weekpuzzel door dr. Pluizer ébühihwii DAMMEN WETENSCHAPPEN J f postzegels oplossing uorige puzzel m m m B m DENKSPORTEN LEIDSE COURANT ZATERDAG 12 JUNI 1982 PAC De prijswinnaars van puzzel nr. 22 zijn: J.H. Vreeburg, Pill: 4-H6, 2211NA Noordwijkerhout Mevr. Th. den Hollander, Dr. Vlaanderenlaan 24, 2396GW Kou dekerk De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. NO. 23 CRYPTOGRAM HORIZONTAAL: 1 Zulk een vrachtrijder ziet men het liefst voorbijgaan! (12); 9 Gelooft u dat dit de beweeggrond is dat men de ren afgelaste? (5); 10 Ondanks het feit dat hij zo gesloten is blijf ik hem gunstig gezind (9); 11 Zo'n vaartuigje kan ook omslaan (4); 12 Hebt u een klant voor dit metaal? (5); 13 Ik lees hier dat men dit voertuig wenst te verkopen (4); 16 Op de renbaan is dit dier niet te ge bruiken (8); 18 Het oude vrouwtje zat niet stil bij het roeren ervan (6); 21 't Is ridicuul te denken dat men hierbij niets uitvoert! (6); 22 In die stad geeft een Belg vlug een rondje! (8); 24 Elke wijsgeer is op die manier te herkennen (4); 26 Die speelruimte is wel erg mager! (5); 27 Hier kunt u door vallen zonder erop te zitten (4); 31 Kom behanger, blijf niet zo lang zitten! (9); 32 Klop je voor mij ook nog zo'n klei nigheid? (5); 33 Aziaat die van opwindig houdt (12). VERTICAAL: 2 Dit is vragen om moeilijkheden! (5); 3 Zij komt later (4); 4 Zo te horen vraagt men u hier het hemd van het lijf (8); 5 Wat denkt u ervan als ik dat deel van het schip ook eens laat vernieu wen? (6); 6 Weet u dat zo'n zaak op zondag in Kopenhagen niet gesloten is? (4); 7 De loop terug van de generaal is gelijk (5); 8 Illegaal vervoermiddel? (12); 9 Verlangen van een vermogend in- sekt (12); 14 Eerst eetbaar als 'r afgaat! (4); 15 Heeft die Zwitser genoeg stof om over te praten? (5); 17 Die boom blijft over als u in Die penveen vijf eenden weghaalt (3); 19 Zij zag in hem de ware Jakob (3); 20 Wat broedt u tussen de koren uit? (8); 23 De stof van 15 verticaal is haar fa voriet! (6); 25 Als u daareven op die manier va ders pion had geslagen, had u gewon nen (5); 28 Bij zware stormen raken zelfs sche pen hiervan los (5); 29 Daar bent u niet 1-2-3 als men u vraagt hiernaartoe te lopen! (4); 30 Lijkt een rustpoos van een uur ge noeg als ik ermee ophoud? (4). Oplossingen onder vermelding van Puzzel 23 dienen uiterlijk woensdagmiddag in bezit te zijn van; Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden. Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden. 1 „Dwang" Tijdens de „Burroughs" mara thon kregen Helma en ik in de nachtzitting de volgende kaart: Zuid gever allen kwetsbaar. Noord: (Helma) S: V 7 H: A H 7 6 3 R: H V 4 K: A H B West: Oost: S: H 6 5 3 S: 8 2 H: 9 5 2 H: 10 8 R: 8 7 R: B 9 6 3 K: V 10 9 3 K: 8 7 6 5 2 Zuid: S: A B 10 9 4 H: V B 4 R: A 10 5 2 K: 4 De bieding: Zuid West Noord Oost ls p 2h p 3r p 4 sal p 5s2 p 5sa3 p 6kl4 p 7sa p P. P 1. azen vragen 2. 2 azen, ongelijke kleur en hoogte 3. heren vragen 4. 0 of 3 heren. Voordat Helma 7 sa bood ging er enige tijd overheen!!! Oost kwam na enige tijd uit met schoppen acht. Helma ging er even voor zitten. Voorlopig telde ze 11 slagen. 