Te veel lood in Leids drinkwater
Hu
llfgmila
ONDERZOEK WATERLEIDINGBEDRIJVEN WIJST UIT:
Annelies van den Broek wint ruwe diamant
VANAF 6 JULI 1982
15.00 UUR, NIEUW
TELEFOONNUMMER
ACADEMISCH
ZIEKENHUIS LEIDEN
071-269111
'i
Wespen: slechts in uiterste
noodzaak bestrij'den
STAD
LEIDSE COURANT
MAANDAG 5 JULI 1982 PAGINA 3
Consternatie aan Oranjegracht
LEIDEN De Leidse politie heeft za
terdagavond de handen vol gehad aan
een laveloze man, die voor onrust zorg-;
de op de Oranjegracht. De beschonken
man had zich neergevlijd in een tuintje
van een van de woningen aan de
gracht, dit tot groot ongenoegen van de
bewoners. Deze riepen de politie te
hulp.
De agenten wilden de man ter ont
nuchtering meenemen naar het bureau.
De man verzette zich hevig. Even later
kwamen ook de beide ouders van de
man aanlopen. De vader eiste zijn zoon,
op. Uiteindelijk slaagde de politie erinj
de dronken man mee te nemen. De va
der moest zich onder medische behan-;
deling stellen wegens ademhalings
moeilijkheden.
Geluids
apparatuur
gestolen
LEIDEN Voor een
bedrag van 18.000
gulden aan video-re
corders en geluidsap
paratuur is in de
nacht van donderdag
op vrijdag gestolenj
uit een winkel aan1
de Nieuwe Rijn. De
inbraak werd ge
pleegd door het rol
luik op te lichten en
een ruit van de toe
gangsdeur in te
slaan.
Bromfietsers doorgereden na aanrijding
LEIDEN Twee bromfietsers werden vrijdagavond om half
elf verbaliseerd, nadat ze doorgereden waren na een aanrij
ding met een personenauto. De aanhouding had plaats in de
Paramaribostraat. Daar hield de bemanning van een surveil
lancewagen een 17-jarige jongen op de bromfiets aan die zon
der valhelm reed.
Enkele ogenblikken later stopte een personenauto bij de politie
en de bestuurder meldde, dat hij korte tijd daarvoor door de jon
geman was aangereden. Ook een tweede bromfietser was daarbij
betrokken. Deze kwam enkele ogenbikken later langsrijden.
Deze bromfietser negeerde het stopteken van de agenten, reed
vervolgens bijna een agent omver en kwam daarbij ten val. Het
bleek een 15-jarige Leidenaar te zijn. Het tweetal is verbaliseerd
wegens het doorrijden na een aanrijding, terwijl de jongste ook
nog eens een verbaal wegens het negeren van een stopteken aan
de broek kreeg.
Jongens
gewond
LEIDEN Twee 16-jarige
jongens uit Leiden zijn gis
termorgen om half twaalf
gewond geraakt op de Sitter-
laan. Het tweetal reed op
een bromfiets over de Sitter-
laan. De bestuurder raakte,
vermoedelijk door een te
hoge snelheid, de macht
over het stuur kwijt. De
brommer botste tegen een
geparkeerde auto. De be
stuurder en de duo-passagier
werden van de brommer ge
slingerd en zijn opgenomen
in het AZL.
Zeven arrestaties
wegens geweldpleging
LEIDEN Zeven Leidse jon
geren zijn in de nacht van
vrijdag op zaterdag om twee
uur aangehouden in de Vrou-
wensteeg.
De jongens hadden kort daar
voor op de Turfmarkt een eta
lageruit vernield en vier pas
santen (uit Roelofarendsveen
en Oude Wetering) mishan
deld. Op de Apothekersdijk
werd een fiets vernield en in
de gracht geworpen. De arres
tatie van het zevental, in leef
tijd variërend van 16 tot 18
jaar, leverde geen moeilijkhe
den op.
