i Koninkli jk
aar
harmeert
merikanen
VN-hulp aan
Libanon komt
langzaam op gang
an Agt: „Nu
;en paar
iele grote
Jappen slaan'
>ok Nypels heeft
iu problemen met
subsidie
Lhypotheeklijders'
Nederland
sluit
ambassade
in Beiroet
Haig delft het
onderspit in
machtsstrijd
met Weinberger
Aftreden Haig
- BINNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURAH
ZATERDAG 26 JUNI 1982 PAGINA S*--*
en andere
vereenkomst
iet Shell en Esso
(Van onze parlementaire
k idactie)
B I EN HAAG De Tweede Ka-
ZA IlSier voelt er niets voor het he
inde „herenakkoord" met
>11 en Esso over het investeren
hun winsten uit de aardga-
iploitatie van het aardgasveld
•hteren te vervangen door
bindende investeringsove-
inkomst, of door het staatsaan-
tl in de aardagswinsten fe ver-
n. Een motie van deze strek-
van de PvdA'er Van der
ek kreeg gisteren behalve van
PvdA alleen de steun van
ïkei|p. PPR en CPN-
Raadsel gevonden
lichaamsdelen
opgelost
AMSTERDAM De 38-jarige Am-
sterdammer die donderdag door de
Amsterdamse politie is gearresteerd
op verdenking van moord op de 24-
jarige Paul Jubitana, heeft gisteren
een bekentenis afgelegd.
Volgens de verdachte woonde het
slachtoffer bij hem in en was hij aan
drugs verslaafd. Hij zou Jubitana
hebben neergeslagen toen de jongen
probeerde hem geld af te zetten.
Volgens de verdachte was Jubitana
de volgende ochtend overleden. Hij
sneed daarop het lijk in stukken om
er maar vanaf te zijn. De stukken
werden later in het kanaal en het
park teruggevonden.
Leraren dreigen
met staken
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Het Nederlands
Genootschap van Leraren (NGL)
heeft, in reactie op de uitgelekte sa
larismaatregelen die minister Deet-
man wil gaan doorvoeren, laten
weten dat zij niet zal aarzelen haar
leden tot stakingsacties op te roe
pen. Door de plannen van de mi
nister dreigen leraren er 20 tot 30
procent in salaris op achteruit te
gaan en zullen 3.000 banen in het
onderwijs verloren gaan. Omdat de
nota van de minster pas over enke
le weken wordt utgebracht, zullen
eventuele acties echter eerst in het
nieuwe schooljaar gevoerd worden.
Vliegen naar
Amerika duurder
GENEVÈ De vliegtarieven
op de Noordatlantische route
gaan op 1 november omhoog,
zo hebben de luchtvaartmaat
schappijen die zijn aangesloYen
bij de IATA (Internationale
Air Transport Association) gis
teren in Genève besloten. Een
woordvoerder van de IATA
wilde niet zeggen hoeveel pro
cent de stijging bedraagt. De
nieuwe tarieven zullen door
de luchtvaartmaatschappijen
afzonderlijk worden bekend
gemaakt. De verhoging is een
gevolg van hogere personeels-
en bedrijfskosten en de stijging
van de koers van de dollar.
Rustige „Nacht van Assen''
ASSEN De nacht van Assen zit er weer op.
Een rustige nacht, afgezien van kleine vecht
partijen, enkele noodzakelijke aanhoudingen
door de politie en vervelend gedrag van brood-
dronken motorsportliefhebbers. Vanaf een uur
of acht waren al vele duizenden op de been in
en om het centrum van Assen, maar de echte
drukte openbaarde zich pas tegen midder
nacht. Grote trekpleister bleek het Rodeospek
takel op De Brink te zijn, al werd het, naarma
te de nacht vorderde, voor de berijders al
moeilijker het enkele seconden op het mecha
nisch ros uit te houden. Dit jaar werden voor
de eerste maal geen biertenten in het centrum
opgesteld, maar konden de bezoekers gewoon
wat drinken in de diverse kroegen. Door deze
opzet is er waarschijnlijk minder aanleiding
gegeven tot ongeregeldheden dan in voorgaan
de jaren.
nte-
nn-
s
'4
Koningin Beatrix luistert naar een speech van prins Claus, tijdens een lunch die werd
gegeven door de directeur van de Continental Bank in Chicago.
