Begin moet weg
Schmidts meesterzet schudt
partijen volledig door elkaar
■f
Scheuring dreigt in
Britse Labourpartij
Lmerikaanse bankiers
lancierden Hitler"
GROOTSE DEMONSTRATIE IN TEL AVIV
aezers
elonen
•chmidt
JITENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 27 SEPTEMBER 1982 PAGINA 7
(ICHEN Ameri-
barikiers ver-
Jten Adolf Hitler
)enen dollars om
|te helpen bij de op-
van zijn nazi-par-
|it staat in een boek
geschreven door
1933 overleden
Irikaanse bankier
by Warburg. Het
pronkelijk in ons
gepubliceerde
(in 1933) kwam
ligs bij toeval weer
i water.
Warburg was mEde-ei-
genaar van de Newy-
orkse bank Kuhn, Loeb
and cie. In zijn 80 pagi
na's tellende boek
schreef hij dat Hitier
tussen 1929 en 1933 mil
joenen dollar ontving
van banken en olifir-
ma's.
Warburgs boek werd
kort geleden in handen
gespeeld van het uitge
vershuis Dromer Knaur
in Milnchen, dat er nu
ook de rechten over
heeft verworven. Vol
gens Dromer vermoord
den de nazi's in de jaren
dertig zowel de vertaler
als de toenmalige uitge
ver van het boek, dat
daarna verdween. De
nazi's waren kennelijk
bang voor de onthulling
van hun financiële hulp
vanuit Amerika. Beslo
ten is nu het boek weer
uit te geven onder de ti
tel „Hoe Hitier werd
gefinancierd".
Argentijnse junta
haait touwtjes
weer strakker aan
BUENOS AIRES Na een korte
periode waarin de Argentijnen heb
ben mogen ruiken aan wat meer
vrijheid, heeft de militaire junta de
touwtjes in het land weer strakker
aangehaald. Aanleiding lijkt de toe
nemende kritiek op de strijdkrach
ten; in de kranten, door woordvoer
ders van de weer toegestane partij
en en tijdens demonstraties. Voor
taan is het echter weer verboden
om kritiek te leveren op het mis
lukte Falklartd-avontuur, de schen
dingen van de mensenrechten, de
massale verdwijningen in de jaren
zeventig en de corruptie van rege
ringsfunctionarissen.
Dienstbode zag spook
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De eerste maal dat de
werkloze huisschilder Michael Fagan
(32) Buckingham Palace binnendrong,
dacht één van de koninklijke dienstbo
des dat ze een spook zag.
Dat heeft zij dit weekeinde tegenover
een Britse krant verklaard. Op 7 juni.
even voor middernacht, hoorde de jonge
dienstbode Sarah Jane Carter een zon
derling, krabbend geluid aan het open
raam van haar kamer op de derde eta
ge. Even later zag ze twee handen op
het raamkozijn, gevolgd door een grijs
gelaat. Het was een man. Sarah onder
drukte een gil en vluchtte de kamer uit
naar een politieman. Deze kon echter
niets vinden en kwam tot de conclusie,
dat Sarah zich de verschijning had inge
beeld.
Begrotingstekort VS dreigt
schattingen te overtreffen
WASHINGTON De Amerikaan-
se regering heeft over de eerste elf
maanden van het lopende begro
tingsjaar (tot 1 oktober) een tekort
moeten boeken van 108,95 miljard
dollar (ongeveer 300 miljard gul
den), zo heeft het ministerie van fi
nanciën vrijdag bekendgemaakt.
Dat bedrag ligt al hoger dan het
door de regering geraamde tekort
van 108,88 miljard dollar voor het
hele begrotingsjaar. Het begrotings
tekort over 1982 is een record. Het
hoogste tekort tot nu toe was dat
van 66 miljard dollar in het begro
tingsjaar 1976 onder president Ford.
VS bereid tot opheffen
sancties gaspijpleiding
WASHINGTON De Verenigde Staten zijn eventueel be
reid het embargo op de leveranties voor de Russische gas
pijpleiding naar West-Europa op te heffen, als Europa daar
iets „sterkers" tegenover zet. Gedacht wordt aan een beper
ken van de kredieten voor de Sovjet-Unie. Dat heeft een
hoge Amerikaanse regeringsfunctionaris dit weekeinde ge-
zegd. De kwestie zal later deze week onderwerp van ge
sprek zijn tijdens een bijeenkomst van de Westeuropese mi-
nisters van buitenlandse zaken met hun Amerikaanse
ambtgenoot Schultz. Eind vorige week hebben twaalf Re-
publikeinse leden van het Amerikaanse Huis van Afge-
vaardigden, onder wie zeer trouwe bondgenoten van
Reagan, de president gevraagd zijn maatregelen tegen de
gasleiding in te trekken. De Amerikaanse en Westeuropese
industrie heeft volgens hen veel meer van de sancties te lij-
den dan de Sovjet-Unie.
