Uitgebreide rondreis
door Amerika
BURGEMEESTER SHAKAA
YAN NABLOES:
Arabische
regimes hebben
geen vertrouwen
in de PLO
I
-BINNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT/
ZATERDAG 3 JULI 1982 PAGINA 7
ADVERTENTIE
Amerika biedt een overvloed aan afwisseling. Naast over
volle wereldsteden vindt men er natuurgebieden van een
uitgestrektheid zoals die in Europa niet meer voorkomen.
Er zijn het uitgaansleven, de zon, de bergen, de stranden
en de amusementsparken.
Van dit alles kunt u proeven tijdens een 17-daagse rondreis
die wij, in samenwerking met Jan Doets Budget Tours, voor
u hebben georganiseerd van vrijdag 24 september t/m zon
dag 10 oktober. U vliegt (met Sabena) van Brussel naar
New York. Daar zijn excursies, maar er is ook voldoende
tijd om er zelf op uit te trekken (voorzien van advies van de
Nederlandse reisleiding). Vervolgens gaat het per touring
car naar Washington, dan via de schitterende "Sky Line Dri
ve' door Virginia naar Roanoke. U rijdt door een der mooi
ste natuurgebieden van Amerika. Daarna volgt de rit naar
Asheville. Onderweg wordt het nationale park 'The Great
Smoky Mountains' bezocht.
Van Asheville wordt de reis voortgezet naar Atlanta, de
hoofdstad van Georgia. Ook hier weer excursies. Dan ver
der naar Orlanda in Florida, waar een bezoek wordt ge
bracht aan Disney World. Tijdens de trip naar Miami Beach
tenslotte staat een bezoek op het programma aan het ruim-
tevaartlanceercentrum Cape Kennedy.
In de prijs - v.a. 2897,- p.p. - zijn geen maaltijden begre
pen. Wel inbegrepen zijn de vliegreis, vervoer per touring
car van Den Haag/Rotterdam naar Brussel en terug, de trip
per touringcar door de VS, verblijf in uitstekende hotels,
toegang van te bezoeken evenementen, de excursies zoals
genoemd in het programma en Nederlandse reisleiding.
Voor belangstellenden houden wij dinsdag 10 augustus
een film- en informatie-avond. Inlichtingen en aanmeldin
gen op onderstaande telefoonnummers.
Inlichtingen en boekingen:
Telefonisch (tussen 9 en 5 uur, van maandag tot en met
vrijdag) bij Sijthoff Pers Reisorganisatie: 070-190696 of
190698.
Wie In of bij Den Haag woont kan op bovengenoemde
dagen ook terecht bij onze stadsvestiging in Den Haag:
Spuistraat 71 (op de hoek van het Spul).
over de passieve houding van
de Arabische regeringen. Hij
vertelt, dat in de Arabische
wereld geen democratie be
staat. De Arabieren worden
geregeerd door een aantal fa
milies, die geen voeling heb
ben met het volk. De PLO
daarentegen leidt de volksbe
weging en huldigt democrati
sche principes. Dit schrikt de
regerende Arabische regerin
gen af. Zij zijn blij dat de PLO
niet al te veel macht en in
vloed krijgt". „Maar het wordt
nu voor iedereen duidelijk, dat
de Palestijnen en hun links Li
banese bondgenoten alleen
staan in de oorlog tegen Israël.
Dit is een nieuw feit en dc
Arabische regeringen kunnen
voortaan niet meer beweren
dat zij opkomen voor de rech
ten van de Palestijnen".
Shakaa meent ook, dat de in
ternationale opinie op de hand
van de Palestijnen is. Toch
neemt dat niet weg, dat het Is
raëlische leger voor de poorten
van Beiroet staat en elk mo
ment het laatste Palestijnse
bolwerk kan gaan bestormen.
