Jeugdherberg swingend
door de jaren tachtig
De Ruiter wil
eigen bijdrage
bij rechtshulp
EVP propageert
economie van
„het genoeg"
INTERNA TIONALE CENTRALE VIERT 50-JARIG BESTAAN
te Gaay Fortman
leunt kritiek op houding
an dissidenten
Spoorwegen bedreigd
met aanslagen
Rijk moet paters
schade van twee
ton vergoeden
weer
sin; NNENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 16 AUGUSTUS 1982 PAGINA 5
przitter NVU-R'dam
valste handtekeningen
P|*TERDAM De Rotterdamse
Hie heeft vrijdag de 43-jarige
zitter van de Rotterdamse afde-
van de NVU aangehouden om-
hij alle handtekeningen van de
J-kandidatenlijst voor de Twee-
Camer-verkiezingen van 8 sep-
>er vervalst zou hebben. Vijf
sen van wie de handtekening op
jst vermeld stond hebben de po-
over de vervalsing ingelicht. De
didatenlijst van de NVU in Rot-
am is onlangs door het hoofd
bureau ongeldig verklaard, om-
tenminste zeven van de dertig
Jtekeningen ongeldig waren,
ijl minimaal 25 handtekeningen
g zijn. De man is bekeurd.
Stevers ziet af
van bod op Gilda
ROTTERDAM Het
Haagse onroerend-
goedbedrijf Stevers
doet geen bod op de
failliete Rotterdamse
dropfabriek Gilda. Ste
vers wil niet „te kijk
staan als iemand die
wordt nog steeds ge
zocht naar alternatie
ven om zoveel mogelijk
werkgelegenheid bij
Gilda te behouden,
maar voor zover be
kend heeft alleen de
snoepfabriek Van Mel-
le nog belangstelling.
Winst DSM slaat om in verlies
HEERLEN De forse winst die DSM het
eerste halfjaar van 1981 boekte 91,2 min) is
de eerste zes maanden van 1982 omgeslagen in
verlies: 22,2 min. De omzet steeg door prijs
stijgingen nog met 10 procent tot 10.324 min,
de afzet in hoeveelheden liep terug.
Het staatsbedrijf wijt de slechtere resultaten
aan het feit dat de gestegen grondstoffen- en
energieprijzen slechts gedeeltelijk konden
worden doorberekend. De export van kunst
mest viel voorts praktisch weg. Het bedrijfsre
sultaat was 52,1 min negatief tegen 195,4
min positief in dezelfde periode van 1981. Deze
verslechtering trad op bij nagenoeg alle divi
sies, aldus DSM.
Vooral op grond van de verwachte verdere te
ruggang in de afzethoeveelheden en door hoge
re rentelasten wordt ook voor het tweede half
jaar gerekend op een beperkt verlies.
Proefvaart
Na een restauratie
die negen jaar heeft
geduurd maakte de
zeewaardige klipper
Zeewolf zaterdag op
het IJsselmeer zijn
eerste proefvaart.
Het zeilschip heeft
In 1909 nog succes
vol meegewerkt aan
de Invasie In Nor-
mandiö. De klipper
beschikt over 12 ca
bines met centrale
verwarming, stro
mend water, com
plete bar en moder
ne snufjes waaron
der communicatie
systemen.
6-LIJSTTREKKER
RLOUW BIJ
IRT CAMPAGNE:
erinrichting
menleving
jodzakelijk
onze
lactie)
HAAG De samen-
ng moet anders inge-
t worden, omdat onze
sorgingsstaat onbetaal-
r is geworden. Doen
niets dan zullen de
ksten in de samenle-
de eenzamen, de on-
gepasten en de econo-
ch zwakkeren het ge
betalen. Dit heeft
6-voorman Jan Ter-
iv gezegd bij de start
de D'66-verkiezings-
ttpagne in het Scheve-
fgse Kurhaus.
de samenleving dan inge-
moet worden zei Ter-
er niet bij. Hij liet zijn
erg talrijke gehoor wel
in dat D'66 de herinrich-
de samenleving aan
pakken vanuit vier crite-
solidariteit met de zwak-
het bevorderen van
tiviteit, eigen verantwoor-
kheid en het scheppen
keuzemogelijkheden,
zijn solidair met de zwak-
n in de samenleving, wij
waarheidsgetrouw, wat
seggen doen we ook al gaat
ten koste van de macht, en
:ijn ondogmatisch, wij zoe-
naar nieuwe oplossingen",
is Terlouw.