GUARDIAN:
>ord op
lestijnen
leid door
jjudant van
shir Gemayel
i)IDEN De massamoord
falestijnen, die ruim een
Ik geleden in Beiroet
tsvond, werd geleid door
Khbeika, het hoofd van
inlichtingendienst van de
ingisten en vertrouwd ad-
van Bashir Gemayel,
i week voor zijn beëdi-
j tot president werd ver-
jrd. Dit meldde het Engelse
blad The Guardian afgelo-
zaterdag.
J Guardian baseert dit be-
t op „betrouwbare Israëli-
bronnen", die zeiden dat
•eika's interne elite-
igheidstroepen van onge-
ar> de operatie heb-
opgezet en in samenwer-
j met het Israëlische leger
•en geleid".
ADVERTENTIE
(Vervolg van voorpagina)
TÈL AVIV Ongeveer
350.000 Israëliërs hebben
zaterdagavond gedemon
streerd tegen het bloed
bad in twee Palestijnse-
vluchtelingenkampen. Te
vens werd het aftreden
geëist van premier Begin.
De demonstratie was een
van de grootste in de ge
schiedenis van de staat Is
raël.
De belangrijkste spreker tij
dens de demonstratie was de
leider van de Arbeiderspartij,
Shimon peres. „Wij zijn hier
om nee te zeggen tegen Begin
en Sharon", zo sprak Peres. In
zijn toespraak drong hij aan op
een onmiddellijke stopzetting
van de oorlog en directe terug
trekking van de Israëlische
troepen uit Beiroet. Peres
voegde eraan toe „geen ander
volk te willen beheersen".
„Wij willen niet zijn als Zuid-
Afrika", aldus de oppositielei
der. De demonstratie had een
ordelijk verloop. De leiding
van Begin's Likoedpartij heeft
dit weekeinde laten weten za
terdag aanstaande „een bijeen
komst van steun en solidraiteit
met de regering" te beleggen.
In Amsterdam demonstreer
den zaterdag naar schatting
drie tot vierduizend mensen
tegen de massamoord op Pa-
lestijnen. In een verklaring
werd de Israëlische regering
en het Israëlische leger mede
verantwoordelijk gesteld voor
de slachting van vorige week.
De demonstranten eisten ver
der dat Nederland geen steun
meer verleent aan de huidige
De leider van de Israëlische oppositionele Arbeiderspartij, Shimon Peres, was een
van de belangrijkste sprekers tijdens de grote demonstratie van zaterdag, in zijn rede
tot de enkele honderduizenden Israëliërs hekelde Peres het Israëlische in Beiroet.
OUD-PRESIDENT NIXON:
„Sadat vond Begin zo gek als maar kan"
23
u
bent
van
'harte
'welkom
NEW YORK In zijn boek
„Leaders", waarin bekende
politici voorkomen zoals De
Gaulle, Churchill en Ade
nauer, schrijft oud-president
Nixon dat de Egyptische presi
dent Sadat premier Begin van
Israël „zo gek als maar zijn
kan" vond.
Tegelijkertijd vond Sadat ech
ter dat Begin „de enige man
was die vrede met Egypte kon
sluiten", omdat hij erg hard
was en daardoor gedaan kon
krijgen waar andere Israëli
sche leiders niet sterk genoeg
voor waren. Over zijn ontmoe
ting met Sadat in augustus
1981, een paar maanden voor
diens gewelddadige dood, zegt
Nixon dat hij vond dat Begin
onverantwoordelijk was opge
treden door de Iraakse kernre
actor bij Bagdad te bombarde
ren. Sadat antwoordde toen:
„Ja hij is gek, zo gek als maar
zijn kan".
Israëlische politiek en zich in
plaats daarvan moet inzetten
voor de rechten van het Pales
tijnse volk en voor de erken
ning van de PLO.
Een laatste contingent van 400
Franse para-commando's is
vanochtend in de haven van
Beiroet aan land gezet. Vorige
week vrijdag waren al 700
Franse militairen in Beiroet
aangekomen, waar zij deel uit
maken van het multinationale
vredesleger. Gisteren arriveer
de in de Libanese hoofdsstad
een bataljon van 400 Italiaanse
mariniers en para-comman
do's. Een groep van 480 Ita
liaanse militairen is vanoch
tend per schip uit de haven
van Larnaca op Cyprus ver
trokken en zal vandaag in Bei
roet aankomen. Voor de kust
van Libanon wachten nog al
tijd de Amerikaanse mariniers.
