Het Romeinse Colosseum als protestobject!!
Arabieren reageren terughoudend
op Amerikaans vredesplan
Libanees dagblad schat
aantal doden tijdens
oorlog op ruim 17.000
Roemenen in het nauf
door affaire-Tanase H!
Poolse demonstranten proberen
partijbureau in brand te steken
P.L.O.
Relocations
li
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1982 PAGINA 11
•N
Tutu mag naar
VS reizen
JOHANNESBURG De zwarte Zuida-
frikaanse bisschop Tutu. wiens paspoort
vorig jaar werd ingetrokken, heeft van
de Zuidafrikaanse regering toestemming
gekregen naar de Verenigde Staten te
reizen om een religieuze conferentie bij
te wonen van de Episcopaalse kerk. Des-
mond Tutu, de secretaris-generaal van
de Zuidafrikaanse Raad van kerken,
raakte zijn paspoort kwijt nadat hij er
door de Zuidafrikaanse regering ervan
beschuldigd was andere landen te heb
ben aangemoedigd strafmaatregelen te
gen Zuid-Afrika te treffen wegens het
apartheidsbeleid. De Anglicaanse bis
schop is een van de meest uitgesproken
en internationaal erkende critici van de
Zuidafrikaanse rassenpolitiek.
Moorden in Oeganda
NEW YORK In de anderhalf jaar sinds de
omverwerping van het bewind van dictator Idi
Amn zijn moord op onschuldige burgers en
stelselmatige foltering van politieke gevange
nen in Oeganda weer gemeengoed geworden.
De wreedheden worden voornamelijk begaan
door het Oegandese leger en de veiligheids
diensten, zo stelt de mensenrechtenorganisatie
Amnesty International in een vandaag versche
nen rapport. Het is gebaseerd op verklaringen
van voormalige gevangenen die relaas doen
van de geselingen met prikkeldraad, verkrach
tingen, doodgeslagen of doodgestoken gevan
gen. In Oeganda is een voortdurende strijd tus
sen guerrillagroepen en het bewind van presi
dent Obote. De Oegandese regering heeft giste
ren bij westerse landen geprotesteerd tegen de
„boosaardige en ongefundeerde" berichten van
de internationaal erkende mensenrechtenorga
nisatie Amnesty International.
Minder walvissen
door Falkland-
oorlog
LONDEN In de oorlog om de Falk
land Eilanden tussen Engeland en Ar
gentinië zijn waarschijnlijk meer
slachtoffers gevallen dan aanvanke
lijk werd gedacht. Een eerste aanwij
zing in die richting werd gegeven
door prins Andrew die zei dat er in
het strijdgewoel waarschijnlijk ook
enkele walvissen waren omgekomen.
Een loslippige matroos van de Royal
Navy bevestigde het vermoeden van
prins Andrew en vertelde dat zijn
schip alleen al vijf walvissen dodelijk
heeft geraakt. Op de onschuldige wal
vissen werden raketten afgevuurd
omdat zij er op de radar uitzagen als
onderzeeërs.
Terrorist Carlos
was in West-Beiroet
BEIROET De beruchte internationale
terrorist Carlos is vermomd als PLO-strij-
der ontsnapt uit het door Israël omsingel
de West-Beiroet. Carlos was in het gezel
schap van twaalf leden van het Japanse
Rode Leger die op dezelfde wijze wisten
te ontsnappen. Dat is donderdag door het
Libanese radiostation „Voice of Lebanon"
gemeld. De terroristen zouden zijn ont
snapt met een van de eerste groepen Pa-
lestijnen die uit Beiroet werden geëva
cueerd. Carlos is de terrorist die in 1975 op
klaarlichte d^g het hoofdkwartier van de
organisatie *van olieproducerende landen
in Wenen overviel en daar elf olieminis
ters gegijzeld hield. Waarschijnlijk is hij
naar Zuid-Jemen ontsnapt.
