1/an Agt veroordeelt Israëlische inval
Arabische druk
op regering VS
1
4
Britten rukken langzaam op
jonden zwaar bewaakte veste tijdens bezoek van Reagans
eagan hekelt „goddeloze tirannie" in Zuid-Amerika
fjlTENLAND'
LEIDSE COURANT
DINSDAG 8 JUNI 1982 PAGIN
JJfcgion" houdt actie
|r nabestaanden
Use gesneuvelden
JLLE De twee Nederlandse afde-
van het .Royal British Legion" zijn in
land een actie begonnen voor steun
de nabestaanden van de Britse ge-
jvelden in de strijd rond de Falkland
iden. Het is de bedoeling ongeveer
I ^^maand lang geld in te zamelen en dit
L tjbp te sturen naar Engeland, waar het
on en andere organisaties al miljoe-
guldens voor de slachtoffers van de
and-oorlog en hun familie bijeenge-
jt hebben. Het Royal British Legion
h oudstrijdersorganisatie, die zich in-
j/t» oor het welzijn van voormalige solda-
n hun familie. De twee Nederlandse
ingen hebben het gironummer
oon ,312 opengesteld voor giften,
ak c
izinsf-
GROTE SLOTOFFENSIEF LAAT NOG OP ZICH WACHTEN
LONDEN De Britse in
vasiemacht op de Falk
land Eilanden nadert
langzaam maar zeker de
rand van de hoofdstad
Port Stanley. Maar het
grote slotoffensief, dat nu
al vele dagen wordt ver
wacht en volgens later op
de dag tegengesproken
berichten gisteren zou zijn
begonnen, laat voorlopig
nog op zich wachten.
Ook gisteren zouden zich
weer schermutselingen heb
ben voorgedaan tussen voor
uitgeschoven Britse eenhe
den en Argentijnse verdedi
gers. Ook zouden Argentijnse
vliegtuigen nieuwe aanval
len hebben uitgevoerd op de
Britten, overigens zonder
slachtoffers te maken. In
Londen werd bekendge
maakt dat de Britse troepen
rond Port Stanley nog steeds
worden versterkt met man
schappen en vooral met ma
terieel. Verder maakte de
defensie-woordvoerder be
kend dat gisteren een heli
kopter van het type Gazelle
is verongelukt, waarbij de
vier inzittenden om het le
ven zouden zijn gekomen.
De Britse commandant op
Oost-Falkland, generaal-ma-
jobr Moore, heeft zich giste
ren andermaal tot de Argen
tijnse commandant generaal
Menendez gewend. In een
oproep in het Spaans werd
Menendez opnieuw gevraagd
geen bloed meer te vergieten
en zich over te geven. Op de
oproep is niet gereageerd.
Burgeroorlog Tsjaad voorlopig
beslist in voordeel Habre
YAOUNDE (Kameroen) De opstandi
ge strijdkrachten onder leiding van oud
minister Hissene Habre hebben gisteren
het in wanorde geraakte leger van presi
dent Goukouni Weddeye verslagen en
gisteren deoofdstad van Tsjaad, N'djame-
na, zonder veel strijd bezet, aldus berich
ten uit Kameroen. De interafrikaanse
vredesmacht, bestaande uit militairen uit
Nigeria, Zaïre en Senegal, is niet bij de
strijd betrokken geweest. Verwacht
wordt dat Habre zijn positie nu zonder
veel verzet kan consolideren. Habre en
Weddeye hadden destijds met elkaar sa
mengewerkt, maar gingen uiteen omdat
Weddeye Libisch gezind was.
Toen Habre in december 1980 op het
punt stond de macht in handen te ne
men, zond Libië een brigade in de strijd
en wierp hem in het defensief. Onder
druk van de Organisatie van Afrikaanse
Eenheid (OAE) gaf Weddeye vorig jaar
november de Libiërs opdracht zich uit
zijn land terug te trekken. Hij kreeg van
de OAE tevens de opdracht de verschil
lende stromingen in zijn land in een re
gering te verzoenen. Na de terugtrek
king van de 7000 Libiërs werd er weer
voortdurend tussen de troepen van Ha
bre en Goukouni gevochten. Over het lot
van de afgezette Goukouni is niets be
kend.
