ontwikkelingen op
Firato
82
Oogstrelende
COMPACT DISC BLIJFT HET GROOTSTE NIEUWS
JS 19-
[NNENLAND LEIDSECOURANT/ DONDERDAG26AUGUSTUS 1982 PAGINA7
27 augustus
|m 5 september!
komt op de markt met tangentaal aftastende pla-
speler.
AMSTERDAM Gevraagd naar de uit
vinder van de Compact Disc moeten Phi-
lips-woordvoerders het hoofd schudden.
„Er bestaat geen man in stofjas, die op een
middag „Mien, ik hèb het" riep en met
zijn werktekeningen voor een nieuw soort
grammofoonplaat en afspeler rechtstreeks
naar de hoogste baas stormde. Technici
van Philips: „De tijd van de man die op
eigen houtje iets uitvindt is voorbij.
w
Wanneer een bedrijf als het Ovf»r-7ir»Vit
onze iets nieuws brengt, is
daar team-work aan vooraf
gegaan, hebben specialisten op
verschillende gebieden hun
bracht. Wat de Compact Disc
betreft moet je terug gaan naar
de tijd waarin de laserstraal
werd ontdekt. Die straal werd
een gegeven waar je wat mee
kon doen. De laser, een licht
straal die in een messcherpe
punt eindigt, bevatte tal van
mogelijkheden; met groot ver
mogen konden brandkasten
worden opengesneden. Bij'
Philips werd een meer huis
houdelijke toepassing van de
laser ontwikkeld voor de
beeldplaat; daarna zijn we an
dere mogelijkheden gaan on
derzoeken en kwamen we ook
op een geluidsplaat, die werd
ontwikkeld tot wat we nu de
Compact Disc noemen".
Eén systeem
Zoals op de komende Firato 82
(27 augustus tot en met 5 sep
tember in de Amsterdamse
RAI) is te zien, is Philips er
met Sony in geslaagd het sy
steem voor de Compact Disc
(CD) tot .wereldnorm te ver
heffen. Tot stand is 'gekomen
één afspeelsysteem over de
hele wereld voor plaatjes die
overal verkrijgbaar zullen zijn.
De belangstelling voor de CD
is groot; fabrikanten bestrijden
elkaar alleen op het vlak van
vormgeving en snufjes die el
kaar niet veel ontlopen. Eind
van dit jaar komt de CD en af
speler op de markt en daar
richt de consument zich tijdens
de Firato 82 op: nieuw, een
wezenlijke verbetering en re
delijk betaalbaar. De prijs van
de afspeler zal in het begin lig
gen rond de tweeduizend gul
den, de plaat op ongeveer
veertig gulden.
Nieuw
De introductie van de Com
pact Disc is het enige echte
nieuws dat de Firato biedt.
Nieuw, maar voor de consu
ment nog niet van groot be
lang is de Laservision, de
beeldplaat en zijn afspeler die
begin volgend jaar in de win
kel is te vinden voor een prijs
die rond de 1500 gulden zal
liggen. De eerste beeldplaten
zullen voornamelijk in op
dracht van grote bedrijven zo
als IBM worden gemaakt, met
educatieve programma's voor
intern gebruik.
Later in het volgend jaar kun
nen Nederlandse speelfilms
worden verwacht en platen
met opera's en popgroepen,
omdat niet alleen de kwaliteit
van het beeld, maar ook van
het geluid erg hoog zal zijn.
Omdat de beeldplaat nauwe
lijks te beschadigen is, wordt
verwacht dat verhuurbedrij
ven sterk geinteresseerd zul
len zijn. Nog dit jaar zal Phi
lips de beeldplaat tijdens de
monstraties tonen, om het pu
bliek aan het nieuwe medium
te laten wennen.
Voor het overige zijn het de
oogstrelende ontwikkelingen
die de liefhebber van beeld
en geluidsapparatuur doen wa
tertanden. De respectieve fa
brikanten hebben zonder uit
zondering uitmuntende vorm
gevers in dienst, waarbij kan
worden gesteld dat uiterlijk en
het (technische) inwendige uit
stekend met elkaar overeen
komen.