Auto Thatcher
bekogeld met
eieren
ABERDEEN Stakende
verpleegsters hebben don
derdag in de Schotse stad
Aberdeen de auto van pre
mier Thatcher bekogeld
met eieren. De 700.000
werkers in de Engelse ge
zondheidszorg zijn al drie
maanden bezig met acties
voor een loonsverhoging
van 12 procent. De conser
vatieve regering van me
vrouw Thatcher wil niet
verder gaan dan 7.5 pro
cent.
NAVO: Moskou gaat
door met SS-20
N 1
i-k;
ir i
rlou
it b
NAPELS De Sovjet-Unie heeft drie rakf^e
ses voor de SS-20 gebouwd sinds president frie
nid Brezjnjev in maart een stop op de plaain t
van SS-20-'s in Europa bekendmaakte, pj-jj
heeft generaal Bernard Rogers, opperbevel|j0l
ber van de NAVO, gisteren gezegd.
Volgens de generaal zijn er nu 36 SS-20-t
in Rusland met ieder negen lanceerinricipeI
gen. Rogers zegt over fotografisch bewijsrede
riaal te beschikken. pre
De kloof tussen de NAVO en het Warschatysv
wordt steeds groter, aldus de generaal, jo
NAVO is op alle wapenterreinen gepass
door het Oostblok".
Hij ventileerde weer eens, dat de plaatsingCnt
kruisraketten en Pershings II de enige ma e(
is om de Russische voorsprong teniet te dojlui
KAIRO/AMMAN/ATHE
NE Arabische regerin
gen en de Palestijnse Be
vrijdingsorganisatie PLO
hebben gisteren terughou
dend gereageerd op het
Amerikaanse vredesinitia
tief voor het Midden-Oos
ten. De overwegende me
ning in de Arabische we
reld is, dat men de voor
stellen van de Ameri
kaanse president op hun
inhoud en waarde wil be
studeren.
De Egyptische regering heeft
geweigerd officieel haar posi
tie ten aanzien van Reagans
Midden-Oostenplan te bepa
len. Politieke waarnemers in
Kairo wezen erop dat, dat het
jongste Amerikaanse plan niet
voldoet aan een belangrijke
eis, die president Moebarak
kortgeleden heeft gesteld. Hij
eiste dat de Amerikaanse rege
ring het zelfbeschikkingsrecht
van de Palestijnen moet er
kennen. Ook vanuit Jordaanse
hoofdstad Amman wilde men
nog niet reageren op de vre
desvoorstellen. De Jordaanse
minister van voorlichting zei
dat de verklaring van presi
dent Reagan eerst moet wor
den bestudeerd. Hij voegde er
evenwel aan toe, dat zijn eers
te indruk positief was. Goed
ingelichte bronnen in Amman
zeiden dat er eerst zal moeten
worden overlegd met de direct
betrokken partij, de Palestij
nen, voordat een officiële re
actie kan worden verwacht.
PLO-leider Jasser Arafat
heeft gisteren het Amerikaan
se vredesinitief met bijna de
helft van de leden van het da
gelijks bestuur besproken.
Sommige leden lieten zich na
afloop van het beraad over di
verse punten van het plan in
positieve zin uit. Het uitvoe
rend comité van de PLO komt
vanavond in Tunis bijeen, om
een standpunt ten aanzien van
Reagans vredesplan te bepa
len. Het radicale Volksfront
voor de Bevrijding van Pales
tina heeft het plan van Reagan
afgewezen en gezegd dat het
blijft vechten voor een onaf
hankelijke staat Palestina.
