alleen voor God"
,De joden knielen voor
suoeiroet
3vas
seen hel"
Chaos en
ontreddering
bij stroom
storing
in België
AGIN iflTENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 5 AUGUSTUS 1982 PAGINA 7
olidariteit
zegevieren*'
isk „Lech Walesa is er-
ovcrtuigd dat dc zaak
Solidariteit zal zegevie-
en dat de mensen hem
vertrouwen schenken",
artiesti heeft de vrouw van de
optijiterneerde leider van de
ihorste Poolse vakbond
idariteit gisteren in haar
nplaats Gdansk gezegd,
at zij met haar zeven
tderen een maand bij
vofr man in Arlamowo had
irgebracht.
Igens Danuta Walesa is
aanhq morele weerstand van
r man groot, maar voelt
zijn isolement erg.
varm.
uitslai
rankri
mogel
25
Japanners offeren vinger om
verzekeringsgeld te innen
TOKIO In de Japanse provincie Fu-
kuoka hebben tientallen, veelal arme,
Japanners hun rechterwijsvinger op
geofferd om zo verzekeringsgeld te
kunnen innen. Op het moment zitten
zeker achttien mensen zonder wijsvin
ger in hechtenis, maar de politie
meent dat er in totaal zestig mensen
zijn die de verzekering op deze manier
hebben bedrogen. De schade voor de
verzekeringsmaatschappijen wordt ge
raamd op ruim drie miljoen gulden. In
verband met de verzekeringsfraude
zijn ook enkele amateur „chirurgen"
gearresteerd, die voor een bedrag van
duizend gulden bereid waren een vin
ger af te hakken.
Eerste klas ruzie
LONDEN Een Westduitse dok
ter op vakantie in Engeland maak
te zich zo boos over het gesprek
van twee, volgens hem. echte En
gelse snobs in hun rijtuig eerste
klasse, dat hij in het stadje Stafford
uit de trein stapte en de wagens
van de eerste klas ontkoppelde. De
boze dokter zei dat hij de verwaan
de passagiers in de eerste klas wil
de laten zien hoe weinig macht ze
eigenlijk hebben. „Ik heb het ge
daan. maar ik voel me niet schul
dig". aldus de dokter. De rechtbank
van Stafford was echter van me
ning dat de actie van de dokter le
vensgevaarlijk was en veroordeel
de de onvervaarde strijder voor ge
lijkheid tot een boete van ruim
2300 gulden.
Filippijnse klacht
tegen martelingen
Manilla - Negentien politieke
gevangenen op de Filippijnen
hebben gisteren een klacht
over martelpraktijken inge
diend bij de VN-commissie,
voor de rechten van de mens.
Dit heeft de Roomskatholieke
organisatie voor de mensen
rechten meegedeeld die de 19
gedetineerden bijstaat.
Een van de ondertekenaars
van de aanklacht is Allan Ja-
zminez, een oud-hoogleraar,
die ervan wordt verdacht een
van de leiders van de (verbo
den) communistische partij op
de Filippijnen te zijn.
Indiase
vliegtuigkaper
overmeesterd
New Delhi - De kaping
gisteren van een
Boeing-737 van de Indiase
luchtvaartmaatschappij
Indian Airlines is geëin
digd met de overmeeste
ring van de kaper door
passagiers na de landing
op het vliegveld van Am-
ritsar, aldus het Indiase
persbureau PTI.
De kaper was een jonge,
gebaarde Sikh, die een ge
sprek had geëist met lei
ders van zijn minderheids-
geloofsrichting.
uitslai
fUpenc
het
'uidooi
'arm
lantisd
i, elde
REMIER BEGIN NA EIS VS OPMARS IN WEST-BEIROET TE STOPPEN:
Turkije verzacht
militaire wetten
Ankara - Het Turkse
militaire bewind heeft
gisteren twee wetten
ongedaan gemaakt,
die een vrijere discus
sie over de nieuwe
grondwet onmogelijk
maakten.
Het betrokken decreet
handhaaft wel het
verbod van politieke
partijen en het verbod
van publikatie van
mededelingen of com
mentaar op besluiten
van de rechterlijke
macht.