KCAGO „Chicago
jat trembling town"
hicago, die zinderende
d) zong Sinatra. Niets
minder waar. Vele
liizenden gaven daar
van, gisteren aan het
^ïd van het tweedaagse
»zoek van het koninklijk
iar aan Chicago.
Toen de koningin en prins
hun hotel verlieten, ontstond
in het hart van de stad één
?rote chaos. Kilometers lange
iles, met in de auto's moppe
rende zakenmensen die veel te
laat op het werk zouden ver
schijnen. De velen die in de
straten rondom het hotel van
Chicago stonden, trokken zich
er niets van aan. Voor hen was
het de laatste kans om een
glimpje op te vangen van „The
smiling queen of the Nether
lands" (de glimlachende ko
ningin uit Nederland) zoals de
Chicago Chronicle gisteren op
zijn voorpagina meldde.
Chicago betekende niet alleen
voor het koninklijk paar het
hoogtepunt, ook de economi
sche missie, die haar bezoek
aan de VS daar afsloot, kon
met voldoening terugkijken op
besprekingen die de Neder
landse industriëlen met hun
Amerikaanse collega's hadden
gevoerd. Staatssecretaris van
economische zaken Wim Dik:
„Ik vermoed dat de handelsbe
trekkingen op het gebied van
de landbouw hier in Chicago
zeer geïntensiveerd zijn. Al
met al mogen we stellen dat
koningin en prins gedurende
onze trip goede ambassadeurs
zijn geweest. De Amerikanen
die tijdens de diners mochten
aanzitten lieten dat keer op
keer blijken". Via een tussen
stop in An Arbor, waar de uni
versiteit van Michigan is ge
vestigd, kwam het koninklijk
paar gisteravond laat in Grand
Rapids aan, waar het onder
meer werd ontvangen door
oud-president Gerald Ford en
diens vrouw.
(Vervolg voorpagina)
JEN HAAG Minister-president Van Agt, tevens kandidaat-
^ttrekker van het CDA, heeft gisteren na afloop van de min-
^rraad verteld dat hij in „enkele inspirerende" gesprekken
jét voorzitter mr. G. Wagner, president-commissaris van de
ïell, op de hoogte was geraakt van de inhoud van het twee
jppórt Wagner. De voorgestelde maatregelen zijn volgens Van
[t onontkoombaar. „Het uitblijven van werkelijk ingrijpende
latregelen heeft al zoveel ellende veroorzaakt. De paar dingen
i we de laatste tijd hebben gedaan, zouden vroeger als heel
ik zijn betiteld. Nu zijn ze beslist ontoereikend".
Igens Van Agt zal het rapport-Wagner ook al een rol moeten
elen bij het opstellen van de begroting voor 1983. „Het komt
Jj nu opaan een paar hele grote klappen te slaan".
iitkoppeling van lonen en uitkeringen, althans op het netto-
animumniveau, is niet opgenomen in het ontwerp voor het
jrkiezingsprogram van het CDA. Voor Van Agt was dat aan-
lding om te zeggen dat er nog verandering gebracht zou kun-
n worden gebracht in het programma. „Het CDA is een le-
ndiger partij, dan vaak wordt gedacht".
i huidige commissie-Wagner, een adviesorgaan van de rege-
ag, is een voortzetting van het vorige gezelschap, date veneens
Inoemd was naar de voorzitter. Andere leden, die allen op per-
[onlijke titel zitting genomen hebben, zijn ex-minister Albeda,
jSM-topman Bogers en ABN-chef Langman. Albeda is lid met
[stemming van het CNV. Hetzelfde geldt voor ex-senator A.H.
|oos, maar dan ten aanzien van de FNV. Nog een PvdA'er in
J commissie is ir. H. Vredeling, minister van defensie in het
abinet-Den Uyl.
an onze parlementaire re
dactie)
pN HAAG Het ontwer-
i van een tijdelijke subsidie
ring voor eigenaar-bewo-
rs, die te lijden hebben van
gestegen hypotheekrente, is
t zo eenvoudig als minister
iels (Volkshuisvesting en
mtelijke Ordening) had ge-
[cht. De minister weet niet
hij aan de benodigde mil
tenen moet komen. De invoe-
:ng kan dan ook niet per 1
li geschieden, zoals aanvan-
telijk was beloofd, aldus de
nister gisteren in de Tweede
[anneer zo'n steunmaatregel
f dan wel zou kunnen zijn,
t Nypels niet aangeven. Als
Tweede-Kamerlid voor D'66
diende Nypels tot twee keer
toe een motie in over deze
zaak. Beide malen stemde een
meerderheid van de Kamer
ervoor en beide malen toonde
minister Van Dam geen nei
ging het gevraagde te verwe
zenlijken.
