voorstellen die door de
112 deelnemende bisschoppen,
kardinalen en leken tijdens de
commissie-vergaderingen zijn
gedaan.

-2

1

Terwijl het zoeken naar de onderzeeër gisteren onverminderd doorging, werd een
zeilboot door een politievaartuig op veilige afstand gehouden van de plek waar de
duikboot vermoedelijk ligt.

Het afgelopen weekeinde trokken veel Zweden naar Hors Bay, waar de Zweedse
marine nog steeds jacht maakt op een onderzeeër. Diverse hongerige magen van
de bezoekers werden gevuld met hot-dogs, waardoor de verkoper in elk geval een
goede dag had.

'^Meubelfabrikanten zien
§pejaarden wel zitten

O.afj

Nieuw in de sector demontabele meeneembeubelen is deze set,
Bistro genaamd. De poten van de eettafel lopen door tot op
170 cm van de vloer. Bovenop bergruimte voor eetgerei. Snoe
ren van lampen kunnen daar doorheen geleid worden, zodat de
lampen keurig boven het tafelblad komen te hangen. Het ge
heel wordt gecompleteerd met een viertal stoelen, met vrolijke
stof bekleed. Een leuke mogelijkheid om de open keuken visu
eel aan het oog te onttrekken of om in een woonkamer toch
een intiem eethoekje te creëren.

V en D-bungalows nu ook via ABN

Vendorado, een werkmaatschappij van Vroom en Dreesmann,
die zich bezig houdt met de exploitatie van luxe bungalowpar
ken in Nederland en Duitsland, en de ABN zijn gaan samen
werken in de verhuur van vakantiebungalows. De Vendorado-
bungalows worden nu ook aangeboden door de 280 kantoren
van de ABN.

Int.

ntfe bejaarden zijn lange tijd
14-11 »t stiefkind geweest van de
kim eubelfabrikanten. De niet
eer zo lenige woonconsu-
ent moest zich met zijn wat
rammere ledematen maar
inpassen aan de zit- en

3apmeubelen van de econo-
sch meest interessante
oepen. Daar komt nu ver-
1M0 idering in. Nederland ver-
ijst, het aantal bejaarden
ordt zo groot, dat het voor
i fabrikanten de moeite
l02O"ont rekening te gaan hou-
-;n met hun speciale woon-
ensen.

eerste resultaten waren
chtbaar op de vakbeurzen
afgelopen tijd, waar bin-
en- en buitenlandse meubel-
brikanten hun nieuwe col-
cties toonden aan de wo-
nginrichter. Er was een
oot aanbod in uitstekende
ejaarden-fauteuils, met of
- inder verstelbare rugleu-
ng, in verschillende zit-
oogten en -diepten, en met
jmleuningen die op juiste

hoogte zitten, zodat ze vol
doende steun bieden bij het
gaan zitten en weer opstaan.
Meestal zijn ze nog verrijd
baar ook (gemakkelijk bij het
verplaatsen), terwijl het ver
stellen van de de rugleuning
doorgaans vanuit zittende
houding is te regelen, soms
zelfs elektrisch.

Ook in de beddensector ein
delijk aandacht voor de wat
stroever functionerende lede
maten. Bedbodems op zi
thoogte vergemakkelijken het
in- en uitstappen; hoofd
en/of voeteneind kunnen
versteld worden. Overigens
kan iedereen van een wat ho
ger bed profiteren: minder
belasting van de rug bij het
opmaken.

Tenslotte nog een nieuwtje
voor de wat moeilijk uit de
stoel komende tv-kijker. En
dat zijn dus niet alleen bejaar
den: een televisiekast (noten,
eiken, mahonie) die op af
stand automatisch geopend en
gesloten kan worden.

Op de vakbeurzen uiteraard
ook veel nieuws voor jonge
ren en de zich niet meer zo
„piep" voelende woonconsu

ment. Voor de groep daartus
sen is er minder nieuws onder
de zon, maar toch voldoende
om het interieur op passende

ijze te veranderen of aan te

Pasteltinten

Om een jeugdige smaak te
hebben hoef je niet per se
jong te zijn. Het aanbod in
grenen meubelen zal zeker
ook de 40-plusser aanspreken.
Deze meubels zijn er in blank
gelakte uitvoering, maar ook
in geloogde kwaliteiten en
zelfs is er grenen met een an
tiek finish. Het kleurenbeeld
in de sector „jong wonen" is
zowel in de met stof als de
met leer beklede zitmeubelen
voornamelijk opgebouwd uit
zachte pasteltinten, naast de
primaire kleuren rood, blauw
en geel, gecombineerd met
zwart, grijs en wit. Streepjes
zijn „in maar ook effen stof
fen in gestepte uitvoering
(doorgestikt). Handig is, dat
de bekleding vaak bestaat uit
een afneembare hoes. Een
groot aanbod ook in slaapban
ken, zo geconstrueerd dat de
dubbele functie niet opvalt.
Interessant voor kleinbehuis-
den.

Voor de mensen met een tra
ditionele smaak is er nog
steeds het eikehouten meubel,
wel wat lichter en luchtiger

dan enige jaren geleden. In
deze categorie ook veel over-
gestoffeerde bankstellen.
Grootmoeders theemeubeltje
met glazen deurtje is weer he
lemaal terug.

