„Het is fascinerend zo'n stuk hout terug te zien komen'
Fritz Aronson: Een pittig broodje shoarma
tussen de vaderlandse ballen gehakt
Bij het
afscheid
van een
kleine
reisreus
Twaalf jaar geleden kwam
Fritz Aronson vanuit Israël,
dat hij als reisorganisator in
verbluffend tempo tot een
zoete inval voor tienduizen
den Europese vakantiegan
gers had opgepept, naar Ne
derland om de leiding op
zich te nemen van Tourope
rator Neckermann. Zijn op
dracht was kort en bondig:
met een kleine gideonsben-
de moest hij er voor zorgen,
dat deze nieuwkomer op de
Nederlandse reismarkt
windkracht twaalf in de zei
len kreeg. Aronson, klein,
taai en uitgerust met de ra
dar van een nooit versagend
zakeninstinct kwam, zag en
overwon glorieus. Als toeris
tische smaakmaker zag hij
kans om van Neckermann
een bloeiende koploper te
maken, die anno 1982 be
hoort tot de grote warme-
reizenbakkers van ons land.
Op 12 augustus neemt deze
wereldburger, die de hele
wereld als zijn jachtgebied
beschouwt, in het Amster
damse Hilton Hotel afscheid
van de honderden vrienden,
die hij tijdens zijn verblijf in
Nederland schijnbaar moei
teloos gemaakt heeft. Als
kersverse aow'er gaat hij
daarna met zijn vrouw Riva
terug naar Israël, de bron,
die hem zo vertrouwd is.
Leo Thuring, die vele malen
in zijn kielzog naar bekoor
lijke windstreken reisde,
maakt in bijgaand geschre
ven portret de balans op van
het twaalfjarig interregnum
van een man, die honderd
duizenden Nederlanders een
lift gaf naar de horizon.
ZATERDAG 7 AUGUSTUS
...(achter, tweede van rechts) op Jamaica tijdens een schooluitvoering
derlandse reisjournalistiek voor dit
gebeuren te interesseren. „Komt
dik voor elkaar", meende deze,
„aan hoeveel journalisten had u ge
dacht?". „Dat is gauw uitgere
kend", werd hem geantwoord, „we
hebben een vliegtuig gehuurd met
vijfennegentig zitplaatsen. Daarvan
zijn er vijftien bestem^ voor onze
eigen mensen.
Blijven er dus tachtig over voor de
pers. Of acht U dit te hoog gegre
pen?". „Om de donder niet", venti
leerde het puntgave pokerface van
Metz, „volgens mij had een aantal
van duizend méér voor de hand ge
legen. Maar alia: u dwingt mij nu
om slechts de allerbesten uit het
vak te selecteren. U hoort spoedig
van mij".
Vervolgens spoedde hij zich veer
krachtig naar de Koningshut, een
bruine, uitgewoonde tapperij in de
hoofdstedelijke Spuistraat, die, zo
als gebruikelijk, op dat dorstver-
wekkende uur gevuld was met een
zéér dwarse doorsnede van inne
mende Mokumers. Daar riep hij op
de drempel met stemverheffing:
„Heren van het goede leven, luister
en huiver. Wie voelt er wat voor
om voor nop op kosten van de een
of andere Germaanse geitebreier
naar Majorca af te reizen?".
Zijn oproep was niet aan dovemans
oren gericht. Haring Arie en Ger-
rit de Gluiperd, maar ook Rijk de
Gooijer, hij Jan Cremer en alle an
dere landgenoten, die zich in wan
kel evenwicht rondom de tap vere
nigd hadden, vonden het een wa
terdichte uitvlucht voor een gratis
doorsmeerbeurt.„Prima ideetje Ja-
pie", riepen ze gretig, „op ons kun
je rekenen hoor. Wat drink je van
me?".
Nog diezelfde avond belde hij zijn
opdrachtgever en meldde vol trots:
„Missie voltooid. Ik heb er tachtig
bij elkaar". Kiesheidshalve ver
zuimde hij er bij te vertellen, dat
van die tachtig er slechts vier vijf
een journalistiek dienstverband
hadden. De huis-aan-huisbladen
meegerekend. De rest kon slechts
bogen op de stukken, die ze met
grote regelmaat in de kraag had
den.
Met dreunende spreekkoren en
schallende strijdliederen arriveerde
dit zootje ongeregeld enige weken
later op het Spaanse Balearenei-
land, waar een bus gereed stond,
die aan weerszijden was beschil
derd met de woorden „Necker
mann und Reisen". Nauwelijks vijf
minuten later was deze tekst met
viltstiften en rollen wc-papier ge
wijzigd in „Neckermann und
Scheisze".
