Evacuatie PLO
uit Beiroet
komt op gang
Zuid-Afrika gaat steeds verder or
verzet tegen apartheid te smoren
te
Moskou: YS
saboteren
wapengesprek
Surinaamse machthebbers
vrezen contra-revolutie
CONGRES AKKOORD MET
BELASTINGPLAN REAGAN
ARAFAT
GAAT
NAAR
TUNESIE
W ondermidder,
tegen kanker
in beslag
Sandinisten leggen
beslag op r.k.-collq
Algemene stakiit
legt Bombay pij**
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 20 AUGUSTUS 1982 PAGINl
MOSKOU De Russische minister van defensie,
maarschalk Dimitri Oestinov. heeft de Verenigde Sta
ten ervan beschuldigd de onderhandelingen in Genè-
ve over beperking van de kernbewapening in Europa
te saboteren. Hij zei verder dat Moskou niet zal in
stemmen met eenzijdige besnoeiingen in zijn arsenaal
kernwapens voor middellange afstand. Het voorstel
van president Ronald Reagan voor een nul-optie is
volgens hem duidelijk bedoeld om het bereiken van
een akkoord te torpederen.
Russen brengen tweede vrouw in de ruimte
De 34-jarige Russische ingenieur Svetlana Savitskaja
(midden) is de tweede vrouw in de ruimte. Gisteren is zij
samen met de kosmonauten Leonid Popov en Alexander
Serebrov In de Sojoez-t-7 begonnen aan een reis door de
ruimte naar het ruimtestation Saljoet-7. De eerste vrouw
in de ruimte was de Russische Valentina Teresjkova, die
19 jaar geleden rond de aarde cirkelde.
Leider Democrazia
Christiana overleden
ROME Een van de oprichters en
leiders van de Democrazia Christia
na, Guido Gonella, is gisteren in
Rome op 76-jarige leeftijd overle
den. Gonella was lange tijd partijlei
der en tientallen keren minister in
de vele elkaar snel opvolgende Ita
liaanse kabinetten. Internationale
bekendheid verkreeg hij als lid van
allerlei Europese organen, waaron
der het Europees parlement, waar
van hij ondervoorzitter was. De
laatste jaren stond senator Gonella
in de frontlijn van de Italiaanse po
litiek als leider van de Italiaanse
delegatie die met het Vaticaan on
derhandelt over een nieuw concor
daat.
Rode Brigadisten
beroven wapendepot
ROME Een commando
groep van de linkse Rode
Brigades heeft gisteren bij
een overval op een wapen
depot van de Italiaanse
luchtmacht talrijke wapens
buitgemaak.
De overvallers, onder wie
drie vrouwen, zijn er met
een hoeveelheid geweren,
machinepistolen, pistolen
en munitie vandoor gegaan.
Volgens de Rode Brigades
zullen de wapens worden
gebruikt bij nieuwe acties
in het gehele land.
SPANJE IS TEGEN
LOZING KERNAFVAL
LAS PALMAS De Spaanse rege
ring zal alles doen om te voorkomen
dat het lozen van kernafval ter hoogte
van de Spaanse kust wordt voortgezet,
zo heeft Maria Teresa Esteban, alge
meen directrice voor milieuzaken, te
genover het dagblad Diario de Las
Palmas verklaard. Zij zei dat de
Spaanse autoriteiten druk willen uit
oefenen op internationale instellingen
om te komen tot een verbod tot het lo
zen van kernafval in zee. Het lozen
van radio-actief afval door het Britse
schip Gem vorige week heeft tot
scherpe protesten van ecologen geleid.
Een schip van Greenpeace nee ft ver
geefs getracht het in zee storten van de
vaten met kernafval te verhinderen.
Vliegtuigkapers i["~
China terechtges/-
PEKING De vijf (flO1
die op 25 juli teverge}Jax
beerden een Chinees lp£a>
tuig te kapen, zijn in Spa z
terechtgesteld. De kapeif-
allen jonge fabrieksaW-ï
van ongeveer 20 jaar eê A
en hadden met dolkenyve'
en explosieven geprobtf1
vliegtuig koers te lateij vai
naar Taiwan, De kapers'are
echter door passagiers °P
manningsleden overmafen
Chinese persbureau vel^.v'
niet hoe de daders terend:
den gesteld. GewoonlijkP'et
dit in China met een sc£e
het hoofd. fan
t lin
t fo
Queen Elizabeth in New York
De trots van de Britse koopvaardij, het luxe cruiseschip Queen
Elizabeth II (QE2), heeft zijn reizen om de wereld hervat. Twee
maanden terug maakte het schip nog deel uit van de Britse oor
logsvloot voor de Falkland Eilanden. Spuitende blusboten, gillen
de sirenes en een groots vuurwerk begroetten de QE2 gisteren
bij aankomst in New York. Op de achtergrond het torenhoge
World Trade Center.