1 schoppen slag; vijf hartenslagen; 3 rui tenslagen; 2 klaverslagen. Als de schoppensnit goed zou zit ten had ze geen problemen meer, want dan kwamen ér nog minstens drie schoppens lagen en zodoende slagen over. De uitkomst van schoppen acht vertrouwde ze toch niet. Ze nam de eerste slag met schoppen aas en zoals U kunt zien, had ze met de eerste slag al down geweest, wanneer ze een kleintje had gezet. Vervol gens speelde Helma, harten vrouw, harten boer en nog driemaal harten. Oost deed nadat hij geen har ten meer kon volgen een schoppen en twee kleine kla vers weg. West deed eerst een schoppen weg en vervolgens maakte hij een foutje door een kleine ruiten weg te doen. Hij had rustig nog een schoppen weg kunnen gooien en dan had Helma het waarschijnlijk moeilijker gehad. Helma speel de nu ruiten heer, ruiten vrouw en toen West niet meer bekende kon ze rustig snijden op ruiten boer. De volgende eindpositie ontstond nu: Noord: S: V K: A H B West: Oost: S: H R: B K: V 10 9 K: 8 7 6 Zuid: S: B 10 R: A K: 4 De tafel (Zuid) was aan slag en speelde nu ruiten aas: West zit nu in dwang: gooit hij klaver negen weg dan doet Helma schoppen vrouw weg en maakt de drie laatste Idaver- slagen zonder dat ze hoeft te snijden op klaver vrouw. Doet West schoppen heer weg dan is schoppen vrouw hoog en kan klaver boer weg. Ik vroeg aan Helma na afloop van het spel wat ze gedaan had als West op de vijfde har ten geen ruiten had wegge gooid. Ik had toch gesneden, want Oost was in de eerste door jouw geboden kleur uit gekomen, dus hij had wat te verbergen in de ruiten en de klaver. Ik kan me namelijk niet voorstellen dat iemand te gen een zeven contract uit komt onder zijn heer. Vorige week werd duidelijk dat het niet zo best gesteld is met het niveau van het dames- dammen in Nederland. Zelfs wanneer men weet dat Ciska Butter en Petra Polman afzeg den, blijft de achterstand met de Russinnen groot. Als voor beeld diene de strijd om het (dames) kampioenschap van de Baltische Republieken die in november in Leningrad werd gestreden. Kampioene werd Sakalauskai- te met 20 uit 13, drie punten meer dan Liiwa, vier meer. dan Z. Sadovskaja. Er deden; bekende speelsters mee als. Vitkauskaite (4e), Eris (5e) en Spassakaja (7e), die altijd wel bekend zal blijven als de zus van de schaakgrootmeester. Boris Spasski, de oud-wereld kampioen. Een goed voorbeeld van het moderne openingsspel is de partij Sakalauskaite-0. Sadovs kaja, waarin de zwartspeelster snel onderuit gaat. 1. 33-29 17- 22 2. 38-33 11-17 3. 42-38 6-11 4. Dames (2) SAKALAUSKAITE SAKALAUSKAITE 31-26 16-21 5. 32-28 1-6 6. 37-32 11-16 7. 41-37 19-23 8. 28x19 14x23 9. 35-30 10-14 10. 30-24 13-19 11. 24x13 8x19 12. 29-24 19x30 13. 34x25 14-19 14. 25x14 9x20 15. 37-31 2-8 16. 46^1 7-11 17. 31-27 22x31 18. 36x27 8-13 19. 41-36 5-10 20. 33-28 10-14 21. 38-33 3-8 22. 36-31 4-10 23. 40-34 20-24 24. 43-38 14-20 25. 44-40 20-25 26. 40-35 10-14 27. 45-40 14-20 28. 49-44 en zwart geeft Z. SADOVSKAJA het op, zij heeft geen goede zet meer. Op 24-29x29 is 39-33 meteen beslissend; op 24-30x30 28-19 13x24 47-42 loopt het ook al snel op z'n end. Ook met Stankjavitchuta maakte de toernooiwinnares korte metten. Heel slim heeft ze toegewerkt naar de stand van het eeste diagram. Haar laatste zet was 34. 35-30, waar mee ze zich wapende tegen 34. 17-21, een zet die inderdaad volgde. 35. 30-24! 19x30 36. 42- 37 21x32 37. 37x10 15x4 38. 25- 20 30-35 39. 34-29 16-21 40. 41- 37 21-26 41. 20-14 8-13 42. 45-50 35x44 43. 39x50 7-11 44. 5<M4 11-16. Het is goed te weten dat 14-9 niet mag: 13-19 9-3 12-17. 45. 