Congrescommissie wil
opheffing gas-cmbargo
WASHINGTON Een commissie voor buiten
landse aangelegenheden van het Amerikaanse Con
gres heeft gisteren met vijf tegen twee stemmen
een voorstel aangenomen, waarin president Reagan
wordt gevraagd het afgekondigde embargo op de
levering van apparatuur voor de Russische gaslei
ding weer op te heffen. Volgens het voorstel van de
commissie leidt de maatregel van Reagan tot een
constituioneel conflict tussen de president en het
Congres. Het voorstel zal volgende week in het
Congres worden behandeld. „De boosheid in Euro
pa over het embargo mag niet worden onderschat".
Dit zei de voormalige onderminister van buiten
landse zaken. George Ball. „De Europeanen bespeu
ren hypocrisie en volgens mij terecht wan
neer de regering onze westerse bondgenoten econo
mische moeilijkheden bezorgd en op het zelfde mo
ment een nieuwe tarwe-overeenkomst sluit met
Moskou", aldus Ball.
Een beeld van de schade na de ontploffing in de elektri
citeitscentrale in Vilvoorde.
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
BRUSSEL Het openbaar en huishoudelijk leven in
België is gisteren ontredderd geweest nadat over het
hele land voor korte of lange tijd (afhankelijk van de
streek) de stroom was uitgevallen. Vooral de neder-
landstalige provincies Oost- en West-Vlaanderen, Ant
werpen en Limburg werden getroffen.
De stroomonderbreking begon gistermorgen om tien minuten
over elf nadat in de kerncentrale in Doel, vlak bij de Neder
landse grens, een storing optrad, op het moment dat men deze
centrale voor het eerst op het maximale produktievermogen
wilde brengen. De kerncentrale moest enkele minuten worden
stilgelegd, maar daardoor raakte het hele hoogspanningsnet in
België zodanig overbelast, dat andere, klassieke elektriciteitscen
trales uitvielen. In een ervan, te Vilvoorde, deed zich een ont
ploffing voor, waarbij vier personen licht gewond raakten.
Wat er precies in Doel is gebeurd, is nog niet duidelijk. Het zou
om een storing zonder materiële schade gaan, die volgens de di-
rektie niet in het nucleaire gedeelte plaats had.
Enorme chaos
Vaak urenlang bleef de bevolking in de getroffen gebieden ver
stoken van elektriciteit, hetgeen tot een enorme chaos leidde.
Het spoor- en metroverkeer liep in het honderd, verkeerslichten
vielen uit. waardoor enorme opstoppingen ontstonden, tiendui
zenden mensen raakten opgesloten in liften, fabrieken, kantoren
en restaurants moesten sluiten, radiozenders gingen uit de lucht,
koelmachines vielen uit. waardoor enorme hoeveelheden voed
sel verloren gingen, ziekenhuizen moesten overschakelen op
noodaggregaten. Tientallen gemeenten zaten urenlang zonder
leidingwater, omdat de pompinstallaties het lieten afweten. In
de Limburgse mijnen bleven liften in de schachten steken en
viel de ventilatie uit. Tijdig overschakelen op eigen elektriciteit
voorkwam ongevallen. In het Antwerpse havengebied leden
veel bedrijven ernstige schade. Raffinaderijen en hoogovens die
geen eigen stroomvoorziening hebben, doen er weken over om
weeT op te starten. Bij de chemische fabriek BASF in Antwer
pen moest de brandweer lange tijd de koeltorens nat houden om
explosie, te voorkomen.
Ook het herstel van de stroomvoorziening zorgde in de loop van
de middag op veel plaatsen voor nog extra ellende. Onder ande
re in de Kempen stond er plotseling 260 in plaats van 220 volt op
het net, zodat ontelbare huishoudelijke appaten en lampen door
sloegen.
