Solidariteit vecht voor toekomst
<PaIthenette
Voordeel-week!
slaapzak nu 9.95
deken nu 9.95
dekbed nu 34.95
10,19%
PrinsCharles weet het ook niet meer
STRIJD VAN VAKBOND LIJKT UITZICHTLOOS
Solidariteit lijkt kansloos tegen overmacht politie
Ierse terroristen
beraamden aanslag
in Den Haag
Arafat: Arabieren
zullen wraak nemen
Hoge rente enuwgeld blijft
ïlijks opvraagbaar.*
-§<=.
NMB BANK
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 31 AUGUSTUS 1982 PAGINA 11
Tractatie
Het jaarlijkse
straatfeest van de
Westindiërs in
Londen, het Not-,
ting Hill Carnival,
had dit jaar een
uitzonderlijk vredig
verloop. De Engel
se bobbieé hoef
den niet in te grij
pen, integendeel
ze werden getrac-
teerd door de
deelnemers.
ONGEVAL IN WESTDUITSE
KERNCENTRALE
BONN Tegenstrijdige verklaring doen de ronde
over een bedrijfsongeval in de Westduitse kerncentra
le Wurgassen aan de Weser waar op 20 augustus bij
het uitwisselen van een zandfilter radio-actieve stra
ling vrijkwam. Volgens het ministerie van arbeid in
Noordrijn-Westfalen, dat vrijdag het ongeval bekend
maakte, hadden metingen bij alle erbij betrokken
werknemers aangetoond dat de hoeveelheid opgelo
pen straling ver onder de grens van het de toelaatbare
dosis lag. Een actiegroep beweert daarentegen dat 14
arbeiders bij het ongeluk schade hebben opgelopen en
twee van hen nog altijd zouden worden behandeld in
een speciale kliniek in Dusseldorf. De actiegroep was
een onderzoek begonnen toen zij „zorgwekkende me
dedelingen" van het personeel te horen had gekregen.
Alle werknemers zou een stricte geheimhoudings
plicht zijn opgelegd. De kerncentrale Wurgassen (600
megawatt) ligt sinds mei stil wegens onderhoudswerk
zaamheden.
LONDEN Zelfs voor
een prins is het leven niet
een en al rozegeur en ma
neschijn. Hoewel de Britse
prins Charles eerste is in
de lijn van troonopvolgers
en zich sinds enkele
maanden vader kan noe
men van een gezonde
zoon, komt hij in een
vraaggesprek met een
Amerikaans verslaggever
van de gezaghebbende
Washington Post over als
een bekommerd man die
de toekomst bezorgd on
der ogen ziet.
In het gesprek benadrukt de
prins verschillende keren hoe
beperkt hij zich voelt als ge
volg van zijn koninklijke taak.
Op de vraag of hij dacht dat
hij die goed kon vervullen,
antwoordde hij: „Ik weet het
niet. Ik ben bang dat ik niet de
juiste persoon ben om dat te
zeggen. Ik doe het gewoon op
de manier die ik juist acht. Ik
word overstelpt met gratis ad
viezen, maar wat je ook doet,
je wordt altijd gekritiseerd of
geprezen
De prins die weigerde vragen
te beantwoorden over prinses
Diana en zijn zoontje, zei niet
goed te weten hoe je de tweede
helft van de twintigste eeuw
moet benaderen. „Het is een
van de redenen dat ik erg te
rughoudend ben met het be
antwoorden van vragen die de
mensen zo graag stellen over
hoe ik de monarchie over 25
jaar zie, want ik weet het ge
woon niet".
Had hij wel eens overwogen
een specifieke taak te aan
vaarden in de industrie of als
regeringsfunctionaris„Ik
denk dat ik makkelijk iets zou
kunnen uitkiezen, maar ik heb
ondervonden dat het heel
moeilijk om je aandacht tot dat
ene te beperken.De prins zei
dat hij graag bij de marine had
willen blijven, „,maar er wer
den steeds meer beperkingen
gesteld aan hetgeen ik daar
kon doen".
Een van de grootste proble
men van de moderne tijd vond
prins Charles dat de westerse
wereld niet meer lijkt te -u-e
ten welk standpunt ze hoort in
te nemen en waarvoor ze
hoort te vechten. „We worden
meegesleept in een tij van zo
genaamde vooruitgang, maar
tegelijkertijd verliezen we de
voeling met onze eigen mense
lijkheid. Dat iets waarover ik
me grote zorgen maken. Maar
ja, het is iets heel persoonlijks.