44-40 4-9 Zwart verkeerde in zetdwang. Zij kan de vang stand niet langer handhaven. 46. 14x3 12-17 47. 3x21 16x27 48. 40-35 22-28 49. 33x22 27-32 50. 37x28 26x37 51. 22-17 37-42 52. 17-11 42-17 53. 28-23 47x15 54. 23x12 13-19 (15-29 11-7) 55. 11-7! Weerlegt 19-24 met 7-1, 15-4 12-8 4-15 1-34 55.19-23 56. 7-2 23-28 57. 2-30 15-12 58. 36-18 en ondanks heldhaftig verzet moest de zwartspeelster zich gewonnen geven. Sakalauskaite verraste. Z. Sa dovskaja vanuit de stand van het tweede diagram. Haar laat ste zet 2-7, lokte 29. 40-35 19-24 uit. Maar na het logische 30 46-44 kwam het venijnige 30. 23-29 31. 34x23 13-18 32. 25x24 18x49. Na hartinfarct snel revalidatie nodig Na een hartinfarct moet zo snel mogelijk begonnen wor den met revalidatie. Dat is da mening van verschillende me dische deskundigen die on langs in Amsterdam gesproken hebben op het symposium „Hartpatiënt en Werkhervat ting". „Hoe langer iemand ziek blijft, hoe moeilijker het voor hem en zijn collega's wordt om, weer in de werksituatie inge past te worden", aldus de Nij meegse psycholoog De Wolff. De instelling van speciale re- validatie-artsen bij bedrijfsge neeskundige diensten zou de terugkeer van de hartpatiënt naar zijn oude werk volgens hem kunnen versoepelen. „Be handelende cardiologen heb ben daar geen tijd en geen kennis voor. Zij zijn vooral toegerust voor de medisch- technische behandeling van de hartpatiënt". Volgens de Amersfoortse reva- lidatie-arts J. Bosboom zijn er leemten in de voorzieningen voor hartinfarctpatiënten. „Er zijn mogelijkheden voor hart revalidatie, maar die zijn ei genlijk alleen toegankelijk voor mensen die na hun in farct een intensieve dagbehan deling in een revalidatiecen trum nodig hebben. Zij krijgen een „revalidatie-erkenning". Dat houdt in, dat de behande ling vergoed wordt. De patiënten die baat zouden hebben bij een lichter revali- datieprogramma bijvoor beeld poliklinisch vallen tussen wal en schip. Voor hen zijn geen regelingen getroffen, wat betekent dat zij na hun ontslag uit het ziekenhuis min of meer aan hun lot worden overgelaten". Bosboom pleit voor een revalidatiestructuur- en organisatie per regio om de leemte op te vullen. De medisch socioloog Diede-, riks betoogde op het symposi um dat het beeld dat de pa tiënt van zijn toekomst vormt in de eerste maanden na het hartinfarct sterk bepalend is voor zijn mogelijkheden om weer aan de slag te komen. Lanceerinrichting Het Amerikaanse leger heeft het prototype gepresenteerd van een nieuwe lanceerinrich ting voor militaire satellieten, die kan worden gebruikt van af een ruimteveer. De lanceerinrichting is minder dan zes meter lang en kan ook als laatste trap van een Titan raket in de ruimte worden ge bracht. Een woordvoerder van de luchtmacht verklaarde dat de nieuwe lanceerinrichting nodig is, omdat militaire satel lieten steeds zwaarder en gro ter worden. De eerste proef zal eind van dit jaar plaatsvinden met een Titan-340 raket. Vol gend jaar januari zal de lan ceerinrichting meegaan op de zesde reis van het ruimteveer Challenger. De lanceerinrich ting zal dan een communica tiesatelliet bij zich dragen. Intussen zullen de Verenigde Staten in de nabije toekomst kunnen beschikken over een zeer effectief systeem voor de vernietiging van satellieten die zich in een baan om de aarde bevinden. Dat heeft ge neraal Kelly Burke, verant