De Saoedische regeringsgezin
de krant Al-Nawda vroeg zich
af of de voorstellen van
Reagan niet weer „een van die
bekende Amerikaanse schijn
manoeuvres zijn". De Saoedi
sche radio gaf de VS het ad
vies „eerst een fatsoenlijke ba
sis te leggen voor een dergelijk
vredesinitiatief door de wetti
ge rechten van het Palestijnse
volk op een onafhankelijke
staat te erkennen en wegen te
openen voor een rechtsstreeks
overleg met de enige wettige
vertegenwoordiger van de Pa-
lestijnen: de PLO". De Tunesi
sche minister van buitenlandse
zaken heeft laten weten dat
het Amerikaanse vredesplan
een stap in de goede richting
Nederland verwelkomt de
rede, die president Reagan
eergisteren over het vredes
proces in het Midden-Oosten
heeft gehouden, als „een be
langrijke stap in de pogingen
om dit proces nieuwe impul
sen te geven". Dit werd mee
gedeeld door een woordvoer
der van het ministerie van
buitenlandse zaken. „De rege
ring", aldus de woordvoerder,
„deelt het inzicht van presi
dent Reagan dat er een einde
moet komen aan het tot nu toe
door Israël gevoerde nederzet-
tingenbeleid op de westelijke
Jordaanoever en in de Gaza-
strook, dat zij altijd als een ob-
De Franse president Mitter
rand heeft zich voorzichtig po
sitief over het Amerikaanse
plan uitgelaten. Tijdens een
persconfertentie in Athene zei
Mitterrand: „Het is moeilijk
om1 een dialoog met meneer
Reagan te improviseren op ba
sis van een paar telegrammen,
maar de voorstellen om de Pa
lestijnen een vaderland te ge
ven zullen door ons worden
gesteund". Hij voegde eraan
toe dat „erkenning van de
staat Israël" deel moet uitma
ken van een regeling Het
Britse ministerie van buiten
landse zaken heeft het plan
verwelkomd als een „con
structieve en tot de verbeel
ding sporekende stap". Vol
gens het Britse ministerie
biedt het plan een nieuwe
kans om het vertrouwen tus
sen de partijen op politiek rea
listische wijze te herstellen.
BEIROET Gedurende
de oorlog in Libanon, die
volgde op de Israëlische
invasie van 6 juni, zijn
17.825 mensen om het le
ven gekomen en raakten
er 30.103 gewond. Dit
heeft het Libanese dag
blad An-Nahar gemeld.
De krant baseert haar voorlo
pige op cijfers van ziekenhui
zen en de beschermingsdien
sten van de burgerbevolking.
De cijfers betreffen slachtof
fers onder de Libanese en Pa
lestijnse burgers, alsmede on
der de Palestijnse guerrilla
strijders en hun Libanese
bondgenoten. Volgens het Is
raëlische dagblad Yedioth
Aharonot zijn de dodencijfers
veel lager. Volgens deze krant
zijn tijdens de oorlog ongeveer
500 Palestijnse commando's
gedood, terwijl er 1.500 ge
wond raakten. Yedioth Aharo
not verstrekte geen gegevens
over het aantal burgerslachtof
fers.
Volgens zeer voorlopige cijfers
van de Libanese autoriteiten
heeft de oorlog met Israël in
drie maanden tijd een schade
van zeker tien miljard gulden
aangericht. Dit bedrag, onge
veer gelijk aan de nationale
begroting van het land, omvat
alleen de rechtstreekse oor
logsschade. Er zijn nog geen
cijfers bekend over de totale
economische schade die Liba
non heeft geleden.
Voor de industriële sector
worden de verliezen voorlopig
op meer dan een miljard gul
den geraamd. Dat komt onge
veer overeen met de waarde
van de Libanese export in
1980. Het bedrag omvat alleen
produktie- en exportverliezen.
De schade die Israël heeft aan
gericht aan bedrijfsgebouwen
en dergelijke zal zeker vele
honderden miljoenen guldens
belopen.
De verliezen in de sector han
del en dienstverleningen,
vroeger een van de welva
rendste in het Midden-Oosten,
Verplaatsing van de PLO
Bovenstaand kaartje geeft een overzicht van de landen die
Palestijnse verzetsstrijders wilden opnemen. De grootste
groepen Palestijnen gingen naar Syrië en Jemen.
worden voorlopig op 800 mil
joen gulden geraamd. Dat is
voor een belangrijk deel het
gevolg van de sluiting van de
haven en de luchthaven van
Beiroet gedurende drie maan
den. Ook de schade aan de
landbouw (gewassen, materi
aal, installaties, gebouwen) is
aanzienlijk, vooral in Zuid-Li-
banon en in de Bekaa-vallei.
Alleen de verdringing van de
Libanese landbouwprodukten
door Israëlische produkten
kost de landbouw in Libanon
naar schatting meer dan hon
derd miljoen dollar per
maand.