PARAMARIBO De militaire leiders van Suriname beschik
ken over informatie dat buitenlanders, in samenwerking met
enkele Surinamers, in het westelijke district Nickerie contra-re
volutionaire activiteiten ontplooien. Wat de aard is van deze
contra-revolutionaire activiteit kunnen de Surinaamse autoritei
ten niet aangeven, omdat de zaak als militair geheim wordt be
handeld.
Sinds het afgelopen weekeinde wordt het district Nickerie met
meer dan normale aandacht door de legerleiding in de gaten ge
houden. Dit heeft de Surinaamse garnizoenscommandant Roy
Horb in Paramaribo meegedeeld. Het optreden van de legerlei
ding tegen de rijstboeren van Nickerie, begin deze week, was
volgens hem slechts een bijkomende zaak. In Nickerie geldt
sinds maandag een samenscholingsverbod.
In de Surinaamse hoofdstad Paramaribo zijn sinds maandag
avond, met name bij militaire instellingen, ook strengere veilig
heidsmaatregelen getroffen. Over het waarom willen de macht
hebbers niets kwijt.
WASHINGTON Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden
en de Senaat hebben president Reagans plan voor belastingver
hogingen goedgekeurd. De president heeft tot het laatst toe een
uitgebreide campagne gevoerd om het verzet tegen deze plannen
ongedaan te maken. In zijn eigen partij bestond veel tegenstand
omdat hij ermee zou terugkomen van zijn vorig jaar met veel
bombarie aangekondigde en uitgevoerde belastingverlaging. De
president noemde de stemming in het Congres „een belangrijke
mijlpaal" op weg naar economisch herstel. Het wetsontwerp
moet nu nog door de president worden ondertekend, voor het
kracht van wet krijgt.
BEIROET/JERUZALEM
Nadat het Israëlische
kabinet gisteren het eva
cuatieplan van de Ameri
kaanse bemiddelaar, Phi
lip Habib, formeel had
goedgekeurd en de Liba
nese regering een verzoek
had gericht aan de landen
die troepen leveren voor
de vredesmacht, begon de
uittocht van Palestijnse
commando's en Syrische
soldaten concrete vormen
aan te nemen. De operatie
zal morgenmiddag begin
nen en vormt de climax
van de oorlog die Israël op
6 jpni begon.
Dé uitvoering van het ak
koord, dat na een tien weken
lange belegering van de Liba
nese hoofdstad en een Ameri
kaanse bemiddelingsmissie
van twee maanden tot stand
kwam, ontmoette onverwacht
een nieuw obstakel toen Pales-
tijnen een Israëlische soldaat
ontvoerden. De woordvoerder
van de Israëlische regering,
Dan Meridor, zei dat de evacu
atie opgehouden kan worden
als de Palestijnse bevrijdings
organisatie PLO een gevangen
genomen piloot, de ontvoerde^
soldaat en negen lijken van Is
raëlische soldaten niet eerst te
ruggeeft. De PLO heeft er al
in toegestemd dat de piloot en
de lijken worden overgedra
gen.
De Libanese minister van bui
tenlandse zaken, Fuad Butros,
stuurde een formeel verzoek
voor een multinationale troe
penmacht, die de evacuatie uit
Beiroet van 9.060 Palestijnse
guerrillastrijders en 6.00,0 Syri
sche soldaten moet begeleiden,
naar de ambassadeurs van de
Verenigde Staten; Frankrijk
en Italië. De minister zei dat
een voorhoede van 350 Franse
soldaten zaterdagmorgen in
Beiroet zal aankomen en dat
de Palestijnse commando's die
zelfde middag met hun ver
trek zullen beginnen. Navef
Hawatmeh, leider van net
marxistische „Democratisch
Front voor de Bevrijding van
Palestina", zei donderdag in de
Franse krant „France Soir"
dat de belangrijkste leiders
met het laatste konvooi zullen
vertrekken. PLO-leider Ara
fat en de commando's die be
horen tot zijn organisatie „El
Fatah" gaan naar Tunesië.
In Beiroet was het donderdag
rustig. Israël liet gisteren weer
voedsel, brandstof en medicij
nen in West-Beiroet binnen,
wat een duidelijke verzachting
van de blokkade betekende.
