Leidse Courant | 1982 | 21 september 1982 | pagina 15

„Palestijnen
hebben recht
op eigen staat"

~V erschrompeling
a verpaupering"
li^n economie dreigt

Wf z

Onbetaald werk
wordt toegestaan

Salarissen in onderwijs op
1 januari 1,65 pet omlaag

ntpbrengst aardgas
?q)opt na '84 terug

Meer geld voor
ontwikkelingshulp

Het gaat goed
met de Antillen

-NNENLAND

LEIDSE COURANT

DINSDAG 21 SEPTEMBER 1982 PAGINA 15

e"ts J HAAG Als de £1-
ppen.ciële armslag van de
n levernemingen niet op
e termijn duidelijk
verruimd, zal de
irlandse economie in
uitzichtloos proces
;ers, <J „verschrompeling en
Dezejaupering" terecht ko-
(Prüi. Nu al is het weer-
^svermogen van de
zo8rg>mie uiterst gering
egdejorden. Bedrijfsinves-
erbadigen zijn tot het abso-
werj nulpunt teruggelo-
j In belangrijke delen
"oen he< bedrijfsleven
t ech(êen Z1C" verdere ver-
dat alfn aan arbeidsplaatsen
iet te doen.

i derfcehrijft minister Terlouw
denjnomische Zaken) in zijn
coting voor 1983. De mi-
acht het een illusie te
i. Vctrachten dat door een
pnjetering van het interna-
sle economische klimaat
inze problemen automa-
zullen verdwijnen. Hij
erop dat de meeste pro
ven voortkomen uit na-
ale zaken zoals de te ver
)rgeschoten" verzor-
5npe{sstaat, extreme druk van
ïaan<?tin8en en premies, het
vei^e hand gelopen tekort
ie overheidsuitgaven en
te hoge aandeel van
imioonkosten in de kosten

de bedrijven.

ouw noemt een renteda-
ituatü van cruciale betekenis
het weer van de grond
I komen van investerin-
door de bedrijven. De

K:last voor de bedrijven is
en jaar tijd verdubbeld

aie

nun

doort e

tot 20,7 miljard gulden in
1981. Ombuigingen bij de
overheid dienen dan ook de
ruimte te scheppen voor een
rentedaling. Daarnaast pleit
de minister ervoor de Wet
investeringsrekening (WIR),
waarbij ondernemingen sub
sidie krijgen voor investerin
gen ongeacht het feit of zij
winst maken, te handhaven.
Zijn collega Van der Stee
(Financiën) heeft onlangs be
pleit de WIR af te schaffen.
Over het industriebeleid zegt
de minister dat de industriële
produktie in 1981 met een
half procent is afgenomen,
de werkgelegenheid in de in
dustrie met 3,5 procent. In de
laatste tien jaar gingen bij
bedrijven met meer dan tien
werknemers per jaar 2,1 pro
cent van de arbeidsplaatsen
verloren. Deze ontwikkeling
was minder slecht in de
elektrotechnische en chemi
sche industrie. Daarentegen
vormen de textiel- kleding-,
en leder- en schoenindustrie
de zwakste sectoren in ons
land. In de laatste tien jaar
daalde het aantal arbeids
plaatsen daar met respective-
lijk ruim 50, 65 en 40 pro
cent.

Voor het industriebeleid is in
1983 anderhalf miljard gul
den beschikbaar, waarvan
500 miljoen voor scheeps
bouw en vliegtuigindustrie,
300 miljoen voor industriële
vernieuwing, 250 miljoen
voor export en de rest voor
bevordering van hoogwaar
dige industrie zoals micro-
elektronica, informatica,
chemie, medische technolo
gie, milieutechnologie, kan
toorsystemen en regelappa-
ratuur.

Zoeken olie
en gas op
Noordzee
stopt een jaar

DEN HAAG De over
heid zal in 1983 geen
nieuwe vergunningen
uitgeven voor het zoeken
naar gas en olie in het
Nederlandse deel van de
Noordzee. Alle sinds 1968
uitgeven opsporingsver
gunningen moeten vóór
april aan de overheid te
ruggegeven worden. Op
deze manier wil de over
heid tijd krijgen om de
aanvragen voor daad
werkelijke winning van
gas en olie af te handelen
en tevens inzicht krijgen
in de toekomstverwach
tingen voor gas- en olie
winning in de Noordzee.
In 1984 zullen dan weer
nieuwe vergunningen
uitgegeven worden.