LEIDEN Het Leidse
drinkwater bevat te veel
lood. Dit is gebleken uit
een onderzoek van de ge
zamenlijke waterleiding
bedrijven (VEWIN), het
Rijksinstituut voor Drink
watervoorziening (RIV)
en het Keuringsinstituut
voor Waterleidingartike
len (KIWA).
Uit het onderzoek is geble
ken dat in twintig procent
van de genomen monsters
van het drinkwater meer
dan 50 microgram lood zat
en dat ligt ver boven de EG-
norm. De hoge loodbelasting
in het water komt vooral
door gebruik van loden wa
terleidingen.
Lood kan nadelig zijn voor
de ontwikkeling van de her
senen en het zenuwstelsel.
Vooral kleine kinderen zou
den op die manier nadelen
kunnen ondervinden.
Volgens de huidige inzichten
krijgt de mens ongeveer 10
tot 20 procent van alle lood
binnen via het drinkwater.
Dit dan vooral daar waar lo
den waterleidingen gebruikt
zijn, hetgeen vooral in oude
re stadswijken het geval is.
Naar schatting hebben tussen
850.000 en 1,2 miljoen wonin
gen in ons land nog loden
waterleidingen. Dit is onge
veer 20 procent van het tota
le woningbestand, hetgeen
zou betekenen dat ongeveer
2,5 miljoen mensen water uit
loden leidingen krijgen.
Eerder dit jaar liet staatsse
cretaris I. Lambers van
volksgezondheid en milieu
hygiëne weten dat het lood-
gehalte in water vooral aan
gepakt diende te worden
door het veranderen van de
aard van het water. Dit zou
kunnen door water minder
zuur te maken, waardoor
minder lood in het water
wordt opgelost. Verlaging
van de zuurgraad van het
water zal leiden tot een ont
harding van het water. On
langs is vast komen te staan
uit onderzoek, dat een ont
harding van het water bij het
waterleidingbedrijf centraal
kan staan, zonder dat dit na
delen voor de volksgezond
heid zal opleveren.
Ook kunnen loden waterlei
dingen vervangen worden.
Dit is niet alleen duur, naar
schatting 1,5 tot 3 miljard
gulden, maar bovendien zijn
vaak de papieren weg, waar
uit afgeleid kan worden
waar nog loden leidingen ge
bruikt zijn. Een derde maat
regel is om water dat lang in
de leidingen gestaan heeft
eerst enige tijd te laten door
stromen voor het te gebrui
ken. Dit is vooral van belang
voor kinderen en zuigelin
gen, die lood uit het water
gemakkelijker opnemen dan
volwassenen.
Telefoonnummer AZL
Het Academisch Ziekenhuis Leiden (AZL) schakelt
morgen over op een nieuwe telefooncentrale. Vanaf
morgen is het AZL op een nieuw centraal nummer te
lefonisch bereikbaar. Dit nummer is: 071-269111. Na de
in gebruik name van de nieuwe centrale zullen alle af
delingen en centrale diensten via een doorkiessysteem,
direct bereikbaar zijn. De periode van wachten op
doorverbinding naar de afdeling is daarmee definitief
voorbij. De bouw van de nieuwe centrale begon in sep
tember 1981. Het ziekenhuis blijft 2000 toestellen hou
den. De oude centrale wordt overgenomen door de
Leidse universiteit
Vara-leden vergadering
De afdeling Rijn- en Bollenstreek van de Vara houdt
woensdag 7 juli om acht uur een extra ledenvergadering in
„Wienerwald" aan de Leidse Steenstraat. Op de agenda
staat onder meer de verkiezing van een nieuwe voorzitter.
Na afloop van het huishoudelijke deel van de vergadering
spreekt G. Heyne den Bak. politiek adviseur van oud-mi-
nister Van der Louw en lid van het partijbestuur van de
PvdA over de te verwachten ontwikkelingen van de om
roep in ons land.
De prijsuitreiking in de Pieterskerk.