woordelijk voor wetenschap pelijk onderzoek bij de lucht macht, verklaard. Het project voorziet in een anti-satellietra ket die kan worden gelanceerd door een F-15 jachtvliegtuig. V aatvernauwingen Röntgenfoto's maken is de bes te manier om vaatvernauwin- gen op te sporen, maar deze methode is onaangenaam, pijn lijk, duur (vanwege opname in een ziekenhuis) en niet zonder risico's. Maar met geluidsgol ven kunnen vaatvernauwin- gen wél pijn- en risicoloos op gespoord worden. Dat schrijft de Maastrichtse medicus P.J. Breslau (35) in zijn proefschrift. Breslau zegt vernauwingen in de bloedva ten van zo'n duizend patiënten opgespoord te hebben. Met zijn methode, die gebaseerd is op metingen van de natuurkundi ge Doppler, hoeft de patiënt ook niet opgenomen te wor den. Bij de Doppler-metingen wordt gebruik gemaakt van ultrageluid dat uitgezonden wordt naar het bloedvat en door het stromende bloed wordt teruggekaatst. Verande ring in het stroomgedrag van het bloed levert verandering op van het teruggekaatste sig naal. Vaatvernauwingen zor gen voor stroomveranderingen en die tonen dan ook aan waar zich vernauwingen in het bloedvat bevinden. Met de door Breslau toegepaste methode kan wellicht een be langrijke voorselectie plaats vinden van patiënten die ver moedelijk aan een vaatziekte lijden. Het is dus niet langer nodig alle vermoedelijke lij ders aan een vaatziekte het onaangename onderzoek met röntgenfoto's te laten onder gaan. Evenals vorig jaar zal ik in de zomer een opening behande len, voor diegenen die hun openingsrepertoire willen ver frissen. Bij de keuze van een systeem werd ik geïnspireerd door een artikel van Hans Ree, waarin hij de Jobstijding" bracht, dat mijn lijfopening zo ongeveer weerlegd was. Aan gezien van mij reeds vele ana lyse-uren (dagen) in dit sy steem zitten, zat er niets an ders op dan te proberen de va riant speelbaar te houden. De moderne verdediging, in zijn belangrijkste vorm, ontstaat na 1.d4 g6 2.c4 Lg7 3.Pc3 d6 4.e4 Pc6. Uiteraard kan wit met 2.e4 en 3.Pc3 naar Pirc-achtige varianten overgaan, maar vele d4-spelers zullen liever hun c- Ëion opschuiven, liagram 1 De zwarte strategie is duide lijk, door het uitstellen van Pf6 wordt het witte centrum direkt onder druk gezet. Wit heeft twee gezonde mogelijk heden om de wat vreemde zwarte ontwikkeling aan te pakken: A 5.d5 of B. 5.Le3. De „normale" ontwikkeling 5.Pf3 levert wit na 5.. Lg4 6.Le3 Lxf3 7.gxf3 e5 8.d5 Pd4 al moeilijkheden op. A 5.d5 Pd4 Zwart moet hier wel op in gaan, want na 5.. Pe5 6.f4 Pd7 ontstaat een ongunstige vorm van het vier-pionnenspel. 6.Le3 c5 Slecht is 6..e5 7.Pge2 Pxe2 8.Lxe2 f5 9.exf5! en nu moet zwart met 9..gxf5 lO.Lhöf de door L. Hofland rokade opgeven, daar wit na 9..Lxf5? 10.c5! Pf6 11.g4! Lc8 12.g5 Pd7 13.cxd6 cxd6 14.Pe4 zeer groot voordeel heeft. 7.Pge2 Db6 Natuurlijk moet de voorpost d4 gehandhaafd worden, want na ruil op e2 komt de zwarte opbouw slechts neer op tijd verlies. In de ^u ontstane stel ling heeft wit mogelijkheden: Al 8.Dd2, A2 8.Pa4 en A3 8.Pxd4 Al 8.Dd2 Pf6! Het enige om de variant in stand te houden, daar wit met 9.Tdl het paard op d4 tot een verklaring dreigde te dwin gen. 9.h3 In de partij Farago-Keene '81 bleek, dat wit hier geen mate riaal kan winnen; 9.Pxd4 cxd4 10.Lxd4 (10.Dxd4 Dxb2 ll.Pbö Db4f l2.Ld2 Da4 13.Pc7t Kd8 14.Pxa8 Ph5 is beter voor zwart). 