Geen rampenplan
In Wallonië en Brussel duurde het euvel op de meeste plaatsen
slechts enkele minuten, maar in Vlaanderen hield de storing
aan en konden tal van mensen pas no uren door brandweerploe
gen en technische hulpdiensten uit liften worden bevrijd. Het
treinverkeer bleef lange tijd over het hele land een grote wanor
de, omdat wissels en seinen niet meer betrouwbaar waren en het
hele rooster voor het aflossen van personeel in duigen lag.
De Belgische overheid gaf in de loop van de dag toe, dat er voor
zo'n omvangrijke storing in de energievoorziening geen lande
lijk plan bestaat voor gecoördineerde hulp- en herstelacties.
De Antwerpse milieugroepering „De groene fietsers" laakte het
ontbreken van een deugdelijk rampenplan voor Antwerpen en
wijde omgeving, waar de kerncentrale van Doel, de scheepvaart
op de Schelde en de nijverheid in het havengebied voor onge
hoorde calamiteiten kunnen zorgen met gevolgen tot diep in Ne
derland.
Dat deze stroomstoring de grootste uit de Belgische geschiedenis
is geworden, komt mede. omdat een hoogspanningsleiding van
uit Frankrijk wegens onderhoud niet beschikbaar was voor im
port van elektriciteit. Later op de dag is onder andere vanuit
Nederland een belangrijk vermogen naar het Belgische net ge
zonden.
°fJooi*UZ ALEM BEIROET
25 tot„Joden knielen voor
wamand, alleen voor
was gisteren de
ende reactie van de
tëlische premier Begin,
hem ter ore kwam
president Reagan van
Verenigde Staten van
iel heeft geëist, dat de
lars in West-Beiroet
ïnblikkelijk wordt ge-
pt. Die opmars was gis-
piorgen in alle vroegte
gonnen, toen Israëlische
|ks bij volle maan de
leidslijn tussen Oost- en
jst-Beiroet overstaken.
gevechten die gisteren tot
de avond voortduurden
jen de hevigste sinds het
t bekend, maar het moeten
jvele honderden zijn. Over
ihele stad hangt één grote
Jrte rookwolk. Overal woe-
J branden.
lmalisten die gisteren in
j spoor van de Israëlische
epen in West-Beiroet wer-
toegelaten zagen hoe hele
jebouwen instortten na be-
iietingen tussen Palestijnen
Israëliërs en bombarde-
aan water en voedsel te ko
men. maar meestal zonder suc
ces.
Het gebrek aan water, elektri
citeit en medicijnen maakte
het gevaar voor epidemieën in
West-Beiroet met de dag gro
ter. Er is al sprake van een
luizenplaag en huidziekten op
grote schaal, zo werd in zie
kenhuizen en bij hulpverle
ners Beiroet vernomen.
Gisteren heeft eindelijk een
transport van medicamenten
het ziekenhuis v5n de Ameri
kaanse universiteit in West-
Beiroet bereikt. Dat kon ech
ter pas na persoonlijke druk
van president Reagan op de Is
raëlische regering, die het
konvooi wilde tegenhouden.
Een van de directeuren van
het ziekenhuis van de Ameri
kaans universiteit is Samih
Alami, een Palestijn, die
twaalf jaar in de VS heeft ge
studeerd en een goede kennis
is van Amerika's minister van
buitenlandse zaken Schultz.
Alami noemde de situatie heel
zorgelijk en toonde zich boos
over het gebrek aan medele
ven in de VS: „de Amerikanen
willen het liefst weinig van
deze oorlog horen en met een
biertje achter de televisie han
gen. Maar er komt een dag dat
dit ook u zal overkomen".
In Israël zelf begint de oorlog
een steeds zwaardere wissel te
trekken op de economie. De
regering heeft besloten de sub
sidies op eerste levensbehoef
ten af te schaffen. Hierdoor
komt geld vrij voor de oorlog,
maar stijgen tegelijkertijd de
prijzen van vooral levensmid
delen tussen de vijftien en ze
sendertig procent.
De onlangs tot de regering-Be
gin toegetreden rechts-extre-
mistische Tehiah-partij heeft
van premier Begin geëist dat
PLO-leider Arafat in West-
Beiroet wordt gevangen geno
men en naar Jeruzalem wordt
gebracht. Daar zou hij moeten
worden berecht,, net als in de
jaren zestig de uit Argentinië
ontvoerde oorlogsmisdadiger
Eichmann.
