Moeder Courage" in tent naast het Congresgebouw
Thom Hoffman:
Zo'n stille jongen
kan vast niet acteren
Jane en Peter Fonda:
geen cent erfenis
van wijlen Henry
Er zijn natuurlijk een hoop
oorzaken te noemen, maar de
film is er zeker één van. Ter
wijl toneel toch al voor een
kleiner publiek was, kon je de
luidruchtigen onder de acteurs
er sterk van verdenken een
stuk extra publiekswerving te
plegen. Het grote publiek dat
film en tv daarentegen in ver
houding bereiken, maakt het
een noodzaak dat acteurs juist
wegkruipen uit een te opdrin
gerige publieke belangstelling.
Hoe het ook zij, Thorn Hoff
man is het type acteur dat je
waarschijnlijk nóóit van verre
zal herkennen. „Op die jongen
moet je toch 'ns letten", was
me ingefluisterd. „Hij speelt
een hoofdrol in de Vara-tv-se-
rie „Truckers", speelt een gro
te bijrol in Reve's „De vierde
man" en in Bas van der Lecq's
eerste hoofdfilm „Sprong naar
de liefde". Gewapend met een
publiciteitsfoto uit die film, be
reik ik volgens afspraak het
terrasje van het Amsterdamse
restaurant De Roode Leeuw,
maar een acteur lijkt daar niet
aanwezig. Toch wel. De foto
toont hem in leren jack met
schapenkraag, een sigaret los
jes op de lippen en een blik in
z'n ogen van: Mot je wat van
me. De jongeman die me op
het terrasje aarzelend aan
spreekt met „Bent u mis
schien..." is een vriendelijk be
brilde figuur in regenjas. Een
acteur, nee, ondanks die ver
anderde tijden, in de verste
verte niet.
Exhibitionisme
Thorn Hoffmann (24) schrikt
niet van m'n aarzeling. „In
Nederland denken ze vaak:
Zo'n stille jongen, die kan vast
niet acteren. Er wordt meestal
gekozen voor acteurs die spon
taan en extrovert overkomen.
Thom Honman
in „Sprong
naar de
liefde": Mot je
wat van me?
Rollen in speelfilms
Sprong naar de liefde''
„De vierde man" en
tv-serie ..Truckers"
Toen ik acteur wilde worden,
heb ik uiteraard geprobeerd op
de Toneelschool te komen. In
Maastricht. Ik werd niet toege
laten. Ik geloof dat ze al
schrokken toen ik vertelde dat
ik een boek gelezen had. Ik
ben ook geen type dat acteurs-
café's frekwenteert. En mis
schien ben ik Wel helemaal
niet zo'n toneel-acteur. Ik vind
dat acteren met die luide stem
men en altijd bewust van dat
publiek in de zaal toch altijd
iets hebben van artistiek exhi
bitionisme. De filmcamera ligt
me beter". En gek genoeg is
het eerste dat de fotograaf op
merkt, wanneer hij met Thom
Hoffman tussen de duiven op
de Dam wat platen maakt:
„Hé, die jongen fotografeert
Luger
Niettemin heeft Thom Hoff
man er al een aantal jaren the
aterwerk opzitten. Afkomstig
uit Wassenaar, liet hij het
Atheneum voortijdig in de
steek voor ambulante werk
zaamheden als varen en bar
man-spelen met acteren in het
achterhoofd. Maastricht werd
dan wel niks, maar de jonge
regisseur Peter te Nuyl, die
binnenkort bij de Haagse Co-
medie mag laten zien wat hij
waard is, vroeg hem voor een
stuk op de Theaterschool. Er
was iemand ziek geworden.