Ik weet niet of er iemand is
die naar me luistert".
er
r
ïr
o
(Van onze speciale verslagge
ver Leo van Vlijmen)
WARSCHAU Officieel
bestaat de onafhankelijke
vakbond niet meer en de
belangrijkste leiders er
van zijn nog steeds geïn
terneerd. Maar de naam
Solidariteit ligt op ieders
lippen. Bij de bloemen-
kruisen in het centrum
van Warschau wordt
openlijk en hartstochtelijk
voor Lech Walesa en Soli
dariteit gebeden. Als er
plotseling, in een drukke
itraat, twee of drie men
sen pamfletten beginnen
rond te delen, wil ieder
een een exemplaar heb
ben, ook al patrouilleren
er militairen of agenten,
r is geen nieuwsuitzen-
ïng op dé televisie of de
am van Solidariteit
ordt een paar maal ge-
emd. En welke krant je
ook inkijkt, er staat altijd
Wel een bericht in over de
ontdekking van een ille
gale drukkerij van Solida
riteit (zoals vorige week in
Jelenia Gora) of over de
arrestatie van een aantal
leden van de verboden
vakbond (dit weekeinde
in Warschau). Of generaal
Jaruzelski het nu prettig
vindt of niet, Solidariteit
is in Polen nog steeds
nummer een op de politie
ke hitparade. En het gaat
er vandaag om of deze il
legale vakbond nummer
een kan blijven dan wel
uit de Poolse geschiedenis
verdwijnt.
Nieuw kader
Bij de militaire machtsoverna
me op 13 december vorig jaar
heeft Solidariteit een bijna do
delijke klap moeten incasse
ren. Op die voor Polen treu
rigste dag sinds de Tweede
Wereldoorlog werd vrijwel de
gehele leiding van de vakbond
vastgezet. Slechts een paar
man. onder wie Bujak uit
Warschau en Lis uit Gdansk
bleven door toeval op
vrije voeten. De communicatie
was verbroken. Eigenlijk had
op die trieste decemberdag het
laatste uur van Solidariteit
moeten slaan.
Maar Solidariteit bleek meer
te zijn dan zomaar een vak
bond en heel veel meer dan
een doorsnee organisatie. On
danks voortdurende zoekacties
van de politie nu al ruim
acht maanden lang en on
danks het feit dat er hoge be
loningen staan voor het aan
brengen van de nieuwe leiders
van Solidariteit, is er weer een
klinkende organisatie van de
[rond gekomen, met illegale
Irukkerijen in het hele land,
net acties die de langzamer
hand moe geworden Poolse
Onze speciale verslaggever Leo van
Vlijmen in Warschau blikt terug op
de vakbond Solidariteit, die van
daag twee jaar geleden werd opge
richt en nu voor de vraag staat hoe
te moeten overleven in het Polen
van vandaag.
Arbeiders leggen bloemen voor het arbeidersmonument in Gdansk bij gelegenheid
van de tweede verjaardag van de oprichting van de vakbond Solidariteit.
bevolking proberen te active
ren, met een populariteit die
zowel de autoriteiten als de
kerk dwingt om stelling te ne
men.
Het Poolse episcopaat is gema
tigd in zijn verdediging van
Solidariteit, de autoriteiten
zijn uiteraard fel tegen de nu
illegale vakbond. Het is echter
de vraag hoelang Solidariteit
het Robin Hood-aureool dat zij
nu nog bij de bevolking heeft,
kan behouden. Ook de vanuit
de ondergrond werkende lei
ding maakt zich daar grote
zorgen over.
Successen
De illegale vakbond heeft tot
nu toe inderdaad enkele op
zienbarende successen ge
boekt. Het meest tastbare kan
elke Pool avond aan avond op
de beeldbuis constateren. Vrij
wel alle belangrijke artiesten
hebben gevolg gegeven aan de
oproep van Solidariteit om
geen enkele medewerking te
verlenen aan het militaire re
gime en zij weigeren dus voor
de tv op te treden. Het voor
beeld van de cabaretiers en to
neelspelers is gevolgd door de
schrijvers. Er is sinds decem
ber vorig jaar bijna geen boek
van een schrijver van naam
meer verschenen. Het is Soli
dariteit gelukt om de cultuur
met een grote en met een klei
ne c volledig lam te leggen.
Televisiekijkend Polen moet
het doen met knullige Sovjet-
russische thrillers en in de
theaters treden op dit moment
slechts tweederangs artiesten
op, doorgaans zonder publiek.
Een van de voortreksters van
dit culturele verzet was de
vrouw van vice-premier Miec-
zyslaw Rakowski, een bekende
concertpianiste, die intussen
overigens van haar man ge
scheiden is.
