Materna" biedt behoeftige
weer
perspectief
Tapolitaantjes
„We gaan in
geloof van
dag tot dag
onze weg"
plecJ
ievef
kunt
;aand
fe aankoop en de officii
van het kindertehuis
gon een moeilijke ti;
en hopen dat God ons ook de vol
gende dag weer genadig zal zijn".
Nieuwe dimensie
De nieuwe generatie Casa Materna-
leiders, van wie Santi's schoonzoon
Luigi Capuano de exponent is, lijkt
erg graag op dezelfde voet door te
willen gaan. Luigi, door de kinde
ren liefdevol Gigi genoemd, is druk
bezig een dimensie aan het werk
van het kindertehuis toe te voegen.
Hij studeert medicijnen en is ook
bezig het diploma voor lekenpredi
ker te halen. Twee jaar geleden
was hij namens de Federatie van
Evangelische kerken in Italië van
uit Casa Materna intensief betrok
ken bij de hulpverlening aan de
slachtoffers van de aardbevings
ramp in en rond Napels. Duizenden
huizen werden verwoest en vele
mensen werden dakloos. Ze leef
den maanden in tenten, waarna de
overheid caravans en containers
ter beschikking stelde. Luigi en
zijn collega-hulpverleners vonden
dat er meer perspectief aan de dak
loze mensen moest worden gebo
den. In Portici waren 400 huizen
verwoest. Ook deze gezinnen
woonden in caravans en containers
en soms noodgedwongen, van
wege de kou in hun voormalige
huis dat een ruïne was geworden.
In samenwerking met het Diakoni-
sches Werk van de Duitse evange
lische kerk stampte hij het project
voor het dorp Betagna uit de grond.
Op de plaats van de verwoeste hui
zen van elf gezinnen werden even-
zovele houten, geprefabriceerde
huizen neergezet. Op een andere
plaats zullen binnenkort nog eens
tien van die huizen verrijzen. Het
plan voor het dorp werd samen
met de bewoners ontwikkeld. Ze
bouwden er ook aan mee.
Luigi: „Bij het dorp is ook een soci
aal centrum, waar ik de leiding van
heb. Het project is verbonden met
Casa Materna. Door samen met de
mensen aan het werk te gaan heb
ben we ze weer een beetje perspec
tief geboden in de uitzichtloos lij
kende wereld van de regio Napels.
In de stad Napels zelf zijn 400.000
werklozen op een bevolking van
2,4 miljoen. Van de 250.000 werklo
ze jongeren onder de achttien jaar
is volgens de politie vijfentwintig
procent verslaafd aan drugs. Het
probleem in en rond Napels is op
het moment niet zozeer de armoe
de, maar de werkloosheid".
Kappers
Luigi is vastbesloten hier iets aan
te gaan doen. In juni van het vol
gend jaar wil hij het Algemeen Co
mité van Casa Materna een plan
voorleggen. Hij wil jongeren, die
Casa Materna verlaten om voor
hun ouders, broertjes en zusjes te
gaan werken, naast dat werk ook
een opleiding geven. Op die manier
kunnen ze een diploma halen en
dan worden ze misschien niet zo
snel weer werkloos, of hebben ze
sneller weer werk, zo hoopt hij.
Luigi: „Ik heb al contact gehad met
een aantal kappers in Portici en
hun gevraagd na te denken over
een project om jongeren tot kapper
op te leiden en hen tegelijkertijd
tegen een geringe vergoeding in
dienst te nemen".
Het jongerenproject in de chaotisch
lijkende wereld van Napels en om
geving moet zich nog bewijzen.
Casa Materna heeft dat al, getuige
de grote waardering, die uit bin
nen- en buitenland voor het werk
werd uitgesproken. Door middel
van het project van Luigi kan Casa
Materna een nieuwe dimensie krij
gen. De dankbaarheid van de be
woners van het dorpje Betagna is
hun intussen van de gezichten af te
lezen.
Wanneer we teruglopen naar de
auto komt een klein meisje Luigi
achterna en geeft hem een kus op
de wang.
JIBBO POPPEN
ZATERDAG 9 OKTOBER 1982
rdagochtend, 17 juli van dit jaar, gaf de Zoeterwoudse wethouder
Maan het startsein voor de „promotietour" naar Napels.