Verbeteringen
De verbeteringen, voor zover
die voor het gehoor nog te be
reiken waren, zijn in vrijwel
alle apparatuur met kwartsge-
stuurde precisie-instrumenten
verkregen. De fabrikanten lij
ken de concurrentiestrijd
voornamelijk uit te vechten in
het alleen meetbare bereik,
dat in gedeelten van promilla
ges is uit te drukken. Het oor
vond het veel eerder allang
best. De precisie echter die
achter de frontplaat is bereikt,
houdt ook een langere levens
duur dan voorheen in en een
uiterlijk waarin nauwelijks
verbeteringen zijn te bereiken.
Dat betreft de absolute top
merken, maar ook de minder
kostbare, zoals Audio Sonic
waarvoor niemand zich hoeft
te schamen. Grof genomen
kan men op de komende Fira
to constateren dat het beste
nog beter is geworden en het
redelijk goede uitstekend.
Als op alle exposities van
beeld- en geluidapparatuur is
nauwelijks van een overzicht
sprake. Waren er tijdens de
vorige Firato 125 exposanten,
het zijn er deze keer 152. Alle
fabrikanten garanderen de al
lerhoogste kwaliteit tegen re
latief lage prijzen en omdat in
wezen niets meer te verbete
ren viel, de vormgeving vrij
wel uniform werd, moest de
fabrikant wel zoeken naar
snufjes om zich nog te kunnen
onderscheiden van de concur
rent.
Om de meeste snufjes die ter
dege moeten worden betaald,
zullen de meesten niet ge
vraagd hebben. Veel appara
tuur kan op afstand worden
bediend en sommige platen
spelers zoeken eveneens op
afstand bediend een be7
paald muziekstuk op.
Het bedieningscomfort van
alle geëxposeerde apparatuur
is aanzienlijk verbeterd, de vi-
deo-apparatuur kan ais vol
maakt worden beschouwd.
Groter
„Groter dan ooit", wordt de
Firato 82. Philips beslaat in de
RAI 4000 m2, dat is twee keer
zo veel als tijdens de vorige Fi
rato in 1980. En het zijn niet
alleen de wondernieuwtjes die
Philips laat zien. Draagbare
radio's blijken de laatste jaren
stormachtige ontwikkelingen
te ondergaan, zegt Philips.
Voor een deel zou dit te dan
ken zijn aan de populariteit
van Radio Nederland Wereld
omroep op de korte goif-band
(met Pelleboer als zon- en re
gen-profeet tot in de verste
vakantielanden). Maar ook
buitenlandse landgenoten
kunnen nu beter dan ooit uit
zendingen uit het moederland
ontvangen (Spanje, Marokko,
Turkije etc.). De tegenwoordi
ge draagbare radio biedt opti
male ontvangst op de korte
golf.
Onder de titel „doublé sound
machine" worden apparaten
in de handel gebracht met een
dubbel cassettedeck. Hiermee
Langzamerhand onvermijdelijk in de huiskamer, de hifi-hoek.
kan op twee snelheden van
het ene deck naar het andere
worden opgenomen met vele
mogelijkheden, als dubben
(via microfoon of externe ge
luidsbron). Een discjockey kan
nu geleidelijk van deck wisse
len waarbij de microfoonfunc
tie in gebruik blijft.
Verschuivingen
Beeld en geluid geven ver
schuivingen te zien die teza
men kunnen komen rond
1985, wanneer er geen tv-toe-
stellen meer worden gemaakt,
maar beeldschermen die het
middelpunt zullen vormen in
de toekomstige hi-fi-hoek. Dit
beeldscherm kan de gebruike
lijke tv-programma's tonen,
maar ook als monitor dienst
doen voor video-apparatuur.
Op dit scherm kunnen tiental
len spelletjes worden gespeeld.
Het verband tussen beeld en
geluid wordt duidelijk, wan
neer men denkt aan de beeld
plaat, of aan televisie met ste
reo-geluid. Hoofdzaken in de
nu wel onvermijdelijke hi-fi-
hoek in de huiskamer worden
de monitor (beeldscherm), de
versterker en de weergevers
(luidsprekerboxen). Op de ver
sterker kan alles worden aan
gesloten wat maar versterkt
moet worden, het zij beeld of.
geluid: video, beeldplaat, Com
pact Disc, grammofoon, elec-
tronisch orgel en de inmiddels
tientallen tv-spelen, met inbe
grip van de schaakcomputer.