Shakaa: „Wij hopen dat de in
ternationale druk op Israël zal
toenemen. West-Europa moet
het Israëlische optreden scher
per veroordelen en sancties te
gen Israel nemen. Hoewel de
PLO zware militaire klappen
heeft gekregen, zijn we niet
uitgeschakeld. Je moet de
PLO niet vergelijken met een
gewoon leger. Deze organisatie
vertolkt de nationale gevoe
lens van de Palestijnen en
deze oorlog heeft dit alles al
leen maar versterkt. Ook de
Franse president Mitterand
begint dit nu in te zien. In
mijn gesprek dat ik met hem
had toen hij enkele maanden
geleden in Jeruzalem was, wil
de Mitterrand de PLO nog
niet als enige vertegenwoordi
ger van het Palestijnse volk
zien. Ik heb hem de feiten van
de Israëlische bezetting ver
teld. Nu onderneemt Frank
rijk diplomatieke stappen, en
zal de PLO gaan erkennen".
Blijft hij ondanks de tegensla
gen in Libanon een optimis
tisch man Shakaa: „Waarom
zou ik gebroken zijn. De Israë
lische doelstellingen zijn niet
bereikt, de PLO bestaat nog
steeds".
Een half Jaar na .de aanslag op zijn leven kreeg Shakaa protheses, waarmee hij zich
sedertdien voortbeweegt.
Israëlische militairen op de westelijke Jordaanoever.
de bezetters een dorpsliga te
vestigen in Asyra, een plaatsje
vlakbij Nabloes. „De bewoners
kwamen hiertegen in verzet
De Israëlische militairen be
gonnen daarop te schieten en
er vielen vier gewonden. Ver
volgens werd een groöt aantal
bewoners van Asyra gearres
teerd. Maar de dorpsliga is er
niet gekomen", zo zegt Sha
kaa.
Andere Palestijnen in de be
zette gebieden zeggen dat de
onderdrukking sinds de Israë
lische inval groter is gewor
den. Een journalist van het
Palestijnse persbureau: „Wij
kunnen niets doen. Palestijnen
in de bezette gebieden hebben
veel bloed gegeven voor de
oorlogsslachtoffers, maar dok
toren mogen het niet naar Li
banon brengen". De hoofdre
dacteur van het dagblad Ol
Shaab, Salah Zuheika, zegt dat
de censuur scherp is toegeno
men. „Passages in commenta
ren worden geschrapt en ook
mogen wij vrijwel niets meer
vertalen uit de Hebreeuwse
pers. Mijn blad en de twee an
dere Palestijnse bladen Al
Koeds en Al Fajr mogen
slechts in Jeruzalem verschij
nen". Weer een andere journa
list voegt eraan toe, dat de Is
raëlische regering de Palestij
nen in Libanon en in de bezet
te gebieden wil liquideren.
,,De oorlog die tegen het Pa
lestijnse volk is gericht is be
doeld om ons te vernederen en
totaal te breken".
Afschuw
Veel Palestijnen verafschuwen
de Arabische regeringen die
tot nu toe niets gedaan hebben
om de PLO in Libanon te hel
pen. Een van hen zegt fel: „De
Arabische regimes, de Arabi
sche wereld verkeert in een
soort shocktoestand. Maar hoe
wel de PLO in een vrijwel ho
peloze positie verkeert, voert
Israël momenteel de langste
oorlog. Hierdoor wint de PLO
aan prestige. In de Arabische
landen zullen daarom reacties
loskomen. Ik kan niet zeggen
hoe er gereageerd gaat wor
den, omdat de politieke situa
tie nu nog te onduidelijk is".
Burgemeester Basam Shakaa
wijdt ook maar al te graag uit
[Van onze speciale verslagge
ver Rick Kersjes)
BURHGJERUZALEM
?,Wij nebben rechten en
accepteren nooit dat ie-
"~mand onze rechten af
neemt. Als de joden een
^igen staat wensen, moe-
en zij dat zelf weten. Wij
villen onze zelfstandig-
ïeid. Ik ben bereid in ruil
/oor vrede Israël te er-
cennen". Dit zegt een on
gebroken Basam Shakaa,
lie drie maanden geleden
door het Israëlisch militair
bestuur werd afgezet als
burgemeester van Na
bloes. Het weerzien met
Basam Shakaa is hartelijk.