17 juli van dit jaar stapten vijftien goed getrainde
elui op de fiets voor een tocht van 2250 kilome-
naar Napels. Zij behoorden tot de werkgroep
a Materna uit Zoeterwoude en hadden slechts één
1 voor ogen: het gelijknamige weeshuis in Napels
Ir Europese bekendheid te geven. Waar ze ook
(imen bleek de plaatselijke pers ruime aandacht
hun „promotietour" te hebben besteed. Dit was
rigens vooral te danken aan hun eigen activitei-
want ruim tevoren hadden zij de nieuwsmedia
e hoogte gebracht van hun voornemen de af-
d per fiets af te leggen.
ilaggever Jibbo Poppen zag meer in een iets
Ier vervoer en vloog dezer dagen naar Napels
zich ter plekke te oriënteren over het wel en
van het Napolitaanse weeshuis Casa Materna.
Een van de kinderen aan de maaltijd.
rondgang over het terrein.
In het schoolgebouw wordt door de
leerlingen nog hard geblokt. Wan
neer ons groepje met aan het hoofd
mevrouw Livia, echtgenote van dr.
Teofilo, binnenkomt, worden de
werkzaamheden onderbroken en
heten de in blauwe uniformen ge
stoken kinderen ons met een een
stemmig „Bon giorno" welkom.
Mevrouw Livia laat de op die dag
gesloten bibliotheek zien en vertelt
en passant dat er vaak boeken wor
den gestolen door bezoekende ou
ders, die ze dan weer op straat ver
kopen. Op een binnenplaats spelen
de kinderen van de kleuterklas in
de speeltuin.
Discipline
Tijdens de rondleiding langs de an
dere gebouwen vertelt Greetje hon
derduit over het nieuwe gebouw,
waarin zij met haar groep woont:
„Dat is vorig jaar geopend en heeft
een heel andere indeling dan de
oude slaapgebouwen. Hier hebben
we kleinere slaapzalen, waar niet
twintig kinderen op één zaal sla
pen. Het heeft een veel huiselijker
sfeer".
De Nederlandse theologie-studente,
die samen met Ingrid, een afgestu
deerde van de sociale academie, het
Nederlandse aandeel in Casa Ma
terna vormt, vertelt iets over de
dagindeling: „We fungeren als
groepsleiders, min of meer als
„moeder" voor de kinderen. We
zorgen dat ze 's morgens op tijd
aan de maaltijd zitten, brengen ze
naar school, waar de dag wordt be
gonnen met een gezamenlijke och
tendwijding en na schooltijd doen
we spelletjes of houden de kinde
ren anderszins bezig. We hebben
een vrij strak schema. De kinderen
dragen op school een uniform,
marcheren netjes in de rij naar de
eetzaal en gaan 's avonds op tijd
naar bed. Dat doen we omdat ze
vaak uit een nogal chaotisch milieu
komen, waar niet veel discipline
heerst. We vinden dat ze die disci
pline nodig hebben voor hun ver
dere leven".
Eens per week, op zondagmiddag,
hebben de ouders van de interne
kinderen gelegenheid hun kroost te
bezoeken. Daar wordt soms wel,
soms geen gebruik van gemaakt.
Greetje: „Er wordt ouders weinig
in de weg gelegd hun kind hier te
brengen, als er tenminste plaats is.
Vaak beloven ze dan plechtig dat
ze het kind elke week zullen ko
men bezoeken. Zo'n kind zit dan
elke zondag te wachten en de ou
ders komen vaak niet. Het duurt
soms wel twee jaar, voordat ze
weer eens een bezoekje brengen. Je
ziet ook de relatie tussen kind en
ouders vaak erg oppervlakkig wor
den. De kinderen zijn bij het be
zoek dan niet zozeer geïnteresseerd
in hun ouders, maar meer in de ca
deaus die ze meebrengen".
Kip en erwten
Inmiddels is het tijd voor de maal
tijd. Onderin het hoofdgebouw is
de eetzaal. Daar hebben zich in
middels de kinderen verzameld. De
pot schaft rijstsoep, kip en erwten.
De samenstelling van de maaltijd
wordt verzorgd door dr. Santi, die
er op let dat de kinderen elke dag
de benodigde bouwstoffen krijgen.
Als toegift zijn er druiven.