Solidariteit is er ook in ge
slaagd om, ondanks de speur
neuzen van de politie en de
militairen, een serie illegale
periodieken uit te geven, zoals
Tygodnik Wojenny (oorlogs-
-weekblad) in Warschau. De
armzalige en soms nauwelijks
te ontcijferen blaadjes vinden
gretig aftrek.
Het meest opvallende succes
van de illegale vakbond Soli
dariteit is, dat zich tot nu toe
geen enkel geval van verraad
heeft voorgedaan. Ook bij de
leiding verbaast men zich
daarover. „Wij zijn na acht
maanden nu zo wijd vertakt
en er zijn zoveel mensen bij
ons werk betrokken, dat je
verraad eigenlijk moet incal
culeren. Maar het is nog steeds
niet gebeurd. En dat is voor
ons een bewijs dat het hele
volk achter ons staat. Het zou
een koud kunstje zijn om de
verblijfplaats van Bujak of van
anderen aan de politie door te
geven. Maar het gebeurt niet
omdat alle Polen met ons soli
dair zijn".
Problemen
overwoekeren
successen
De successen van de illegale
vakbond lijken inmiddels door
de problemen overwoekerd te
worden. Solidariteit heeft zich
bijvoorbeeldtot taak gesteld
om de ervaringen van de gein-
terneerden die een maand ge
leden in vrijheid werden ge
steld voor het nageslacht vast
te leggen. Maar die ervaringen
blijken veel erger dan men
had gedacht. Een groot aantal
vrijgelatenen spreekt ronduit
over het sadisme waaraan ze
onderworpen zijn geweest en
zij eisen dat de nieuwe leiding
van Solidariteit bestraffing
van de schuldigen in haar pro
gram opneemt. Maar de onaf
hankelijke vakbond heeft de
moraal altijd hoog in haar
vaandel geschreven. En' wraak
hoort daarin niet thuis. Ook de
nieuwe leiding van Solidari
teit, die in veel opzichten be
reid is verder te gaan dan de
nog steeds gevangen gehouden
nationale held Lech Walesa
voelt er niets voor om haar le
den eigen rechter te laten spe
len.
Een nog groter probleem voor
Solidariteit is echter de manier
waarop het verzet tegen de
huidige machthebbers moet
worden georganiseerd. Er is
een harde kern die het graag
op een botsing wil laten aan
komen. Maar de leiding heeft
al lang begrepen, dat de mees
te Polen na twee jaar troebe
len hun buik vol hebben van
onrust en dat bovendien de
wapenstok van de militie ook
de meest vrijheidlievende Po
len tot zwijgen kan brengen.
En hoeveel sympathie de onaf
hankelijke vakbond ook onder
de bevolking moge hebben,
waar het tenslotte ook in Po
len om gaat is: vlees in de pan
en rust op straat. De Polen
hebben er na twee jaar onrust
en met een steeds sterker da
lende levensstandaard meer
dan genoeg van.
Daarom heeft de leiding van
Solidariteit na langdurige in
terne discussies en zelfs hoog
lopende ruzie tenslotte het
idee van een algemene staking
voor vandaag laten vallen,
maar gekozen voor vreedzame
demonstraties. „En als ook dat
niet lukt is het met Solidariteit
afgelopen", zegt Bujak. Maar
ook een vreedzaam bedoelde
demonstratie moet praktisch
op een harde confrontatie met
de politie uitlopen.
Het gaat er nu om of de Poolse
arbeiders een toekomst hebben
of niet. Vijfendertig miljoen
Polen houden hun hart vast
en menigeen vreest dat voor
Solidariteit nu het laatste uur
geslagen heeft. Want algemeen
is de overtuiging, dat generaal
Jaruzelski reikhalzend naar
deze dag heeft uitgezien omdat
hij nu eindelijk kan realiseren
wat hij Polens buren al zo
vaak heeft moeten beloven:
een definitief einde maken
aan Solidariteit. De leiding
van de illegale vakbond heeft
met haar oproep tot vreedza
me demonstraties misschien
wel haar eigen graf gegraven.
(Vervolg van de voorpagina)
WARSCHAU Dat wil ove
rigens niet zeggen, dat Solida
riteit aan sympathie heeft in
geboet. Sinds het Solidariteit-
s-teken tot de streng verboden
insignes behoort dragen veel
Polen momenteel een op dat
badge sprekend lijkend klein
speldje, eveneens in de rood-
-witte kleuren van de Poolse
vlag, waarop alleen het. woord
Solidariteit ontbreekt. En bij
de drie grote bloemenkruisen
in het centrum van Warschau,
die eergisteren al van een V
(Victorie) waren voorzien ligt
sinds gisteren ook een meters-
grote P met een anker, het
symbool van het Poolse leger,
dat tegen het einde van de
oorlog de nazi's uit Warschau
joeg. Duidelijker symbolen zijn
er nauwelijks te bedenken,
maar het lijken toch vooral
protest-uitingen van een ver
der zwijgende meerderheid.