Het werd het begin van toch
nog een acteursloopbaan: To
neelgroep F ACT, Toneelgroep
Theater (in scholenprojecten)
en Toneelgroep Centrum. Vier
jaar theater en dan nu allerlei
film- en televisie-aanbiedin
gen. Eindexamenfilms van de
filmacademie, een hoofdrol in
de nogal opschudding verwek
kende film „Luger" van zijn
vriend Theo van Gogh. Een
film die bedoelde neo-fascisti-
sche tendenzen in onze samen
leving te signaleren, maar
door een deel van het publiek
juist voor fascistisch werd ver
sleten. Hoffman als Chris Lu
ger verbijsterde het publiek als
de kidnapper van een geeste
lijk gehandicapte Wassenaarse
INTERNATIONALE NIEUWE SCENE BRENGT VLAAMSE BRECHT
KUNST
LEIDSE COURANT
Hilbert Soudant
chef-dirigent USO
UTRECHT De Nederlander Hubert Soudant
is voor vier jaar benoemd tot chef-dirigent en
artistiek leider van het Utrechtse Symfonie Or
kest. Hij volgt Cornelius Dombraveanu op, die
deze functie de afgelopen drie seizoenen heeft
vervuld. Dombraveanu keert bij het USO terug
als gastdirigent.Hubert Soudant heeft -tot 1985-
ook pen verbintenis als chef-dirigent bij het
Nouvel Orchestre Philharmonique in Parijs. Hij
treedt vooral regelmatig op als gastdirigent bij
het Berlijnse Philharmonisch orkest, de Bam
berger Symphonikers, het orkest van La Scala
in Milaan en de radio-orkesten van Keulen,
Munchen, Frankfort, Hamburg en Saarbruc-
ken. Het komend seizoen zal hij ook verschil
lende orkesten in de Sowjet-Unie en het orkest
van Sydney leiden.
Proloog en Nieuwe Komedie
krijgen steun van VNT
AMSTERDAM De Vereniging van Nederland
se Toneelgezelschappen (VNT) heeft de Tweede
Kamer in een brief gevraagd de minister van
CRM te bewegen zijn plan tot stopzetting van de
subsidiering van de toneelgroepen Proloog en
Nieuwe Komedie in te trekken.
Stopzetting van de subsidie betekent de opheffing
van beide gezelschappen.Volgens de VNT zou de
minister eerst het advies van de Raad voor de
Kunst moeten afwachten. Zou daaruit blijken dat
er reden is voor opheffing dan zouden werkzaam
heden van de twee toneelgroepen slechts op een
termijn van langer dan één seizoen mogen worden
beëindigd. Nu staat de minister 1 september 1983
voor ogen.De VNT vindt overigens dat het huidi
ge peil van de overheidsuitgaven voor toneel zo
niet verhoogd, dan toch gehandhaafd moet blij-
Raad voor de Kunst gegeriefd:
„SANERINGSPLAN ORKESTEN
TE VROEG IN KRANTEN"
DEN HAAG De Raad voor de Kunst voelt
zich gegriefd nu zij via berichten in de pers
heeft moeten vernemen van de saneringsope
ratie voor het orkestenbestand in de rand
stad. Het saneringsplan werd op verzoek van
CRM-minister Hans de Boer opgesteld door
een efficiencybureau. Volgens de Raad voor
de Kunst, het wettelijk adviesorgaan van de
regering inzake de kunsten, is het de vierde
keer dat zij via berichten in de pers op de
hoogte wordt gesteld van beleidsvoornemens
en of denklijnen van de minister op het ge
bied van de Kunst.
De Raad vindt het gebeuren vooral grievend
omdat de Raad kortgeleden zelf ook een ad
vies aan de minister heeft uitgebracht over
het Orkestenbestel. In dat advies werd ook de
positie van de randstedelijke orkesten bespro
ken. De Raad verwacht dat in het gesprek
dinsdag op het ministerie, dat reeds enige tijd
geleden werd afgesproken, het rapport van
het efficiency bureau zal worden besproken.
De Raad gaat er van uit dat de minister dan
ook een adviesaanvraag over het rapport zal
Volgens het efficiency rapport zijn de orkes
ten in de randstad te groot en moet er wor
den ingekrompen.
in Brechts „Moeder Cou
rage en haar kinderen".
De Nieuwe Scène speelt al
weer een tijdje theatervoor
stellingen in een tent. Een
nieuwe „trend" trouwens, zo'n
tent, want het Nederlandse
Werktheater pleegt op gezette
tijden ook op circusmanier to
neel aan de man te brengen.
De Nieuwe Scène was eerder
in Den Haag onder zeil met
„De Herkuis", een veel beju
belde voorstelling. De tent
werd het gezelschap vorig jaar
hardhandig ontnomen door
een rukwind en inmiddels is
er via privé-akties en de ver
koop van een gelegenheidsli
thografie van de kunstenaar
Pol Mara een nieuwe op de
planken verschenen. Daarin
dus „Moeder Courage en haar
kinderen". Een van Brechts
beroemdste en moeilijkste
stukken. Moeder Courage
speelt tijdens de dertigjarige
oorlog in de zeventiende eeuw
en in het door krijg verwoeste
landschap reist de marketent
ster Courage rond, haar han
del aan de soldaat brengend.