Rolf Pagnia, topman van de Duitse
moedermaatschappij, die uit Frank
furt was gekomen om de zorgvul
dig geplande triomftocht mee te
maken, stond er bij en keek er
naar. Verbijsterd en ten prooi aan
doffe wanhoop. „De opkomst is
verheugend", mompelde hij na een
lange aarzeling met trillende stem,
„maar welke eisen worden er in
Nederland in vredesnaam aan jour
nalisten gesteld?".
Ahasverus
Enkele dagen na deze rampzalige
introductie kwam als redder in de
nood Fritz Aronson uit de lucht
vallen. Deze nobele zoon uit de
vrijstad Danzig aan de Oostzee, die
het grootste deel van zijn leven als
een rusteloze Ahasverus over de
aarde had gedoold en eindelijk in
Israël wortel leek te hebben ge
schoten, kreeg de opdracht om het
hevig geblutste imago van de
nieuwkomer op het Nederlandse
reisfront te vernissen met de be
oogde weer en tijd bestendige glans
en luister. Een taak, die even bizar
en onmogelijk leek als het verko
pen van tweedelige badpakken op
de Noordpool.
Maar flitsende Fritz, de vleesge
worden vrije jongen, wiens leven
een bestseller is in vele adembene
mende vervolgen, kwam, sprong
onvervaard in het gat en won
schijnbaar moeiteloos het poker-
spel, waarin hij zichzelf keer op
keer de bal toespeelde. Want toe
vallig was hij ook de croupier, die
alle successen naar zich toeharkte.
Aan de andere kant van de gokta
fel zag collega Magneet tot zijn af
grijzen, dat Aronson opeens de
grootste aantrekkingskracht had.
En FIT, ach gut FIT, die jaren lang
haantje de voorste was geweest met
stuntaanbiedingen, moest verbit
terd erkennen, dat die kleine
clown met zijn zelfverzonnen Ne
derlands van alle touroperators het
meest uitgeslapen was.
Levende legende
De hoogste tijd derhalve om na te
gaan over welke speciale eigen
schappen het fenomeen Fritz be
schikt, die hem in een zó vroeg sta
dium al de status van levende le
gende hebben bezorgd.
Opvallend is allereerst de snelheid,
waarmee hij denkt en handelt.
Aronson is gewend om knopen
door te hakken, die anderen nog
moeten leggen. Hij brandt overdui
delijk op een ander voltage dan de
doorsnee jongen van Jan de Witt.
En als hij dan ook ergens in Neder
land zijn stekkertje in een gesprek
plugt, slaan spontaan alle stoppen
door en tasten zijn opponenten vol
ledig in het duister omtrent zijn
ware bedoelingen.
In dat verband wordt veelvuldig de
opmerking gemaakt, dat het raad
zaam is zorgvuldig de vingers na te
tellen als men Aronson efn hand
heeft gegeven. Welnu, ik heb hem
onlangs nog de hand mogen schud
den. En daarna heb ik in een be
lendend vertrek de vingers van die
hand nageteld. Het bleken er zeven
te zijn.
Want gulheid, die aan gulzigheid
grenst, is al evenzeer een eigen
schap, die Fritz Aronson siert. Hij
melkt elke dag tot de laatste drup
pel uit en verwacht, nee eist, dat de
mensen om hem heen over een
zelfde uithoudingsvermogen be
schikken. Wie bij hem in de gratie
wil blijven dient onvoorwaardelijk
mee te doen aan dieafvalrace,
waarvan hij het tempo bepaalt.
Aan zwakke broeders, die hem niet
bij kunnen benen en halverwege
ontredderd afhaken heeft hij een'
broertje dood. Die zijn niet van zijn
soort en worden door hem bij het
groot vuil gezet.
Ik herinner me haarscherp een
verwoestend samenzijn in het Pool
se wintersportoord Zakopane, waar
hij als een witte tornado dwars
door de nevelen van de wodka zijn
slaloms maakte.
Op de ochtend na een zwaar ge
draineerde nacht daalde ik in de
lift af naar de parterre, waar Fritz
reeds doende was met zijn eerste
heffing ineens van die dag. Toen
de liftdeuren open gingen zag ik
hem in de verte aan de bar staan
en spontaan kreunde ik: „Laat deze
kelk met vuurwater aan mij voor
bij gaan".
Nu trof het, dat van de lift naar de
eetzaal een borstwering was opge
trokken van hoog opgeschoten pot
planten. En door bliksemsnel ter
aarde te storten en in de tijgersluip
gang mijn weg te zoeken naar de
ontbijttafel hoopte ik hem te kun
nen ontwijken. Maar helaas be
schik ik al jaren over een fors ge
prononceerd achterwerk, dat op
een gegeven moment net boven de
sanseviëria's uitstak en door hem
genadeloos getraceerd werd. „Leo",
riep hij gebiedend, „kom mal hier
jong. Hier ist es ja gezellig".