De Amerikaanse minister van
defensie, Weinberger, heeft
gisteren gezegd dat zij pas aan
land zullen gaan als het Israë
lische leger zich uit Beiroet
heeft teruggetrokken. Hij zei
verder dat de aanwezigheid
van Amerikaanse militairen
een riskante zaak is. Gisteren
reed een jeep met vier VN-
waarnemers op een landmijn.
Hierbij kwamen twee Ameri
kanen om het leven. Het Is
raëlische opperbevel heeft la
ten weten dat de Israëlische
troepen woensdag het weste
lijk stadsdeel zullen verlaten.
De regeringen van Libanon en
van de VS willen dat de Israë
liërs zich uit geheel Beiroet te
rugtrekken.
De speciale Amerikaanse afge
zant voor het Midden-Oosten,
Philip Habib, is gisteren van
uit Israël in Amman aangeko
men waar hij besprekingen zal
voeren met de Jordaanse ko
ning. Het bezoek was niet van
te voren aangekondigd. De te
rugtrekking van alle buiten
landse troepen uit Libnbaon
zal volgens waarnemers in
Amman uitvoerig besproken
worden. Ook zal het door pre
sident Reagan op 1 september
gelanceerde vredesvoorstel on
derwerp van bespreking zijn.
Hoessein had zaterdag in een
interview gezegd, dat Israël
het bloedbad van Beiroet heeft
georganiseerd als antwoord op
het vredesinitiatief van presi
dent Reagan om de positie van
de VS in het Midden-Oosten te
-ondermijnen. Het is te hopen
dat de Arabieren niet,in die
val lopen en voortborduren op
het Amerikaanse vredesplan,
aldus de Jordaanse vorst.
Bemanning overmeestert kaper
Politiemannen omringen op de luchthaven van Catania (Sicilië) de 39-jarige Igor Shkuro (met
geruit shirt), kort nadat deze werkloze Russische zeeman door de bemanning van een door
hem gekaapte Italiaanse Boeing 727 was overmeesterd. De Rus was vrijdag naar Algerije ge
reisd, kennelijk met het doel in het Noordafrikaanse land een nieuw leven te beginnen. Maar
de Algerijnse autoriteiten weigerden hem de toegang en zetten hem zaterdagavond op een
vliegtuig naar Italië. Onderweg dwong Shkuro de piloot koers te zetten naar Libië. Omdat het
vliegtuig niet in Tripoli mocht landen, werd koers gezet naar Sicilië. Toen het gekaapte vlieg
tuig daar aan de grond stond, zag de bemanning kans de kaper te overmeesteren.
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN De Britse
Labourpartij komt deze
week voor de vraag te
staan of ze haar eenheid
kan bewaren. Het van
morgen begonnen jaarlijk
se congres in de Noorden
gelse badplaats Blackpool
staat namelijk in het te
ken van de strijd van La-
bourleider Michael Foot
tegen de extreem-linkse,
trotskistische „Militant
Tendency". Dat is een mi
litante groepering, die het
gezag van de partijleiding
ondermijnt. Foot wil dat
de vertegenwoordigers
van de „Militant Tenden
cy" uit de partij worden
gestoten.
Volgens Foot kunnen de par
lementsverkiezingen, die mo
gelijk al volgend najaar wor
den gehouden, alleen worden
gewonnen als Labour zich ont
doet van de extreme linker
vleugel. Een van de tegenstan
ders van Fobt is de radicale
Tony Benn, die heeft ver
klaard dat een „heksenjacht"
tot een oorolog binnen de par
tij zal leiden.
Aan de vooravond van het
congres heeft partijleider Foot
de steun gekregen van twee
machtige vakbonden: die van
de mijnwerkers en die van de
transportarbeiders. Ze hebben
hun goedkeuring gehecht aan
de plannen om in Labourhuis
orde op zaken te stellen. De
Labourleider kan die hulp wel
gebruiken, want uit recente
peilingen blijkt dat een meer
derheid van de socialisten lie
ver ziet dat de bejaarde Foot
de leiding van de partij aan
een ander overdraagt.