Dit blijkt uit een toelich
ting van minister Terlouw
(Economische Zaken) op
de energieparagraaf van
zijn begroting. In 1984
voorziet de minister een
nieuwe golf van mijnbou-
wactiviteiten op de Noord
zee. Winning door Neder
landse ondernemingen zal
bevorderd worden. Met
het oog daarop zal de
Mijnwet worden gewijzigd.
Over kernenergie zegt
Terlouw dat er berichten
uit West- Duitsland ont
vangen zijn over de steeds
stijgende bouwkosten van
de snelle kweekreactor in
het Westduitse Kalkar.
Duitsland, Nederland, Bel
gië en Luxemburg werken
in dit project samen. Bin
nenkort zal de regering
haar standpunt bepalen
omtrent het al dan niet
voortzetten van de deelne
ming aan het Kalkarpro
ject. Momenteel wordt nog
gestudeerd op de juridi
sche gevolgen van uittre
ding uit het project.

DEN HAAG Door de steeds verder oplopende werkloosheid
zal volgend jaar een bedrag van bijna acht miljard gulden aan
bijstand moeten worden uitgekeerd. Op de CRM-begroting voor
1983 is voor deze post in vergelijking met dit jaar ruim 1,3 mil
jard méér uitgetrokken. CRM-minister De Boer kondigt in zijn
begroting een regeling aan die het voor alle bijstandstrekkers
mogelijk zal maken met behoud van uitkering onbetaald werk
te verrichten, of een opleiding te volgen. De Rijksgroepsregeling
Werkloze Werknemers (RWW) zal daartoe worden herzien.
Voornamelijk als gevolg van de bijstandspost is de CRM-begro
ting gestegen van 11,7 miljard in '82 naar 13,9 miljard in '83.

Voor maatschappelijke dienstverlening komt meer geld beschik
baar, de rijksbijdrage na de gemeenten voor sociaal-cultureel
werk zal daarentegen worden verlaagd. De bibliotheken moeten
tezamen 15 miljoen inleveren, terwijl er geen geld meer is voor
het uitvoeren van nieuwe restauraties in de monumentenzorg.
In die laatste sector moet, zo schrijft de bewindsman, rekening
gehouden worden met een verlies aan werkgelegenheid.
Het druggebruik onder Molukkers neemt onrustbarend toe, zo
constateert minister De Boer. De meeste Molukkers wonen in
het Noorden en Oosten, waar meer werkloosheid heerst dan el
ders. Minister de Boer wil verder ook de organisaties die zich
bezighouden met buitenlandse werknemers, financieel gaan
steunen. De stichting Buitenlandse Werknemers en het Neder
lands Centrum Buitenlanders worden financieel in staat gesteld
op lokaal niveau activiteiten uit te voeren. De bestaande zes tol-
kencentra zullen extra geld krijgen voor uitbreiding.

Verruwing sport baart zorgen

DEN HAAG Spelverruwing en handelingen die de veiligheid
van sporters en toeschouwers in gevaar brengen, baren minister
De Boer (CRM) zorgen. In sommige gevallen is de maatschappe
lijke aanvaardbaarheid overschreden, aldus de bewindsman. Hij
kondigt regelingen per tak van sport aan om de veiligheid beter
te waarborgen evenals maatregelen die spelverruwing tegen
gaan.

Over het betaalde voetbal zegt de minister dat in het lopende
seizoen besloten zal worden of het voetbal nog vier jaar steun zal
ontvangen van de overheid. Daarbij speelt het afschaffen van
het transfersysteem een voorname rol. Voor de sport is in 1983
bijna 43 miljoen gulden beschikbaar. In vergelijking met 1982
wordt er niet op de sport bezuinigd.

DEN HAAG Iedereen die
in het onderwijs werkzaam is,
inclusief het wetenschappelijk
personeel, zal vanaf 1 januari
aanstaande 1,65 procent van
zijn salaris moeten inleveren.
Deze maatregel levert volgend
jaar een besparing op van 278
miljoen gulden. Dit is één van
de ombuigingsmaatregelen die
minister Deetman wil door
voeren. Hij kiest niet voor ver
groting van klassen groepen,
omdat hierdoor de werkgele

genheid te veel zou stijgen. In
totaal zullen de ombuigingen
op de onderwijsbegroting een
bedrag van 820 miljoen gulden
omvatten.

Dit bedrag wordt ook deels be
reikt door een algemene ver
sobering van de uitgaven voor
het onderwijs: minder extraat
jes, beperking van projecten,
minder nieuwbouw en af
schaffing van allerlei vergoe

dingsregelingen in alle secto
ren van het onderwijs.