Vorig jaar zaten wij in de
zelfde kamer in zijn mooi
gelegen huis dat tegen de
westelijke heuvelrug van
Nabloes ligt.
Wij drinken Arabische koffie.
Het is Ramadan, (vasten
maand) en moslems mogen
overdag niet eten of. drinken.
Zijn vrouw antwoordt meteen,
dat iedereen daarin vrij moet
zijn. „We storen ons daar niet
zo aan, hoewel wij in een
openbare gelegenheid ons wel
aan de vastenregels houden",
legt zij uit. Shakaa, die twee
jaar geleden tijdens een bom
aanslag beide benen verloor,
vertelt dat zijn gezondheid uit
stekend is. „Maar de Israëliërs
maken het mij en mijn gezin
wel erg moeilijk".
Al twee jaar lang mag hij de
stad niet verlaten en sinds een
jaar heeft hij huisarrest. „De
afgelopen maanden wordt
door de militaire gouverneur
elke ochtend opnieuw bepaald
of ik mijn huis mag verlaten".
Als hij toestemming krijgt gaat
Shakaa de stad in om het een
en ander te regelen. „Israëli
sche militairen, die mijn doen
en laten volledig controleren,
rijden dan in een jeep achter
mij aan. Lachen me uit omdat
ik mij niet zo goed kan ver
plaatsen en roepen dat ik maar
een half lichaam heb. Als
mensen mij op straat groeten,
krijgen zij onmiddellijk pro
blemen met de Israëliërs. Hen
wordt gezegd mij niet te groe
ten en in sommige gevallen
worden de burgers dan gesla
gen".
Met dit alles, zo gaat Shakaa
verder, „wil de militaire gou
verneur mij van de bevolking
van Nabloes isoleren. Hiermee
wordt steeds een stapje verder
gegaan. Onlangs werd een
broer van mij opgepakt. Hij is
nu weer vrij, maar de militaire
gouverneur waarschuwde mij,
dat meerdere familieleden zul
len worden gearresteerd als ik
doorga met politieke activitei
ten".
Plaatsvervangers
De Israëlische regering wil
alle burgemeesters die achter
de PLO staan, afzetten en
daarvoor in de plaats een
stadsbestuur vestigen, dat zich
onderwerpt aan de wil van de
Israëliërs. „Maar dat zal niet
lukken, de Israëliërs hebben
hier in Nabloes geen plaats
vervanger voor mij kunnen
vinden. Daarom heeft de mili
taire gouverneur maar een Is
raëliër, Shlomo Cohen, tot
burgemeester van Nabloes be
noemd. Gisteren probeerden
\volksvijand
-nummer twee
Diabetesvereniging Nederland
Postbus 9210
3506 GE Utrecht
Telefoon 030-620822
I)EN HAAG-ARNHEM-
LMSTERDAM Voor
iet eerst in haar geschie-
lenis houdt het diabetes-
onds Nederland komende
yeek een landelijke col-
ecte onder het motto
Geef eens voor diabetes".
)e opbrengst is bestemd
Ivoor het wetenschappelijk
londerzoek naar de behan
deling en bestrijding van
'diabetes mellitus, oftewel
kisuikerziekte, ook wel
volksvijand nummer twee
r. genoemd, omdat honderd
duizenden Nederlanders
aan deze stofwisselings
ziekte lijden.
Door de „onzichtbaarheid"
van hun kwaal zitten diabeten
r nogal eens in het vergeethoek-
|je, terwijl hun leven er toch
iingrijpend door beïnvloed
wordt. Altijd en overal moeten
ze zich aan een streng dieet
Émden. Vaak is dat nog niet
ildoende en moeten ze zich-
lf ook nog inspuiten met in
line, soms meerdere keren
./per dag.