10..Pxe4! ll.Lxb6 Pxd2 12.Pb5?! axb6 13.Pc7f Kd8 14.Pxa8 Lxb2 15.Tdl Pe4 en zwart heeft meer dan voldoen de kompensatie voor de kwali teit, temeer daar 16.Pxb6 faalt op 16..Lc3f 17.Ke2 La5. 9...Pd7 Zwart moet snel tegenspel ont wikkelen op de damevleugel, minder goed is daarom 9..0-0 lO.Tdl e5 ll.dxeö Pxe6 12.b3! met beter spel voor wit. lO.Tdl Pxe2 ll.Lxe2 a6 12.60 DM! 13.Dc2 b5 Na dit „Wolga-achtige" pio noffer kreeg zwart in de partij Schakel-Hofland '82 goed te genspel. Moderne verdediging (1) A Jl! i i A AA 1 a a A: A 1 B J A A A 1 A J A A 2L SE A .s. E 3 a a A A2 8.Pa4 Da5t Slecht is 8.. Db4f 9.Ld2 Dxc4 10.Pec3 DM ll.Pb5 met dame- verlies. 9.Ld2 In déze variant kan wit geen remise maken; na 9.b4 Dxb4f 10.Ld2 Da3 ll.Lcl heeft zwart het verrassende ll..Df3ü en zwart wint. 9...Da6 Zwart moet het witte centrum onder druk houden, want na 9... Dc7 heeft wit tijd voor 10.Lc3 e5 ll.dxeö Pxe6 12.Lxg7 met goed spel voor wit. 10.Pxd4 Lxd4 ll.Dc2 Ld7 12.Pc3 Db6?! Hierna bereikt zwart geen vol waardig tegenspel, de zwarte tegenkansen in deze stelling liggen in de opmars b5. Daar om was hier 12..b6 gevolgd door een eventueel Db7 en a6 het aangewezen plan. De partij Sosonko-Chandler '82 ging hier verder met: 13.Tbl f5 14.Ld3 fxe4 15.Pxe4 Pf6 16.Pg5 En zwart heeft onvolfv kompensatie voor dar zwakten in zijn stelling] A3 8..Pxd4 Tot voor kort werd dezt leen maar gespeeld lafhartige remise te bel In de partij Seirawan-f Bergen '82 gebruikte c speler deze zet echtl winstpoging. 8..cxd4 9.Pa4 Da5t Diagram 2 f Na deze zet kan wit gefi; remise maken d.m.v. DxMf ll.Ld2 Da3 12.1 13.Ld2 enz. Tegen ster! genstanders zal dit nii gebeuren, maar tegen ren zou dit erg vervelei Om dit te vermijden zelf 9...dxe3 10.Pxb6' ll.Kxf2 axb6, waarna interessante strijd ontsl heeft zonder meer deflc kansen, vandaar dat antje alleen maar moet worden tegen spelers, (wordt vervolgd Van 1 tot en met 20 juni zal in Parijs de grote internationale postzegel tentoonstelling „Phi- lexfrance 82" worden gehou den. Meer dan 50 postadmini straties zullen gedurende deze tentoonstelling vertegenwoor digd zijn en verzamelingen uit vele landen zullen tentoonge steld worden. Daar men een totale opper vlakte van 34.500 m2 ter be? schikking heeft, kon de ten toonstelling zéér ruim worden opgezet. Het evenement zal worden gehouden in „Paris La Défense", een tentoonstellings complex dat door middel van een speciale nonstop-metrolijn in slechts enkele minuten van af de Place d'Etoile te berei ken is. Iedere tentoonstellingsdag zal in het teken staan van een be paald onderwerp. Thema's hierbij zijn onder meer aerofi- latelie, filatelie en de pers, fi latelie en de jeugd. Elke dag zal een ander bijzonder post stempel worden gebruikt. Tal van postadministraties zullen ter gelegenheid van deze ten toonstelling één of meer bij zondere zegels in omloop bren gen. Zo bracht de Nederlandse An tillen op 9 juni een uit drie ze gels bestaande serie, alsmede een souvenirvelletje met de „Philexfrance 82" als onder werp. Deze zegels hebben een waarde van 45 ct, 85 ct en 150 ct. De zegel van 45 ct heeft als afbeelding het embleem van de Philexfrance 82. Op de ze gel van 85 ct ziet men de af beelding van een postzak als symbool van het postvervoer tussen de Nederlandse Antil len en Frankrijk. De vlaggen en de Nederlandse Antillen en Frankrijk vormen het onder werp