Sombere tijden
voor zeezeiler
„De Eendracht"
B en W sturen aan op sloop
Stichting
Leefbaar
Voorschoten
gaat weer aan de
weg timmeren
BEWONERS HUIZE NIEUW RIJKSDORP:
li
LEIDEN/REGIO
LEIDSE COURANT.
ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1982 PA
De „Eendracht"
MEER PASSAGIERS NODIG VOOR WINTERREIZEN
SCHEVENINGEN „Als
zich voor de komende
winterreizen op de Mid
dellandse Zee op korte
termijn niet meer passa
giers melden, gaan we on
herroepelijk kapot. Dat
betekent dat in één klap
het levensideaal van ve
len en zeker dat van mij
naar de maan gaat". Ui
terst sombere woorden
van de bijna zeventigjari
ge schipper H. M. Juta
van het zeezeilschip de
„Eendracht".
De „Eendracht" maakte on
langs met een aantal genodig
den vanuit Scheveningen één
van zijn laatste trips van dit
zomerseizoen. Op zondag 14
november ontvlucht het schip
herfstig Nederland om in het
Spaanse havenstadje Estapona
te overwinteren.
Het bestaan van de fraai ge
lijnde en getuigde gaffeltop
zeilschoener, het eigendom
van de Nationale Vereniging
en Stichting „Het Zeilend Zee
schip", hangt echter aan een
zijden draad. Voor de komen
de één- of tweeweekse winter
reizen vanuit Spanje hebben
zich namelijk tot op heden
slechts vier passagiers aange
meld. En dan te bedenken dat
de „Eendracht" 220 ton meet
en een accommodatie heeft
voor zevenendertig opvaren
den, van wie zeven vaste be
manningsleden. Het zijn ech
ter niet alleen de lege kooien,
die „Het Zeilend Zeeschip"
naar de ondergang dreigen te
trekken.
Schipper Juta: „Een aantal be
drijven, dat het ons mogelijk
maakt door vaste reserverin
gen van een aantal kooien
voor hun personeel, de „Een
dracht" te exploiteren, heeft al
laten weten zich als gevolg
van de verslechterde economi
sche situatie te willen terug
trekken. Wij hebben inmiddels
al bij de overheid aangeklopt
voor subsidie, maar dit heeft
tot op heden nog geen resul
taat opgeleverd. We zitten nog
met een schuld van ruim één
miljoen gulden, een bedrag,
dat nodig is om de resterende
lening voor het schip af te los
sen".
Schipper Juta kan er niet over
uit, dat de Nederlandse over
heid „Het Zeilend Zeeschip"
min of meer in de kou laat
staan.
„De Nederlanders hebben een
roemruchte historie op zee-
vaartgebied. En wat doet men
daaraan nu nog voor de jeugd?
Alleen een scheepje als de
„Eendracht" kan ons land
maar vertegenwoordigen. Men
zou een voorbeeld kunnen ne
men aan de Noren, die maar
liefst drie zeezeilschepen in de
vaart hebben, waarop jongeren
hun idealen kunnen verwe
zenlijken".
Begeesterd vertelt Juta van
zijn levensideaal, een verenigd
Europa. Een ideaal, dat vol
gens hem alleen bereikt kan
worden door de vriendschap
onder de jongeren.
„Waar kun je onder de jeugd
een betere vriendschap opbou
wen dan aan boord van een
zeezeilschip, dat regelmatig
meedoet aan allerlei interna
tionale evenementen? Je bent
dan immers op elkaar aange
wezen. De jeugd verkeert dan
in een situatie, waarin de per
soonlijkheid en het karakter
worden gevormd".
Wintertrips
De „Eendracht" ligt vanaf
donderdag 2 december in Esta
pona. Nog dezelfde nacht be
gint de eerste van in totaal ze
ven reizen in het Middellandse
Zeegebied, die in tegenstelling
tot de zomerreizen voor alle
leeftijden zijn bedoeld. Voor
inlichtingen over prijzen en
boekingen kan men terecht bij
„Het Zeilend Zeeschip", He
renstraat 73A, 2215 KG Voor
hout, telefoon 02522-
14049/14853.
VOORSCHOTEN „De Voorschotenaren moeten
meer met hun dorp zijn begaan. Vooral als het gaat om
natuur en milieu". Daarom wil de Stichting tot behoud
van oud, groen en leefbaar Voorschoten weer aan de
weg timmeren. Als het gaat om het behoud van monu
menten of om de verandering van een bestemmings
plan of om inspraakprocedures voor een nieuwbouw
wijk. „Het maakt niet uit, als de Voorschotenaren maar
weer wat willen doen voor hun dorp" zegt de 64-jarige
mevrouw M. Bloembergen, penningmeester van Leef
baar Voorschoten die in gemeentekringen de stichting
met de lange naam heet. De komende maanden wil de
stichting door middel van advertenties begunstigers
werven. Nu zijn er 250 mensen verbonden aan de
groep.