Met de aanschaf van de Com
pact Disc hoeft men de nog
voortreffelijk werkende pla
tenspeler niet weg te gooien
als zijnde overbodig. Deze pla
tenspeler wordt, als het goed
is, aangesloten op de „phono"-,
ingang van de versterker. Al
leen déze ingang in de verster
ker brengt correcties aan, om
dat bij de fabricage van de
grammofoonplaat op bepaalde
passages noodzakelijke trucjes
zijn toegepast die in de ver
sterker worden opgeheven.
Cassettes, banden en tuners,
maar straks ook de Compact
Disc, hoeven niet te worden
gecorrigeerd en kunnen der
halve worden aangesloten op
alle overige ingangen. Philips
adviseert de gebruiker van de
CD dan ook de ingang „aux"
te nemen die doorgaans niet
wordt begrepen en dus niet
wordt gebruikt.
Over de vlucht die de Com
pact Disc zal nemen, is de top
van Philips het nog niet eens.
Maar afgezien daarvan mag
men aannemen dat de gebrui
kelijke grammofoonplaat nog
vele jaren wordt geprodu
ceerd. In elk geval is de indus
trie er nog niet op uitgekeken,
worden dagelijks nieuwe pla
ten op de markt gebracht en
Staat de ontwikkeling van de
platenspeler nog lang niet stil.
Platenspelers
De komst van de Compact
Disc heeft bij vrijwel alle fa-
Het enige echte nieuws: de Compact Disc, als boven- en frontlader.
De Walkman, niet meer
weg te denken. Helaas,
volgens sommigen.
brikanten een tweeslachtig
heid te weeg gebracht; ener
zijds worden de voordelen van
de CD krachtig onder woor
den gebracht, anderzijds doet
iedere fabrikant moeite nieu
we en verbeterde platenspe
lers zo aantrekkelijk mogelijk
voor te stellen.
Een gerenommeerde fabrikant
van platenspelers, Dual brengt
een geheel nieuwe afspeler.
met een nieuwe ULM-toon-
arm (Ultra Low Mass) op een
volledig nieuw chassis. Een en
ander moet hoorbaar betere
resultaten opleveren.
Revox, tot dusver vooral be
kend door de uitstekende
spoelenrecorders, heeft een
tangentiaal aftastende platen
speler op de markt waarvan
de prijs er niet om liegt (bijna
tweeduizend gulden) maar dan
ook alles uit de groef haalt wat
de groef te bieden heeft, tot de
CD de functie van de tot dus
ver gebruikelijke plaat heeft
overgenomen. De tangentiaal
aftastende toonarm wint ove
rigens bij de meeste fabrikan
ten van platenspelers terrein:
geen fouthoek en lichter te
construeren.
Het is opvallend dat de snaar
aandrijving van de platenspe
ler niet is verdrongen door het
„direct-drive" systeem, dat en
kele jaren geleden met véél
tamtam werd geïntroduceerd.
Bij „direct-drive" is het pla
teau direct gekoppeld aan de
motor. Gebleken is, dat de
snaar een goedkopere aandrij
ving biedt dan „direct-drive"
en een toch ten minste even
goed. „De rumble motorge-
stommel zit tegenwoordig
meer in de plaat zelf dan de
motor voortbrengt", schrijven
de fabrikanten.
Cassette
In tegenstelling tot de spoelen-
(band)recorder met twee tot
vier snelheden, kende het cas
settedeck altijd maar één ge-
standariseerde snelheid: 4,75
cm/sec. Zo standaard was deze
snelheid, dat de meeste appa
raten daar geen melding van
maakten.
Sommige fabrikanten (Ma-
rantz, Dual) gaan de techniek
van de spoelen recorder ach
terna en met een cassettedeck
op twee snelheden: de gebrui
kelijke 4,75 en de nieuwe 9,5
cm/sec. Zoals gebruikers van
de spoelenrecorder weten, is
met deze hogere snelheid meer
(cassette)band kwijt, maar kan
een betere geluidskwaliteit
worden verkregen, vooral in
de weergave van het hoog.