De Roemeense schrijver Virgil Tanase is kan zijn vrouw en kinderen in het dof1!®
Vieux Marche weer vrijelijk ontmoeten, nu het complot tegen zijn leven is ontmDe
kerd. Uk
bine
bpe;
PARIJS De ambassade
van Roemenië in Parijs
heeft gisteren een veront
waardigde verklaring uit
gegeven over de „zaak-
Tanase". De „verzinsels"
die over deze affaire zijn
verspreid kunnen volgens
de ambassade de „goede
betrekkingen tussen Roe
menië en Frankrijk" in
gevaar brengen. Het
Franse dagblad Le Matin
publiceerde dinsdag een
opzienbarend verhaal
over een Roemeense over
loper waarvan de juistheid
later van officiële zijde in
Parijs werd bevestigd. Het
gaat om een overloper van
de Roemeense geheime
dienst Securitate, die er
voor had gezorgd dat
voorgenomen moordaan
slagen op bekende Roe
meense dissidenten in
Frankrijk niet doorgin
gen.
Deze overloper volgens de
Franse pers heet de man Motu
Haiduc en werkt hij thans bij
een bedrijf in Frankrijk
meldde zich dit voorjaar bij de
Franse contraspionagedienst
In ruil voor politiek asiel voor
hem en zijn gezin vertelde hij
dat naar Frankrijk was geko
men met de opdracht van de
Roemeense geheime dienst Se
curitate om de dissidente Roe
meense schrijvers Paul Goma
en Virgil Tanase uit de weg te
ruimen. In samenwerking met
de Franse geheime dienst
werd een „mislukte" moord op
Goma en Virgil Tanase in sce
ne gezet om de Roemeense ge
heime dienst te misleiden.
Haiduc keerde terug naar zijn
land en wist een toeristenvi
sum voor hem en zijn gezin te
krijgen, nadat hij hij eerst al
een een hoge Roemeense on
derscheiding had gekregen
voor zijn„verdiensten jegens
het vaderland". Hij vertrok
len
fdc
met vrouw en kinderen f«g.
Frankrijk en kreeg daar fllig,
tiek asiel. Intussen speeld^t n
Franse contraspionage hetp v
verder. Terwijl de „ontvoeln".
Tanase door haar in een a[i n
legen hotel in Bretagne iw,
borgen werd gehouden, L i(
zijn „verdwijning" aanleiqgsv
tot een Frans-Roemeens 4 v
flict. Op 5 juni verklaarde
sident Mitterrand of hijda
de hoogte was van de wejn
lijke gang van zaken is tolt de
heden een goed bewaard h v<
heim dat de onderlinge] bli
trekkingen zwaar zouden \fets.
den belast als de schrijver
zou worden gevonden.
juni verschoof hij daan
een officieel bezoek aan 1
karest. In de nu uitgege[vri
verklaring van het Roemi
sae ambassade wordt het
verhaal „naar het rijk dei
beien" verwezen. In de
wat naïef aandoende vooi
ling van zaken van de
meense ambassade gaat
slechts om een „nieuwe prqkt
cerende lastercampagne" on
gen Roemenië... g pj
M
u h
.pl
id£
(Vervolg van de voorpagina)
WARSCHAU Volgens oog
getuigen uit Loebin marcheer
den woedende demonstranten
naar het plaatselijke hoofd
kwartier van de communisti
sche partij, stichtten brand in
een leeszaal van het gemeente
huis en gooiden stenen en ben
zinebommen naar politie en
brandweer. Dit gebeurde een
dag na de gewelddadige her
denking van de tweede ver
jaardag van de oprichting van
de verboden vakbond Solidari
teit.
Het Poolse persbureau PAP
meldde dat dat in de zuidelijke
stad Czestochowa, het pelgrim
soord van de Zwarte Madonna,
tot botsingen met de politie
kwam. Daar werden 251 per
sonen gearresteerd. Op de dag
van de herdenking arresteerde
de oproerpolitie in heel Polen
meer dan vierduizend mensen.