„Eigenlijk waren we een beetje ingeslapen" vertelt mevrouw
Bloembergen in haar woning aan de Palestrinalaan. „De laatste
actie die we voerden was voor het behoud van het watertje Het
Wedde. De gemeente wilde dat dempen. Uiteindelijk is dat ook
doorgegaan. En dat is jammer want het was een mooi stukje na
tuur". Volgens mevrouw Bloembergen, die twaalf jaar lang
raadslid voor de VVD in Voorschoten is geweest, is er heel wat
werk aan de winkel voor de stichting. Ze denkt daarbij aan het
opzetten van een amateur-archeologengroep. „Vroeger hadden
we ook zoiets. Die archeologen, overwegend studenten, hebben
veel werk verzet. Ook hebben we plannen voor een groep die
onder leiding van een historicus onderzoekjes kan doen naar het
grijze verleden van het dorp. Daaruit zouden dan ook publika-
ties moeten volgen die voor heel Voorschoten van belang zijn".
Kneuterig
Vervolgens vertelt zij dat ook de architectuur in Voorschoten
eens nader moet worden bekeken. „De wijk Bijdorp; die is toch
veel te kneuterig opgezet? Wat er vroeger teveel recht was, is
daar nu teveel krom. We hopen dat daar in de nieuwe wijk
Starrenburg wat aan kan veranderen". Tegen de bouw van een
nieuwe wijk is zij niet, ook al tast het het landelijk karakter van
Voorschoten aan. „Je moet wel realist blijven. De lijst woning
zoekenden is veel te groot om principieel nee te zeggen tegen
nieuwbouw" zegt zij nuchter.
Ook zijn er binnen de stichting ideëen om wat meer aan het mi
lieu te doen. „Vervuiling en illegale stortingen van afval; het
hoort allemal bij het milieu en dus tot het werkterrein van onze
stichting". Daar voegt ze wel snel aan toe dat ze beslist niet
„drammerig" willen zijn zoals bepaalde actiegroepen.
Oudere Voorschotenaren kennen de naam van de stichting
waarschijnlijk wel wat beter. In het verleden, onder andere met
mejuffrouw Begeer, werd er nogal wat gedaan. Toch waren dat
vaak zaken die tot grote spanningen met de gemeente leidden.
Mejuffrouw Begeer was niet vaak bereid compromissen te salui-
ten en menig geding werd tegen de gemeente aangespannen. Op
het gemeentehuis loopt nu nog menig ambtenaar rond die bij het
horen van de naam Begeer de kriebels krijgt. „Dat heeft de
stichting natuurlijk een vervelende naam gegeven, alhoewel ik
erbij moet zeggen dat onder mejuffrouw Begeer er erg veel
goeds is bereikt.
Lindenbomen
Zo zijn bijvoorbeeld door inspanning van de stichting uit die tijd
de prachtige lindenbomen aan de Voorstraat opgelapt. „Dat
kostte wel wat geld, maar was het dubbel en dwars waard" zegt
mevrouw Bloembergen. „Maar zelfs het feit dat de Voorstraat
nog bestaat is aan de stichting te danken. Bij de gemeente lagen
er al plannen om de straat plat te gooien en er een nieuw win
kelcentrum neer te zetten". Ook de Lindënhoeve staat er nog
dankzij de inspanningen van Leefbaar Voorschoten. Eén van de
laatste wapenfeiten was een aantal adviezen van de stichting
aan de restaurateurs van het Ambachts- en Baljuwhuis.
Om weer nieuwe acties op te starten, zoekt de stichting nieuwe
begunstigers met frisse ideeën. „Zoals dat tegenwoordig hoort,
hebben we de stichting verregaand gedemocratiseerd. De begun
stigers bepalen nu zelf wat er gaat gebeuren". Vooralsnog is er
binnenkort een thema-avond georganiseerd in De Werf op
maandagavond 27 september. Daar wordt de film „Rietland in
de randstad" vertoond. Landschapsarchitect L. Wiegersma ver
telt daarna over het behoud van het landschapselement in de
stedebouw. Wie zich als begunstiger van de stichting wil opge
ven of meer informatie wil hebben, moet schrijven naar me
vrouw Bloembergen, Palestrinalaan 60.