Het is dan ook zeker niet overdre
ven om te zeggen, dat in de nabij
heid van Fritz Aronson de tempe
lier verbleekt tot een geheelont
houder en iedere Bourgondiër een
droogstoppel lijkt, die van het le
ven geen kaas heeft gegeten. In
een land, dat vergeven is van de
grijze ballen gehakt is hij een pittig
broodje shoarma, overgoten met
een rijkelijk van ui voorziene saus,
die beurtelings tranen van vreugde
en afgunst losweekt.
Jachthonden
Vaak sluit ik mijn ogen en stuur ik
mijn gedachten als jachthonden te
rug naar de gelukzalige tijden van
weleer, toen ik in zijn schaduw
grillige voren trok over de wereld.
Hij nam me mee naar de verste
verten eji maakte mij deelgenoot
van de geheimen achter de hori
zon. En overal, waar wij uit de
lucht kwamen vallen, in Hawaï,
Moskou en op Bali, in Bangkok, op
OLDENZAAL Zacht flui
tend beschrijft het felkleurige
stuk hout een wijde boog door
de lucht om precies bij de
werper terug te komen. Auto
matisch duik je weg als het
projectiel op je afsuist, bang
als je bent voor een ferme tik
tegen het hoofd. Lichtvoetig
en zonder vrees springt de
werper echter in de baan van
het vliegende voorwerp om
het simpelweg uit de lucht te
plukken.
Vele malen herhaalt zich de proce
dure, waarbij een grote diversiteit
aan fraai gevormde en gekleurde
objecten de lucht in wordt gegooid.
Steeds volgt een precisielanding
vlak voor de voeten of in de han
den van de werper.
Boemerang werpen. De broers Ger
en Henk Schurink weten er alles
van, van deze nog tamelijk onbe
kende sport. Ger schreef er al een
handzaan boekje over. Hij is verder
Europees kampioen en houder van
een wereldrecord. In september
gaan de broers naar Parijs om daar
tijdens internationale wedstrijden
te proberen hun voorgaande pres
taties te overtreffen.
Een gesprek met deze boeramang-
specialisten moet natuurlijk gecom
bineerd worden met een demon
stratie. Dan blijkt, dat het boeme
rang werpen gemakkelijker te le
ren is dan wordt gedacht. Iemand
die goed een bal kan gooien, kan
ook met de boemerang uit de voe
ten. Omdat het werpen met steeds
hetzelfde stuk hout natuurlijk snel
verveelt, hebben Ger en Henk een
grote koffer bij zich met verschil
lende soorten boemerangs. Alle
maal zelf gemaakt, want dat is nu
juist het leuke van deze sport.
Geen karwei waarvoor een hogere
technische opleiding vereist is. Met
een figuurzaag, een vijl en wat
schuurpapier komt men al een heel
eind. Een beetje secuur werken is
wel een voorwaarde. Dat een boe
merang een fraaie boog door de
lucht beschrijft en keurig terug
komt bij de werper, komt door de
vorm van het object en het profiel
van de vleugels of „benen'Vol
gens Ger en Henk worden de beste
boemerangs gemaakt van berken-
multiplex met een dikte van zes
millimeter. „Al het andere materi
aal geeft beslist een minder resul
taat", aldus de broers, die er aan
toevoegen dat de kant en klare
kunststof boemerang uit de winkel
meestal van inferieure kwaliteit is.
De interesse voor de boemerang
werd gewekt toen Ger, die in Lei
den met het laatste jaar van zijn
psychologiestudie bezig is, een arti
kel in een Engels tijdschrift tegen
kwam. Wat volgde was een niet
kwaadaardige vorm van bezeten
heid. Het gebogen stuk hout nam
de broers helemaal in beslag. Om
dat er in Nederland geen literatuur
was over het boemerang werpen,
verzamelde Ger alle Engelse, Duit-<
se en Franse literatuur over dit on
derwerp om een boekje te schrij
ven. Vorig jaar werd dat door de
uitgeverij Thieme op de markt ge
bracht en intussen zijn er bijna
4.000 exemplaren van verkocht.
„Het is natuurlijk fascinerend iets
weg te gooien dat vanzelf bij je te
rug komt. Als je dan zelf een eerste
model gemaakt hebt en de boeme
rang doet wat je van hem mag ver
wachten, ga je door. Wil je andere
modellen uitproberen". Ger en
Henk hebben zeker zo'n 80 boeme
rangs gemaakt. Van het traditione
le model tot een parabolische boe
merang, van een model in de vorm
De broers Ger en Henk Schuring met een deel van hun collectie
boemerangs.
van enkele letters van het alfabet
tot een vliegend voorwerp in de
vorm van een kat. Met hun collec
tie kunnen ze internationaal aardig
mee komen. Ook qua prestaties.