Er zijn op het ogenblik al hon
derden mensen veroordeeld in
snelrechtprocedures. De mees
te veroordeelden kregen hoge
geldboetes. De aggessiefste
deelnemers aan de rellen zijn
veroordeeld tot vrijheidsstraf
fen van anderhalf jaar.
In Warschau zou volgens het
persbureau PAP een bus
schauffeur die geveld werd
door een verdwaalde steen nog
steeds in coma liggen. De offi-
ciëwle balans van het aantal
doden wordt door de autoritei-
„Werkschuw"
In de officiële media wordt
het voorgesteld alsof het voor
namelijk jongeren zijn die aan
de straatgevechten hebben
meegedaan. Een hoog aantal
gearresteerden zou arbeids
chuw zijn en geen werkkring
hebben. Van onofficiële zijde
is beklemtoond dat er ook wel
degelijk tienduizenden arbei
ders aan de demonstraties heb
ben deelgenomenen.
De Poolse aartsbisschop
Glemp heeft gisteren meege
deeld in de Westduitse stad Es
sen dat het gooien met stenen
de problemen in zijn land niet
oplost. De primaat zei dit tij
dens zijn bezoek aan West-
Duitsland bij een bezoek aan
de kathedraal van Essen, waar
hij deelneemt aan het 87-ste
congres van de Westduitse ka
tholieken.
De Deense premier na afloop van een persconferentie
waarop hij het ontslag van zijn regering bekend maakte.
Deense regering gevalle
KOPENHAGEN De Deense premier Anker Jorgensen 1
gisteren aangekondigd dat zijn sociaal-democratische min£
heidsregering haar ontslag zal indienen omdat zij er niet ife n
geslaagd de steun van andere partijen te winnen voor een fe aj
streden pakket economische hervormingen. en
Jorgensen verklaarde na afloop van een reeks vruchteloze |or
sprekingen met vertegenwoordigers van de acht andere partjtk c
in het Deense parlement (de Folketing) dat hij „zeer negatiin.^
reacties" had ontvangen op een pakket bezuinigingsmaatregels",
en belastingverhogingen, bedoeld om de werkloosheid te besj
den en een enorm begrotingstekort te verminderen. Hij zei gt
compromis te zien met een van de partijen zodat zijn kab|ati|
vandaag aan koningin Margarethe formeel zijn ontslag heeftj 1
gediend. Het was het vijfde minderheidskabinet van sociaal-jet h
mocraten dat Jorgensen leidde. Volgens de premier zullen! we
geen nieuwe verkiezingen worden georganiseerd. De Dei
gingen voor het laatst op 8 december 1981 naar de stembus. f""
verkiezingen leverden een parlement op waarin de zetels W -
evenwichtig over links en rechts waren verdeeld.
Het ontslag van het sociaal-democratische kabinet van Jorg
saen betekent dat er een nieuwe ronde van moeizame onderfy.
delingen komt waarin overeenstemming moet worden beré
over een alternatief plan.
ROME Rome zien zon
der het Colosseum heeft
iets onvoltooids over zich,
en vandaar dat dit nu ne
gentien eeuwen oude am
fitheater van Romeinse
keizers dagelijks door vele.
duizenden toeristen be
hangen met verrekijkers,
fototoestellen, filmcame
ra's en andere „videoap
paratuur wordt bestormd.
Het oude en trotse bouw
werk laat dit vreemde ge
weld rustig over zich
heengaan, en dankzij enig
fraai twintigste eeuws
stut- en metselwerk kan
het echt nog wel tegen
een stootje. Het Romeinse
gemeentebestuur is het
bekende monument deze
zomer extra ter wille ge
weest door het aan een
kant (die van het Forum
Romanum) voor het ge
motoriseerd verkeer af te
sluiten. De bedoeling is nu
het Colosseum geheel on
bereikbaar te maken voor
uitlaatgassen en motoren-
gedreun, om het oude mo
nument te helpen overle
ven, onder andere voor
toeristische doeleinden.