Met deze verhoogde snelheid
lijkt de bruikbaarheid van het
cassettedeck het maximum te
hebben bereikt. Alle tot dus
ver mogelijke features zijn toe
gepast, zoals het opzoeken van
bepaalde muziekpassages.
Technisch zorgen de twee mo
toren voor onberispelijke
bandloop en de bandjes zelf
bieden zonder meer hi-fi kwa
liteit. Toepassing van het Dol
by C-ruisonderdrukkingssys-
teem (nr betekent niet 'num
mer', maar noise reduction)
draagt daar het nodige toe bij.
Niettemin weet de spoelenre
corder zich te handhaven, on
danks tegengestelde verwach-
lingen van misschien nog
maar een of twee jaar geleden.
Wellicht is het wantrouwen
tegen dat kleine cassettebandje
onuitroeibaar gebleken en wil
len sommige muziekliefheb
bers zelf uitmaken hoe lang
hun opnamen duren. Band is
niet gebonden aan de (C) 60,
90 of 120 minuten speeltijd van
de cassette. Akai, met z n on
berispelijke recorders, verbe
terde de kwaliteit van de band
nog eens door Cobalt-Ferriet
tape te introduceren. Feit blijft
ook, dat tape meer kan verdu
ren dan cassetteband en in de
recorders ook de micro-com
puter is verwerkt voor verfij
ningen. Met name de bandin-
leg, voor velen destijds een
gruwel, levert geen problemen
Dat de cassetterecorder de
spoelenrecorder de baas blijft,
zal in de eerste plaats te ma
ken hebben met het grotere
bedieningsgemak van de cas
sette en de op alle terreinen
kleinere formaten.
Video
Zeker nu het video-filmen
door de lichtere en kleinere
formaten van de camera meer
toepassingsmogelijkheden
biedt, neemt de populariteit
van het video-apparaat toe.
Voeg daarbij de stereo-mu-
ziekweergave en sommige fil
mers zijn niet meer te houden.
De videorecorder, die aanvan
kelijk nogal wat storingen kon
opleveren en niet altijd een zo
schitterende beeldkwaliteit
<had, is thans volwassen. Voor
velen ligt de aantrekkelijkheid
van de videorecorder in het
feit dat men op televisie kan
kijken naar een speelfilm en
de recorder op een willekeurig
net een ander programma op
neemt. Tijdens vakanties kan,
binnen redelijke grenzen, een
timer programma's opnemen
terwijl de bezitter in het Gar-
dameer rondspartelt.
Speelfilms op alle mogelijke
gebied kunnen worden ge
huurd, ongeacht het systeem
van de videorecorder; stil-
staandbeeld, slow-mo(ion en
versneld op- en terugspoelen
vormen geen problemen meer,
in tegendeel. In kwaliteit doen
de fabrikanten niet voor el
kaar onder; de prijsverschillen
ontstaan vooral door toebeho
ren en het aantal kanalen.
Draagbaar
Tijdens de komende Firato zal
blijken dat alles draagbaar is
gemaakt, tot de zwaarste hi-fi-
keten toe. Dat de diverse com-
onenten tot mini-formaten
onden worden teruggebracht,
is al enkele jaren bekend. Pro
bleem vormden in hoofdzaak
de weergevers, de luidspreker
boxen. Door gebruik van nieu
we materialen kunnen kleine
boxen een zelfde geluidskwali
teit voorbrengen als destijds de
zware jongens.
Enigszins los hiervan staat de
Walkman met z'n prima oorte
lefoon die in verrassend korte
tijd volwassen is geworden.
Niet draagbaar, maar wel zeer
mini is geworden de appara
tuur voor in de auto, die de
ruimte van de kleinste bolide
in een concertzaal kan veran
deren. Het gebruikelijke ver
mogen van twee maal zes Watt
veroudert: twee keer rond de
40 Watt is geen zeldzaamheid
meer. Ter vergelijking: twee
keer drie Watt is een redelijk
huiskamer niveau...
c'RITS BROMBERG
slen met beeld en geluid, steeds eenvoudiger door de
itief lichte apparatuur.