OP LAATSTE DAG VAN „TUSSEN HEMEL EN AARDE"
LEIDEN De ruimte
vaart-tentoonstelling
„Tussen hemel en aarde"
die woensdag 16 juni werd
geopend, is door ruim
twintigduizend mensen
bezocht. Duizenden bezoe
kers, die de tentoonstel
ling in de Pieterskerk be
keken, deden mee aan
een prijsvraag. Gisteren,
op de laatste dag van
„Tussen hemel en aarde"
werden de winnaars van
de prijsvraag bekend ge
maakt. De tienjarige An
nelies van den Broek
werd winnaar van de
hoofdprijs, een zes-karaats
ruwe diamant.
Gezien de leeftijd van de prijs-
winnares, wat heeft een tienja
rige aan een ruwe diamant
van vierhonderd gulden?, deed
de organisatie er nog een aan
tal cadeaus bij. Annelies van
den Broek, die gisteren niet in
de Pieterskerk aanwezig was,
krijgt nu ook een zilveren
armbandje en ruimtevaart
spullen.
De drie andere hoofdprijzen
gingen naar de zestienjarige
Radboud Bruinsma uit Lisse.
Hij kreeg een mgdel van de
Ariane raket. P. de Best (75
jaar oud) uit Leiden ontving
een model van een OTS-sate-
liet. De 31-jarige Henri Bran
denburg uit Leiden won een
model van de wetenschapssa-
teliet Exosat. In totaal ontvin
gen honderd mensen een prijs.
De tentoonstelling, die werd
verzorgd door Estec, wordt nu
naar Wenen getransporteerd.
In die stad wordt in augustus
een conferentie over het
vreedzaam gebruik van de
ruimte gehouden.
Vindersloon bleef
achterwege
LEIDEN De politie moest
er zaterdagavond aan te pas-
komen om een ruzie te sussen
tussen de vinder van een
bankbiljet van honderd gulden
en de man, die zei het biljet te
hebben verloren. Een Leide
naar had het bankbiljet op de
Beestenmarkt gevonden. Toen
hij vroeg wie het had verloren,
was er snel een kandidaat.
Deze accepteerde zonder moei
te de vondst. Er ontstond daar
na ruzie over het zogenaamde
vindersloon. De vinder eiste
tien procent op en de bezitter
van het biljet weigerde dit te
geven. De politie kwam tus
senbeide. maar bood geen op
lossing waar beide partijen te
vreden mee waren. De vinder
vertrok vervolgens zonder ook
maar een bedankje te hebben
ontvangen.
BURGERLIJKE
/STAND
geboren
Hendrik, z.v. H. Ciere en A. C.
van Iterson; Sophia, d.v J. Slootweg
en J. Brak; Adrianus Hendrikus, z.v.
C. van der Niet en J. M. van Rhijn;
Cornelis, z.v. A. van Duijn en N. P.
Guijt; Adriana Clasina, d.v. P. G. W.
Brussee en C. Rietkerk; Idske Corne
lia Lydia, d.v. J. I. Kremer Hovinga
en M. C. A. Bakker; Renate. d.v. H.
N. Koster en G. Hoogendijk; Inge,
d.v. H. van der Lelie en L. P. Glas
bergen; Steven, z.v. L. A. van den
Haak en S. C. Schats; Francisca, d.v.
A. Stouten en P. J. Jagel.
Overleden: L. W. van Pelt, geb. 12-
12-1914, man; J. J. Kroft, geb. 23-11-
1920, man; G. Smit, geb. 25-1-1897,
vrl. geh. gew. met J. J. van der
Steen; L. de Vries, geb. 15-6-1898,
man; S. I. Y. M. van Rijs. geb. 27-9-
1973, vrl.; B. J. van der Dussen, geb.
7-3-1976, man; H. van der Meij. geb.
10-6-1889, man; F. Veenstra, geb. 3-
12-1897, vrl. geh. gew. met A. Muil-
Gehuwd: D. M. Boelee en J. de
Groot; A. J. B. M. Brandenburg en C.
