Raketten krijgen hoofdrol
in verkiezingscampagne
Iraans-Iraakse oorlog bedreigt stabiliteit in Golfstatei
BINNENLAND
Drentse Rijwielvierdaagse:
vakantie-hoogtepunt
voor duizenden
Politiek
Partij
Parlement
Trips naar Zwede
Brussel, Floriade
en Oostenrijk
BRUSSEL
FLORIADE
OOSTENRIJK
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 17 JULI 1982
DEN HAAG Het Mid
den-Oosten is meer dan
ooit een explosieve brand
haard, waar regionale ge
wapende conflicten drei
gen te escaleren in een
oncontroleerbare oorlog
waarbij uiteindelijk de
twee supermogendheden,
de Verenigde Staten en de
Sovjet-Unie, betrokken
kunnen raken.
Terwijl de internationale aan
dacht zich concentreerde op
Libanon, waar de Amerikaan
se bemiddelaar Habib in
schimmige onderhandelingen
een Israëlische aanval op Bei
roet probeert te voorkomen,
vielen Iraanse troepen dins
dagavond Irak binnen. Hoewel
nog onduidelijk is wat de pre
cieze doelstellingen van Iran
zijn, heeft het bewind in Tehe
ran er nooit een geheim van
gemaakt dat het met niet min
der genoegen neemt dan de
val van het Iraakse regime.
Mochten de Iraniërs hierin
slagen, dan zal het precaire
machtsevenwicht in het zo be
langrijke Golfgebied verder
worden verstoord, hetgeen de
stabiliteit van de Golfstaten
Koeweit, Qatar, Bahrein,
Saoedi-Arabië, Verenigde Ara
bische Emiraten en Oman
zal kunnen aantasten.
De Iraanse inval in Irak kan
gezien worden als de grote
ommekeer in de nu al 22
maanden durende Golfoorlog.
Sinds de Iraakse president
Saddam Hoessein in september
1980 het sein gaf tot de aanval
en er in zeer korte tijd in
slaagde grote delen van zuid
west Iran te bezetten, voerde
Iran een defensieve oorlog. De
rollen werden omgedraaid na
dat de Iraanse troepen in dit
voorjaar de Irakezen uit hun
land hadden verdreven. De
ayatollah's in Teheran eisen
nu het hoofd van Saddam
Hoessein, die in hun vocabu
laire steevast de Kleine Satan
wordt genoemd. Bovendien
hebben de sji'itische scherpslij
pers, die na de verdrijving van
de sjah in 1979 de staatsmacht
naar zich toe wisten te trek
ken, ook al laten weten defin-
tief te willen afrekenen met
de „handlangers van de Grote
Satan". Vertaald uit het Iraan
se revolutionaire jargon, bete
kent dit dat Iran zich opmaakt
om de strijd aan te binden met
de Amerikaanse belangen in
het olierijke Golfgebied.
Vloedgolf
Nu de slag om de belangrijke
Iraakse havenstad Basra in
alle hevigheid is losgebarsten,
kijken de sjeikhs en de emirs
van de Golfstaten met inge
houden adem toe. Zij beseffen
maar al te goed, dat als de Ira
kezen deze slag verliezen, de
weg voor de Iraanse soldaten
naar de rijke oliestaatjes open
ligt. Zal de islamitische vloed
golf hun rijkjes gaan overspoe
len?, is de bange vraag die
door de hoofden spookt van de
heersers in de Golfstaten.