oofd 1 f
■g vd
-de dffln onze narlpmpnfpirp u:: ai jri- - nn j„ ïrvu.t t..:j_u.._ c„u-
an onze parlementaire
wilh tie)
HAAG Nederland
ir bij zijn partners in
o Europese Gemeen-
le B°<b op aandringen de
van Israël in Zuid-
jion te veroordelen,
ins wil de Nederland-
•spre
ljard
Bt" gering dat de EG Is-
1 ble)oproept gehoor te ge-
de faan resolutie 509 van
f bijifeiligheidsraad, waar-
nauaat dat de Israëlische
"n Jen onverwijld terug-
,n Jikken dienen te wor-
;n lib Minister Van Agt
;nkb$ dit gisteren gezegd
!Ven in vergadering met de
unn^de-Kamercommissies
1 een| buitenlandse zaken
ïve ,pn defensie.
de
jde
nt);
Hij deed daarin ook verslag
van een gesprek met de am
bassadeur van Israel, die hij,
in zijn kwaliteit van minister
van buitenlandse zaken, gis
termiddag had ontboden. Hij
had de ambassadeur te ver
staan gegeven dat de Neder
landse regering de actie van
Israël betreurt en afkeurt.
Weliswaar deelt de regering
de afschuw over de moordaan
slag op de Israëlische ambassa
deur in Londen, maar volgens
haar is dat nog geen reden
voor de daarop volgende acties
in Libanon, temeer omdat
daarbij onschuldige burgers
om het leven zijn gekomen.
De ambassadeur erkende ver
volgens, aldus Van Agt, de in
val niet veroorzaakt was door
de aanslag in Londen maar dat
zij „de druppel was die de em
mer had doen overlopen". De
Israëlische regering meent dat
de Palestijnse Bevrijdingsorga
nisatie (PLO) het een en ander
aan zichzelf te wijten heeft. De
PLO zou het bestand met Is
rael, dat een jaar geleden van
kracht werd, 180 keer hebben
geschonden. Bovendien zou zij
sinds september vorig jaar 28
aanslagen hebben gepleegd op
op Israëlische diplomaten in
het buitenland. Volgens de
ambassadeur gaf dat en het
feit, dat de Palestijnen be
schietingen uitvoerden op Ga-
lilea, aan Israel het recht terug
te slaan, waarbij de regering-
Begin zich beroept op artikel
51 van het Handvest van de
Verenigde Naties (recht op
zelfverdediging).
Hoewel hij die laatste mening
niet deelt, wilde minister Van
Agt (nog) geen pressie uitoefe
nen op Israel om dit land te
bewegen een einde te maken
aan de oorlogshandelingen. De
bewindsman veronderstelde
bovendien dat de Verenigde
Staten, gezien de reacties van
president Reagan en minister
Haig, dit wel zouden doen.
Van Agt wilde evenmin nu al
uitspraken doen over de wen
selijkheid van een verder ver
blijf van het Nederlandse Uni-
fil-bataljon in Libanon. De
landen die troepen leveren
voor Unifil zijn momenteel bij
een in New York voor een
vergadering.
VN-vredesmacht
Verscheidene Kamerleden,
onder wie Ter Beek (PvdA) en
Waltmans (PPR) hadden graag
gezien dat Nederland niet lan
ger aan de VN-vredesmacht
zou deelnemen. Volgens hun is
Unifil kennelijk niet in staat
te doen waarvoor zij in het le
ven geroepen is: het scheiden
van de strijdende partijen. Ter
Beek had weinig goede woor
den voor de aanval van Israël,
die naar zijn mening lang van
tevoren beraamd was. Walt
mans noemde de acties van Is
raël een „misdaad tegen de
mensheid".
De regeringspartijen CDA en
D'66 namen bij monde van de
heren Frinking en Schaper
het standpunt in dat de rege
ring moet nadenken over de
wenselijkheid van een ander
mandaat voor de vredesmacht
en de verruiming van het door
haar te controleren gebied.
Weggaan zou Israel in de
kaart spelen en Libanon bero
ven van elke bescherming in
het Zuiden, aldus Schaper.
Staatssecretaris Van Hou we
lingen (Defensie) en land
machtchef generaal Roos ver
telden dat geen van de Neder
landse soldaten in Libanon iets
is overkomen. Zij hadden het
wijs geoordeeld geen verzet te
bieden tegen de Israëliërs,
toen dezen met vele duizen
den, „een gehele brigade", op
hen af kwamen. De Nederlan
ders slapen nu in hun schuil
kelder en beperken het pa
trouilleren tot het nabijgelegen
dorpje. Er wordt wel gevoch
ten in hun gebied, maar niet
in de directe omgeving van
hun kwartier. Mocht de situa
tie ernstig verslechteren dan
kunnen de Nederlandse Uni-
fillers heel snel geëvacueerd
worden. De plannen daarvoor
liggen klaar, aldusd Van Hou-
welingen.
gen lederlandse troepen die deel uitmaken van de internationale vredesmacht in de Sinaï krijgen
^edeienige tijd versterking van deze vier „Sinaï-dames". Van links naar rechts luitenant Karin van
eft N)ijssel (25) van de landmacht, Rita Nijenhuis (23) van de landmacht-verbindingsdienst, ma-
'sbrié Anita Weinans (20) van de marine en telefoniste Jenny Teirlinck (41) van de luchtmacht. In de
Ie dop Willem Frisokazerne in Assen zijn zij gisteren met hun opleiding begonnen.