D'66-lijsttrekker verweet
kabinet Van Agt-Wiegel
i te hebben gedaan aan
nieuwe inrichting van de
rf o enleving, terwijl men de
bij ilemen zag aankomen,
gebe kabinet heeft helemaal
bezuinigd'*. Daarom heeft
zoveel en zo snel moeten
inigen in het tweede en
e kabinet-Van Agt.
ouw erkende dat daar veel
ek op gekomen is. De
voorman verklaarde veel
le kritiek door het feit dat
„bijna met geweld" het
de kabinet-Van Agt tot
heeft gebracht.
jrdenking Indische
llogsslachtoffers
:HEDE Met een
een' dodenwacht,
eggingen en een
;e toespraak van voor-
er ir. G. S. Vrijburg
ift de „Stichting Her-
king 15 Augustus
zaterdag de vele
duizenden Nederland-
n Indonesische militai-
en burgers herdacht,
in de jaren 1941 tot en
1949 bij de oorlog in
verre oosten zijn om-
'imen.
Eiechtigheid vond plaats bij
llndië-monument in En-
lde, waar zich enkele hon-
[en mensen hadden verza-
I Namens acht organisa-
6ijn kransen gelegd aan de
I van het monument. Me-
|w Spoor, de weduwe van
"toenmalige commandant
j het KNIL-leger, deed dit
lens het veteranen-legioen
federland.
Het bolwerk
tegen
tuberculose en
alcohol in de
jaren vijftig
AMSTERDAM „Te
rug naar de natuur". Dat
was in 1929 het motto bij
de oprichting van de
Nederlandse Jeugdher
berg Centrale. Dat idee
komt weer wat terug,
maar overheersend in
de jeugdherbergen van
tegenwoordig zijn toch
de disco's en de flipper
kasten. En ook andere
„vrijheden" moesten in
de loop der jaren wor
den toegelaten. De dege
neratie van de jeugdher
berg?
„Je moet tegemoetkomen
aan de wensen van het pu
bliek", verontschuldigt Theo
Palstra, voorlichter van de
Stichting Nederlandse
Jeugdherberg Centrale. Hij
zegt dat bij de met een aan
tal festiviteiten omlijste vie
ring van de 50e verjaardag
van de internationale jeugd
herbergcentrale. Koningin
Beatrix en premier Van Agt
wisten tijd vrij te maken
voor dit „circus". De konin
gin brengt aanstaande vrij
dag een bezoek aan het in
ternationale jeugdherberg
festival en de minister-presi
dent verrichtte vandaag de
opening van het jubileum
congres.
De jeugdherberg is géén
krachtig bolwerk meer te
gen „tuberculose en alco
hol", en bevordert niet meer
„de zelftucht van rondtrek
kende jongeren en meisjes",
zoals dat bij de oprichting de
bedoeling was. Een tiental
jaren terug moest de koers
radicaal gewijzigd worden:
Een enquete had aangetoond
dat de jeugdherberg voor
veel jongeren „ouderwets",
„te onvrij", of „gewoon
waardeloos" was. Dat maak
te maatregelen dringend
noodzakelijk.
„We proberen nu alles ge
woon zo soepel mogelijk te
regelen. Alles kan (in over
leg), als het maar geen over
last voor andere mensen
veroorzaakt", zo verklaart
Palstra de veranderingen.
De oprichter van de interna-
tionsde jeugdherbergcentrale
zal dat allemaal bepaald niet
zo bedoeld hebben, maar
Palstra zegt terecht dat de
(nu 52) jeugdherbergen met
de tijd en de wensen van de
mensen moeten meegaan.
„Anders konden we meteen
wel opdoeken".
Uitvloeisel van de gedachte
„met de tijd meegaan": er
wordt bier geschonken en
roken is toegestaan. Ook ge
scheiden slapen staat niet
meer bij voorbaat vast. Dit
alles onder het motto „als er
maar niemand lastig geval
len wordt". Een voordeeltje
is, dat er nu over het alge
meen kleinere kamers geko
men zijn, zodat er meer pri
vacy voor de jongeren is.