Een gespannen situatie heerste
er wel in tie oostelijke Beka'a-
-valei waar Palestijnse guerril
lero's vanuit het door Syrië ge
controleerde gebied, beschie
tingen uitvoerden op Israëli
sche posities. Israels minister
van defensie, Ariel Sharon, zej-
dat hij een scherpe waarschu
wing naar Damascus had ge
stuurd dat Israël hard zou te
rugslaan als de beschietingen
niet zouden ophouden. Eerder
op de dag, tijdens de kabinets
zitting, beschreven de Israëli
sche ministers, volgens een
hoge functionaris in juichende
stemming, de verdrijving van
de PLO uit Beiroet als een
volledige rechtvaardiging voor
Israëls invasie in Libanon, on
danks een veroordeling door
de internationale publieke opi-
Vredesmacht aan
frontlijn
Een Israëlische woordvoerder
zei dat de multinationale troe
penmacht wordt gestationeerd
aan de frontlijn. Alleen eenhe
den van het Libanese leger
(3000 man) zullen het omsin
gelde West-Béiroet binnen
gaan om te controleren of ef
geen Palestijnse commando's
achterblijven. Hij zei dat het
eerste Franse contingent (800
man) posities zal innemen bij
de haven, maar deze later mo
gelijk overdragen aan Ameri
kaanse troepen (eveneens 800
man). De Fransen zouden dan
bij de „Groene Lijn" die het
westelijk van het oostelijk deel
van Beiroet scheidt gestatio
neerd worden. De 530 Italia
nen zullen zich bij de interna
tionale luchthaven in het zui
den van de stad installeren. De
troepenmacht heeft een man
daat van eén maand. De Liba
nese staatsradio gaf donderdag
details over het evacuatieplan.
Volgens het akkoord van 14
punten zal de evacuatie over
zee vanuit de haven gaart, via
de lucht naar Cyprus en over
land over de autoweg van Bei
roet naar Damascus. Het ver
trek zal alleen overdag plaats
vinden en binnen 15 dagen
voltooid zijn. De guerrillastrij
ders mogen slechts hun hand
wapens meenemen, de zware
wapens moeten worden inge
leverd bij het Libanese leger.
Het akkoord rept niet over de
eindbestemmingen van de
commando's, maar stelt wel
dat de Syrische soldaten zich
bij de Syrische eenheden zul
len voegen in Noord- en Oost-
-Libanon.
Het eerste contingent Franse
troepen vertrok gisteren van
Corsica naar Cyprus. Terwijl
Italiaanse en Amerikaanse
troepen over zee naar Libanon
gaan, is het eerste deel van het
Franse contingent, dat bestaat
uit 350 man van het parachu
te-regiment van h^t vreemde
lingenlegioen, per vliegtuig
onderweg naar Cyprus. Daar
zullen ze verdere orders ont
vangen voor het volbrengen
van hun missie.
Terwijl de laatsté voorberei
dingen voor de evacuatie wer
den getroffen richtten de Li
banese politici hun aandacht
op de verkiezing van de nieu
we president, die nu maandag
door het parlement moet wor
den gekozen.
In de christelijke stad Damour banen Israëlische soldaten zich een weg door de ruïnes, Voor de
Israëlische invasie woonden er veel Palestijnen in de stad. De Israëliërs houden er rekening mee
dat er nog steeds Palestijnse verzetsstrijders in het stadje zijn.
ROME Het zogenaamde serum van Bonifacio, een f
lië uiterst populair middel tegen kanker, mag niet meé
spreid worden. Het ministerie van Volksgezöndh
Rome heeft op alle distributiepunten in het land dcioi
met inhoud door de justitie in beslag laten nemen. Rr
dat officiële laboratoriumproeven nu duidelijk hebbejin
getoond dat het wondermiddel een gevaar inhoudt vjjgp
volksgezondheid. Vorig jaar maakte een zekere prq
Bonifacio uit de uitwerpselen van geiten een geneesi^DC
tegen kanker. De officiële wetenschap was sceptisch#
de patiënten die het middel tot zich genomen hadden
enthousiast. In mei gaf Bonifacio er de brui aan. en stcrP*
aanmaak en verspreiding. Maar zijn wondermiddel vfi
middels bij het publiek in een behoefte gaan voorziirsc
om deze behoefte te blijven bevredigen nam een vere:
van patiënten de aanmaak en Verspreiding over. DaarOp
nu een eind aan gemaakt.
MANAGUA De Nicaraguaanse autoriteiten hebben!
meegedeeld dat ze het college van de paters Salesianeifl
overgenomen en daar een vormingscentrum van willeifi
Het rooms-katholieke college was eerder deze week hB
van een schietpartij waarbij twee mensen omkwamen!
stens zeven gewond. Diplomaten noemden het incideT
stad het ergste incident waarbij de rooms-katholieke I
trokken is geweest sinds de Sandinisten drie jaar geled^
macht kwamen.