Twijfels
Want inmiddels begint steeds
meer de mening post te vatten,
dat de autoriteiten vast beslo
ten zijn de ondergrondse vak
bond vanmiddag de eindafre
kening te presenteren. Veel
Polen geloven dat Solidariteit
in de val gelopen is. Want in
dien er vanmiddag maar wei
nig demonstranten komen op
dagen, betekent dit, dat de on
afhankelijke vakbond nauwe
lijks nog kan beweren dat zij
op de steun van de hele bevol
king kan rekenen. Mochten er
daarentegen veel mensen gaan
demonstreren, dan zullen
ZOMO, politie en leger hard
ingrijpen en worden de leiders
van Solidariteit beschuldigd
van roekeloze verstoring van
de openbare orde. In beide ge
vallen is de onafhankelijke
vakbond uitgeteld.
Of het vanmiddag tot een felle
confrontatie komt zal veel af
hangen van de houding van de
arbeiders van de Ursus-tracto-
renfabriek, waar relatief zeer
veel jonge arbeiders werken.
Zij hebben ook bij vorige gele
genheden getoond dat zij de
harde kern van de verboden
vakbond vormen en dat zij de
confrontatie met de politie niet
schuwen.
De Poolse autoriteiten toonden
zich gisteren bijzonder zeker
van hun zaak. Regerings
woordvoerder en minister Ur
ban heeft gisterochtend reeds
voor vanavond 18.00 uur, het
tijdstip waarop de demonstra
tie beëindigd moet zijn, de bui
tenlandse journalisten voor
een persontmoeting uitgeno
digd. Hij hoopt ongetwijfeld
dan de grafrede van Solidari
teit te kunnen uitspreken. In
elk geval lijkt voor Solidariteit
het uur van de waarheid aan
gebroken. Men vreest in War
schau, dat het een bitter uur
zal worden. Maar in Polen is
nog steeds altijd alles mogelijk.
Van woensdag 1 t/m dinsdag 7 september.
extra lage prijzen voor het piekfijn reinigen
van uw beddegoed.
afgeleverd in een stofvrije hoes.
fldthe Stomerij
Deze aanbieding geldt ook in de Palthe-tilialen.
PARIJS De Franse po
litie heeft tijdens het
weekeinde in Vincennes
vier arrestaties verricht
van drie vermoedelijke le
den van het Ierse Natio
nale Bevrijdingsleger
INLA en van een man die
een terrorist van de Ita
liaanse Rode Brigades
wordt genoemd.
De verdachte Ieren zijn Mi
chael Plunkett (31), Stefan
King (30) en Mary Reid (29).
Zij zijn allen geboren in de re
publiek Ierland. Op het mo
ment van hun arrestatie wa
ren zij bezig met de vervaardi
ging van bommen die zij af
gelopen zondag in Parijs had
den willen plaatsen.
Het INLA heeft zich van het
IRA afgescheiden en wordt
verantwoordelijk gesteld voor
een aantal terreuraanslagen.
Het INLA is in Engeland en in
Noord-Ierland verboden, maar
in de Ierse Republiek niet.
Functionarissen in Frankrijk
zeiden dat de drie arrestanten
aanslagen beraamden op Brit
se burgers en instellingen in
Frankrijk. Ook bereidden zij
een aanslag voor op de Britse
militaire attaché in Den Haag.
De Ierse Mary Reid, diet zaterdagavond met nog twee Ierse ter
roristen in Parijs werd gearresteerd, wordt hier in een politeauto
afgevoerd, nadat zij gisteren aan een kort verhoor was onder
worpen.
De vierde arrestant, de Ita- door de Italiaanse politie ge-
liaan Oreste Scalzone, werd zocht voor moord, gewapende
zondag opgepakt. Hij wordt roofoverval en wapensmokkel.
PARIJS De naar Frankrijk
uitgewezen en daar genaturali
seerde Roemeense letterkundi
ge Virgil Tanas, die eind mei
spoorloos uit Parijs verdween,
blijkt achteraf door de Franse
contra-spionagedienst ont
voerd te zijn om te voorkomen
dat de Roemeense Securitate
(de beruchte staatsveiligheids
dienst) hem zou vermoorden.