Aan de salarismaatregel valt
volgens de bewindsman niet te
ontkomen, daar 85 procent
van het begrotingsbudget be
staat uit personeelskosten en
de ombuigingen dus zeker
voor een deel uit die hoek
moeten komen. Andere bezui
nigingsmaatregelen:

door verhoging van de eigen
bijdragen (hogere cursusgel

den, verlaging subsidies) en
het inkrimpen van de over
heidstaken moet in '83 bijna
400 miljoen worden bespaard;

beperking van projecten en
cursussen levert 85 miljoen op;

besparingen op de kosten
per arbeidsplaats (bijvoorbeeld
door beperking of afschaffing
van reis- en verblijfskosten);

beperking van de groei van
het aantal arbeidsplaatsen in
die sectoren, waar het leerlin
gen- of studentenaantal wel
nog toeneemt. Beide laatste
maatregelen moeten in '83 zo'n
60 miljoen aan besparingen op
leveren.

Deetman kondigt verder aan
dat binnenkort twee wetsont

werpen zullen worden inge
diend, waarmee de „instroom"
van studenten in het hoger be
roepsonderwijs en het weten
schappelijk onderwijs, op
grond van de maatschappelij
ke behoefte aan afgestudeer
den, kan worden beperkt.
Ondanks de forse bezuinigin

gen zullen de uitgaven voor
wetenschappelijk onderzoek
op het huidige peil kunnen
v/orden gehandhaafd. Over
heid en bedrijfsleven zullen
volgend jaar in totaal 7,3 mil
jard aan wetenschappelijk on
derzoek besteden. Dat is 300
miljoen meer dan in 1982.

Jï HAAG De over- hng scheelt de overheid 1,6

1 zal dit jaar netto 13,4
2t sdard gulden uit gasver-
binnenkrijgen. Dit
loopt volgens de
verwachtingen in
elijk& op tot 14,9 miljard
Neigen.. In 1984 zal de
derfheid 15,7 miljard gul-
raafi aan het gas overhou-
daarna gaan de gas-
omsten dalen. Dit staat
le begroting Economi-
Zaken 1983 van mi-
g°enifr Terlouw.

zodajgasopbrengsten zijn on-
onyoende om de financie-
zichSproblemen van de over-
rk rij door stijgende uitgaven
n: éér de sociale zekerheid te
?ft gjichten, aldus minister
;eft H der Stee (Financiën).
hool'98i heeft de overheid, zo
uheqt ujt de begroting, 12,9
®prd gulden uit gasverko-
WJ binnengekregen. Dit is
dan tot nu toe werd
Icht. Bij de indiening van
Begroting voor 1982 ver-
htte de regering nog in
er I 15,7 miljard gulden uit
gas binnen te krijgen,
vardster Van der Stee rekent
geleiigens met andere cijfers,
ïen jfbasis van de afgesloten
n. mfracten en de door de
grotjnaatschappijen te betalen
rkeiijstingen, verwacht hij dit
1 van bijna twintig miljard
°°rJen uit gasverkopen bin-
tte krijgen en eenzelfde

mCg in 1983" Terlouw acht
et helemaal zeker, ge-
opmerking dat „gro-
e v^oorzichtigheid geboden
;rs het hanteren van afze-

l vangen.

jaar zal, aldus Terlouw,
biljard kubieke meter gas
q gtporteerd worden. Tot
werd door de Gasu-
gerekend op een uitvoer

andrPr'i0n,m"rH

miljard gulden. Onduidelijk
is of daarmee al rekening is
gehouden. Terlouw zegt niets
over de binnenlandse gasaf-
zet. Volgens Gasunie-gege-
vens zal de afzet ten opzichte
van 1981 met drie miljard
kubieke meter afnemen. Dit
zou de overheid nog eens 1,5
miljard gulden schelen.