Volgens de regering openden „contra-revolutionairen^
het college van de Salesianen het vuur op een vreedzaj
ging. De Sandinisten beschuldigden vijf buitenlandse.!,
onder wie de Spaanse rector te hebben aangezet tot de
De regering heeft hen overgedragen aan hun ambassad;
naast zijn 81 mensen in verband met de betoging geai
Het besluit tot beslaglegging op het college is overeenkl
noodtoestand die in maart werd ingesteld, aldus de reg u
Volgens de tegenstanders van de regering ging het ir Ke
onï een botsing tussen voor- en tegenstanders van de
Bismarck Carballo, woordvoerder van het Nicaraguaans
paat, die vorige week was aangevallen dóór het leger
hand door soldaten was ontkleed, het zou daarbij gaaif^J
poging de katholieke kerk in diskrediet te brengen.
w
eeft
BOMBAY Een algemene staking heeft het openbaré^ke
de Indiase miljoenenstad Bombay gisteren vrijwel totjenji
gebracht. In verscheidene wijken van de stad duurden sine
en de plunderingen voort. Op twee plaatsen openden d^ciu
ren opnieuw het vuur op stenengooiende menigten, zoj
minister van binnenlandse zaken van de deelstaat Mj
gisteren meegedeeld.
snei
De Indiase regering heeft duizend militairen van de m<
menten van Ghurka's naar Bombay gestuurd, ter ve^rdo
van de tweeduizend soldaten die al eerder arriveerdenekee
het leger zijn nu ook ongeveer 11.000 man van de miljr. E
schakeld om de orde te herstellen. De rellen speelden z^er.
al af in die wijken van de stad waar veel politiemannejrdili
Zij hebben de ongeregeldheden uitgelokt uit protest Fal
ontbinding van hun vakbond. Bij de ongeregeldhedej ter
tot nu toe vier doden zijn gevallen en een groot aantcfelar
den. Het leger heeft- opdracht gekregen relschoppeqjnjë
neer te schieten. Premier India Gandhi heeft er evéjen i
aangedrongen krachtige maatregelen te nemen om h(se v
neer te slaan. iins
Begin deze week kwam de vooraanstaande Zuidafrikaanse
verzetsleidster Ruth First in de Mozambikaanse hoofdstad
Maputo om het leven. Algemeen wordt aangenomen dat deze
aanslag de zoveelste in een reeks aanslagen op prominen-
te tegenstanders van het apartheidssysteem het werk is
geweest van de Zuidafrikaanse geheime dienst. In onder
staand artikel gaat Guardian-verslaggever Jonathan Steele
nader in op de strategie waarmee de regering in Pretoria de
status quo in Zuid-Afrika hoopt te handhaven.
LONDEN De moord
aanslag op Ruth First, een
zeer actieve tegenstanders
van het apartheidssysteem
en een vooraanstaand lid
van het Afrikaans Natio
naal Congres (ANC), is het
zoveelste bewijs dat Zuid-
Afrika zijn acties niet tot
eigen land beperkt, maar
uitbreidt tot al zijn door
zwarten geregeerde buur
landen. Toen Ruth First
het pakje openmaakte dat
haar het leven kostte, was
het nog maar tien dagen
geleden dat in Lesotho
een minister werd ver
moord. Verder bevindt
zich in Zuid-Angola al ge
ruime tijd een groot aantal
Zuidafrikaanse grondtroe
pen die vechten tegen de
bevrijdingsbeweging van
Namibië, SWAPO. Deze
soldaten lijken voorlopig
niet van plan te vertrek
ken.
Zuid-Afrika heeft talloze mo
gelijkheden om zijn buurlan
den dwars te zitten. Deze jon
ge, zwakke, verarmde landen,
die zich met man en macht bo
ven de erfenis van het koloni
alisme uit proberen te vechten,
zijn wat hun economie betreft
grotendeels afhankelijk van
Zuid-Afrika. Zij vormen een
makkelijke prooi voor de mili
taire en economische reus in
het zuiden. In al die landen
zitten wel dissidente groepe
ringen die kunnen worden
omgekocht en gemanipuleerd.
Internationaal gezien heeft
Zuid-Afrika betrekkelijk vrij
spel. Als het Westen al weinig
doet om een eind te maken
aan de Zuidafrikaanse inval
len in Angola (de grootste ge
combineerde operatie door
Zuidafrikaanse troepen sinds
de Tweede Wereldoorlog); wat
valt er dan te verwachten als
er vandaag of morgen op
nieuw een bombrief wordt
verstuurd naar Maputo, Lusa
ka of Gaberone?