Vooralsnog ziet het er niet
naar uit dat het ayatollah-be
wind een directe bedreiging
gaat vormen voor de Golfsta
ten. De grote verliezen aan
manschappen hebben de
Iraanse leiders duidelijk ge
maakt, dat een verdere op
mars in Irak uiterst moeilijk
is. De Iraanse minister van
buitenlandse zaken, Velayati,
heeft gisteren tijdens de confe
rentie van Niet-Gebonden lan
den, die in Nicosia wordt ge
houden en gewijd is aan de Li
banese crisis, gezegd dat Iran
in ruil voor vrede met Irak de
eis laat vallen dat president
Hoessein aftreedt. Ook lijkt
Iran minder vertrouwen te
hebben in een opstand van de
Iraakse bevolking, die voor 60
procent uit sji'iten bestaat, te
gen het regime-Hoessein. Ve
layati liet gisteren weten, dat
een opstand tegen president
Hoessein „louter een aanbeve
ling is voor het welzijn van de
Irakezen". Een eventuele bij-
In heel Iran is gis
teren uitbundig
,,de dag van Je
ruzalem" gevierd.
:jgs[f Duizenden beto-
gers riepen om
W*** de vernietiging
IN van Israel en de
1 omverwerping
Jv van de Iraakse
regering.
stelling van de Iraanse oor
logsdoelstellingen moge welis
waar een geruststelling zijn
voor de heersers in de Golfsta
ten, toch blijft voor hen de
Iraanse revolutie een grote
bron van zorgen.
De Golfstaten zijn rijk, zeer
rijk. Volgens een recente stu-
inkomen van meer dan 200
miljard dollar. Ondanks de
enorme geldvoorraden zijn de
Golfstaten kwetsbaar, omdat
het militair apparaat van deze
landen zwak is. Zij zijn afhan
kelijk van militaire steun van
buitenaf, die nu zo onzeker is
geworden gezien de grote ver
deeldheid in de Arabische we
reld. Noch ten aanzien van de
Israëlische invasie in Libanon,
noch ten aanzien van de
Iraanse inval in Irak hebben
de Arabische landen een ge
meenschappelijk standpunt
kunnen vinden en is een Ara
bische topconferentie uitgeble-
„Gastarbeiders"
Naast een zwakke defensie is
er ook nog de demografische
factor, die deze oliestaten
kwetsbaar maakt. Bijna de
helft van de bevolking van de
zes Golfstaten bestaat uit
„gastarbeiders". De oospronke-
lijke bevolking in Koeweit
vormt een minderheid van 35
a 40 procent van de totale in
woners. In Qatar vormt de au
tochtone bevolking een min
derheid van bijna 30 procent,
terwijl in de Verenigde Arabi
sche Emiraten de inheemse
bevolking een minderheid van
slechts 15 a 20 procent vormt.
Deze demografische oneven
wichtigheid is toe schrijven
aan het feit, dat de oorspron
kelijke bevolking zich uitslui
tend bezighoudt met1'
le" beroepen, zoalst
stuursapparaat en del1
del. Het „gewone" wfl
door buitenlandse
krachten gedaan.
Indiërs, Pakistani, P
en Philipijnen dit
lopen tien jaar bij
naar de Golfstaten j
men, hebben een
bijdrage geleverd aar
kende welvaart in
den. Deze arbeiders,
algemeen geen woi
bisch spreken, zijn af
van de sheikhs en
Tussen hen bestaat b*
soort sociale vrede: a
buitenlanders zich n
de overheersing
sheikhs verzetten, mc
de Golfstaten blijv
nooit vastgelegde vr
onder druk te staai
duidelijk wordt de pi
de heersers in de Gol
feite zeer kwetsbaar
komt bij dat naast c
landers in enkele
veel sji'iten leven. J
sji'iten zijn gevoelig
ideeën van ayatollah
ni, die de revolutie p
gen onderdrukking
onrechtvaardigheid,
nen een voorhoede
spelen in de sluimere
ale onrust in de G
Het feit dat in Bahr
jaar december ternai
een opstand a la Khoi
derdrukt kon worde
teken aan de wand
Arabische heersers
Golf.