/Suikerziekte kan op allerlei
2|manieren ontstaan. Door zenu-
of erfelijkheid, zoals bij
ile bekende zanger Johnny
het geval was. Of
idoor ouderdom, zoals de oud-
-"minister van Binnenlandse Za
dr. De Gaay-Fortman on-
idervond. Zelfs dieren blijft
^cleze ziekte niet bespaard, zoals
jwel blijkt uit de diabetische
'tackel van mr. Geertsema. de
commissaris der Koningin in
de provincie Gelderland. Een
paar voorbeelden uit de lange
lijst van diabetici, wadrop ook
de acteur Sacco van der Made
en de musicus Rick van der
Linden voorkomen.
De volksmond noemt het sui
kerziekte en inderdaad is het
deze stof waar alles om draait.
Want diabeten produceren in
hun alvleesklier geen of te
weinig insuline, een hormoon
dat nodig is om suiker in het
lichaam om te zetten in warm
te en energie. Deze insuline is
van levensbelang, omdat de
ongebruikte suiker in het
bloed een bron is van allerlei
klachten. Het kan zelfs leiden
tot blindheid of een coma.
Vroeger gingen diabeten dan
ook zonder meer dood. Daar
om was de ontdekking van in
suline een zegen voor deze pa
tiënten.
Bij de behandeling van diabe
tes staat het dieet centraal en
een deel van de diabeten kan
hiermee volstaan. Sommigen
moeten daarnaast tabletten in
nemen om de alvleesklier te
stimuleren. Anderen, bij wie
de alvleesklier helemaal niet
meer werkt, moeten zich iede
re dag één of meerdere keren
inspuiten. Bij zwangere vrou
wen met diabetes kan dat op
lopen tot zo'n zeven keer per
dag, omdat er op hun innerlij
ke huishouding in die periode
helemaal een zware wissel
wordt getrokken. En dat alles
om een goed evenwicht te vin
den tussen de hoeveelheid in
gespoten insuline en de hoe
veelheid in suiker omgezet
voedsel.
„en daar heb ik, ook tijdens
mijn zware min.isterbaan to
taal geen hinder van gehad.
Als ik bepaalde dingen maar
mijd".
Toch hebben dieet-diabeten
het vaak nog het moeilijkst. Ze
leven volgens een stringente
regelmaat, waarbij van uur tot
uur ie vastgesteld wat ze mo
gen eten en hoeveel. Suiker is
taboe maar ook vetten en
koolhydraten mogen maar
mondjesmaat worden geconsu
meerd. Juist omdat bij hen de
insuline-produktie op de nor
male manier tot stand moet
komen, is het evenwicht snel
verstoord en de gevolgen daar
van zijn direct merkbaar.
Een dieet-diabeet kan nooit
eens uitslapen zonder de wek
ker te moeten zetten voor het
ochtendbeschuitje. Slaat hij dat
over, dan wordt hij zwaar
transpirerend wakker en voelt
zich duizelig en prikkelbaar.
Het is een reactie van zijn li
chaam, die veroorzaakt wordt
doordat zich op dat moment
meer insuline dan voedings
stoffen (suiker) in zijn bloed
bevindt. In vaktermen heet
dat een hypo. Het tegengestel
de (een hyper) ontstaat als een
diabeet zich niet goed aan zijn
dieet houdt. En wie komt niet
eens in de verleiding bij een
bruiloft of een veijaardag?
Een bijna onlesbare dorst, mis
selijkheid en buikpijn zijn het
gevolg. Het is voor een diabeet
dus voortdurend uitkijken ge
blazen.
Isolement
Suikerziekte is geen kwaad
aardige kwaal meer, maar in
het dagelijks leven nog steeds
een grote handicap. Er zijn
nog te veel diabeten die in een
isolement leven. Er zijn ook
nog te veel mensen die denken
dat een diabeet zielig en niet
volwaardig is. Daarom moet
niet alleen de patiënt zelf,
maar ook zijn omgeving weten
wat er met hem aan de hand
is. Vrienden, familie, klasge
nootjes, collega's en sportgeno-
ten moeten begrip kunnen op
brengen voor situaties waarin
een diabeet terecht kan ko
men.