(Vervolg van de voorpagina)
BEIROET/TEL AVIV
In de Arabische wereld is
de Israëlische invasie
scherp veroordeeld en
wordt zware druk op de
Amerikaanse regering uit
geoefend om positieve
stappen te ondernemen
ter beëindiging van de Is
raëlische inval in Liba
non.
Conservatieve landen, zo
als Saoedi-Arabië, zijn
bang dat de Sovjet-Unie
een grotere invloed ver
krijgt in het Midden-Oos
ten als de Israëlische op
mars niet tot staan wordt
gebracht. Ook van Egypti
sche zijde wordt druk uit
geoefend op de regering-
Reagan. Kairo sprak over
een „uitdagende Israëli
sche agressie" en heeft
verder lat en weten dat de
Israëlische inval het stre
ven naar een algehele
vredesregeling onder
graaft. Egypte heeft giste
ren wel laten weten, dat
het geen militaire steun
zal verlenen aan de Pales
tijnen.
Zuidelijk Libanon fel veroor
deeld en er bij de Verenigde
Naties op aangedrongen een
onmiddellijke terugtrekking
te bewerkstelligen uit Liba
non. Ook Marokko heeft de
„infame" Israëlischge aanval
door marokko „krachtig ver
oordeeld" en beschouwt het
als een oorlogsverklaring te
gen Libanon.
Het Kremlin heeft om on
middellijke stopzetting van
de Israëlische inval in Liba
non geëist. Het legde de
schuld voor de invasie voor
een deel bij Washington en
waarschuwde dat de actie is-
raël en zijn volk „veel" kan
kosten.
„De nieuwe Israëlische
agressie is ongetwijfeld on
dernomen met de instem
ming en steun van Washing
ton, dat israël tot de tanden
heeft gewapend en zijn be
leid om misdadige anti-Ara
bische acties te ondernemen
bevordert", aldus een verkla
ring van het officiële persbu
reau Tass.
De Israëlische chef-staf ge
neraal, Eytan, heeft gister
avond voor de televisie ver
klaard dat de militaire ope
raties gedurende de eerste 24
uur sneller zijn verlopen dan
werd verwacht.
In de havenstad Sidon wordt
sinds gisteren zwaar gevoch
ten. De ongeveer 200.000 in
woners van Sidon werden
gisteren in strooibiljetten
door de Israëli's opgeroepen
„het nest van terroristen" te
verlaten om hun leven te
redden. De Libanese premier
Wazzan vroeg de inwoners
in hun stad te blijven en te
genstand te bieden.
Verdragende artillerie van
de Palestijnen heeft gister
avond nederzettingen in het
noorden van israël bestookt.
Het Palestijnse persbureau
WAFA zei dat in enkele ne
derzettingen nederzetting
zware verliezen zijn geleden.
tïDEN De Amerikaanse president Ronald
gan en mevrouw Reagan kwamen gisteravond in
den aan met het presidentiële vliegtuig Airforce
I een Boeing 707, die geëscorteerd werd door twee
ire vliegtuigen, gevuld met 200 hoge Amerikaanse
Itenaren, 220 Amerikaanse journalisten, en 150 ge-
•nde lijfwachten. .Ook de Britse politie heeft voor
^iffsterke groep tot aan de tanden gewapende be-
egstfmengelen gezorgd.
P w4iligheidsmaatregelen die president Reagan en zijn entoura-
Jenhecroot-Brittannië omringen, zijn ongelooflijk uitgebreid en
Zelfs de paus kreeg afgelopen week minder zwaar gewa-
politiemannen in burger om zich heen dan het Ameri-
staatshoofd. In het afgelop'en jaar heeft de Britse politie
nen Idels grote ervaring met dergelijke veiligheidsoperaties op-
l- jn: bij het huwelijk van prins Charles en lady Diana, bij het
rkortjk van <je paus en nu, voor en tijdens het korte verblijf van
barbent Reagan
Reagans korte verblijf werd gedurende bijna drie maanden
grondig voorbereid door veiligheidsagenten, van wie een aantal
speciaal van Washinton naar Londen was overgekomen. De pre
sident en zijn gezelschap beschikken in Engeland voor hun ver
plaatsingen over twee geblindeerde Amerikaanse personenwa
gens en zes hefschroefvliegtuigen van de Amerikaanse mari
niers.