Volgens het Parijse dagblad Le
Matin had de Roemeense ge
heime dienst een agent naar
Parijs gestuurd met de op
dracht de 37-jarige schrijver-
in-ballingschap te vermoorden
omdat hij in een artikel Ceau-
Roemeen
gekidnapt door
Franse geheime
dienst
cescu de eerste communisti
sche koning had genoemd. De
agent voerde zijn opdracht
echter niet uit, maar meldde
zich bij de Franse geheime
dienst. Volgens het dagblad
besloot de Franse contraspio
nage het spelletje mee te spe
len en organiseerde een ne-
pontvoering van Tanas. Daar
door zou de gent, die politiek
asiel was toegezegd de tijd
krijgen zijn gezin over te bren
gen naar Roemenië. Tanas
werd vervolgens onder een
valse naam in een hotel in
Bretagne overgebracht. De
hele aangelegenheid werd zo
geheim gehouden dat zelfs
president Mitterrand daar niet
van op de hoogte werd ge
bracht. Mitterrand die in juni
een staatsbezoek aan Boeka
rest had moeten brengen, ge
lastte dit af om te protesteren
tegen de „ontvoering van Vir
gil Tanase door de Securitate".
De voorzitter van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, Yasser
Arafat, omarmt een van zijn volgelingen, nadat hij gisterochtend
afscheid had genomen van de links-Libanese leider Walid Joem-
blatt in diens woning in Moekhtara.
SJARJAH/KAIRO
PLO-leider Yasser Arafat,
die gisteren na een emo
tioneel afscheid Beiroet
heeft verlaten en nu op
weg is naar Griekenland,
heeft gezegd dat de Ara
bieren wraak zullen ne
men tegen Israël wegens
zijn invasie in Libanon.
Arafat zei dit gisteren in
een interview met een
dagblad dat in de Vere
nigde Arabische Emiraten
verschijnt.
In het interview zei de Pales
tijnse leider, dat de uittocht
van de PLO uit Beiroet een
vulkaanuitbarsting in de Ara
bische wereld zou veroorza
ken. Arafat zei verder dat zijn
strijders zich na de evacuatie
bij „verscheidene nationalisti
sche bewegingen in Arabische
landen zullen aansluiten". In
het vraaggesprek liet hij zich
in bittere bewoordingen uit
over het falen van de Arabi
sche landen de PLO te hulp te
komen. Arafat zei tenslotte dat
zijn Libanese islamitische
bondgenoten nu een moeilijke
tijd tegemoet gaan, nadat de
zionisten hun eerste president
in een Arabisch land hadden
geïnstalleerd. Hij noemde de
zojuist gekozen Libanese presi
dent Gemayel een kleine Sa-
dat, die door de Amerikanen
en zionisten aan Libanon was
opgelegd.
Egypte heeft gisteren de on
middellijke terugtrekking van
alle Israëlische troepen uit Li
banon geëist en aangedrongen
op erkenning van de „legitie
me nationale rechten" van het
Palestijnse volk. In een brief
aan de secretaris-generaal van
de VN, Perez de Cuellar, zei
de Egyptische zaakgelastigde,
Moessa, dat „de Egyptische re
gering zich krachtig verzet te
gen alle pogingen om de Pales
tijnse rechten te ondermijnen
of het uitoefenen van die rech
ten door het Palestijnse volk te
beperken". In de brief werd
het akkoord inzake Beiroet
met instemming begroet. Te
gelijkertijd liet Moessa in zijn
schrijven echter weten, dat
verdere regelingen moeten
worden getroffen voor eerbie
diging van de Libanese soeve
reiniteit, territoriale onschend
baarheid en politieke onafhan
kelijkheid.
ADVERTENTIE
NMB Kapitaalmarkt-Renterekening
Rente voor de maand september.
De NMB Kapitaal
markt-Rentereke
ning geeft een rente die
gebaseerd is op het ge
middelde rendement
van een groep aflosbare
Nederlandse staatsle
ningen. Een hoog ren
dement dus.
rVn innn 8raag mecr wclcn over de NMB
vAJUpuil Kapitaalmarkt-Renterekening.
Stuurt u mij meer informatie. 0 j
*Uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.
Over de opgenomen
bedragen berekent de
NMB een geleidelijk
afnemende retourrente.
Meer informatie?
Stuur onderstaande cou
pon in of haal de folder
bij uw NMB-kantoor.
Viditel pagina 484.
De NMB denkt met u mee.
De heer/mevrouw
I Postcode.
I
I Woonplaats.
I In een gesloten envelop zonder postzegel opsturen I
I aan de NMB, Afdeling KMR, Antwoordnummer 10.000,1
I 1000 PA Amsterdam.