RICK 1
Feestelijke opening Nijmeegse Vierdaagse
De traditionele feestelijke opening van de 66ste Vierdaagse van
Nijmegen heeft maandagavond plaats in het Nijmeegse Gof-
fert-stadion. waar 35.000 bezoekers worden verwacht. Uit een
groot aantal amateurkorpsen is een groot orkest geformeerd,
dat na zijn eigen optreden nog meewerkt aan een show van
alle overige Nederlandse en buitenlandse muziekgezelschap
pen. Andere evenementen op deze avond zijn onder meer het
optreden van een fietsend muziekgezelschap uit Groningen,
een demonstratie trampolinespringen van wereldkampioenen
Marjo van Diemen en Jacqueline de Ruiter uit Ermelo.
Vliegshow in Lelystad
Op het vliegveld Lelystad wordt met ingang van morgen tot
eind augustus, elke zondagmiddag, een vliegshow gehouden.
Het ongeveer anderhalf uur durende programma, begint om
14.00 uur en omvat ondermeer het oppikken van een reclames-
leep, parachutespringen, stuntvliegen met eenmotorige Fuji's,
motorzweefvliegtuigen en en demonstraties aerobatics met de
Pitts Special, dat is een speciaal voor kunstvliegen ontworpen
toestel. Voor het bijwonen van de shows moet men eerst naar
de Martinair-vestiging op het vliegveld Lelystad. De toegang is
gratis.
Drag-racing op Zandvoort
Op het circuit van Zandvoort, morgen vanaf 11 uur voor het
eerst in Nederland: drag-racing. Wat is drag-racing? Gebruikt
worden straal- en raketwagens van honderden en zelfs duizen
den pk's die een snelheid van 350 km. kunnen halen. Op een
recht stuk asfalt staan telkens twee van dergelijke supersnelle
machines naast elkaar stil bij de startstreep. Via een groen licht
wordt het startsein gegeven. Wie als eerste na 201 meter de
eindstreep bereikt, is winnaar. Wie verliest, valt onmiddellijk
af, ook al heeft hij maar eenmaal gereden. Morgen begint het
programma om elf uur met het voorstellen van de machines en
de rijders, terwijl de wedstrijden van een uur tot zes uur in de
middag plaatshebben. Toegangsprijs 25.
„Een vrijwilligersorganisatie
moet niet eindeloos groeien
en de capaciteit van de Drent
se rijwielpaden mag niet wor
den overbelast". Dit stelde
mevrouw A. Schilthuis, com
missaris van de koningin in
Drenthe en scheidende voor
zitter van de Stichting Drent
se Rijwielvierdaagse, vorig
jaar na afloop van het wieier-
festijn. Haar kritische noot is
weer actueel, nu de Drentse
Rijwielvierdaagse, evenals vo
rig jaar, 25.000 deelnemers
telt. Zij gaan dinsdag van
start.
De Drentse rijwielvierdaagse
is het grootste gebeuren in
zijn soort ter wereld, zo stelt
de heer J. Otten, directeur
van de VVV-Drenthe en se
cretaris van de Drentse Rij
wielvierdaagse. „Dat houden
we staande tot het tegendeel
bewezen is. De kracht Van dit
gebeuren zit in de sterke or
ganisatie die in de loop der ja
ren is opgebouwd. Zo'n acht
honderd vrijwilligers steken
volgende week de handen uit
de mouwen en de stichting
heeft twee medewerkers in
dienst die zich het hele jaar
met het fietsfeest bezighou
den".
Volgens Otten beschouwen
veel fietsers de vierdaagse als
het hoogtepunt van hun va
kantie. De stichting heeft
daarom kampeerplaatsen in
gericht in Assen, Emmen en
Hoogeveen. In Assen is plaats
voor duizend tenten en cara
vans; in de andere plaatsen
geldt geen maximumaantal.
Vanuit Assen starten dagelijks
ruim dertienduizend fietsers
en vanuit in Hoogeveen en
Emmen vertrekken er ruim
zesduizend.