Brits welkom
Ronald Reagan is de eerste Amerikaanse president die op het
kasteel van Windsor verblijft sedert zijn voorganger Woodrow
Wilson er in 1918 enkele dagen doorbracht. Op de vlieghaven
Heathrow werd de president en mevrouw Reagan verwelkomd
door prins Philip, gekleed in rok en witte das. Nancy Reagan
droeg een bruin-beige mantelpak, (in Engeland wordt die kleur
„oud goud" genoemd) en dito hoed, waarvan de vorm beslist ge
ïnspireerd was door de cowboy- en cowgirl-hoeden van Texas.
De Britse regering werd vertegenwoordigd door premier That
cher, minister van binnenlandse zaken William Whitelaw en
minister van buitenlandse zaken Francis Pym.
Na de officiële verwelkoming vloog het hoge gezelschap aan
boord van Marine One, e.en groen hefschroefvliegtuig van de
Amerikaanse mariniers, ruïar het fraaie oostelijke gazon van het
koninklijk kasteel van Windsor. Daar wachtte koningin Eliza
beth II de Reagans op in een kanariegeel mantelpak. Haar zoon,
kroonprins Charles, was, net als z'n vader in rok, van de partij.
President Reagan droeg een donkerblauw costuum. De weder
zijdse begroeting nam weinig tijd in beslag: alleen een handdruk
en géén hoofse buigingen. De vrouw van de Amerikaanse presi
dent maakt geen revérence voor de Britse vorstin, waarmee zij
een van de weinigen is die dat niet doen.
Op een groene binnenplaats van het indrukwekkende kasteel
inspecteerde president Reagan een erewacht, bestaande uit bere-
muts-soldaten van de Grenadier Guards. Een muziekkapel
speelde het Amerikaanse volkslied. Daarna verdwenen konin
gin Elizabeth, prins Philip en hun Amerikaanse gasten in het
kasteel, waar zij samen, zonder andere gasten, gingen dineren.
Een kleine rel ontstond rond de zogeheten „voedselcoördinato-
ren" die de Amerikaanse president heeft meegebracht. In alle
Europese landen moeten zij het voedsel dat de president te eten
krijgt, vooraf inspecteren en goedkeuren. Zij weten precies wat
de president graag lust en hoe het bereid moet worden. Buc
kingham Palace heeft de Amerikanen evenwel te verstaan ge
geven, dat die specialisten niet welkom zijn in de keukens van
koningin Elizabeth. „Alles wat daar door de koninklijke kok Pe
ter Page gekookt wordt, is goed voor de koningin, en zeker ook
voor een president", aldus een woordvoerder van het paleis.
Vanmiddag lunchen president en mevrouw Reagan met premier
Thatcher en haar echtgenoot Denis in Downing Street 10.
ambtswoning van de Britse regeringsleidster. Daar wordt de
aanwezigheid van Reagans „voedselcoördinatoren" wél geduld.
Vanavond is president Reagan de eregast op een groots banket
in het kasteel van Windsor, waar de Reagans opnieuw zullen
overnachten. Morgenvroeg ontbijt het Amerikaanse staatshoofd
met premier Thatcher. Ze zullen dan nog een laatste maal pra
ten over de Falkland-oorlog, waarover de meningen van de
Amerikanen en de Britten niet helemaal.dezelfde zijn.
r<
n onze correspondent
I Cees Manders)
IE Het was niet
r dan een kwestie van
[le uren; het bezoek
k Amerika's president
ld Reagan aan Rome.
zien hem bijna niet",
tven de Romeinse
En inderdaad:
Ie helikopter van het
eld naar de paus,
Ie helikopter naar de
nse president, met
ntserauto naar de
ler, en weg was-ie
naar Londen, waar
dagen heel wat
te doen is dan het
ilen van beleefd-
president-op-toemee in West-
-Europa, en de enige vraag die
zich hier opdringt luidt of hij
nu in de eerste plaats voor het
Vaticaanse dan wel het Ita
liaanse staatshoofd komt. Het
antwoord zal in het midden
liggen, want iedere Ameri
kaanse president heeft aan 50
miljoen rooms-katholieke kie
zers en aan 10 miljoen kiezers
van Italiaanse komaf verant
woording af te leggen.