WASSENAAR „B en W een aantal woningen te
van Wassenaar manipule- vragen op het terrein van
ren de leden van de Nieuw Rijksdorp dat al-
raadscommissie technische leen gebouwd kan wor-
diensten door bij het rijk den als het huis wordt ge
sloopt. En dat terwijl de
gemeenteraad nog hele
maal geen officieel stand
punt heeft ingenomen
over sloop of verbouwing
Huize Nieuw Rijksdorp.
van het pand". Dit zegt
Fred Schoorl van huize
Nieuw Rijksdorp aan de
Berkheistraat in Wasse-
Hij reageert hiermee op ge
meentelijke stukken waarin
staat dat de gemeente 62 wo
ningen bij het rijk heeft aan
gevraagd voor 1983 op het ter
rein van het voormalige be
jaardenhuis. „De gemeente
gaat daarbij uit van veertig
wooneenheden op de grond
van ons huis en dat kan hele
maal niet. Hier kunnen na een
verbouwing hoogstens 25 wo
ningen komen. De verbou
wingsplannen hebben we daar
al voor klaar liggen". De plan
nen van de gemeente voorzien
verder in de bouw van een 22-
tal wooneenheden op het ter
rein van het pand. Volgens
Schoorl is het duidelijk dat de
gemeente veel liever het plan
van de architect Gelderblom
uit Soest overneemt dat be
staat uit het slopen van het
oude gebouw en het neerzet
ten van een nieuw gebouw
met veertig eenheden voor
één- en tweepersoonshuishou
dens. Volgens de voorlichter
van de gemeente Wassenaar
moeten de bewoners van huize
Nieuw Rijksdorp niet zo zwaar
tillen aan het aantal gevraagde
woningen. „Het gaat hier
slechts om een globale aan
vraag. Van beïnvloeding van
het college is geen sprake".
Wethouder Barning van fi
nanciën heeft al verschillende
malen duidelijk gemaakt dat
verbouwing van net pand te
duur is. Met name brandvoor-
zieningen zijn kostbaar. Het
huis werd ruim een jaar gele
den juist afgekeurd omdat het
brandgevaarlijk zou zijn. Vol
gens Fred Schoorl is een heel
goedkope oplossing mogelijk
in de vorm van twee stalen
brandtrappen aan de zijkanten
van het huis. Deze voorzienin
gen hebben veel oudere hotels
ook. Overigens heeft het huis
al een directe brandmeldings-
lijn naar de brandweer en op
alle verdiepingen grote brand-
blusapparaten. „Ik begrijp niet
dat dat genoeg is" aldus
Schoorl.
Overigens zijn de bewoners
zeer verbolgen over het feit
dat wethouder zijn in juni be
loofde bezoek aan het huis nog
niet heeft afgelegd. De wet
houder zou dan met de jonge
ren de verbouwingsplannen
van de bewoners bekijken. In
het gebouw wonen nu nog 27
mensen.
Onder redactie van Ton Pieters
We gaan de herfst in. Ook in
1912, met het „Geïllustreerd
Zondagsblad". Er kwam, hal
verwege de maand september,
een stel Amerikaanse „Cana
dian Pacific" treinwagons op
de rails van de Oostenrijkse
staatsspoorwegen, uit show
oogpunt. Het waren „uitzicht
wagens", met grote spiegelrui
ten en „een geheel glazen,
overdekt groot achterbalcon,
om de reizigers op deze wijze
in staat te stellen, de schoon
heden der natuurlandschap
pen langs de spoorbaan op hun
gemak en ten volle te kunnen
bewonderen". Oostenrijk,
voorlopig nog niet toe aan een
eerste wereldoorlog, zag daar
wel wat in. Welk een moge
lijkheden voor het toenemend
toerisme! De hele bevolking
langs de route liep uit, in de
geëigende schilderachtige kle
dij, tot in Slavonië; als gold het
een hoofdstuk in de belevenis
sen van „Kuifje".
Inmiddels werden op het IJ,
een uitloper van de Zuiderzee,
„interessante en belangrijke,
ook zeer schilderachtige wed
strijden" gehouden, door de
Kon. Roei- en Zeilvereeniging.
Haarlem beleefde een Konin-
ginnefeest, „met een rutsch-
baan in den Hertenkamp", en
een kinderoptocht in de Grote
Houtstraat, waar toen nog niet
eens een tram doorheen reed.
En in het verhaal „Onder het
roode vaandel" schudde de ba
ron het hoofd; beklom Cyprien
de trappen naar zijn woning
en zei tot zijn vrouw: ,,'t Is be
slist, arme vrouw! Staking en
dus ellende". En een uitdruk
king van angst „teekende zich
op het gelaat van zijn vrouw:
„Dat zult gij toch niet doen?