Otten is er net als VVV-me
dewerker Ton Kuis van over
tuigd dat de meeste deelne
mers komen voor de gezellig
heid. „Je kunt het eigenlijk
wel een volksfeest noemen",
zegt Kuis. „Het is een en al
vriendelijkheid; men rijdt
vaak in groepjes en ook bij
slecht weer is de stemming
niet kapot te krijgen".
Toch bekijkt een bestuurs-
op het ogenblik of
het aantal deelnemers nog
mag groeien.
Otten: „We gaan uit van
maximaal drieduizend fietsers
per route. Dat is nu bereikt.
De vraag is, of je het aantal
routes moet uitbreiden of dat
je moet zeggen, dat we de ab
solute top bereikt hebben. Als
VV V-man zeg ik, dat we alle
mensen die willen meedoen,
die gelegenheid moeten bie
den".
Een eventuele overbelasting
vah het rijwielpadennet is
volgens Kuis en Otten niet
aan de orde. Otten: „Je kunt
als organisatoren niet voorko
men, dat anderen ook van een
fietspad gebruik maken, maar
als 300 fietsers rechtdoor rij
den en eentje wil tegen de
stroom in, dan kan hij beter
een andere route nemen. Al
moeten we natuurlijk wel
voorkomen, dat we midden in
het topseizoen van start gaan.
We verkopen Drenthe graag
om de rust en ruimte, en die
komen soms in het gedrang".
Een beeld van de Drentse Rijwielvierdaagse van vorig jaar.
Expositie
In het expositiegebouw Het Glazenhuis in het Amstelp
Amsterdam, wordt tot en met 1 augustus een tentoonsl
van Balinese volksschilderkunst gehouden. De schilderij
nen mythische voorstellingen, Balinese dorpstaferelen t
beeldingen van de dieren- en plantenwereld.
Weersvooruitzic
voor de
vakantielanden
Benelux, Noord- en
Frankrijk: zonnige p<
23 graden, aan zee 20.
Zuid-Frankrijk, Noord
en Noord-Italië: over
zonnig; 27 graden, ii^
Spanje en Zuid-Italië 3
Alpengebied: veram
bewolking en plaatsel!
bui; in de Zuid-Alpeij
wegend zonnig; 22 tot
den.
Balkanlanden: zonni
warm later een onwee
30-35.
Britse Eilanden: veranc
bewolking en in het n
mogelijk een bui. In h
den later weer meer i
'ÜM Schotland 17, in het zui
graden.
Polen en Tsjecho-Slo
veranderlijke bewolki
J een regenbui; 26 grade
Denemarken en Du:
lH eerst een enkele bui,
weer zonnig; 23 graden
Finland: wisselend tx
regenbuien, koeler, 21
Noorwegen en Zwede
veel bewolking en re{
en; koeler van 26 naar
den. Aan de Noorse w
van 20 naar 15 graden.
In elke verkiezingscampagne
duiken temidden van de
stroom van leuzen en belof
ten waarmee de kiezers wor
den overspoeld altijd een
paar onderwerpen op, die je
de „centrale thema's" van de
campagne zou kunnen noe
men. Vorig jaar mei waren
het vooral de thema's „werk
loosheidsbestrijding", „kern
raketten", „kernenergie",
„huurprijzen" en „de positie
van de minima" waaraan de
campagne was opgehangen.
Voor de komende verkiezin
gen van 8 september zullen
deze onderwerpen ongetwij
feld ook een belangrijke rol
spelen. Toch zal er een we
zenlijk verschil zijn met vo
rig jaar, want tal van teke
nen wijzen erop dat deze
keer één thema sterk zal do
mineren: het al dan niet
plaatsen van kruisraketten
in Nederland.