Veel kritiek is gisteren In Is
raël op premier Begin geuit in
verband met een brief aan
president Reagan. Hierin
maakt Begin eer» vergelijking
tussen Hitier en PLO-leider
Arafat, die beiden van plan
hadden het joodse volk uit te
roeien. Verder schreef Begin:
„Ik heb het gevoel een leger te
leiden, dat voor Berlijn staat,
waar temidden van onschuldi
ge burgers, Hitier en zijn tra
wanten zich schuilhouden in
een bunker".
„Dreiging Reagan
heeft geen invloed
op beleid Israël"
(Vervolg van de voorpagina)
WASHINGTON/TEL AVIV
De Amerikaanse president
Reagan heeft in een brief, die
gisteren naar de Israëlische
premier Begin werd gestuurd,
gedreigd de wapenleveranties
stop te zetten. Dit meldde het
Amerikaanse televisisestation
ABC.
In de brief drong Reagan, vol
gens ABC, aan op het respec
teren van het staakt-het-vu-
rerit Mocht Israël hieraan geen
gevolg geven, dan zal er een
mogelijk embargo van militair
materieel worden afgekon
digd. Ook heeft hij zijn stand
punt herhaald dat de Palestijn
se guerrillastrijders Beiroet
moeten verlaten.
De Israëlische legerradio heeft
intussen politici aangehaald,
die zeiden dat premier Begin
„een uitermate onaangename
boodschap" heeft ontvangen
van de Amerikaanse presi
dent. De inhoud van de bood
schap werd niet bekend ge
maakt. „Maar het Israëlische
beleid wordt er niet door beïn
vloed", aldus de legerradio. De
israëlische minister van bui
tenlandse zaken, Sjamir, heeft
al laten weten weinig heil te
zien in een diplomatieke op
lossing van de oorlog in Liba
non. Een diplomatieke rege
ling speelt de Palestijnen in de
kaart, zo zei Sjamir gisteren op
een lunchbijeenkomst in Was
hington.
Ondanks de moordende Israë
lische bombardementen, zo be
sluit Tineke, heeft het de Pa
lestijnen en linkse Libanezen
het meeste pijn gedaan, dat de
Arabische regeringen geen
vinger naar hen hebben uitge
stoken. Zij voelen zich verra
den en in de steek gelaten.
Maar ondanks alles is hun wil
niet gebroken en zijn zij niet
gedemoraliseerd. Zij zijn trots
het zo lang tegen een Israëli
sche overmacht uitgehouden
te hebben en dit heeft juist
hun zelfvertrouwen gesterkt.
Wat was je eerste indruk toen
je weer in Nederland was te
ruggekomen? Over deze vraag
moet zij even nadenken. „Al
les kwam mij zeer onwerkelijk
voor. Het was stil. Als je mid
denin het oorlogsgeweld zit,
dan denk je dit kan niet.
Waarom wordt er in de wereld
niet krachtiger geprotesteerd
tegen het Israëlische optreden.
Deze gedachte speelt nog
steeds sterk door mijn hoofd.
Ik ben nu terug in Nederland,
maar eigenlijk zit ik nog in
Beiroet".
RICK KERSJES.
na te gaan welke vorderingen
het Israëlische leger gisteren
heeft gemaakt. Op enkele
plaatsen bleken de tanks
slechts honderden meters te
zijn opgerukt. Later op de dag
kwamen er berichten dat de
voorhoede van de Israëlische
troepen het hoofdkwartier van
de PLO tot op enkele honder
den meters waren genaderd.
Keer op keer werden de inwo
ners van West-Beiroet door
middel van luidsprekers opge
roepen het strijdtoneel te ont
vluchten: „Loop voor uw le
ven. Maak de gevechtszone
vrij".
buiÊDERLANDSE VERPLEEGSTER
innêiMIDDEN VAN OORLOGSGEWELD
i Nee
pod
arbei Mm
gesch'
Eurq
hun sl
werk,
an
Daniej
*g be
de ge
n Ke
bsIf RECHT „Wat zal er
an djaks met ons gebeuren?