Na de maaltijd zijn de kinderen
druk in de weer met'het opruimen
van de tafels. Wanneer ze de zaal
verlaten zijn die brandschoon. De
kleinsten lopen nog even langs de
tafel waaraan de Santi's en hun
gasten eten en geven ieder een
Een voorbij denderende trein doet
het gebouw trillen en leidt in de
vrijwel lege eetzaal tot het aansnij
den van een nijpend probleem voor
Casa Materna: het onderhoud van
het gebouw en andere dingen, die
financiële offers vragen. Dr. Santi:
„We liggen hier vlak aan zee en
deze C. J
daardoor heeft het zoute water een
verwoestende invloed op de gebou
wen. Bovendien dendert er vele
malen per dag een trein over de
spoorlijn, die op nog geen vijftig
meter van het huis is aangelegd.
Ging het hier om een lokaal lijntje,
dan was er nog niets aan de hand.
Het traject vormt echter een onder
deel van de belangrijkste noord
zuid-spoorverbinding van heel Ita
lië. Gemiddeld om de tien minuten
dendert er een trein langs. Dat
vraagt extra onderhoud van de ge
bouwen".
Een ander probleem is de riolering.
Nu wordt het afvalwater nog in zee
gestort. Voorschriften van de loka
le overheid eisen echter, dat het
eerst gezuiverd moet worden.
Daarvoor moet Casa Materna een
eigen installatie bouwen.
Een derde en niet minder belang
rijk probleem is de opvolging van
de huidige generatie Santi's. Teofi
lo is 73 jaar, Emmanuelle is 78. De
laatste had in juni een hartaanval
en moet het rustiger aan doen. On
danks al deze vragen gaan de San
ti's door met het ontwikkelen van
nieuwe projecten. Dr. Santi heeft
alvast ja gezegd op een verzoek van
de Methodisten- en Waldenzerkerk
in Italië om 80 weeskinderen uit
Libanon op te nemen. Het is nog
niet bekend of ze inderdaad zullen
komen, maar de bereidheid om ze
op te nemen is er in elk geval bij de
leiding van het kindertehuis in
Portici.
En de financiële zorgen die komen
naarmate de economische omstan
digheden vei^lechteren? Dr. Santi:
i.Vaak zouden we willen, dat we
wat dat betreft wat vastere grond
onder de voeten hadden. Het is
vaak onzeker welke bijdragen de
nationale comités zullen leveren.
Maar och, dan denken we maar
weer even aan onze vader, „papa"
Santi. Die begon met zijn eerste
tractement en dat leidde tot dit. We
leven hier van dag tot dag in geloof
Het hoofdgebouw van Casa Materna in Napels.
keek de Santi s argwanend. Ten
minste werd gedacht dat er achter
de hoge poorten van het buitenver
blijf duivelse dingen gebeurden.
Het Tweede Vaticaanse Concilie
van de rooms-katholieke kerk be
tekende na veel decennia pas het
einde van tegenwerking en onder
drukking. Nu zijn de verhoudingen
goed en is er een levendig contact
met de rooms-katholieke priester,
die aan de overzijde van Casa Ma
terna zijn kerk heeft.
Halverwege de oprijlaan word ik
opgevangen door Greetje van der
Veer uit Heerlen, die een jaar als
vrijwilligster in het kindertehuis
werkt. Zij zal mij, samen met de
echtgenote van „Dottore" Teofilo
Santi, rondleiden. Greetje is een
van de zes buitenlandse vrijwilli
gers die, samen met Italiaanse col
lega's, ieder de leiding over een
groep kinderen hebben. Intern wo
nen er nu in Casa Materna 130 kin
deren. Dat zijn wezen, kinderen uit
gebroken gezinnen of kinderen uit
grote gezinnen, waarvan de ouders
het zoveelste kind niet meer in de
toch al te kleine behuizing kunnen
herbergen. Het kind wordt dan ten
einde raad maar naar Casa Mater
na gebracht. Naast de internen be
zoeken dagelijks 370 kinderen de
kleuter- en lagere school, die op het
terrein van Casa Materna zijn ge
vestigd. Het tehuis heeft dertig per
soneelsleden in vaste dienst, onder
wie vijftien leerkrachten van de
school. Daarnaast zijn er de vrijwil
ligers. Greetje kwam via kennissen
in Casa Materna terecht: „Ik kwam
geregeld bij een predikant in
Noord-Italië en die vertelde mij er
over. Ik studeer momenteel theolo
gie en heb die studie voor een jaar
onderbroken. Ik had altijd al zin in
dit werk en ik kan mijn studie nu
gemakkelijker onderbreken dan la
ter".