Ger is Europees kampioen en hou
der van het wereldrecord, door een
boemerang precies 29,9 seconden in
de lucht te houden.
Hoewel \le belangstelling vooral
onder de jeugd groeiende is, is het
boemerang werpen nooit een we
reldwijde rage geworden. Waar
schijnlijk is dit vooral te wijten aan
de slechte kant-en-klaar boeme
rangs uit de winkel, waarvan je
volgens Ger en Henk niets mag
verwachten. Toch is het boemerang
werpen al een eeuwenoude sport.
De Schurinks willen nog wel even
de misvatting uit de wereld helpen,
dat de boemerangs alleen gebruikt
werden voor de jacht op kangoe-
roe's. „Flauwekul", zegt Ger.
„Vooral in Australië is de boeme
rang niet te verwarren met het
rechtuit vliegende jachthout be
kend geworden. Maar ook in Ne
derland werd er 300 jaar voor
Christus al mee gegooid. In de dui
nen achter Velsen is een gaaf
exemplaar gevonden, dat uit die
tijd dateert".
Typisch Nederlands: hoewel de
langstelling voor het boemei
werper\ no8 gering is, bestaan
niettemin al twee organisaties:
Algemene Boemerang Organis
Nederland en de daarvan
scheiden Boemerangbond
Frankrijk, Engeland en Duitsl
zijn er verschillende clubs, ter
ook in Amerika behoorlijke
langstelling bestaat voor deze
van sport.
Een wedstrijd boemerang wei
bestaat uit verschillende onde
len, van precisiewerpen tot he
vaak en zo snel mogelijk var
van boemerangs. De wedstrijcr.
Parijs, in september, is in Eui
de grootste jaarlijkse manifesl
op boemeranggebied. Er k
deelnemers uit zeven landen.
is er in Washington nog een j
lijkse meeting, die hoog staat j
geschreven. Maar of het boemei
werpen nog ooit tot een olympii
tak van sport zal worden verhe
mag worden betwijfeld. Het t
wel een gezellige bezigheid,
meer wil weten over deze s]
kan contact opnemen met
Schuring, Bleekstraat 28 in Ql<
zaal.
Touroperator Fritz Aronson: varend bij het eiland Bonaire
AMSTERDAM Nog steeds sprin
gen spontaan de tranen in de ogen
van hen, die twaalf jaar geleden de
eerste perstrip van Touroperator
Neckermann hebben meegemaakt.
Om het maximum aan rendement
uit dit uitje te kunnen peuren had
deze reisorganisatie in verrukkelij
ke argeloosheid aan de fameuze
practical joker en reporter Jaap
Metz gevraagd het puik van de Ne-
Taiwan, in Hongkong, Los Angïre;
en in het hemelse Jeruzalem, vtr
ik het sterke gevoel, dat ik|erl
sleeptouw was genomen door 86:
reisorganisatie, die getooid was |to€
de naam „BV Aronson". Hij gaf|dai
mers de toon aan, hij was de ie
giër, die de rode loper naar de v,
der uitrolde en voor ons uitsnon.
om te zorgen, dat ons bed in ee
vreemde gespreid was. i e<
Slimme schaker
Dat is Fritz. Een kleine
grote dipgen deed. Die
en vriendschap onder één
wist te brengen. Een
ker ook, die graag een
brengt om het spel
te beslechten. Een
ver, die zich tot op de dag van
daag onvoorwaardelijk
weet door een thuisfront,
vrouw Riva hem nooit
heeft met vragen, waarop
antwoord zelf al heeft
Geen wonder, dat zij haar
leend heeft aan een
A msterdams Haags
Want als geen ander
zij de veilige stalling, waai
man zijn masker kan laten
zonder daarmee gelijk
mand te vallen.
Kopstation
Nog even en dan komt Fritz A
son aan in het kopstation van
leven. Het lijnennet is daar
voltooid en de wissels zijn lanj
voren door hem zó afgesteld dafge
Zij, die het voorrecht genieten,
hij hen zijn vrienden noemt, ho
dat daar een eeuwenoude bel J(
eindelijk wordt ingelost en da
voortaan vrede zal zijn in Israë
Het zou niet alleen voor hem n
voor de wereld een godsgesch
zijn.
Shalom Fritz. Lehitraot Riva.
ziens onder een altijd blauwe
LEO THURt'