Het is zo goed als zeker dat
het komende kabinet ten
aanzien van het raketten-
vraagstuk de knoop zal moe
ten doorhakken. In de eerste|
plaats is daarvoor een techni
sche reden aan te wijzen. De
Amerikanen vinden immers
dat er zo langzamerhand be
gonnen moet worden met de
technische voorbereidingen
voor de plaatsing van de 572
nieuwe raketten in West-Eu
ropa. In de landen, waar de
raketten moeten worden ge
stationeerd, dienen opslag
plaatsen te worden gebouwd,
veiligheidsmaatregelen te
worden voorbereid en in
structies te worden gegeven
aan de militairen die met de
nieuwe raketten te maken
krijgen.
In de tweede plaats is er een
politieke reden om een defi
nitief ja of nee tegen de
kruisraketten niet veel lan
ger uit te stellen. De half
slachtige houding die Neder
land de laatste jaren in de
NAVO heeft ingenomen, kan
niet ten eeuwigen dage ge
handhaafd blijven. Eens
moeten we een duidelijk ge
zicht laten zien en ronduit
zeggen waar het wat ons be
treft op staat. Bovendien
wordt er door verschillende
grote NAVO-lidstaten voort
durend politieke druk op Ne
derland uitgeoefend (vorige
week nog door de Westduitse
bondskanselier Helmut
Schmidt) om een definitieve
plaatsingsbeslissing te ne
men. En tenslotte ziet het er
niet naar uit dat de onder
handelingen tussen Amerika
en Rusland over wederzijdse
vermindering van kernwa
pens spoedig tot positieve re
sultaten zullen leiden.
Zulke besprekingen kunnen,
zo heeft de geschiedenis ge
leerd, nog wel jaren in beslag
nemen. Voor het toekomstig
kabinet dringt zich dan de
vraag op of het wel zin heeft,
op de uitkomst van die on
derhandelingen te blijven
wachten of dat het wellicht
beter is, een definitief ja of
nee tegen de nieuwe raket
ten te laten horen, in de
hoop daarmee die onderhan
delingen positief te kunnen
beïnvloeden.
Dissidenten
Premier Van Agt heeft er de
afgelopen tijd geen geheim
van gemaakt, dat het nieuwe
kabinet wat hem betreft een
positief plaatsingsbesluit
moet nemen. De VVD is de
zelfde mening toegedaan.
Simpel geredeneerd zou je
dus kunnen zeggen, dat de
kruisraketten in ons land ko
men te staan, als CDA en
VVD op 8 september een
meerderheid in het parle
ment krijgen. Tezamen met
de kleine rechtse partijen
(SGP, GPV en RPF) zou er
dan zelfs een ruime meer
derheid vóór plaatsing zijn.
Het vervelende is alleen dat
de politiek nooit simpel is en
dat er altijd complicerende
factoren in het geding zijn.
'In de eerste plaats is Van
Agt het CDA niet, ook al
wekt hij af en toe de indruk
dat hij dat wél is. Wie het
CDA-verkiezingsprogramma
bekijkt, zal daarin geen voor
keur vinden vóór of tegen de
plaatsing van kruisraketten.
Met de formulering, dat er
„geen maatregelen worden
genomen of nagelaten, die
het overleg in Genève zou
den kunnen schaden" kan
het CDA in feite nog alle
kanten op. Een tweede com
plicerende factor is, dat een
tiental CDA-kamerkandida-
ten zich bij voorbaat al on
voorwaardelijk tegen de
plaatsing van kruisraketten
heeft verklaard. Stel dat acht
van deze CDA'ers een ka
merzetel veroveren en dat ze
bovendien woord houden,
dan zouden CDA, VVD en
„klein rechts" tezamen min
stens 84 zetels moeten beha
len, willen zij een besluit tot
plaatsing kunnen nemen.
Immers, 84 min 8 is 76, het
geen de krapst mogelijke ka
mermeerderheid (de helft
plus één) betekent.