J. Cazander; R. de Ligny en S. Hons-
beek; G. J. C. van den Berg en S. van
Maanen; A. A. G. van der Hoeven en
C. M. E. Otgaar; J. M. Paardekooper
en M. C. J. Onderwater; H. van der
Born en J. G. Bavelaar;
Evert Blankensteijn en Ans Ages van het comité „Tegen Atoomtaken Valkenburg" overhandi
gen Officier van Dienst, de heer Van Hoorn, het ludieke cadeau en het manifest.
Massaal protest tegen atoomtaken Valkenburg
VALKENBURG Duizend
mensen uit Leiden en omge
ving deden zaterdag mee aan
de demonstratieve fietstocht
voor de vrede. Doel van de
door het comité „Tegen
Atoomtaken Valkenburg" ge
organiseerde tocht was de Ma
rine Viegbasis in Valkenburg.
De demonstranten protesteer
den aldus tegen de atoomtaken
van de op de basis gestatio
neerde Neptune-vliegtuigen
en tegen de atoomtaken van
de eventueel op Valkenburg te
plaatsen Orion-vliegtuigen. Na
de tocht werd een manifestatie
op een tegenover de basis gele
gen parkeerterrein gehouden.
Aan de officier van dienst van
de basis werden een manifest
en een ludiek cadeau overhan
digd.
De fietstocht had het karakter
van een estafette. Gestart
werd in Leiden. Via Oegst-
geest, Warmond, Sassenheim,
Voorhout, Noordwijkerhout,
Noordwijk en Katwijk werd
de basis in Valkenburg zonder
moeilijkheden bereikt. In Val
kenburg voerden Wilke
Schram van het IKV en Guus
van Teeseling van „Stop de N
Bom" het woord en verzorg
den de groepen „Rapaille" en
de „Eeuwigdurende bijstand"
optredens. Rond vijf uur wer
den aan de officier van dienst,
de heer Van Hoorn, een mani
fest en een ludiek cadeau, een
wit fietswiel, overhandigd.
Het cadeau symboliseert vol
gens de demonstranten de af
keer van atoomdreiging en
kernbewapening. De demon
stranten riepen degenen, die
werken op de basis, op om te
praten en te denken over
kernwapens en ontwapening.
Ook werd een brief aan de mi
nisters van buitenlandse zaken
en defensie en het parlement
gestuurd. In dat schrijven
wordt gevraagd om vliegbasis
Valkenburg geen atoomtaken
te geven. Ook verklaarden de
demonstranten zich solidair
met het Vrouwenvredeskamp.
Wethouder D. Tesselaar op „Cronesteyn".
NA OPENING CRONESTEYN
Leidse volkstuinders uit de problemen
LEIDEN Wethouder D.
Tesselaar droeg zaterdagoch
tend het volkstuinencomplex
Cronesteyn over aan de Leidse
Bond van Amateurtuinders.
Het complex aan de Vrouwen-
weg is 18 hectare groot en be
staat uit 307 tuinen. Met deze
uitbreiding zijn de Leidse tuin
ders in één klap uit de moei
lijkheden.
De overdracht had een offi
cieus karakter. Omdat Crones
teyn momenteel nog niet vol
ledig bezet is en daarom een
voorlopig bestuur heeft, neemt
de Leidse Bond de verant
woording voor de tuinen.
Wanneer de ruim driehonderd
bewoners van Cronesteyn een
officieel bestuur hebben geko
zen, draagt de Leidse bond het
complex aan dat bestuur over.
Door de uitbreiding van Cro
nesteyn heeft Leiden nu 1300
volkstuinen. De huur van een
tuin in Cronesteyn kost vijftig
cent per vierkante meter per
jaar. Op het complex is plaats
ingeruimd voor een aantal bio-
logisch-dynamische tuinen.
Vóór de Tweede Wereldoorlog
waren er in Leiden 2000
volkstuinen. De Leidse bond
wil terug naar dat aantal. Mo
menteel wordt met de ge
meente Leiden onderhandeld
over de aanleg van zeventig
tuinen in Stevenshof. De Leid
se bond wil overigens geen
grote volkstuincomplexen
meer. Men denkt aan de aan
leg van een klein aantal tui
nen in de buurt van woonker
nen.