Over het gesprek met de paus
werd niets officieel bekend,
maar aan te nemen is dat „de
machtigste wereldlijke leider
en de machtigste geestelijke
leider" (aldus de Italiaanse tv)
het hebben gehad over de Fal
kland-crisis. De paus vertrekt
komende donderdagavond
naar Buenos Aires en de eerste
Argentijn die hij na aankomst
te spreken krijgt is dictator
Galtieri zelf. Reagan heeft er
niet weinig hoop in geïnves
teerd dat de paus de Argen
tijnse generaals tot rede
brengt, iets wat hem, Reagan,
de afgelopen twee maanden
niet gelukt is.
„We willen hecht met de kerk
in Latijns-Amerika samenwer
ken, om vrede, sociale gerech
tigheid, en hervormingen te
bevorderen, en om te voorko
men dat de onderdrukking en
de goddeloze tirannie zich
daar uitbreidt", zei Reagan la
ter tijdens zijn openbare toe
spraak, en waarnemers spits
ten hierbij hun oren want zel
den heeft deze Amerikaanse
president zo'n negatief oordeel
geuit over de dictaturen in zijn
werelddeel. Deze boodschap
kan de paus dus eind deze
week mee naar Argentinië ne
men. Verder beloofde een ver
moeide Reagan, die tijdens het
dankwoord van de paus zat te
knikkebollen, alle steun aan
het volk van de „martelaars
natie" Polen
Nancy Reagan veegde een traan van ontroering uit haar ogen,
toen zij en echtgenoot Ronald tijdens het bezoek aan het Vati-
caan zeer hartelijk werden begroet door de Amerikaanse pries
ters en religieuzen, die in het Vaticaan verblijven.
Het bezoek aan Italië (aanslui- ontbeerlijk" aangemerkt,
tend op dat aan het Vaticaan) Waarom vragen velen zich af,
was door Washington als „on- want Washington en Rome
zijn het over werkelijk alles
eens. Ondiplomatiek gezegd:
De Amerikanen hoeven maar
te kikken en de Italianen le
veren hun instemming franco
thuis. Italië steunt de VS inza
ke Polen, Afghanistan, Iran;
Italië bouwt met ijver en vlijt
op Sicilië de benodigde silos
voor de toegewezen 112 cruise-
-raketten; Italië levert troepen
aan de Vredesmacht in de Si
naï; Italië heeft Reagans initia
tieven inzake de beperking
van het arsenaal kernwapens
met geestdriftig applaus be
groet en Rome doet moeilijk
tegen de Russen over hun
aardgas, precies zoals Reagan
wil. Kortom, Reagan en Rome
hebben alle reden elkaar met
genegenheid te bejegenen. Ze
ker nu de top van Versailles
(waar Italië op uitdrukkelijke
wens van Reagan aanwezig
mocht zijn) de Italiaanse vrees
voor de te machtige dollar wat
heeft afgezwakt.
Reagan at met de Italiaanse
president Pertini, en voerde
besprekingen met premier
Spadolini. Verrassing voor
Reagan was dat hij werd voor
gesteld aan de acht comman
do's die in januari met een
spectaculaire actie de door de
terroristen ontvoerde Ameri
kaanse NAVO-generaal Dozier
hadden bevrijd. Reagan prees
hun „briljante operatie" en de
besluitvaardigheid van de po
litici die daartoe de opdracht
hadden gegeven.
Maar de plezierige sfeer die de
Amerikaanse president in de
Romeinse regeringsgebouwen
aantrof, was daarbuiten in
geen velden of wegen te be
kennen. Vandaar ook die
„dubbelgepantserde" Cadillac,
waarmee Reagan die kilome
ter afstand tussen het paleis
van de president en dat van de
premier overbrugde. Duizen
den zwaar bewapende politie
mannen, helikopters, gevecht
swagens en een honderdtal
Amerikaanse veiligheidsfunc
tionarissen hielden op de
stoep, vanuit de lucht, en van
de daken de route al dagen
lang in de gaten. Dezelfde
straten waren zaterdagmiddag
het toneel van een gigantische
demonstratie geweest. Twee
honderdduizend mannen en
vrouwen liepen voor de vrede
en, zoals dus gebruikelijk, te
gen Reagan. „Reagan go
home", werd er geroepen, en
dat is niet erg gastvrij voor ie
mand die nog moet komen.
Tijdens zijn bezoek is Reagan
aan al deze buiten-parlemen
taire ontboezemingen geens
zins herinnerd. Daar was hele
maal geen tijd voor. Reagan
vertrok gistermiddag tegen
vijven uit Rome. Net als vori
ge week bij zijn aankomst in
Parijs, barstte ook nu een ge
weldige onweersbui boven de
stad los.