voor de zegel van 150 ct. Het souvenirvelletje bevat de genoemde drie zegels en heeft als randschrift de tekst „Phi lexfrance 82, 11 juni Parijs' 20 juni" met daarnaast het embleem van de tentoonstè)- Philexfrance krijgt internationale aandacht ling. Tevens draagt het rand schrift een reproduktie van een Franse en een Antilliaanse Ook de postadministratie van Suriname bracht op 9 juni een serie van drie zegels en een souvenirvelletje in omloop, met als onderwerp de „Philex france 82". Deze set blijft in de verkoop tot en met 3 augustus. De Surinaamse serie wordt ge opend met een zegel van 50 ct. Deze geeft een beeld van de postzegelontwerper tijdens zijn werkzaamheden. Het drukken, van postzegels is te zien op een zegel van 100 ct. Op de zegel van 150 ct wordt aandacht ge schonken aan het verzamelen van postzegels. Elke zegel draagt tevens het embleem van de tentoonstelling. Het souvenirvelletje bevat de genoemde drie zegels en heeft als randschrift de tekst „Parijs 1121 juni 1982". Tevens ziet met het wapen van Suriname en een afbeelding van de Eif- feltoren. De gehele grafische verzorging van deze bijzondere zegels was in handen van Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem, waar de zegels in meerdere kleuren offset werden gedrukt. \J i De Noorse PTT heeft op 3 mei drie nieuwe uitgiften in om loop gebracht. Op de eerste plaats was daar een gebruiks- zegel in de waarde van Nkr 15,-. Deze zegel heeft een wel zeer bijzonder muziekinstru ment als motief. Het gaat hier bij om het instrument, dat in het zuiden van de Verenigde Staten gebruikt werd bij de z.g. „barn dances", (dansavon den in een boerenschuur). Dit instrument wordt op een be paalde manier in de mond ge nomen en het verende mid denstuk op en neer bewogen. De aldus veroorzaakte trillin gen plantten zich -voort in de mondholte en werden daar door versterkt. Men mag aan nemen dat Noorse emigranten dit instrument naar Amerika hebben overgebracht. Deze ze gel werd ontworpen do< derik Matheson. Vervolgens verschenen! mei twee Europa-CEPTP11 met historische gebeurt^3! als onderwerp. Op eeir van 200 ore ziet men (£n scheping van koning ll3' VII van het schip Hff^ Deze gebeurtenis vondj^1 op 25 november 1905. dd de zegel van 300 ore zit koning Haakon VII afgfl Ditmaal terwijl hij won groet door kroonprins het bevrijde Noorwegen juni 1945. Ook voor dezeB tekende Frederik Mafl Het drukken van deze zegels werd verzorgd d| Zegeldrukkerij van de Nationale Bank. We blijven nog even in["a wegen, want dat land voor 23 juni de uitgift twee zegels op de agendï met als thema: Noorse Schilderkunst", (j zegel van 175 ore prijkt beelding van het „Meisjes uit Telemarkf Erik Werenskiold (1855| Het schilderij „Tone het hek" van de hanl Hendrik Sorensen is te q de zegel van 200 ore. zegels werd de lar aangegeven in het Noors, n.l. „Noreg". Hot werp voor deze zegels! vervaardigd door Chrixl Het drukken ii kleuren offset-druk handen van Emil Moestii Naar aanleiding van de|_ nale postzegeltentooni „Sorland 82" (tot en juni) zal een speciale soui, kaart worden uitgebracK de kaart treft men de lal noemde zegels aan. Ool^ kaart werd gedrukt do> Moestue A.S. en wel in laag van 50.000 genum exemplaren. Deze worden afgestempeld i speciaal stempel en kosti stuk 20 Noorse kronen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1982 | | pagina 12