Overigens kunnen de her
bergiers, die meestal in
dienst van de NJHC zijn,
ook niet in élle behoeften
voorzien: „Jongeren die
gaan stappen en de volgende
ochtend erg lang uitslapen
willen nog wel eens bot van
gen. Want de kamers moe
ten ook schoongemaakt wor
den", vertelt Palstra. „Maar
zelfs bij de grote schoon
maak is misschien nog wel
wat te regelen".
Bier, sex en alcohol. Dat al
les was vroeger taboe en te
gen „de ethiek" van de
jeugdherberg. Palstra: „Ja,
die ethiek, overigens nog
van voor de oorlog, is na
tuurlijk ook afgesleten.
Vroeger lag de nadruk op
het verenigingsleven en het
„terug naar de natuur". En
het volksdansen was erg po
pulair. Tegenwoordig kan je
niet zonder disco. Overigens
zie je nu toch wel weer, dat
grote groepen mensen „te
rug naar de natuur gaan".
Het gaat goed met de jeugd
herbergen. Waren er enkele
jaren geleden nog maar
700.000 overnachtingen per
jaar, nu zijn het er 900.000.
Uit het buitenland bezoeken
jaarlijks 400.000 mensen
onze herbergen en daarnaast
zoeken meer en meer Ne
derlanders het in eigen land.
Wel besteden de kostgangers
minder dan vroeger. „Dat
komt natuurlijk", legt Pal
stra uit, „door de economi
sche recessie. Maar er is al
lerminst reden voor paniek".
De NJHC-herbergen, waar
je voor 11,50 tot vijftien gul
den kunt overnachten en
een ontbijt krijgt (afhanke
lijk van het aantal sterren)
trekken veel nieuw publiek
jonge gezinnen met kinde
ren (van zes tot veertien
jaar). Voor trektochten per
fiets en korte verblijven.
Hóe komt dat?
„Er zijn meer herbergen ge
komen en die herbergen zijn
voorzien van kleinere ka
mers. Maar we hebben ook
nooit officieel bekendge
maakt dat de ouders welkom
waren. We hebben prioriteil
gegeven aan jongeren. De
formele mogelijkheid voor
jonge ouders hebben we ja
renlang doodgezwegen, om
dat we het een beetje onver
enigbaar met de gedachte
van een jeugdherberg von
den. Daarom was het niet al
gemeen bekend en dacht ie
dereen dat alleen jongeren
tot pakweg 25 jaar hier kon
den komen".
Het gaat goed met de jeugd
herbergen, maar de bezuini
gingen kunnen ook hier de
subsidie ernstig aantasten.
CRM-minister Hans de Boer
zit erg krap en zou kunnen
besluiten de subsidie over
1983 in te trekken of (dras
tisch) te verlagen. Tot nu toe
heeft de Kamer daar altijd
een stokje voor gestoken,
maar ja, 's lands financiële
problemen zijn groter dan
ooit...
Wat zou stopzetting van de
subsidie voor de jeugdher
bergen betekenen? „Dat zou
betekenen dat de minder
rendabele jeugdherbergen
opgedoekt moeten worden
om de goede in stand te hou
den. Tot nu toe hebben we
altijd goeie en minder goeie
herbergen gehad. Wat de
goeie overhielden ging naar
de minder goeie. Als het to
taal het maar kan dragen".
MARTIN VOORN
reeg) onze parlementaire re-
8 dactie)
tere« HAAG CDA-
Tjpman prof. W.F. de
^r'ortman *s met
Lub
de eens dat er na de
Kamerverkiezin
gen van 8 september geen
i°n.Mts mag zijn voor dissi-
in de nieuwe
Zij P-fractie,
lotjel
ft de NCRV-radio stelde
aay Fortman vanmorgen
lordeel te zijn dat zij die
blijvend verzetten tegen
(menwerking van CDA
'D niet in de fractie zou-
logen gaan zitten respec-
lijk blijven zitten als de
meerderheid van de CDA-
fractie eenmaal voor zo'n poli
tiek Samenwerkingsverband
heeft gekozen. Doen zij dat
wel dan zouden zij niet meer
als lid van de CDA-fractie
kunnen worden beschouwd.
Vorige week liet CDA-fractie-
leider Lubbers zich al in deze
zin uit. Die reactie vindt De
Gaay Fortman zeer begrijpe
lijk. Hij noemde de uitlatingen
van het zittend Kamerlid en
kandidaat Jan Nico Scholten
over blijvend verzet tegen een
coalitie van CDA en VVD
„zeer onverstandig". Ander
zijds had De Gaay Fortman
ook kritiek op Lubbers. „Als
ik fractievoorzitter was ge
weest had ik deze zaak eerst
eens in de fractie besproken
alvorens daar nu al in het
openbaar dergelijke politieke
uitspraken over te doen", al
dus De Gaay Fortman sr.