Beleid herzien

Mede door dit alles meent
Terlouw dat het komende
kabinet het huidige gasbeleid
moet herzien. Hij wijst op het
feit dat de Westeuropese gas
markt door de daling van de
vraag is veranderd van een
kopers- in een verkopers
markt. Ook het gasverbruik
in eigen land is sterk ge
daald, voornamelijk als ge
volg van energiebesparende
maatregelen. Wat de nabije
toekomst betreft zullen de
ramingen betreffende de ex
port neerwaarts bijgesteld
moeten worden, terwijl zij
voor de wat verder verwij
derde toekomst verhoogd
moeten worden.
Oorspronkelijk was de filoso
fie van de regering dat de
export na 1990 tot vrijwel ni
hil moest worden terugge
bracht, zodat het gas voor ei
gen binnenlands verbruik zo
lang mogelijk beschikbaar
zou blijven. Terlouw zet daar
nu een vraagteken bij.
Voorts meent hij dat de ui
terste voorzichtigheid gebo
den is bij het importeren van
aardgas. De minister heeft
inmiddels besloten nu geheel
af te zien van de invoer van
gas uit de Sovjet-Unie. Oor
spronkelijk was het de be
doeling dat vanaf 1985 voor
een periode van twintig jaar
Russisch gas gekocht zou

Het gasverbruik in eigen land Is sterk gedaald, een van de factoren die ertoe leiden dat het gasbe
leid de komende jaren moet worden herzien.

non Alleen als alle vreemde
troepen (behalve Unifil) zich
terugtrekken uit dit land, kan
het wettige gezag van de Liba
nese regering worden hersteld.
Nederland hecht grote waarde
aan de betrekkingen tussen de
Europese Gemeenschap en de
Arabische landen.

China

De relaties met de Volksrepu
bliek China beginnen weer
wat beter te worden, al is het
herstel van de contacten op
ambassadeursniveau nog niet
mogelijk gebleken. De zaakge
lastigde in Peking is erin ge
slaagd het Nederlandse be
drijfsleven weer toegang te
verschaffen tot China. Ook
zijn er weer contacten op cul
tureel en onderwijsgebied.
China en Nederland raakten
eind 1980 met elkaar in con
flict, nadat Den Haag toestem
ming had gegeven voor de le
vering van twee duikboten
aan Taiwan. Dit eiland wordt
door Peking beschouwd als
een provincie van de Volksre
publiek, welke zienswijze door
Nederland was onderschreven.

Sovjet-Unie

Ondanks extra inspanningen
van de NAVO-landen zijn de
militaire krachtsverhoudingen
„duidelijk verder in het nadeel
van het Westen verschoven."
aldus Van Agt. Volgens hem
zijn de Russen nu zowel op nu
cleair (vooral door de SS-20)
als conventioneel gebied supe
rieur aan de NAVO. Hij voegt
eraan toe dat het beleid van
het Westen er daarom op ge
richt is de defensieve capaci
teit op een voldoende hoog ni
veau te brengen „om een ge
loofwaardige oorlog voorko
ming te blijven garanderen".

feite onmogelijk zou worden
gemaakt".

Een besluit om de nucleaire
taak van de Orion-vliegtuigen
(opvolgers van de Neptunes)
en de F 16-straaljagers voort te
zetten hoeft volgens Van
Mierlo niet te betekenen dat
Nederland die atoomtaken zal
handhaven. Het moet gaan om
„voorlopige besluiten", waar
door de bemanningen van de
genoemde vliegtuigen de ken
nis omtrent het omgaan met
atoombommen kan blijven be
houden. In de toekomst blijft
altijd de mogelijkheid bestaan
dat Nederland die nucleaire
taken definitief afstoot, zo
schrijft Van Mierlo.

DEN HAAG Opnieuw valt
de begroting van ontwikke
lingssamenwerking buiten de
bezuinigingen. Met trots kon
minister Van Dijk de Tweede
Kamer vandaag meedelen dat
hij maar liefst 6,4 pocent meer
te verdelen heeft dan vorig
jaar. In totaal zal Nederland in
1983 ruim 4,5 miljard gulden

aan hulp uitgeven. De omvang
van de hulp blijft daarmee ge
lijk aan 1,5 procent van alles
wat we met elkaar verdienen.
Nederland blijft hierdoor kop
loper onder de westerse lan
den. Zij besteden gemiddeld
0,35 procent vao hun bruto na
tionaal product aan hulp. Ne
derland geeft 1,08 procent.

„Nederland mag zijn eigen
problemen niet afwentelen op
de zwakste schouders in de
wereldsamenleving", ver
klaart minister Van Dijk dit
resultaat. De bewindsman is
uiterst tevreden met de 250
miljoen extra die zijn begro
ting toegezegd heeft gekregen
als gevolg van een statistische
bijstelling van het nationaal
inkomen, waaraan deze begro
ting is gekoppeld. Van dat be
drag komt in 1983 al 150 mil
joen beschikbaar.