Nypels hield vast aan zijn
standpunt dat de huren van te
goedkope woningen niet in
één klap op het gewenste peil
mogen worden gebracht. Hij
verwacht sociale onrust van
zo'n maatregel. Bovendien le
vert zij de staat slechts negen
miljoen gulden op in het eerste
jaar, omdat de meeste betrok
kenen dan in aanmerking ko
men voor een hogere indivi
duele huursubsidie.
Na een publicitair gezien wat
moeizame start in Atlanta en
Houston waar de plaatselijke
media niet of nauwelijks geïn
teresseerd waren in het ko
ninklijke bezoek, trok de be
langstelling in Los Angeles en
San Francisco goed aan. In
deze steden besteedde de
plaatselijke pers veel aandacht
aan de rondreis.
DEN HAAG De Nederland
se ambassade in Libanon is
verplaatst van het door Israëli
sche troepen omsingelde West-
Beiroet naar Jounieh, een ha
ven ten noorden van de hoofd
stad die door de christelijke
militie wordt beheerst. Door
de beschietingen en bombar
dementen van de afgelopen
dagen is de woning van de tij
delijke zaakgelastigde, dr. N.
van Dam, beschadigd. Dr. Van
Dam leidt de ambassade in af
wachting van de komst van de
nieuwe ambassadeur, mr. S.
baron van Voorst tot Voorst
Vier hulpverleners in Bei
roet dragen een gewonde
met ernstige brandwonden
weg, na een bombarde
ment van de Israëli's.
(Van onze speciale
verslaggever
Rick Kersjes)
GESHER HAZIV
(NOORD-ISRAËL) In
de Libanese hoofdstad
Beiroet zijn gisteren voor
het eerst sinds dit stads
deel door Israëliërs en Fa-
langistische troepen van
de buitenwereld werd af
gesloten, konvooien met
hulpgoederen van de Ver
enigde Naties aangeko
men. Met vrachtwagens
worden de hulpgoederen,
afkomstig van het kinder
fonds van de Verenigde
Ntaies (Unicef), vanuit de
Syrische hoofdstad Da
mascus naar Libanon ver
voerd. Het gaat daarbij
vooral om voedsel, dekens
en medische voorraden.
In New York heeft de secreta
ris-generaal van de Verenigde
Naties, Perez de Cuellar, aan
gekondigd dat hij spoedig
waarnemers naar Libanon zal
sturen om vast te stellen wat
voor hulp direct nodig is en
wat gedaan moet worden aan
het herstel van het land.
In Libanon zelf is de regering
gisteren uiteen gevallen. De
Libanese premier Wazzan
bood zijn ontslag aan wegens
grote meningsverschillen met
president Sarkis over de wijze
waarop de Raad van Nationale
Redding te werk moet gaan.
Verder zei hij „onder de Israë
lische chantage van militaire
24 Verpleegsters gewond
bij bomaanslag in Belfast
BELFAST Door het exploderen van een bom in een auto zijn
gisteren in Belfast 24 verpleegsters gewond geraakt. Een van
hen is er ernstig aan toe, aldus de politie. De IRA heeft de ver
antwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist.
De bom ontplofte om twee uur 's middags plaatselijke tijd in een
auto die geparkeerd stond voor een gebouw in het centrum van
de stad. De politie was een minuut van te voren gewaarschuwd.