Niet dwingen
Nadat Scholten vorige week al
reageerde hebben ook de
CDA-Kamerleden Beinema,
Couprie en De Kwaadsteniet
alsmede staatssecretaris Van
Houwelingen dit weekeinde
CDA-fractieleider Lubbers la
ten weten dat hij zijn uitspra
ken, dat er in de nieuwe CDA-
fractie geen ruimte is voor dis
sidenten, niet hard kan ma
ken. Hij kan individuele Ka
merleden niet dwingen zich bij
de meerderheid van de fractie
neer te leggen, aldus de vier
Kamerleden. De Grondwet en
het staatsrecht verhinderen
dat. In beide wordt de indivi-
De Gaay Fortman
duele verantwoordelijkheid
van ieder Kamerlid vastge
legd.
De houding van de vier wordt
interessant bij een hernieuwde
samenwerking van CDA en
VVD in een te vormen kabi
net alsmede bij een besluit
over de plaatsing van nieuwe
NAVO-kernraketten in ons
land. Alle vier hebben bij het
CDA-bestuur een voorbehoud
ingediend tegen die plaatsing.
Het CDA-bestuur heefi dat in
zoverre geaccepteerd dat de
vier hun paats op de kandida
tenlijst van het CDA niet be
hoefden op te geven. Wel
wordt van hen verwacht in de
toekomst positief bij te dragen
tot een eensluidend standpunt
over de zaak in het CDA.
UTRECHT Spoorwegen en politie blijven de ko
mende dagen het spoorwegnet in het hele land nauw
lettend in de gaten houden op de aanwezigheid van
bommen en ander explosief materieel. Dit naar aanlei
ding van een anonieme brief die vorige week donder
dag op het hoofdkantoor van de Nederlandse Spoorwe
gen in Utrecht werd bezorgd en waarin werd gedreigd
met aanslagen op enkele baanvakken. In de brief,
waarvan de afkomst tot nu toe onduidelijk is, werd
twee miljoen gulden geëist.
Vorige week vrijdag werden de baanvakken die niet recent wa
ren geschouwd nog eens extra nagekeken. Normaal schouwt de
N.S. de baanvakken zo'n drie keer per maand. Volgens een
woordvoerder van de gemeentepolitie in Utrecht is daarbij niets
gevonden wat in verband met een eventuele aanslag zou kun
nen worden gebracht. De politie neemt de inhoud van de brief
ernstig op en daarom blijft men de komende dagen alert, zoals
de politiewoordvoerder het uitdrukte.
Volgens de politiewoordvoerder had men de zaak graag uit de
publiciteit willen houden om onrust onder de reizigers te voor
komen. De genomen veiligheidsmaatregelen zijn volgens hem
van dien aard, dat reizigers daar tot nog toe niets van hebben
kunnen merken, of het zouden wat mensen moeten zijn die
baanvakken controleerden.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Een eigen bijdrage bij proceskosten
voor gerechtelijke hulp is nodig omdat de overheid
niet steeds meer kan gaan uitgeven voor de risico's die
eenieder loopt in een proces verwikkeld te raken. Door
de steeds stijgende uitgaven voor rechtshulp dreigen
andere terreinen van het justitiebeleid het kind van de
rekening te worden.
Een en ander heeft minister De Ruiter (Justitie) laten weten
voor de AVRO-radio. De minister deed dit in een toelichting op
zijn plannen de uitgaven voor rechtshulp op het huidige niveau
te gaan beperken. Mensen met een netto inkomen tot 1750 gul
den per maand zullen in de toekomst indien zij hulp willen heb
ben bij een proces, voor die hulp 50 gulden moeten betalen.
Mensen met een netto inkomen tot 2000 gulden zullen 100 gul
den voor de gerechtelijke hulp moeten betalen.