De tweestrijd binnen Labour
heeft zelfs sir Harold Wilson,
premier tussen 1964 en 1970 en
van 1974 tot 1976, ertoe ge
bracht zijn stilzwijgen te ver
breken. Wilson heeft geklaagd
over de toestand waarin La
bour verkeert. Hij beschuldigt
de partij ervan een pre-histori-
sche politiek te voeren onder
aanvoering van mannen, die
vroeg oud zijn geworden.
Gijzeling
Honduras
ten einde
TEGUCIGALPA Het com-
mando van de extreem-linkse
organisatie Cinchonero dat
acht dagen lang de Kamer van
Koophandel bezette in de
Hondurese stad San Pedro
Sula heeft zaterdag de reste
rende 34 gijzelaars vrijgelaten
onder wie twee Hondurese mi
nisters, zo is in de hoofdstad
Tegucigalpa vernomen. De
tien commandoleden zijn aan
boord van een Panamees mili
tair vliegtuig vanaf het vlieg
veld van San Pedro Sula naar
Cuba vertrokken. De Hondu
rese regering heeft niet toege
geven aan de eisen van het
commando. Zij hadden onder
meer de vrijlating geëist van
politieke gevangenen.
a
Helmut Schmidt
,0M Volg van de voorpagina)
IN Zelfbewust concludeerde SPD-voorzitter Willy Brandt
25 Jin Hessen ondanks het verdwijnen van de FDP is bewezen
CDU en CSU geen politieke meerderheid in de Bondsrepu-
k meer hebben. Volgens hem moet de SPD samen met het
aal-liberale deel van de FDP en met allerlei andere bewe-
w.s^en een verbond aangaan om zich tegen een neo-conservatie-
verandering in West-Duitsland te verzetten. CDU-leider
il beluisterde in de woorden van Brandt een toekomstige
:ht met de Groenen en alternatieven: „Dat betekent een an-
i republiek". Volgens Kohl duidt dit er immers op dat daar-
1 het westelijk bondgenootschap zal worden ondergraven en
de sociaal-economische ordening in het land op zijn kop zal
den gezet.
inelijk heeft de manier waarop bondskanselier Helmut
midt eerder deze maand een eind heeft gemaakt aan het ge-
ëwar van de laatste maanden zo veel sociaal-democratische
langers in beweging weten te brengen, dat de SPD in Hes-
vrijwel onbeschadigd uit de strijd is gekomen. Hoezeer
midt zijn partij weer heeft weten op te peppen, blijkt ook uit
egenvallende resultaten van de Groenen. Het sensationele
deze verkiezingen wordt duidelijk, wanneer men de uitslag
jelijkt met de voorspellingen van begin deze maand, dus
1 de breuk in Bonn. Volgens de peilingen zou de CDU ruim-
ots de absolute meerderheid verkrijgen, de FDP zou nog net
^procent halen, de SPD zou ineenschrompelen tot een scha-
30 procent, en de Groenen zouden bijna 10 procent krijgen,
ktisch betekent deze uitslag dat in Hessen nu ook „Hamburg-
'erhoudingen" gaan heersen, namelijk dat geen enkele van
Irie partijen in het parlement een regeringsmeerderheid kan
nen. Aangezien de Groenen hebben geweigerd een coalitie
te gaan met wie dan ook, en aangezien CDU en SPD niet
ten willen regeren in een grote coalitie, komt het tot een
stelling". In deze situatie blijft de zittende regering arn het
ind om de lopende zaken af te handelen, zolang geen nieu-
regering kan worden gevormd of nieuwe verkiezingen zijn
eschreven.
grootste verliezer, CDU-oppositieleider Dregger, die al voor
'ierde keer een aanloop maakte naar de macht kondigde te-
*gesteld aan dat hij zich nu alleen nog op Bonn zou concen-
"en. Volgens hem zijn alleen nieuwe verkiezingen in staat de
•tieke crisis in Hessen te overwinnen.
(Van onze correspondent
Ami van Vree)
BONN Nog nooit eer
der waren de computerbe
rekeningen zo vroegtijdig
en zo betrouwbaar. En des
te harder kwam de klap
aan. De honderden be
langstellenden uit binnen-
en buitenland die zondag
avond in Wiesbaden in
het gebouw van de Land
tag waren verschenen,
hadden de tocht naar de
hoofdstad van de West-
duitse deelstaat Hessen
niet voor niets gemaakt.
Wat hun en de betrokken
politici en belangstellende
burgers op de tv-scher-
men werd voorgeschoteld,
was niet minder dan een
politieke aardschok. Ie
dereen zag gelijk in dat de
nationale consequenties
van deze uitslag van de
parlementsverkiezingen
de regionale betekenis er
van verre overtroffen. In
Hessen werd eens te meer
nationale Duitse geschie
denis geschreven.