Evenals vorig jaar heeft Van
Dijk bovendien toestemming
gekregen van minister Van
der Stee (Financien) geld te
mogen halen uit het stuw
meer. Dat betreft ruim 2,5 mil
jard gulden aan ontwikke
lingsgelden die in het verleden
wel voor dit doel zijn gereser
veerd, maar nog niet werden
uitgegeven. Dit jaar mocht
hier 150 miljoen uit worden
gehaald. In 1983 mag Van Dijk
50 miljoen gulden hiervan uit
geven.

DEN HAAG

Het gaat be
trekkelijk goed met de econo
mie van de Nederlandse Antil
len. Hoewel er weinig recente
en betrouwbare statistieken

zijn, is het duidelijk dat de in
ternationale recessie de open
economie van de Antillen niet
in die mate heeft getroffen, als
verwacht had mogen worden,
aldus minister De Koning in

de toelichting op de begroting
van Antilliaanse Zaken.
„De bestaande werkgelegen
heid bleef zelfs behouden."
zegt hij. Ook meent hij dat de
werkloosheid op Curasao min
der groot is dan soms wordt
aangenomen. De monetaire si
tuatie duidt eveneens op een
gunstige ontwikkeling. De
prijzen stijgen op de Beneden
winden rond de zes procent en
op de Bovenwinden met zelfs
nog minder. De importen uit
Europa werden goedkoper en
de inkomsten uit toerisme en
offshore activiteiten (olie) na
men toe.

De afspraken over ontwikke
lingshulp staan de Antillen toe
volgend jaar voor 20,2 miljoen
gulden aan verplichtingen aan
te gaan. Dit jaar was dat nog
bijna 30 miljoen. De hulp aan
de eilanden is erop gericht
zichzelf overbodig te maken,
aldus De Koning.

elijke,
zen)
W
paard
ligen).

DEN HAAG Het Pales
tijnse volk heeft in begin
sel recht op een eigen
staat. Premier Van Agt
schrijft dit in de toelich
ting op de begroting van
Buitenlandse Zaken, welk
departement ook door
hem wordt bestierd. Het
is voor het eerst dat de
Nederlandse regering dit
uitspreekt. Tot dusver
ging zij niet verder dan
het bepleiten van zelfbe
schikking voor de Pales
tijnen.

De regering meent dat een
rechtvaardige vrede in het
Midden-Oosten alleen te berei
ken is als enerzijds het be
staansrecht en de veiligheid
van alle staten in deze regio,

„met ingebrip van Israël, wor
den gewaarborgd en ander
zijds de „legitieme rechten van
het Palestijnse volk" worden
erkend. Dat laatste impliceert
dat de Palestijnen hun recht
op zelfbeschikking volledig
moeten kunnen uitoefenen,
„met inbegrip van staatsvor
ming in enigerlei vorm", aldus
Van Agt.

Nederland zal blijven probe
ren een bijdrage te leveren tot
het scheppen van een klimaat,
waarin onderhandelingen tus
sen alle betrokken partijen,
waaronder de PLO, mogelijk
zijn. Van Agt toont zich be
zorgd over het feit dat de zo
zeer gewenste „allesomvatten
de, rechtvaardige en duurza
me" vrede niet naderbij lijkt te
komen. De regering maakt
zich ernstig bezorgd over de
escalatie van geweld in Liba-

Kamer moet
drie

belangrijke

defensiebesluiten nemen

DEN HAAG In het ko
mende parlementaire jaar
moet de Tweede Kamer
op defensiegebied drie be
langrijke beslissingen ne
men. In de eerste plaats
gaat het om goedkeuring
voor hét treffen van tech
nische en administratieve
voorbereidingen voor de
eventuele plaatsing van
kruisraketten. De andere
twee beslissingen gelden
de vraag of de F 16-straal-
jagèrs en de Orion-zeever-
kenningsvliegtuigen een
nucleaire taak moeten

krijgen.

In zijn toelichting bij de De
fensiebegroting laat minister
Van Mierlo doorschemeren,
dat hij vindt dat de Tweede
Kamer over deze drie zaken
een positief besluit moet ne
men. Wat de voorbereidingen
voor het eventueel plaatsen
van kruisraketten betreft
schrijft Van Mierlo: „Met deze
activiteiten wordt geenszins
een Onomkeerbare ontwikke
ling in de richting van plaat
sing teweeggebracht. Het niet
verlenen van deze medewer
king zou evenwel betekenen,
dat het te zijner tijd nemen
van een plaatsingsbeslissing in