De verpleegsters sliepen op het moment dat de politie opdracht
gaf tot ontruiming van het gebouw en kregen de scherven van
de ontploffende bom over zich heen toen zij naar buiten vlucht
ten. Door de ontploffing ontstond brand in een aangrenzende
winkel.
escalatie" niet verder te kun
nen werken. Tegelijkertijd
trok de leider van de linkse
Libanese partijen, Walid Jum-
blatt, zich uit de Raad terug,
die twee weken geleden door
Sarkis werd samengesteld in
een laatste poging de Israëliërs
van een verovering van West-
Beiroet af te houden. Jumblatt
noemde de Raad van Nationa
le Redding „een grap" en zei
dat deze geheel onder druk
staat van Israël.
In de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties is gistermid
dag achter gesloten deuren ge
sproken over een Frans voor
stel voor een oplossing van de
oorlog in Libanon. Het plan
houdt onder meer de neutrali
satie in van West-Beiroet. Het
Libanese leger zou, eventueel
geholpen door een VN-vredes-
leger, de posities van de PLO
moeten innemen. Omdat niet
gesproken wordt over het
neerleggen van de wapens
door de PLO lijkt dit voorstel
onaanvaardbaar voor de Vere
nigde Staten, die zich achter
de Israëlische eis hebben ge
steld, dat de PLO militair niet
meer mag voortbestaan.
Een opmerkelijk gebeurtenis
deed zich vanmorgen hier on
der journalisten in Gesher Ha-
ziv (Noord-Israël) voor. Het
IDF (Israël Defence Forces)
maakte bekend, dat er geen
vrouwelijke journalisten meer
naar Libanon mogen, zo lang
de oorlog in dat land voort
duurt. Een reden voor dit ver
bod werd niet gegeven. Een
van de gedupeerde journalis
tes, die vandaag naar Libanon
had willen gaan, is de Neder
landse correspondente van het
dagblad Trouw, Inez Polak. Zij
was zéér verontwaardigd en
vertelde dat dit een vorm van
discriminatie is. „Waarom mo
gen vrouwelijke journalisten
nu niet naar Libanon?", zo
vroeg zij zich af. „Dit is nog
nooit eerder gebeurd. Op deze
manier wordt mijn krant ver
stoken van nieuws uit Liba
non, terwijl andere verslagge
vers gewoon hun werk kun
nen doen", aldus Inez Polak.
WASHINGTON In de kleine anderhalf jaar van
zijn ministerschap is Alexander Haig verwikkeld
geweest in een groot aantal controverses met an
dere leden van Reagans regering, met name mi
nister van defensie Caspar Weinberger, veilig
heidsadviseur Richard Allen, vice-president Geor
ge Bush en VN-ambassadeur Jeane Kirkpatrick.
Haig verloor de eerste krachtmeting met het Witte Huis
toen vice-president George Bush de leiding kreeg van het-
team dat in crisissituaties de activiteiten van buitenlandse
zaken, defensie en de CIA coördineert. Tot een fikse aan-,
varing kwam het na de mislukte moordaanslag op Reagan,
op 30 mei 1981, toen Haig met bevende stem voor de televi
siecamera's verklaarde dat hij nu het roer in handen had,
in afwachting van de komst van vice-president Bush. Ge
zien de juist verloren krachtmeting met Bush en de wrij-'
vingen met minister van defensie Weinberger, leidde
Haigs emotionele solo-optreden tot spanningen in het kabir
net.
Gespannen voet
•Haig en Weinberger kwamen in de volgende maanden nog
herhaaldelijk op gespannen voet met elkaar. Haig gold als
voorstander van nauwe banden met de Westeuropese.-
bondgenoten. Weinberger was in zijn streven naar een
harde opstelling tegenover de Sovjet-Unie minder geneigd
de gevoeligheden van West-Europa te ontzien. Reagans be
sluit om het emargo op het gebruik van Amerikaans mate
rieel voor de aardgasleiding van de Sovjet-Unie naar West-
Europa te verscherpen, zou zijn genomen op aandringen
van Weinberger en de adviseur voor nationale veiligheid,
Clark, bij afwezigheid van Haig.
Weinberger zou ook voorstander zijn van een hardere op
stelling tegenover de Israëlische invasie in Libanon, terwijl'
Haig het strategische belang van Israël als bondgenoot in
het Midden-Oosten beklemtoonde. Ondanks zijn harde re
toriek aan het adres van de Sovjet-Unie werd Haig door
een groot deel van Reagans conservatieve achterban als de
„te zacht" beschouwd.