Tenminste een jaar
In het hoofdgebouw zit „Dottore"
Teofilo Santi breeduit achter zijn
bureau. Hij is medisch directeur
van het tehuis en heeft in de „zie
kenboeg". een apart gebouw, zijn
praktijkruimte waar hij dagelijks
spreekuur houdt. De 73-jarige praat
nog vol vuur over zijn werk. Hij is
erg blij met de vrijwillige mede
werkers uit het buitenland. „Die
zijn erg belangrijk, hoewel we het
jammer vinden dat sommigen maar
korte tijd blijven. Wanneer ze
slechts bereid zijn om een paar
maanden bij ons te werken, hebben
we er eigenlijk niets aan. We stel
len het op prijs dat ze tenminste
een jaar blijven. Het liefst nog een
jaar langer".
De vrijwilligers worden gerecru-
teerd uit een aantal landen, waar
nationale comités bestaan, die Casa
Materna financieel en daadwerke
lijk ondersteunen. Zulke comités
zijn er in de Verenigde Staten,
Zwitserland, West-Duitsland, Italië
en Nederland. Casa Materna is nu
een gezamenlijk project van de Me
thodisten- en Waldenzerkerk in
Italië. Een algemeen comité met
vertegenwoordigers uit de verschil
lende landen neemt de beslissingen
over het beleid.
Na een ontmoeting met dr. Santi en
zijn broer Emmanuelle, die als pre
dikant de geestelijke leiding heeft
(de oudste Santi-broer Fabio over
leed vorig jaar aan de gevolgen van
een auto-ongeluk) maken we een
op
De'
De trolleybus rijdt
J j tkend door de straten van
!IT.e> del Greco, een voorstad van
.inls. De stugge vering doet de
van de weg dui-
de bus voelen. Het voer-
d IC onderweg naar Portici, een
Napolitaanse voorstad. Aan
f 8e"|rso Garibaldi, volgens de reis-
een prachtige straat, ligt
Materna" (moederhuis),
niricl *920 is dit voormalige paleis
n' prins van Monaco een kin-'
luis. Het bijzondere hieraan is
it gesticht is door een metho-
ipredikant. En dat was in het
ialige Italië wel iets heel bij-
s. Tegen de verdrukking in
dominee Ricardo Santi sa-
et zijn vrouw het werk. Zijn
Fabio, Teofilo en Emma-
zetten het voort. Schoonzoon
staat nu klaar om de taak
bejaarde Santi's over te
in in Nederland, die het kon-
•eten, vertelden me dat „Casa
na" erg bekend was in Porti-
dat het daarom gemakkelijk
- .iden zou zijn. De Italiaanse
jjjjkant, die mij vanuit het hotel
rre del Greco de weg wees, zei
wen^e' In de schokkende bus
*t be!6' -
■et waar „Casa Materna" langs
rso Garibaldi te vinden is.
gesticulerend brengt hij de
•1 over aan de passagiers, van
e meesten ontkennend het
schudden. Een binnenko-
reiziger weet het wel. Hij zal
eggen, wanneer ik uit moet
in. Langs de Corso Garibaldi,
i ilemaal niet zo mooi is, maar
loop ik enige minuten Ia-
de Zuiditaliaanse zon naar
indertehuis.
poort in het hoofdgebouw te
:passeerd waan ik me in een
he oase van rust. Niets is er
;e horen van het straatlawaai.
en rechts van de oprijlaan
iet rood geschilderde hoofd-
staan palmen en andere
:he planten. Een borstbeeld
en onbekende Griekse held
in kunstig gevormde bank
leren aan het rijke verleden
;t kindertehuis,
lee Ricardo Santi kwam in
Ie eerste Napolitaanse kinde
gen, wier situatie zijn hart
ireken en hem ertoe aanzette
naar huis te nemen. De kin-
zwierven langs de straat om-
geen dak meer boven het
hadden. De volgende avond
minee Santi weer twee kin-
mee. Binnen de kortste ke-
as zijn pastorie in Napels
il. Het werd nodig een groter
;omen te vinden. Met finan-
lulp van de Amerikaanse me-
lenkerk werd de voormalige
!an de prins van Monaco ge-
Toen deze streng katho-
hoorde dat zijn buitenver-
'as verkocht aan protestan-
ilde hij het voor het dubbele
prijs terugkopen. De Santi's
hier echter niet op in.
ilijke tijd
nmanuelle, Teofilo en Luisa
inmiddels zo groot, dat ook
n steentje bijdroegen. De ka-
ke bevolking van Portici be-