In dit verband is het aardig,
te bedenken dat VVD-frac-
tieleider en lijsttrekker Nij-
pels vorige week op dreigen
de toon heeft laten weten,
dat zijn partij alleen met een
„eensgezind CDA" wil rege
ren. Anders gezegd: de VVD
zal geen loyalisten of dissi
denten of hoe ze ook mogen
heten meer dulden. Nijpels'
woorden waren bij wijze van
spreken nog niet in zijn
mond bestorven of daar
dienden de nieuwe dwarse
CDA'ers zich aan. Dat kan
nog boeiende formatiebe
sprekingen opleveren.
Den Uyl
PvdA-lijsttrekker Den Uyl
had vorige week zaterdag tij
dens het verkiezingscongres
van zijn partij gelijk toen hij
zei: „Alleen de kiezers kun
nen de raketten nog tegen
houden. Alleen een kabinet
met de PvdA er in biedt de
garantie, dat de raketten ons
land niet in komen".
Slechts in theorie is de moge
lijkheid aanwezig, dat onder
een kabinet van CDA en
VVD een negatief plaatsings
besluit wordt genomen, als
gevolg van de tegenstemmen
van enkele CDA-dissidenten.
De kans dat dit gebeurt is
echter gering, omdat CDA en
VVD op een zo ruime meer
derheid lijken af te stevenen,
dat de dissidenten slechts
voor spek en bonen kunnen
meedoen. Een CDA-kiezer
die tegen de kruisraketten is,
kan dus wel een voorkeur
stem uitbrengen op een
atoompacifist in het CDA,
maar dat betekent geenszins
een garantie dat de plaatsing
van kruisraketten niet door
gaat.
De kiezers hebben op 8 sep
tember een zware verant
woordelijkheid te dragen. Zij
kunnen er door hun stemge
drag voor zorgen, dat de ra
ketten er komen en ze kun
nen bewerkstelligen dat ze
niet worden geplaatst. We
zullen dit soort zinnen, in al
lerlei varianten, tijdens de
campagne nog vele malen uit
vele monden te horen krij
gen.
DICK VAN RIETSCHOTEN
ADVERTENTIE.
In samenwerking met DFDS Olsen-Bergen Line he|?
een tweetal mini-cruises voor u georganiseerd n
Zweedse stad Gotenburg. Vertrek: de zaterdagen 2
augustus uit Amsterdam, zondag aankomst in Goti
maandagmiddag vertrek uit Gotenburg en dinsdagc
terugkeer in Amsterdam. De prijs 325.- p.p. op ba
een 4-persoonshut met douche en toilet aan boord
'Tor Brittannia'.
Inbegrepen: drie ontbijten, twee lunches en twee dim
boord.
Voor onze trip naar Brussel in het weekeinde van zi
24 t/m zondag 25 juli hebben wij nog enkele plaatsen
tocht gaat per luxe touringcar. De prijs 157,50 p.p.
sis van een 2-persoonskamer in het Brusselse Hilton
Inbegrepen: diners, ontbijten, excursies in Antwerper
sel en Gent. Minimum aantal deelnemers: 40.
Dinsdag 20 juli organiseren wij een dagtrip naar de F
De prijs 49.- p.p. Inbegrepen: de busreis van Den
/Rotterdam/Gouda naar de Floriade, koffie met get
derweg, de toegang, diner na afloop en de reis teru<
Onze tiendaagse bustrip van 24 augustus naar Kolsas
Oostenrijkse Inntal is nog niet vol. De prijs 615,-
basis van een 2-persoonskamer. Inbegrepen: volp
overnachtingen tijdens heen- en terugreis, excursie;
mum aantal deelnemers: 40.
Inlichtingen en boekingen:
Telefonisch (tussen 9 en 5 yur; van maandag tot en n
dag) bij Sijthoff Pers Reisorganisatie: 070-190.1
190.698.
Wie in of bij Den Haag woont, kan op bovengenoerr
gen ook terecht bij onze stadsvestiging in Den Haac
straat 71 (op de hoek van het Spui).