Maar hoog boven het eindeloos
geklik van de toeristencame
ra's heeft het Colosseum er
deze zomer nog een functie
bijgekregen. Die van protest-
paal. Heeft iemand iets tegen
de burgemeester of de wijk
agent, dan klimme men boven
in het Colosseum om te protes
teren. De kunst is zo hoog mo
gelijk en zo ver mogelijk bui
ten het bereik van de politie te
klauteren en zo lang mogelijk
te blijven zitten. De autoritei
ten vinden dat helemaal niet
prettig, zo'n vent dertig, veer
tig meter hoog in hun popu
lairste monument. Het is niet
estethisch, en wordt ook niet
altijd goed begrepen door de
toeristen, die uiteraard foto's
nemen, vragen stellen en er
thuis in Japan, Spanje of
Frankrijk buren en vrienden
over vertellen. Kortom, het is
niet goed voor de image van
de stad. De laatste weken heb
ben twee mannen zo'n (overi
gens levensgevaarlijke) klim
partij naar het „dak" van het
Colosseum met groot succes
Opzienbarendste geval was dat
van een man die vier dagen en
nachten in een nis van het Co
losseum, op veertig meter
hoogte, doorbracht. Hij, een
schoenwinkelier, wilde protes
teren tegen de lamlendigheid
van de Romeinse politie, die
weigerde van de stoep voor
zijn winkel een illegale fruit-
kraam te verwijderen. Weken
lang had de man de politie be
stookt met het verzoek de
stoep voor zijn winkel vrij te
maken, maar er gebeurde
niets. „Dan klim ik in het Co
losseum en blijf ik net zo lang
zitten tot mijn stoep is ont
ruimd," zeide de schoenwinke
lier en voegde de daad bij het
woord.
Oude Romeinen kunnen zich
herinneren dat het monument
ook vroeger al eens voor sit
down-acties is gebruikt, maar
het succes van die protesten
toen kan nooit zo succesvol ge
weest zijn als nu. De schoen-
winkelier zat al die dagen als
een Romeins keizer boven op
het Colosseum, zich verzekerd
weten van de maximale publi
citeit. Zijn buren, die het hele
maal met hem eens waren, re
gelden zijn dagelijkse behoef
ten via touwlijnen, want zelfs
brandweerladders reikten zo
hoog nog niet.
Na drie dagen werd de druk
van de publiciteit op het ge
meentebestuur zo groot dat de
politie de instructie kreeg de
illegale fruithandel van de
stoep voor de schoenwinkel te
verwijderen. Pas toen zijn bu
ren hem verzekerden dat rijn
stoep inderdaad schoon was,
klom de eenzame manifestant
weer naar de begane grond.
Hij heeft inmiddels zijn onop
vallende plaats in de massa
weer ingenomen, te vrede over
'de (zij het moeizame) zege van
het Romeinse recht. Zelfs een
proces verbaal heeft hij niet
ontvangen, want geen enkele
politieverordening verbiedt
het kamperen boven op het
Colosseum.
Het tweede geval betrof dat
van een beroepschauffeur, vo
rige week nog. De politie had
hem wegens een diefstalletje
ook zijn rijbewijs afgenomen.
Dat kan niet, zei de man, want
„diefstal heeft niets mfct het
verkeer te maken en boven
dien is mijn gezin van mijn rij
bewijs afhankelijk." De autori
teiten waren en bleven doof
voor zijn protesten, en dus zat
er voor de chauffeur niets|ren
ders op dan in het Coloss«ag
te klimmen. Hij steeg tot glit:
hoogte, en om zijn protest
al te langdurig karakter tekg-.
ven begon hij op vijftig
hoogte voor het aanzwelle?
publiek beneden halsbrekefng!
toeren uit te halen. Een fend
lang vergastte hij de toeristen
Romeinen, politie en breeze
,weer op enkele ademb^e_»i
mende hoogstandjes, vooi
een politieman naar bo' 1
mocht klimmen om de chJvor^
feur zijn zin te geven. ?nk(
Elke tijd brengt dus voor Jent
Colosseum, het handelsr%et(
van de Eeuwige Stad, i
nieuwe taak, een nieuwe fu
tie. De oude leeuwenkuil \De i
vroeger voldoet nu uitsteklose
als valkuil voor de trageretei
onwillige Romeinse buraBij i
cratie.