Dat begon al in juli toen de al
twaalf jaar met de SPD rege
Twee politici van de liberale FDP in Hessen, Klaus-Jürgen Hoffie en Ekkehard Gries, zijn duidelijk
aangeslagen na de vernietigende nederlaag van gisteren voor hun partij.
rende liberalen van de kleine
FDP deze samenwerking op
zegden om samen te gaan met
de CDU van Alfred Dregger,
die in de oppositie was. Dit ge
beurde vooral op aandrang
van landelijk partijvoorzitter
Genscher die heimelijk had
besloten om de coalitie met de
SPD van bondskanselier
Schmidt te beëindigen. In Hes
sen kon hij uitproberen hoe de
kiezers op een dergelijke over
stap zouden reageren.
Onbedoeld leidde het Hessi-
sche besluit echter ook in ver
sneld tempo het einde in Bonn
in. Het bleek immers steeds
ondragelijker om in de hoofd
stad elkaar voortdurend trouw
te zweren, terwijl men in de
verkiezingsstrijd in Hessen el
kaar met getrokken zwaard
tegemoet moest treden. De af
valligheid van de Hessische
FDP heeft dan ook ongetwij
feld het sloopproces in Bonn
bevorderd en versneld.
De grote tactische fout van
Genscher is geweest dat hij op
de uitslag van de verkiezing in
Hessen wilde wachten alvo
rens definitieve stappen in
Bonn te nemen, vergetend dat
het de partner SPD wel eens
allemaal teveel van het goede
zou kunnen worden. Precies
dat gebeurde. Helmut
Schmidt, niet van plan zich als
een mislukte profeet de woes
tijn in te laten stpren, nam het
heft in handen en beëindigde
uit eigen beweging de verziek
te samenwerking met de libe
ralen. nauwelijks een week
voor de de verkiezing in Hes
sen. Hij verdedigdè deze stap
met een complot-theorie die de
zwarte piet van de mislukking
bij de FDP van Genscher leg
de.
Dit blijkt achteraf een mees
terzet van de amateur- scha
ker uit Hamburg te zijn ge
weest. Genscher moest, geheel
onvoorbereid, coalitie-gesprek-
ken met de even onvoorberei
de CDU beginnen om een re
geringswisseling tot stand te
kunnen brengen. De CSU uit
Beieren bleek zich aan de on
derhandelingstafel plotseling
meer als een derde, eigenzin
nige gesprekspartner op te
stellen dan als een zusterpartij
van de CDU. In de FDP dreig
de een scheuring omdat het
grootste deel van de partij
door de gebeurtenissen vol
strekt was overrompeld en
omdat de linkervleugel zich
daarbij niet wenste neer te leg
gen. De SPD. hoe lang al niet
verscheurd door interne te
genstellingen, vond eindelijk
zijn oude bewustzijn terug op
dat moment van alles of niets.
De kiezers in Hessen hebben
op hun manier op de gebeurte
nissen in Bonn gereageerd en
daarmee de partijenstructuur
in 6e Bondsrepubliek volledig
door elkaar gegooid. Genscher
en zijn trouweloze partij wer
den de laan uitgestuurd. Dreg
ger moest afzien van de abso
lute meerderheid waar hij en
alle opiniepeilers vast op had
den gerekend en trok zich te
leurgesteld terug. De Groenen,
stilletjes rekenend op twee cij
fers voor de komma, moesten
gas terug nemen, ook al zagen
zij zich als „derde macht" be
vestigd. Alleen premier Bor-
ner kon zijn oude vriend Hel
mut Schmidt innig dankbaar
zijn: in plaats van de verwach
te schadelijke afgang, wist zijn
partij zich in een week tijd te
herstellen.
De gevolgen van wat in Hes
sen is gebeurd, zijn op dit mo
ment nog volstrekt onover
zienbaar. Opnieuw zal Bonn
deze week een gistend vat van
tegenstellingen, geruchten,
vergaderingen en komplotten
worden. Of de „constructieve
motie van wantrouwen" die
komende vrijdag voor een
nieuwe bondskanselier ge
naamd Kohl had moeten
zorgen, nog zal worden inge
diend, is hoogst ongewis. Al
lerlei alternatieven dienen
zich aan waarbij zelfs een
voortbestaan van de
SPD-FDP-coalitie niet meer
tot de onmogelijkheden moet
worden gerekend. Spannend
blijft het in elk geval.