»r aa£ar moeten wij heen?
Dis de PLO is verdwenen,
sluktorden wij dan derde-
naafogs burgers? Dit zijn de
n fiebte vragen die vele Pa-
jtijnen zich in Libanon
jllen. nu de Israëlische
jjering vast besloten is
Palestijnse Bevrijdings-
zeer panisatie te vernieti-
jn". Dit zegt de in Hil-
-1-ysum geboren Tineke
4?ug, die elf maanden als
ipleegster in het Pales-
Z! ipse Haïfa-Ziekenhuis in
afiroet heeft gewerkt. Zij
il hiermee duidelijk ma
in dat de PLO meer is
n een militaire organi-
tie en in de loop der ja-
ac^ een beel netwerk van
pdische, sociale en edu-
tieve organen heeft op-
waarvan niet
Te(een Palestijnen maar
ik veel Libanezen af-
zijn geworden.
8(Weke ^4) is diep onder de
raiiteit "k in ons Iand terugge-
ande Brc*- ®Üna acht weken heeft
^ponder Israëlisch vuur gele-
rk, 2-P- Zij is levend uit de Liba-
in. sufc hoofdstad gekomen,
anbari
nulaar", zo vertelt zij, „ik heb
3 jaa»l leren roken. Voordat ik
Den Har Libanon vertrok rookte
18- twee a drie sigaretten per
0-63%, nu js minstens een
horst jkjgi
l0"80.eloverwogen naar woorden
van lekend praat Tineke in haar
parterre-woning, gelegen aan
een van de Utrechtse grach
ten, over de Israëlisch-Pales-
tijnse oorlog. De subtropische
warmte, die ook haar kamer is
binnen gedrongen, heeft op
haar geen enkele vat. Ener
giek begint zij haar verhaal.
„In 1969 hoorde ik voor het
eerst, dat er Palestijnen be
stonden en ben ik het een en
ander over hun geschiedenis
gaan lezen. Nadat ik mijn ver
pleegstersopleiding had vol
tooid, heb ik gedurende drie
maanden in een kibboets in Is
raël gewerkt. Dat was in 1974.
Sindsdien ben ik steeds meer
sympathie gaan voelen voor
het Palestijnse volk. Enkele ja
ren geleden kwam ik in con
tact met het Medisch Komitee
Palestina, dat bezig was een
revalidatie-project te ontwik
kelen in het HaTfa-Ziekenhuis.
Samen met een arbeidsthera-
peute en twee fysiotherapeu
ten werden wij in september
1981 uitgezonden. In maart
van dit jaar was al het voorbe
reidend werk afgerond en
konden wij beginnen aan de
revalidatie van gedeeltelijk
verlamde Palestijnse en Liba
nese kinderen. Dit project,
waaraan wij maar drie maan
den hebben kunnen werken,
werd in juni als gevolg van de
Israëlische invasie vernietigd."
Met een theekopje in de hand,
dat half uitgedronken blijft,
vertelt Tineke over de eerste
oorlogsweek. De Palestijnen
en hun Libanese medestanders
waren verrast door de enorme
militaire omvang van de Israë
lische inval. „De eerste week
Twee Israëlische militairen zijn hier op de Rue Galerie
Samane, de weg die Oost- en West-Beiroet scheidt, in
actie tegen Palestijnse guerrillastrijders. De soldaat links
op de foto valt, nadat hij door Palestijns afweervuur was
getroffen.
men ten door de Israëlische
luchtmacht. PLO-leider Arafat
deed over de radio een wanho
pig beroep op alle gezonde Pa
lestijnen de wapens op te ne
men „tegen deze machtige
Amerikaans-Israëlische oor
logsmachine, om wat er over is
van de eer van uw land te ver
dedigen tot de dood. Want het
martelaarschap is de sleutel tot
de overwinning". Over verlie
zen aan Palestijnse kant, over
de posities van de PLO-strij-
ders en hun bondgenoten en
over de verblijfplaats van lei
der Arafat is niets bekend
Vanmorgen was niet precies
Geen water en
voedsel
De wijk Hamra, die als een
van de veiligste plaatsen van
West-Beiroet werd beschouwd,
lag gisteren ook onder zwaar
Israëlisch vuur. In de gebou
wen. de schuilkelders en de
trappenhuizen bevinden zich
vele duizenden vluchtelingen.