Dit jaar is voor rechtshulp 230 miljoen gulden uitgetrokken, een
bedrag dat jaarlijks met 30 tot 35 miljoen gulden stijgt. Deze stij
ging van uitgaven is volgens de minister te groot en onrustba
rend. De minister wees erop dat het aantal zaken bij de rechters
per jaar met zes procent toeneemt maar dat het onbetaalbaar is
om de rechtelijke macht ieder jaar met zes procent uit te brei
den.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Zolang niet iedereen aan zijn levensbe
hoeften toekomt, zal niemand zijn overvloed vermeer
deren. Deze inhoud geeft de Evangelische Volkspartij
(EVP) aan het door haar voorgestane economisch be
leid, waar „het genoeg" centraal in staat. Blijkens het
verkiezingsprogramma, dat de EVP vanochtend pre
senteerde propageert de partij een nieuwe orde waarbij
het voorzien in de werkelijke behoefte de plaats in
neemt van het streven naar winst.
De uitwerking van de economie van het genoeg eist volgens de
EVP dat iedereen vijf procent in zijn inkomen teruggaat en ver
volgens voor een reeks van jaren op hetzelfde peil blijft. Naast
een minimumloon zou er een maximuminkomen moeten zijn
dat hoogstens vijf maal zo groot is. De werkloosheid zou moeten
worden bestreden door de werkweek terug te brengen tot 36 uur
verspreid over vier dagen. Een evenredige inkomensdaling
hoeft volgens de EVP niet nodig te zijn als met inverdieneffec
ten rekening wordt gehouden. Minstens 50 procent van de vaka-
tures bij de overheid zouden in deeltijd moeten worden opge
vuld.
De EVP neemt de wens van de CNV-jongeren over en wil de
invoering van een sociale dienstplicht voor jongeren. Verder wil
de partij het belastingstelsel grondig gaan herzien en vooral de
aftrekposten voor de inkomstenbelasting rigoreus verminderen.
Hypotheekrente zou boven een bedrag van 250.000 gulden niet
meer aftrekbaar mogen zijn. De meeropbrengst van het aardgas
wil de EVP niet naar het bedrijfsleven laten vloeien, maar zou
volledig ten goede móeten komen van de overheid.
Plaatsing van nieuwe kernrakketten is voor de EVP uit den
boze. Nederland zou ook geen verantwoordelijk moeten aan
vaarden voor productie en plaatsing van deze wapens elders in
Europa.
ARNHEM Het rijk moet de paters benedictijnen van
de Willibrordusabdij in Doetinchem een bedrag van
bijna 222.000 gulden betalen als vergoeding voor de
schade die is voortgevloeid uit het feit dat zij ongeveer
twee jaar geleden ten onrechte zijn verdacht van het
inspuiten van hun veestapel met het verboden Des
hormoon.
Dit heeft het gerechtshof in Arnhem gisteren bepaald. Ten ge
volge van de verdenking legde justitie in april 1981 beslag op de
680 runderen van de paters. Drie maanden later bleek dat ech
ter onterecht te zijn omdat inmiddels wetenschappelijk was vast
gesteld dat de door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid ge
hanteerde methode om het des-hormoon op te sporen, niet deug
de. Ook veel „schonde" runderen werden als „besmet" aange
merkt. De eis van de paters om een symbolisch smartegeld van
één gulden te ontvangen werd afgewezen omdat dit bij onte-.
rechte verdenking van economische delicten nooit gebeurt.
Wisselvallig
weer
DE BILT Ten zuiden van
IJsland bevindt zich een de
pressie. Rond deze depressie
circuleren van de oceaan af
komstige luchtmassa's die ta
melijk vochtig zijn. Er komt
dus veel bewolking in voor.
De oceaanlucht laat ook geen
bijzonder hoge middagtempe-
raturen toe. De depressie
brengt ons bovendien vrij veel
wind. Een regengebied dat
met de depressie samenhangt,
trekt momenteel via de Britse
eilanden naar het oosten. Dit
regengebied komt vannacht in
ons land aan. Morgen zal het
dan weer op de meeste plaat
sen droog zijn en mag er zelfs
gerekend worden op af en toe
wat zon.
De Bilt
Eeide
Eindhoven
Den Helder
Lh. R'dam
Vhssingen
Barcelona onbew
Berlijn onbew
Brussel rw bew.
Innsbruck
KlagenfuH
Kopenhagen
Luxemburg
Weersgesteldheid v
Weer
Amsterdam zw.bew. 20 16 7 n
n gijteren^
Stockholm
Casablanca
onbew. 27 20 - rr
onbew. 21 7 0 rr
zw bew 22 12 2 rr
onbew. 31 17 0 n
zw.bew 18 70.2 n
regen b 28 200.1 n