Door heel Nederland zijn
plaatselijke afdelingen te vin
den van de Diabetes-vereni
ging Nederland, die niet alleen
de nodige ruggesteun geven,
maar ook veel informatie en
recepten. De familie Geertse
ma werd lid, omdat de dieren
arts ontdekte dat hun langha
rige tackel Violon-noire ook
suikerziekte had. „Ze was zo
ontzettend min en ziek", ver
telt mevr. Geertsema, „ze ziet
slecht, omdat het netvlies is
aangetast door de ziekte en het
is eigenlijk helemaal een beet
je een zielepoot. Maar ja, we
hebben zo veel jaren pret van
haar gehad, dat ze nu ook wel
een beetje plezier van ons mag
hebben". Twee keer per dag
wordt Violon ingespoten en
wordt de zaak gecontroleerd.
Suiker is ook voor deze hond
uit den boze. Mevr. Geertse
ma: „Ze was gek op chocolade
en dat mag ze natuurlijk niet
meer. Ik geef nog wel eens
wat van die diabetische choco
Suikerziekte, door zenuwen of
erfelijkheid, zoals bij de
bekende zanger Johnny
Jordaan het geval is.
Omdat dit dagelijks inspuiten
bepaald geen pretje is, moet
worden gezocht naar andere
behandelingswijzen. Ook het
onderzoek naar complicaties,
waarmee deze ziekte zo vaak
gepaard gaat, kost geld. Van
daar deze landelijke actie,
waarvan het welslagen voor
diabetea van het grootste be
lang is.
I^erveus
„Je went eraan", zegt Johnny
Jordaan, die zich al 28 jaar da
gelijks moet injecteren. Het is
bij hem een erfelijke kwestie;
zijn grootmoeder en tante had
den het ook. „Maar ik ben
nerveus van aard en dat heeft
ook meegewerkt", bekent hij.
In het verzorgingstehuis waar
hij de laatste jaren verblijft,
wordt streng de hand aan zijn
dieet gehouden, maar ook zelf
'hield hij er altijd en overal re
kening mee. Hij doet er laco
niek over. „Op elk feestje een
kopje koffie en een slaatje. Dat
was alles. En ach, na een tijdje
weet je niet beter. Ik heb er
nooit hinder van gehad, omdat
ik altijd goed dieet heb gehou
den, ook toen ik nog de hele
wereld rond reisde. Alleen bij
een rondje gebak had ik het
wel eens moeilijk, want zo'n
suikervrij gebakje, daar zit
geen smaak aan!"
Dr. De Gaay-Fortman heeft
het dan heel wat gemakkelij
ker. Bij zijn ouderdoms-diabe-
tes hoeft hij zich niet zoveel te
ontzeggen. „Ik heb alleen een
heel licht dieet", zegt hij zelf,
Ontregeld
Het leven van een diabetische
hond gaat dus niet over rozen.
Maar ook de diabetische mens
heeft al met al een verre van
plezierig leven. Altijd en over
al moet hij zijn dieet volgen en
weerstand bieden aan verlei
dingen die hem door een on
wetende of niet begrijpende
omgeving worden opgedron
gen. Altijd en overal moet hij
een rustige plek zien te vinden
om zich te injecteren. Ook als
hij op reis is.
Door verre reizen en grote
tijdsverschillen kan de diabeet
totaal ontregeld raken, met
alle vervelende gevolgen van
dien. Want een langdurig ver
stoord evenwicht kan allerlei
complicatties met zich mee
brengen. Beschadigingen aan
het netvlies, nierafwijkingen,
ontstekingen aan de voeten,
blaasaandoeningen en impo
tentie. Daarom is het voor dia
beten van het grootste belang
dat de actie slaagt, waardoor
het wetenschappelijk onder
zoek verder kan. Er zijn proe
ven gedaan met pompjes in
plaats van injectienaalden en
met apparaatjes op de heup die
insuline produceren, maar zo
als diabeten verzuchten: „Het
zou verrukkelijk zijn als ze
een serum uitvonden dat je
maar eens per maand zou hoe
ven in te nemen."
lade, maar dat is niet zo dave
rend voor de ingewanden".