Ze leeft van de oorlog, maar ze
verliest tegelijkertijd aan die
oorlog: Ze jaagt er haar eigen
kinderen mee de dood in.
Niettemin gaat ze verblind
door.
--\t kreeg na de oorlog bij
Filmacteur Thom Hoffman op de Dam: Hé, die jongen fotografeert goed. (Foto: CEES VERKERK).
miljonairsdochter, tussendoor
voortdurend homosexuelen,
joden en negers beledigend.
Druggebruikers
„Jammer", zegt Thom Hoff
man „dat die film niet begre
pen is. CRM heeft Theo van
Gogh volkomen links laten
liggen. Maar we zijn inmiddels
toch met een tweede film be
zig. Die speelt in een milieu
van druggebruikers. Een. on
derwerp dat Theo aan het hart
gaat, want ze liggen bij hem in
Amsterdam letterlijk voor de
deur. We filmen een beetje
volgens het Jos Stelling-sy
steem. Stapje voor stapje.
Wanneer we geld hebben, ma
ken we weer een stukje. Dat
geld lenen we hier en daar,
terwijl we er ook onze eigen
verdiensten in steken. Ja ik
ook, want he.t is toch een grote
hobby. In principe een soort
avant-garde-bedrijfje. En ei
genlijk veel leuker dan al dat
gevestigde en geregelde werk.
Bij zo'n film voel je veel nau
wer betrokken. Bij de Vara of
bij Paul Verhoeven (maker
van „De vierde man") wordt je
met de auto van de ene lokatie
naar de andere gereden. Er
staan tienduizend lampen om
je heen en alles waar jij op
moet letten zijn je eigen woor
den. Prima natuurlijk, maar je
mist daardoor toch die betrok
kenheid".
Met pistool spelen
Toch is Thom Hoffmann een
„betrokken" soort acteur, die
de rol die hij speelt zo dicht
mogelijk probeert te benade
ren. „Voor „Luger" ben ik een
heleboel van die oude gang
sterfilms gaan zien en tijdens
de opnamen heb ik voortdu
rend met een pistool zitten
spelen. Voor „De vierde man",
waarin ik een op de achter
grond dreigende rol als misda
diger speel, heb ik me afge
zonderd op een stil hotelka
mertje in Noordwijk. Om me
rustig voor te bereiden. Zon
der thuis eitjes voor jezelf te
hoeven bakken. Zoals jij iets
leest of nadenkt over een film
voor je gaat schrijven. En voor
„Truckers" ben ik bezig met
mijn diploma voor vrachtwa
genchauffeur. Een spoedcur
sus. Maar de moeilijke rij-scè-
nes worden door stuntmensen
gedaan. Toch helptg het alle
maal. Je leert in die andere
omgeving bewegen, leven. En
dat vind ik het fijne van film.
Het steeds weer in een andere
wereld stappen. Ik zuig zo'n
rol in me op. Vóór je een rol
speelt, zou je er eigenlijk eerst
twee romans over geschreven
moeten hebben. Wat mensen
als De Niro in Amerika doen.
Voor „Raging Buil" bokslessen
nemen, tussen boksers en in
sportscholen rondlopen. Je as
simileren met je onderwerp.
Dat heb je met die serie over
vrachtwagenchauffeurs ook.
Al treedt er bij televisie een
vervlakking op omdat je een
zo groot mogelijk publiek moet
bereiken. Zo kan ik niet laten
zien hoe onbeschoft vrachtwa
genchauffeurs in de meeste
gevallen zijn".
BERT JANSMA
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1982 PAGINA J]\f^
-fumlid
Interesse van Denen in
kunst en tv in ons land Ur c
AMSTERDAM - Onder leiding van de Deense minister voéjftjoed
cultuur, mevr.dr. Lise Ostergaard, bezoekt een delegatie vai gjs V£
meer dan twintig personen ons land. Ze zijn voornamelijk ge V j
ïnteresseerd in het Nederlandse beleid voor de musea en vooi F
radio en televisie. De groep telt o.a. achttien Deense parlë ^essi
mentsleden. De Denen waren maandag de gasten van het ge r
meentebestuuur van Amsterdam. Ze bezochten o.m. het Arrt
sterdams Historisch museum en het Stedelijk Museum. Van
daag voegde hun minister zich bij hen. Bij Philips en op d
Technische Hogeschool in Eindhoven en het Zuidlimburgsi
kabelexperiment stelt men zich op de hoogte van kabel- ei
satellietzaken. Morgen worden op het ministerie van CRM ii
Rijswijk het museumbeleid en het radio- en televisiebeleii
toegelicht. Daarna komt de delgatie samen met de Tweede
-Kamercommissie voor CRM. Donderdag gaan de Denen n
omroepland voor ontmoetingen met de NOS, de STER
vertegenwoordigers van omroepen.