De Reinigingsdienst brengt een serie van de bewoners zich in huis nestelen
informatiebulletins uit over lastige en bij terugkomst van vakantie voor
insekten in huis. In zes afleveringen de nodige verrassingen zorgen. Infor-
worden ze door de Leidse Courant be- matie over bestrijding van insekten
sproken. Vooral nu de vakanties zijn bij de directie Reiniging, Noord er-
aangebroken, kunnen vlooien, wes- straat 18 tel. 212411.
pen en ander gedierte bij afwezigheid
Wespen komen in Neder
land in twee soorten
voor, de gewone en de
Duitse wesp. Het verschil
tussen beiden is echter
nauwelijks te onderschei
den en steken doen ze
ook allebei, zij het alleen
wanneer ze in het nauw
gedreven worden.
Wespen behoren tot de cate
gorie van sociaal levende in
sekten. ze leven in grote groe
pen bij elkaar. In een goed
ontwikkeld volk leven zo'n
5000 individuen.
In het voorjaar legt het reeds
in het najaar bevruchte wijfje,
de koningin, een nest aan,
meestal in de grond of op be
schutte plaatsen, in schuren,
muurholten, spouwmuren of
onder het dak. De raten zijn
gemaakt van grijze of bruin-
gelige stof, bereid uit door het
insekt fijngekauwde hout- of
andere vezels. In de cellen
van deze raat legt de koningin
haar eitjes. De daaruitkomen-
de larven worden ook door
haar verzorgd. Na een maand
ontstaan na verpopping de
werksters. Zij lijken veel op
de koningin maar zijn iets
kleiner. Deze werksters zijn
ook van het vrouwelijk ge
slacht, doch onvruchtbaar. Zij
zijn het die, als ze in het ge
drang komen, gaan steken.
In het najaar worden de man
netjes-wespen geboren en
kort daarna nieuwe en wei-
vruchtbare wijfjes. Beide ver
laten het nest om te paren
waarna de mannetjes vrijwel
onmiddellijk sterven. In de
loop van het najaar verlaten
alle inwoners het nest dat on
bewoond wordt achtergelaten.
De jonge bevruchte wijfjes
zoeken een beschutte plaats
om de winter door te brengen
om in het voorjaar een nieu
we kolonie te stichten. De ta
melijk grote wespen die in het
vroege voorjaar rondvliegen
zijn vrijwel altijd de jonge ko
ninginnen.
Wespen eten uit bloemen af
komstige nectar maar ook
vloeibare 'voedingsmiddelen
zoals stroop en limonade.
Daarnaast vangen en consu
meren zij andere insekten.
Ook vlees van kadavers, mits
vers en met beschadigde huid,
wordt door wespen gegeten.
Hieruit blijkt dat wespen een
nuttige rol spelen in de na
tuur door het opruimen van
afval en schadelijke of hin
derlijk insecten. Wespen mo
gen dan ook slechts in uiterste
noodzaak verdelgd worden.
Is dit echter toch noodzakelijk
dan kan een leek dit het beste
doen door poedervormig in
secticide aan te brengen in de
openingen waar wespen in en
uit kruipen. Dit kunnen nes
topeningen zijn maar ook ope
ningen in een gebouw, venti
latieopeningen of gaten bij
kozijnen. Het insecticide dient
als werkzame stof propoxur
(Baygonstuif in plastic strooi-
of knijpbus of in poederspuit),
bendiocarb (Ficam-D) of Lin-
daan-methoxychloor (Omyl-
poeder in metalen strooidoös-
je) te bevatten. Deze behande
ling dient bij voorkeur 's
avonds of bij koel weer te ge
schieden als de wespen in het
nest zijn. Doet men dit niet
dan loopt men de kans te
worden aangevallen. De be
doeling is dat binnenkomende
wespen het poeder meenemen
en in het nest brengen waar
door larven en koningin wor
den gedood.
Wespenbestrijding door de
reinigingsdienst is niet koste
loos. Vooraf dient een waar
borgsom betaald te worden
waarvan de bestrijdingsmid
delen worden betaald.