Watergate-affaire
Alexander Haig werd in 1924 in Philadelphia geboren. Hij
studeerde aan de militaire academie West Point en de Ge
orgetown universiteit en maakte daarna carrière in het le
ger en het Pentagon. Onder de hoede van Henry Kissin
ger, die hem bewonderde om zijn werkdrift, maakte hij
een bliksemcarrière. Kissinger, toen adviseur voor nationa
le veiligheid, haalde kolonel Haig in 1969 als militair me
dewerker naar het Witte Huis. Als Kissingers assistent
deed Haig zijn ervaring op in de internationale politiek.
Tijdens de Watergate-affaire volgde Haig de ontslagen Bob
Haldeman op als stafchef van het Witte Huis, waar hij het
presidentiële apparaat in de enerverende laatste dagen van
Nixons presidentschap draaiende hield. President Ford be
noemde hem vervolgens tot opperbevelhebber van de
NAVO-strijdkrachten in Europa. Na zijn terugkeer in de
Verenigde Staten, in 1979, was Haig president-direkteur
van „United Technologies", een grote onderneming die
vliegtuigmotoren en elektronische defensie-apparatuur
produceert.
In zijn functie als NAVO-opperbevelhebber (1974-1979)
raakte Haig vertrouwd met de gevoeligheden van de Euro
pese NAVO-partners. Zijn begrip voor de Europese ge
zichtspunten en zijn ervaringen met Europese politici ble
ven een rol spelen toen hij als minister het State Depart
ment had betrokken. In de regering van Ronald Reagan
gold Haig als de man die meermalen, maar met steeds min
der succes, begrip bepleitte voor de specifieke belangen
van de Westeuropese bondgenoten.
•Ex-minister Haig staart verslagen naar de grond, nadat hij in
het ministerie van defensie zijn ontslagbrief heeft voorgele
zen.
(Vervolg van voorpagina)
WASHINGTON De be
kendmaking van het ontslag
van Amerika's minister van
buitenlandse zaken Haig
kwam kort na een vergade
ring van de nationale veilig
heidsraad over de situatie in
Libanon.
Waarnemers in Washington
legden vannacht verband
tussen die vergadering en
het enige tijd daarna door de
Amerikaanse onderhande
laar Habib bekendgemaakte
bestand in Libanon. Volgens
1ien is het zo, dat Israël pas
na zeer zware Amerikaanse
druk met dat bestand heeft
ingestemd. Minister Haig
zou zich tijdens de vergade
ring van de veiligheidsraad
tegen de pressie op Israël
hebben verzet. Toen zijn
standpunt niet werd ge
steund zou hij, mede gezien
alle voorgaande controver
ses, hebben besloten op te
stappen. De afgelopen dagen
werd al duidelijk dat de
Amerikaanse regering steeds
minder geneigd was de ge
matigde politiek van Haig te
volgen. Met name minister
van defensie Weinberger
heeft zich een voorstander
getoond van een veel harde
re houding tegenover Israël.
Andere punten waarop de
meningen binnen de Ameri
kaanse regering botsten wa
ren de handelssancties tegen
de Sovjet-Unie, de Ameri
kaanse bemoeienis met El
Salvador en de houding van
de VS in de Falkland-oorlog.
„VVDM'ERS ONTVREEMDEN
TEKENINGEN NAVO-COMPLEX"
UTRECHT Volgens de anti-militaristische BVD (Bond Voör
Dienstplichtigen) zijn de ontvreemde militaire stukken, die heb
ben geleid tot de aanhouding van enkele bestuurders van de sol-
datenvakbond VVDM, tekeningen van het Navo-complex De
Cannerberg bij Maastricht.
Het complex, gevestigd in de oude mergelgrotten bij Maastricht;
is het Navo-commandocentrum voor Noordelijk-Centraal-Euró-
pa. Volgens de actiegroep BVD gaat het om weinig opzienbaren
de werktekeningen, maar zou defensie nog niets willen loslaten
om zich „een afgang" te besparen. De Legervoorlichtingsdiensi
weigert in te gaan op de aard van de ontvreemde stukken. De
beweringen van de BVD worden door de VVDM sterk betwij
feld. J