Folkloristisch

Liefhebbers van folkloristi
sche motieven kunnen hun
hart ophalen aan meubels met
echt Hindeloper handschil
derwerk. Niet alleen kapstok
ken of spiegels, maar ook
complete slaapkamers, kin
derkamers, hoekkasten, eet-
hoeken en dekenkisten.
Wie de voorkeur geeft aan
een chique-modern interieur
zal wat dieper in de buidel
moeten tasten, maar vorm,
originaliteit en kwaliteit vra
gen nu eenmaal hun prijs.
Heel bijzonder is bijvoorbeeld
een ivoorkleurig manoubank-
je, waarbij het manou (rotan)
in de armleuningen in per
spectief is verwerkt. Qua
vormgeving zijn de manou-
meubelen niet meer te verge
lijken met de tuin- en serre
meubelen van vroeger. Ten
slotte de meubels van mes
sing, met hun warme, geel
gouden glans. Verfijnd vrou
welijk.

Mini portable video

Volgend jaar brengt Philips
ter completering van het Vi
deo 2000 programma een mini
portable videorecorder

(185x70x214 mm, gewicht 2,1
kg) op de markt. De recorder
heeft een kleinere omkeerba
re cassette (108x20,5x72 mm)

en kan met behulp van een
mechanische adaptor in elke
Video 2000 homerecorder
worden ingelegd. Speelduur
tweemaal een uur. Voeding:
externe accu; desgewenst ook
aansluiting mogelijk op de
accu van de auto.

Kostgeld

Wat kan gevraagd worden voor kost en inwoning, bewassing
en kinder-oppas?. Actuele vragen, zeker in een tijd waarin nog
nooit zoveel mensen „inwoonden" en/of op kamers woonden
als thans. Het Nationaal Bureau voor Budgetvoorlichting heeft
voor mensen die met deze vragen zitten dus zowel verhuur
der als huurder de brochure „Kostgeld" samengesteld, met
suggesties hoe de vergoedingen aan kostgangers (of dat nu
„vreemden" zijn of bijvoorbeeld eigen kinderen met een sala
ris) kunnen worden berekend, wat wel of wat niet berekend
kan worden en welke richtgetallen aangehouden kunnen wor
den. Aangezien niemand verplicht is om kostgeld te vragen en
het iedereen vrijstaat de hoogte van het bedrag zelf te bepalen,
bevat de brochure dus geen voorschriften. Een tweetal hoofd
stukken zijn gewijd aan twee nauw met kostgeld verband hou
dende zaken, namelijk de kosten voor bewassing en kinderop
pas. Behalve huurders en verhuurders kunnen ook maatschap
pelijk werkers, kamerverhuurbedrijven e.a. voordeel hebben
bij deze uitgave. Te bestellen door overschrijving van f 4,50 op
giro 368700 van het NIBUD te Den Haag.

Werkkruk

lastafel

Voor doe-het-zelvers
brengt Ferm Bakker te Ge-
nemuiden een opvouwbare
werkkruk en lastafel (Jol
ly). De kruk (f 41,50) is ge
schikt voor allerlei andere
dhz-werkzaamheden. De
lastafel (f 125,-) heeft een
werkgedeelte van vuurvast
steen, is inklapbaar en
verstelbaar in drie stan
den. Reeds eerder bracht
men een autogeen lasap
paraat op de markt. Inlich
tingen 05208-55077.

Voorzetramen

Inmaken en bewaren

er steeds meer voorzetra-
en op de markt komen is
lig dat er een uniforme
rantieregeling komt van
nminste vijftien jaar op fa-
icagefouten, kleurechtheid
vormvastheid van het sy-
»m. Ir. B. Duhoux van het
fderlands Christelijk Insti-
ut voor Volkshuisvesting
eft daarvoor gepleit op een
rlichtingsbijeenkomst van
ft Bouwcentrum te Rotter-
Voor dubbel glas be-
reeds kwaliteitseisen.
Bouwcentrum beschikt
eds over een „documentatie
torzetramen". Een eerste
lp zou kunnen zijn, syste-
en aan deze documentatie te
n. Volgens ir Duhoux
len alleen voorzetraam-
men die in deze docu-
fntatie zijn opgenomen voor
ibsidie in aanmerking moe-
n komen.

Aan voorzetramen geen gebrek. Elke doe-het-zelver kan ze op
eenvoudige wijze aanbrengen.

Het inmaken van groente en fruit, vroeger in vele huishoudens
een regelmatig terugkerende bezigheid, waar het hele gezin bij
Werd ingeschakeld, raakt weer in zwang. „Er bestaat geen lek
kerder eten dan wat je als zaadje in de grond hebt gestopt, een
groeiseizoen lang verzorgd en daarna hebt ingemaakt en be
waard", zegt Hans Donderwinkel, de schrijver van „Inmaken
en bewaren", een uitgave van De Kleine Aarde, het voorlich
tingscentrum dat belangstelling wil wekken voor een leefwijze
die zowel voor mens als milieu aanvaardbaar is. Donderwinkel
experimenteert al jaren met ecologisch geteelde produkten en
inmaakmethodes en wil daar nu anderen van laten meeprofite
ren. Uiteraard wordt diepvriezen in dit „alternatieve" boekje
niet aanbevolen. Energieverslindend. Ook methodes als inzou
ten, die de voedingswaarde teveel benadelen, komen niet in
aanmerking. Om die reden is geweckte groente geen ideale in
maak, tenzij deze maar korte tijd wordt gesteriliseerd. In de
ekologische keuken geniet ook suiker niet zo'n beste reputatie.
Het is echter heel goed mogelijk jam zonder suiker te maken.
Het boekje is verkrijgbaar in de boekhandel of te bestellen
door overmaking van f 5,- f 2,50 verzendkosten op giro
52730 van De Kleine Aarde, Boxtel, onder vermelding „Inma
ken".