Filmactrice Ulla
Jacobsson overleden
WENEN - De Zweedse actrice Ulla Jacobs- ij
son, die vooral bekend is geworden door haar i
optreden in de film ,Zij danste slechts één zo-
mer', is op 53-jarige leeftijd in een ziekenhuis
te Wenen overleden, zo is maandag van haar
familie vernomen. Zij leed reeds enige tijd
aan gewrichtskanker. Zij was getrouwd met
de Oostenrijkse volkenkundige prof. Hans-
-Winfried Rohsmann. Na genoemde film van 6
regisseur Arne Mattson, die in 1951 in Cannes i
werd bekroond, trad zij o.m. op in ,De glim-
lach van een zomernacht' van Ingmar Berg-
man en in internationale produkties als
.Schuld en boete', ,De laatsten zullen de eers-
ten zijn', ,En dat op maandagmorgen' en ,Alle
jaren weer'.Voorts speelde zij vele toneelrol- :j
len, zowel in Gotenburg als in Berlijn en We
nen. Tevens trad zij op voor de televisie. Ulla Jacobsson $$00
DEN HAAG Spelen in
een tent naast het Con
gresgebouw lijkt een suc
cesformule te worden.
Paul Acket maakte er ge
bruik tijdens zijn North
Sea Jazz Festival voor
blues- en andere geluiden,
inmiddels heeft ook het
theater die plek ontdekt.
Van 25 tot en met 29 au
gustus is het Vlaamse Kol-
lektief Internationale
Nieuwe Scène er onder
het eigen zeildak te zien
Moeder Courage in de netten van de oorlog: Hilde
Uytterlinden speelt de hoofdrol in de circustent van de
Nieuwe Scène.
het Berliner Ensemble de kri
tiek dat zijn Moeder Courage
eigenlijk tot inkeer zou moe
ten komen in het stuk. Kritiek
die geen begrip had voor
Brechts bedoelingen. Hij wilde
immers geen theater waarbij je
je met de hoofdpersoon kon
identificeren. De hoofdfiguren
hoefden niet tot inkeer te ko
men, ais het publiek dat maar
deed via de confrontatie die
hij ze voorschotelde. Moeder
Courage vervloekt de vrede
omdat die haar broodwinning
kapot maakt, en het publiek
mag zich afvragen hoe iemand
zo afgestompt kan raken en
dat op zijn eigen situatie 'be
trekken. Zoals Brecht het stel
de tijdens het Volkerencongres
voor de Vrede in '52: „Het ge
heugen van de mensheid voor
geleden ellende is verbazend
'kort. Haar voorstellingsvermo
gen voor komend leed is bijna
nog kleiner. De inwoner van
Hamburg is nog omringd door
ruïnes, en toch aarzelt hij de
hand op te heffen tegen een
nieuwe oorlog. De wereldwijde
verschrikkingen van de jaren
veertig lijken vergeten. Er zijn
er velen die zeggen dat de re
gen van gisteren ons niet nat
maakt. Het is tegen die afge
stomptheid dat we moeten
strijden." Een tekst die nog al
tijd opgaat.
De Nieuwe Scène wil met zijn
LOS ANGELES - Noch Jane noch Peter Fonda zullen ook
maar een enkele dollarcent krijgen uit de nalatenschap van
hun onlangs overleden vader Henry. In kringen rond de fa
milie Fonda kwam de onthulling dat de 77-jarige acteur
zelfs geen enkel aandenken aan zijn kinderen had nagelaten
als een schok. Fonda's bezit gaat naar zijn aangenomen
dochter Amy en zijn vijfde vrouw Shirlee.