Ontwrichting
De Zuidafrikaanse pogingen
om de zwarte buurlanden te
ontwrichten zijn onmisken
baar toegenomen sinds de
eerste bomaanslag buiten
Zuid-Afrika. Dat was in 1974
in Botswana, waarbij Abraham
Tiro, der voormalige secretaris
van de Zuidafrikaanse Studen
tenorganisatie, om het leven
kwam. Tegenwoordig zijn de
aanslagen al lang niet meer
uitsluitend gericht tegen indi
viduele tegenstanders van
apartheid. Ook buitenlandse
politici zijn doelwit. Evenmin
blijven de acties beperkt tot
moordaanslagen. De aanvallen
zijn aanmerkelijk toegenomen
in soort, aantal, omvang en
frequentie. Zo werd eerder dit
jaar werd er een bomaanslag
gepleegd op het kantoor van
hét Afrikaans Nationaal Con
gres in Londert. Vorig jaar no
vember waren de Zuid-Afri
kanen betrokken bij een po
ging tot staatsgreep op de Sey
chellen, èen eilandengroep op
ongeveer 4.500 kilometer af
stand van Zuid-Afrika, Op mi
litair gebied is Zuid-Afrika
van overrompelingsaanvallen
net over de grens overgestapt
op grootscheepse invasies met
reguliere troepen.
In'april van ditjaar zei de pre
sident van Botswana, Dr.
Quett Masire, dat Zuid-Afrika
probeerde zijn land tot een
„tweede Libanon" te maken
door het telkens opnieuw bin
nen te vallen. In Angola en
Mozambique bevoorraadt en
bewapent Zuid-Afrika dissi
dente groeperingen die wegen,
spoorlijnen, pijpleidingen en
bruggen opblazen. Wat Zim
babwe betreft; daar zal het
niet lang meer duren totdat
Zuid-Afrika de rebellen in de
minderheidspartij van Joshua
Nkomó gaat steunen.
Slagveld
De Zuidafrikaanse destabilise-
ringscampagne is slechts een
facet van een strategie, die er
vooral óp is gericht zuidelijk
Afrika om te vormen tot een
slagveld voor Oost en West. In
eerste instantie is deze strate
gie bedoeld om de buurlanden
te waarschuwen dat Zuid-
Afrika sterk genoeg is om op
eigen houtje zijn economische
en politieke status quo te ver
dedigen. Maar Pretoria zou
nog veel liever hebben dat de
feitelijke berusting van het
Westen in het apartheidssys
teem (die blijkt uit het feit dat
het Westen consistent weigert
actie te ondernemen) omslaat
in een houding waarin het
Westen openlijk openlijk stra
tegische garanties geeft.
Pretoria heeft zich reeds ver
zekerd van de steun van de re-
gering-Reagan voor een ver
andering in de al jaren slepen
de onderhandelingen over Na
mibië. In plaats van zich te
concentreren op de details van
de Verenigde Naties een
staakt het vuren onder inter
nationaal toezicht en verkie
zingen zoeken de Verenig
de Staten nu vooral naar een
oplossing waarin de terugtrek-
king van de Cubaanse troepen
uit Angola samenvalt met het
vertrek van de Zuidafrikaanse
troepen uit Namibië. Een der
gelijke oplossing zou tot gevolg
hebben dat de Verenigde Sta
ten aan de kant van Zuid-
Afrika staat, mocht Cuba op
nieuw besluiten troepen naar
Angola te sturen.
Aanslagen
In Mozambique bevindt een
soortgelijke Zuidafrikaanse
strategie, met als bedoeling
Cuba en de Sovjet-Unie te pro
voceren, zich nog in een be
ginfase. Moordaanslagen op
actieve leden van het ANC en
de economische ontwrichting
rw:
ter
lende doelen. Een
de Mozambikaanse i
zodanig te intimideriyp
ervoor terugdeinst
tant anti-Zuid-AfriM A
voeren. Verder wil 31 tl
ka op die manier de ope
ontwrichten in de hop^,
resulteert in politiekjwee
en wellicht een val v!
gime.
Maar als dat alleij
lukt, is er altijd nog 100
dat de MozambikaaiBral
ring hulp van de So Me
inroept net als de An& 0.1
vrijdingsbeweging ftn h
1975 deed. En dan zaln E
zich net als in het piete
Angola tot het Westelpen
om te vragen naar dm: 2(
sche hulp, die het zollkin;
hebben. )den
JONATHAN zw
Copyright Tlar v
(vier
(2.1!