Ondanks het grote gevaar dat
zij daar lopen kunnen zij geen
andere schuilplaats meer zoe
ken. Als er gisteren sprake
was van een korte gevechts
pauze, dan probeerden zij snel
was heel erg voor ons, omdat
zware Israëlische bombarde
menten het werk in de vluch
telingenkampen onmogelijk
maakten. Met onze patiënten
moesten wij gedurende een
volle week in een schuilkelder
zitten. Tussen twee Israëlische
aanvallen door brachten wij
de gedeeltelijk verlamde kin
deren naar buiten om hen
even in de buitenlucht te laten
spelen. Terwijl zij buiten wa
ren voerden gillende Israëli
sche vliegtuigen schijnaanval-
len uit. Voor de kinderen was
dit een nachtmerrie".
Na enige tijd kreeg Tineke een
andere taak. Zij werd ingezet
bij de eerste hulpdienst in een
noodziekenhuis. Vele gewon
den hadden verschrikkelijke
brandwonden, als gevolg van
fosforbommen. Ook heeft zij
talrijke mensen behandeld, die
getroffen waren door cluster
en fragmentatiebommen. Een
clusterbom valt uiteen in een
heleboel kleine bommetjes en
een fragmentatiebom spat uii-
teen in honderden kleine
scherven. „Geregeld werden
mensen met afgerukte lede
maten binnen gebracht. Wan
neer scherven in bijvoorbeeld
de longen waren doorgedron
gen, dan was voor hen geen
redding meer mogelijk".
Vele Zuidlibanezen hebben
opgelucht gereageerd nadat Is
raëlische troepen de Palestij
nen had verdreven. Zij hebben
gezegd eindelijk verlost te zijn
van de PLO. Hoe is de ver
houding tussen Palestijnen en
Libanezen in Beiroet? „Ik heb
hiervan niets gemerkt. De
links-Libanese partijen wer
ken in de Libanese hoofdstad
nauw samen met de Palestij
nen. De onderlinge verhoudin
gen in West-Beiroet zijn eigen
lijk sinds de Israëlische belege
ring in jaren niet zo goed ge
weest".
De mening van de Libanezen
buiten West-Beiroet over de
Israëliërs begint heel geleide
lijk te veranderen, zo gaat Ti
neke verder. „Als gevolg van
de invasie is de Libanese oogst
grotendeel verloren gegaan.
Israël heeft zodoende een goe
de afzetmarkt. Grote hoeveel
heden groente en fruit worden
naar Libanon geëxporteerd.
Wanneer een voedselblokkade
tijdelijk werd opgeheven, kon
den de inwoners van West-
Beiroet Israëlische produkten
kopen, waarvoor als gevolg
van de schaarste hoge prijzën
worden betaald. Zo hebben wij
de laatste weken geregeld Jaf
fa sinaasappels gegeten. Behal
ve levensmiddelen worden
ook andere Israëlische pro
dukten, zoals gastankjes, in Li
banon afgezet. Daarnaast pro
beert de Israëlische regering
greep te krijgen op het Liba
nese geldverkeer. Achter de
Israëlische troepen worden rij
dende Israëlische banken het
land binnengebracht en het is
al een normale zaak geworden
dat de militairen met hun va
luta, de shekel, betalen. De Li
banezen beginnen nu echter in
de gaten te krijgen, dat Israël
de Libanese economie wil
gaan beheersen. In het laatste
nummer van het Libanese
weekblad Monday Morning is
hieraan een artikel gewijd,
waaruit blijkt steeds meer Li
banezen, ondermeer bankiers
en kooplieden, zich hiertegen
gaan verzetten".
„Ik ben terug in Nederland, maar eigenlijk zit ik nog in Beiroet".