Al waren er in het verleden moeilijkheden genoeg tussen de
Fonda's, ze leken inmiddels bijgelegd. Jane Fonda mochl
nota bene dit jaar bij de Oscar-uitreikingen nog vol trots
met ontroering aankondigen ^dat haar vader dan eindelijk
die hoogste onderscheiding had gekregen voor zijn rol in
„On golden pond". Henry Fonda was tijdens de Vietnam-
oorlog, evenals een groot deel van het Amerikaanse publiek
geschokt door de anti-Amerikaanse opstelling van zijn doch'
ter en verweet zijn zoon Peter zijn nogal losse levensstijl en ke sit
zijn optreden in allerlei „underground"-films. Na de ere-Os-
car vorig jaar voor zijn hele filmcarrière en de echte Oscar
dit jaar leek alles vergeten en vergeven
Henry Fonda motiveerde zijn beslissing wel in zijn testa
ment dat zaterdag j.l. werd geopend: „Ik heb geen voorzie- jemer
ningen getroffen voor Jane of Peter en hun gezinnen, enkel
en alleen omdat zij naar mijn mening financieel onafhanke
lijk zijn, en die beslissing doet niets af aan mijn diepe gevoe-
lens van genegenheid voor hen". Niettemin kwam Fonda's'?Jaar<
testament als een verrassing. Zijn bezit werd door zijn nota-S-de
ris niet nader gespecificeerd, maar zijn landhuis, dat voliud. E
staat met kunstvoorwerpen, is zeker tweeënhalf miljoen dol- egorie
lar waard. Fonda vermaakte 200.000 dollar aan de door hem rgkke
geadopteerde dochter Amy, die in Colorado woont, terwijl
zijn laatste, jonge, vrouw Shirlee de rest van zijn bezit zal
krijgen.
Fonda liet in juli '81 een nieuw testament opmaken. Een
eerder testament vermeldde zijn zoon Peter nog als execu
teur testamentair. In dat nieuwe testament stelde Fonda bo
vendien dat indien zijn vrouw Shirlee binnen negentig da- echtei
gen na hem zou overlijden, zijn bezit vermaakt zou moeten n hu
worden aan het Community Playhouse in Omaha, Nebras
ka, de plaats waar hij werd geboren.
!0ngr<
,oud
and.
lè bi
ntern
iver c
>p ir
Veren
Nene.
usssei
«üstus
n Dei
inedei
joude
rfeeds
villen
larde
erded
en (66
■veld
-.a
De Fonda-familie na de dood van Henry, die een testament
naliet dat'voor Jane en Peter (op deze foto geheel links en
rechts) nogal teleurstellend was. Amy en Shirley (midden)
kwamen er beter vanaf.
werk toneel brengen dat zo
dicht mogelijk bij het volk
staat. En daarmee volgt het de
theaterideeën van de Italiaan
Dario Fo. Er wordt in Vlaan
deren veel in fabrieken ge
speeld, de vertaling van deze uit Fo's Italiaanse origineel
„Courage" is dan ook een ver- een, naar het leek, authentiek
vlaamsing door Wannis van de Vlaams volksstuk maakte. On-
Velde, net zoals de groep jaren der regie van de Chileense re-
geleden met een fantastische gisseur Carlos Medina en in
opvoering van „Mistero Buffo" een decor van de Duitser
Matthias Stein van het Bei
ner Ensemble krijgen we i
die manier een ongebruikel
ke, Vlaamse, „Courage"
zien.
BERT JANS»
Mondelinge cursussen voor:
(heus, daar gaat echt nog niets boven'.)
Getuigschrift Bedrijfseconomische Basiskennis
Ondcrncmcrsdiploma Detailhandel Ijzerwaren
Onderncmcrsdiploma Detailhandel Sportartikelen
Informaticacursus 'U en de computer'
Talencursussen 'op maat' voor bedrijven
Middenstandsexamen
Marketing
Bedrijfseconomie
Algemene ontwikkeling
Be roe psgoedcrcnvc rvoc r
I Engels
Talen- l prans
Duits
ook overdag! Spaans
Praktijkdiploma boekhouden
Moderne bedrijfsadministratie
Staatspraktijkdiploma
Examen Accountant-
Administraticconsulcnt
1 Nederlands
Engels
Frans
Duits
MIS NIKS!" De lessen beginnen binnenkort!
AMSTERDAM Er wa
ren tijden dat je van ac
teurs mocht verwachten,
nee mocht eisen, dat zij als
flamboyante flaneurs ook
in het dagelijks leven met
luider stemme den volke
kond deden dat zij in elk
geval beslist géén gewone
burgers waren. Het waren
de dagen dat artiesten er
als een kunstwerk uitza
gen en je op meters af
stand al kon zeggen: Kijk
daar gaat meneer Bouw
meester, of: Dat móet Ko
van Dijk zijn. Niks geen
nostalgie hoor, maar een
feit is het dat je dat soort
acteurs niet meer ziet.