Zij zullen u mishandelen, mis
schien wel dooden..." Dat zei
Micheline toen nog.
Tegenwoordig zouden Miene
Halbersma of Claire van Heb-
scheuten, in elk geval ook
Claude Boerschotel, onder fe
ministisch wapengekletter,
zeggen: „Kom op vent" (maar
ze zeggen nu wel wat anders):
„laat zien wat je waard bent
en laat ze maar in elkaar zak
ken!" Toen Micheline
iets dergelijks opperde, 1
nog een dreun op haar g/
verwachten. Want d'r
zoop en kreeg geen cent 4
Maar een bek dat-ie hady
Ik ga verder, en ik zij
waar je je weer aan vast|
houden: de Duitse keize|
majesteit met de gehandv
linkerarm, die trij
schouwt, op manoeuvré
Zwitserland. In een „Zwi^1"
uniform was Wilhelm I
ze Steenwijk, van de cong
tie van O.L.Vrouw van I
hartigheid, onder de gev
van stormschade. Alsof e
der niets aan de hand wa^,
de Rijnlandsche Processie i
Kevelaer, de "gezegende
van Maria", en werd, eer1
verder, de eerste steen
voor het nieuwe retrailn
der E.E. P.P. Jezuietejg
Vught. Medemblik vierd
„groote landbouwtentoo
ling" in een rijkversierd
En verder.... Ach, beki
oude prenten nog maar
ge
DE DUITSCHE KEIZER BIJ DE MANOEUVRES IN ZWITSERLAND: ..Nevens Z.M.de Zwitsersche Bonds
Dan de keizer, die de uniform draagt van het regiment gardefuseliers te Potsdam, dat vroeger „het ZwitsJ
heette wegens het groote aantal Zwitsers dat erbij den dienst vervulde".
EEN GOUDEN ECHTPAAR TE VOORHOUT. „Joh. Does en Adriana
Maria Faas te Voorhout, die onder zeer veel belangstelling den dag
herdachten waarop ze voor 50 Jaren in den echt werden verbonden".
EEN ZONDERLINGE PAARDUI7U
STERING: „Een kopschild, dat
paard het leven heeft gered. Het
n.l. gedragen door de werkpaar<
mijnen, die zooals men weet voortdt c
in de mijn blijven. Zulk een „kopsu 0
beschermt het dier tegen vallende
kolen en de oogen tegen het kolerr.'
t den Intocht In de gezegende sl
Paus Pius IX was toen al in
verregaande ellende aangaan
de z'n kerkelijke staat. En
Garribaldi gaf, enkele jaren
later, een fikse tik om 's pau
sen wereldse oren. Mussolini
zou na 1930 weer zalf op de
wonden smeren met z'n con
cordaat tussen de Italiaanse
staat en het Vaticaan. Eerst
was er ontbindende Garribaldi
en, zestig jaar later, gezalfde
Gasparri met de rode hoed en
diplomatieke flair. Gods rijk
en aanverwante menselijke ar
tikelen, dat was geen penne-
streek te veel. Een status, gete-
kenend met een haneveer, bij
na. Even indopen in het inkt
potje, en het fascisme kon
weer een jaar of tien onder de
wijwaterkwast mee. Deo grati-
as. Handtekeningen zetten op
het Quirinaal; pontificaal, of,
een halve eeuw eerder, min
der pontificaal bressen slaand
rond de Porta Pia, waar de
avenue van de Vijfhonderd
vrijheidslievenden en bezatten
in steen en glorie vandaag nog
eindigt. Je kunt in die buurt
overigens nog een beste portie
ham en verse vijgen nuttigen,
terwijl de vleermuizen, tegen
sluitingstijd, gewoontegetrou
we pogingen doen om de om
geving onveilig te doen schij
nen.
Dan ga je een eindje weg. De
afstanden in het eeuwige
U
Rome zijn niet zo gri
stenen muur van
rond het verpulverde Rol
raakt er nooit over
droomd. In de nacht noj
je de keizers de toekoi
dagen. Maar dit onderscl
natuurlijk veel en
lang...! Ophouden. Vol
week laat ik wellicht
naai Van Rossum zien!
eminente Hollander vaLir
kouwe grond. Hij wasö"
man, die wist waar hei y,
schortte, in onze roomse
schrijving van de sart.
ving. Hij had, toen, al ief'JS
zien van de wereldkerl
zijn manier had hij iet
een vroege Johannes Xa
